Είναι η διαμαρτυρία ένα είδος πολυτέλειας; Αν λάβουμε υπόψιν ότι ο άνθρωπος δεν επιλέγει να πάρει θέση για κάποιο θέμα αποκλειστικά για τον εαυτό του, δηλαδή από προσωπική ανάγκη να τοποθετηθεί για κάτι, αλλά πρόκειται περισσότερο για μια συμπεριφορά που υποσυνείδητα έχει κοινωνικό προσανατολισμό, μπορούμε να καταλάβουμε ότι το κομμάτι της διαμαρτυρίας είναι συνυφασμένο με διάφορα κοινωνικά κίνητρα. Όμως, ακόμα και η διαδικασία του να διαμαρτυρηθούμε για κάτι που αφορά μόνο εμάς, μπορεί φαινομενικά να είναι προσωπική υπόθεση, αλλά υποσυνείδητα υποβόσκει ο εγωισμός και η σύγκριση του εαυτού μας με τους άλλους.
Ένα απλό παράδειγμα για να γίνουν κατανοητά τα παραπάνω είναι η διαμαρτυρία ενός υπαλλήλου προς το αφεντικό του για τη μισθολογική του κατάσταση. Αρχικά ο υπάλληλος θα προβάλει την δυσαρέσκειά του σχετικά με τα χρήματα που παίρνει δίνοντας κάποια πολύ λογικά επιχειρήματα, όπως ότι δεν μπορεί να καλύψει τις μηνιαίες του ανάγκες στο θέμα της διαβίωσης, ότι αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα υγείας με αποτέλεσμα όλο του το εισόδημα να το χρησιμοποιεί για την ιατροφαρμακευτική του περίθαλψη ή ότι προσφέρει περισσότερα σε σχέση με αυτά για τα οποία αμείβεται. Ποιος είναι αυτός όμως που ορίζει τις μηνιαίες ανάγκες του καθενός ή το ποσό που χρειάζεται κάποιος για την ιατροφαρμακευτική του περίθαλψη, ειδικά όταν μιλάμε για χώρες που την παρέχουν δωρεάν στους πολίτες τους; Πόσο κοστίζει μία εργατοώρα; Αναπόφευκτα για να απαντηθούν οι παραπάνω ερωτήσεις πρέπει να επέλθει η σύγκριση, η οποία προάγεται από τον υποσυνείδητο ή και τον ενσυνείδητο εαυτό. Το θέμα είναι ότι η σύγκριση έχει προηγηθεί της γέννησης των ερωτημάτων αυτών.
Η διαδικασία του να διαμαρτυρηθούμε για κάτι που αφορά μόνο εμάς, φαινομενικά είναι προσωπική υπόθεση αλλά υποσυνείδητα υποβόσκει ο εγωισμός και η σύγκριση του εαυτού μας με τους άλλους.
Και μόνο που υπάρχει η επιλογή της διαμαρτυρίας δείχνει πόσο τυχεροί είμαστε που μπορούμε να το κάνουμε οπότε ναι, είναι ένα είδος πολυτέλειας. Όταν, σύμφωνα με στοιχεία της (ACPF), 60 εκατομμύρια παιδιά στερούνται το φαγητό στην Αφρικανική ήπειρο και ένα στα τρία παιδιά κινδυνεύει ή πεθαίνει από πείνα. Όταν ένα παιδί πεθαίνει κάθε τρία δευτερόλεπτα εξαιτίας της στέρησης τροφής, με τις προβλέψεις λόγω του κορωνοϊού να γίνονται όλο και πιο δυσοίωνες. Αναρωτήθηκε κανείς αν αυτά τα παιδιά ή και οι ενήλικες που κείτονται στα άγρια ξερά εδάφη της Αφρικής, αναίσθητοι από την πείνα και την δίψα, έχουν το κουράγιο να διαμαρτυρηθούν; Σύμφωνα με την ΜΚΟ Save the Children, πάνω από 100.000 μωρά πεθαίνουν κάθε χρόνο εξαιτίας ένοπλων συρράξεων. Ρώτησε κάνεις τους γονείς αυτών των παιδιών αν έχουν την πολυτέλεια να διαμαρτυρηθούν έχοντας τα παιδιά τους στην αγκαλιά, τρέχοντας να βρουν κάποιο “ασφαλές” καταφύγιο πριν τους βρει κάποια σφαίρα ή κάποια οβίδα από το αντίπαλο στρατόπεδο;
