Η κατάσταση που επικρατεί με το δικαίωμα στην άμβλωση παγκοσμίως είναι βαθιά ανησυχητική. Εγκυμονεί κινδύνους για τη ζωή, την υγεία και την ελευθερία των γυναικών, αποτελεί κατάλυση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ενώ απειλεί, εκ των προτέρων, το δικαίωμα των μωρών στην ευζωία, καθώς μπορεί να προέρχονται από βιασμό και από ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες ή να πάσχουν από συγγενείς ανωμαλίες ή κληρονομικές ασθένειες.
Η κατάργηση του δικαιώματος στην άμβλωση ως συνταγματικού δικαιώματος στις ΗΠΑ, το 2022, δημιούργησε τις συνθήκες που επιτρέπουν στις τοπικές αρχές να αποφασίζουν κατά το δοκούν την εφαρμογή ή μη αυτού του, το πάλαι ποτέ, κεκτημένου. Αποτέλεσμα αυτής της νέας τάξης πραγμάτων που υποκινεί και στηρίζει η κυβέρνηση Trump είναι περί τις 12 αμερικανικές πολιτείες να έχουν υιοθετήσει πλήρη απαγόρευση της άμβλωσης –με ελάχιστες εξαιρέσεις–, άλλες να έχουν περιορισμούς από κάποια εβδομάδα κύησης και μετά και άλλες να τις επιτρέπουν.
Yπολογίζεται πως το ένα τρίτο όλων των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας ζουν σε πολιτείες όπου οι αμβλώσεις απαγορεύονται,
Υπό αυτές τις συνθήκες, υπολογίζεται πως το ένα τρίτο όλων των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας ζουν σε πολιτείες όπου οι αμβλώσεις απαγορεύονται, με αποτέλεσμα, εάν έχουν την οικονομική δυνατότητα, να μετακινούνται στις πολιτείες όπου μπορούν να κάνουν έκτρωση· ενώ όσες ανήκουν σε χαμηλότερα οικονομικά στρώματα συχνά να καταφεύγουν σε επικίνδυνες ή παράνομες διαδικασίες, με ολέθριες συνέπειες.
Σε αυτή τη σκοτεινή πραγματικότητα, προσθέστε και την προπαγάνδα υπέρ της απόκτησης όλο και περισσότερων τέκνων με επιχείρημα την υπογεννητικότητα. Στις ΗΠΑ, το σύνθημα «γενάτε παιδιά» –θέλετε δεν θέλετε, μπορείτε δεν μπορείτε, είναι αδιάφορο– εντάσσεται σε ένα κίνημα, το λεγόμενο pronatalism, με πιο προβεβλημένο υποστηρικτή τον Elon Musk, το οποίο βλέπει τη γονιμότητα ως εργαλείο δημογραφικής και ιδεολογικής «σωτηρίας».
Sε περισσότερες από 10 χώρες –όπως η Γερμανία, η Αυστρία και η Βουλγαρία– το κόστος της άμβλωσης μπορεί να είναι «απαγορευτικό» όταν δεν καλύπτεται από το σύστημα υγείας.
Απαγορεύσεις Παντού
Το πρόβλημα με τις αμβλώσεις δεν περιορίζεται μόνο στις ΗΠΑ – αν και εκεί να εντοπιζόταν μόνο κάθε άλλο παρά αμελητέο θα ήταν. Έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας, η οποία αναλύει την κατάσταση σε περίπου 40 χώρες, δείχνει πως «πολυάριθμα διοικητικά, κοινωνικά και πρακτικά εμπόδια» φρενάρουν το δικαίωμα αυτό των γυναικών να ορίζουν το σώμα τους.
Συγκεκριμένα, σε περισσότερες από 10 χώρες –όπως η Γερμανία, η Αυστρία και η Βουλγαρία– το κόστος της άμβλωσης μπορεί να είναι «απαγορευτικό» όταν δεν καλύπτεται από το σύστημα υγείας. Σε χώρες όπως η Ιταλία, η Κροατία και η Ρουμανία, σημαντικό ποσοστό επαγγελματιών υγείας αρνείται να πραγματοποιήσει αμβλώσεις για λόγους προσωπικών ή θρησκευτικών πεποιθήσεων, περιορίζοντας έτσι στην πράξη την πρόσβαση.
Ακόμη, σε 12 χώρες, μεταξύ των οποίων η Αλβανία, το Βέλγιο, η Ουγγαρία, η Λετονία και η Πορτογαλία, επιβάλλονται «αδικαιολόγητες ιατρικές προϋποθέσεις», όπως περίοδοι αναμονής ή συμβουλευτικές συνεδρίες, που μπορεί να καθυστερήσουν κρίσιμα τη διαδικασία. (Πάντως, η Ελλάδα είναι μεταξύ των χωρών όπου οι αμβλώσεις επιτρέπονται χωρίς εμπόδια μέχρι συγκεκριμένη εβδομάδα κύησης).
Aν και μια πολιτεία, όπως η Νότια Καρολίνα, κάνει νόμο που δεν διαχωρίζει ένα 9μηνίτικο αγέννητο παιδί από ένα έμβρυο στο δοκιμαστικό σωλήνα, ανοίγει διάπλατα ο δρόμος για ένα μέλλον το οποίο, όπως επισημαίνει και η Αμερικανική Εταιρεία Αναπαραγωγικής Ιατρικής, ακυρώνει την έννοια της ανθρώπινης προσωπικότητας.
Ο Ασκός του Αιόλου
Η απογοητευτική νέα οπισθοδρομική πραγματικότητα δεν σταματά εδώ. Ήδη από το 2020, όταν τρία ζευγάρια προσέφυγαν νομικά εναντίον μιας κλινικής στην Αλαμπάμα επειδή ένας ασθενής που εισήλθε στον χώρο διατήρησης των κατεψυγμένων εμβρύων κατέστρεψε κατά λάθος τα έμβρυά τους -και το Ανώτατο Δικαστήριο της πολιτείας τους τους δικαίωσε θεωρώντας ότι τα κατεψυγμένα έμβρυα είναι παιδιά- είχε φανεί πως η αντιστροφή του Roe v. Wade στις ΗΠΑ είναι μια ανοιχτή πληγή με πολύ σοβαρό κίνδυνο επιμολύνσεων.
Θέλετε ένα (ακόμη) ανατριχιαστικό παράδειγμα; Στη Νότια Καρολίνα έγινε προσφάτως πρόταση να ψηφιστεί το νομοσχέδιο H.R. 722 – Life at Conception Act, σύμφωνα με το οποίο ένα αγέννητο παιδί είναι «ένα ξεχωριστό ανθρώπινο ον από τη σύλληψη (τη γονιμοποίηση ενός ωαρίου από ένα σπερματοζωάριο) μέχρι τη γέννηση του ζωντανού εμβρύου». Με άλλα λόγια, ένα έμβρυο στο εργαστήριο αποκτά νομική ισοτιμία με μια πλήρως ανεπτυγμένη εγκυμοσύνη.
Τι σημαίνει αυτό;
Στο πλαίσιο των τεχνικών της εξωσωματικής γονιμοποίησης δημιουργούνται έμβρυα που τελικά δεν θα χρησιμοποιηθούν για τεκνοποίηση για μια σειρά από λόγους: ορισμένα λόγω χρωμοσωμικών ανωμαλιών, άλλα γιατί δεν οδηγούν σε βιώσιμη εγκυμοσύνη, κάποια απλώς επειδή δεν χρειάζονται. Εάν νομιμοποιηθεί ευρέως η αντίληψη που εξισώνει κατεψυγμένα έμβρυα με έμβρυα μήτρας, η εξωσωματική γονιμοποίηση όχι μόνο θα περιοριστεί, αλλά και θα καταστεί σχεδόν ανέφικτη.
Οπότε; Οπότε, αν και μια πολιτεία, όπως η Νότια Καρολίνα, κάνει νόμο που δεν διαχωρίζει ένα 9μηνίτικο αγέννητο παιδί από ένα έμβρυο στο δοκιμαστικό σωλήνα, ανοίγει διάπλατα ο δρόμος για ένα μέλλον το οποίο, όπως επισημαίνει και η Αμερικανική Εταιρεία Αναπαραγωγικής Ιατρικής, ακυρώνει την έννοια της ανθρώπινης προσωπικότητας.
Διότι η συζήτηση για την άμβλωση δεν αφορά μόνο το παρόν· αφορά τον τρόπο με τον οποίο ορίζουμε την ανθρώπινη ύπαρξη, την ευθύνη και την ελευθερία. Και το πώς μια κοινωνία επιλέγει να απαντήσει σε αυτή τη συζήτηση αποκαλύπτει –κάθε φορά– τι αξία δίνουμε στη γυναικεία αυτονομία.
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ και στο μηνιαίο newsletter No Man’s Land – στο οποίο μπορείτε να κάνετε την εγγραφή σας εδώ.
Περίοδος: Από το Ίιιου στο Wow!