Στο εδώ και τώρα λοιπόν. Καθημερινά, όλο και πιο πολλοί πολίτες στην χώρα μας διαμαρτύρονται για τις αλλαγές που έχει επιφέρει ο κορωνοϊός στην καθημερινότητά μας. Δεν θα εξετάσουμε σε τι βαθμό είναι επικίνδυνος αυτός ο ιός, ούτε από που προήλθε. Η συνωμοσιολογία δεν χωράει στο παρόν άρθρο. Το μόνο σίγουρο -και αυτό που θα πάρουμε ως δεδομένο- είναι ότι υπάρχει. Οποιοσδήποτε λοιπόν στο πλαίσιο της Δημοκρατίας μπορεί να διαμαρτυρηθεί για κάτι με τον οποίο δεν συμφωνεί. Παραλλαγές της δήλωσης: “Αρνούμαι να φορέσω μάσκα. Δεν θα μου πει κανείς τι θα κάνω στην προσωπική μου ζωή. Ο κορωνoϊός δεν υπάρχει”, ακούγονται ακόμα συχνά. Κι ενώ είναι φαινομενικά αφορούν αυτούς που τις εκφράζουν, από πίσω κρύβεται ένας εγωισμός, μία επίδειξη δύναμης προς τους άλλους, συγκρίσεις και άλλα πολλά – άρα πρόκειται για συμπεριφορές με κοινωνικό προσανατολισμό, όπως είπαμε και παραπάνω.
Από τη στιγμή που μπορείς να διαμαρτύρεσαι για κάτι σημαίνει ότι αυτό δεν σε έχει “ευνουχίσει” , το κακό που σου έχει προκαλέσει δεν σε υπερβαίνει και έτσι έχεις ακόμα τη δύναμη να διαμαρτυρηθείς. Μήπως η πανδημία που έχει αλλάξει τη ζωή μας τους τελευταίους μήνες δεν πρέπει να μας τρομοκρατεί, αλλά να μας κάνει πιο υπεύθυνους; Μήπως είναι μια ευκαιρία να συλλογιστούμε για το πού πάμε ο καθένας μας προσωπικά, αλλά και ως κοινωνία;
Η βουβωνική πανώλη το 1350 ήταν υπεύθυνη για το θάνατο του ενός τρίτου του πληθυσμού της Γης, ενώ η πρώτη καταγεγραμμένη πανδημία ήταν ο Λοιμός της Αθήνας το 430 π.X., η οποία ξεκίνησε στη Λιβύη και στοίχησε τη ζωή στα δύο τρίτα του πληθυσμού της Αθήνας. Δε νομίζω σε αυτές τις περιπτώσεις να υπήρχε η πολυτέλεια της διαμαρτυρίας, όποια και να ήταν αυτή. Η προσωπική μου άποψη είναι ότι δεν χρειάζεται λοιπόν πανικός αλλά σεβασμός, στους συνανθρώπους μας και πάνω απ’ όλα στον εαυτό μας.
Αν κάνουμε αυτό θα συνεχίσουμε να έχουμε την πολυτέλεια να διαμαρτυρόμαστε, αλλά πλέον όχι εγωιστικά αλλά δημιουργικά – εξάλλου, όταν μιλάμε για δημιουργία, αναφερόμαστε σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής μας και είναι κάτι το οποίο προέρχεται από την τάση μας για γνώση και εσωτερική ελευθερία. Ο δημιουργικός άνθρωπος τείνει να είναι συντηρητικός και επαναστάτης ταυτόχρονα, πειθαρχημένος μέσα στην απειθαρχία του, παθιασμένος, αλλά και αντικειμενικός. Ας αδράξουμε λοιπόν την ευκαιρία που έχουμε έστω και κάτω από αυτές τις συνθήκες. Εξάλλου, μετά από έναν πόλεμο ακολουθεί ειρήνη, μετά τον χειμώνα η άνοιξη.
Εις μνήμην των απανταχού θυμάτων από την πανδημία του κορωνοϊού.
