Έχετε σκεφτεί ποτέ: “Τι είναι αυτό που θέλω πραγματικά; Να αναγνωρίζουν την δουλειά μου ή να με εκτιμούν για αυτό που είμαι;”. Η γραμμή που χωρίζει την αναγνώριση από την εκτίμηση είναι λεπτή, αλλά ουσιαστική. Και όλοι όσοι εργαζόμαστε σκληρά, χρειαζόμαστε όχι μόνο να αναγνωρίζουν οι συνάδελφοί μας τους κόπους μας, αλλά και να εκτιμούν την πραγματική μας αξία, ως άνθρωποι και συνεργάτες.
Τόσο στις εκπαιδεύσεις που κάνω με εταιρείες όσο και στις κατ’ ιδίαν συνεδρίες coaching, παρακινώ τους πελάτες μου να εισάγουν την θετική ανατροδοφότηση στην εργασιακή τους καθημερινότητα. Τι σημαίνει, άραγε, αυτό; Τα περισσότερα συστήματα αξιολόγησης στην εταιρική πραγματικότητα βασίζονται στη μετρήσιμη επίδοση των υπαλλήλων. Κυρίως, λειτουργούν βάσει της επίτευξης -ή όχι- προκαθορισμένων στόχων.
Ένα ήρεμο και ευχάριστο περιβάλλον εργασίας βασίζεται πάντα στις καλές ανθρώπινες σχέσεις. Και οι αυθεντικές σχέσεις βασίζονται στο πραγματικό ενδιαφέρον.
Τα τελευταία χρόνια, βέβαια, παρατηρείται μια ποιοτική μεταστροφή προς την εισαγωγή προσωπικών και κοινωνικών δεξιοτήτων (soft skills) αναφορικά με την αποτελεσματικότητα στο χώρο εργασίας. Ωστόσο, πολλές αξιολογήσεις έχουν την τάση να εστιάζουν περισσότερο στο πού ο υπάλληλος δεν τα πήγε καλά και λιγότερο στο πού είχε θετική απόδοση. Κοινώς, η ανατροφοδότηση είναι, επί το πλείστον, αρνητική.
Ωστόσο, πολλές έρευνες έχουν αποδείξει ότι όταν η ανατροφοδότηση είναι ισορροπημένη, δηλαδή, εστιάζει τόσο στις αδυναμίες όσο και στα δυνατά σημεία του εκάστοτε αξιολογούμενου, τότε η απόδοσή του αυξάνεται δυναμικά. Πώς, λοιπόν, όλοι όσοι διαχειρίζονται ομάδες και καλούνται να αξιολογήσουν στελέχη, μπορούν, πρακτικά, να κάνουν και θετικές ανατροφοδοτήσεις;
Ο κανόνας είναι απλός: πρέπει, με συγκεκριμένα παραδείγματα, να αναγνωρίζεται ο κόπος και η δουλειά κάθε εργαζόμενου. Η αναγνώριση αυτή βασίζεται, σαφώς, στα αποτελέσματα ή στην επίδοση. Μερικές φορές παίρνει την μορφή μιας αύξησης, ενός bonus ή και μιας προαγωγής. Άλλες, πάλι, περνάει μέσα από πιο ανεπίσημες οδούς: ένα απλό ευχαριστώ, προφορικά ή γραπτά. Σαφώς, εφόσον γίνεται σωστά, η θετική ανατροφοδότηση, βασισμένη στην αναγνώριση, έχει τη δυνατότητα να κινητοποιεί τους ανθρώπους και να τους κάνει να αισθάνονται καλά για όλα όσα έχουν καταφέρει.
Έχει, ωστόσο, κάποια όρια. Λόγου χάρη, η ανατροφοδότηση συνήθως γίνεται από τον προϊστάμενο στον υφιστάμενο. Αυτή η μονόδρομη σχέση είναι περιοριστική και αγνοεί όλες τις ευκαιρίες θετικής διάδρασης μεταξύ ομόβαθμων συναδέλφων. Επιπλέον, συνήθως τα συστήματα αξιολόγησης περιορίζονται σε μια ορισμένη χρονική περίοδο 2-3 μηνών, γεγονός που αποδυναμώνει την ίδια την έννοια της ανατροφοδότησης: η συχνότητα είναι αυτή που, μεταξύ άλλων, βοηθά στην αλλαγή κουλτούρας.
Συνεπώς, η θετική ανατροφοδότηση είναι ελλιπής αν βασίζεται μονάχα στην αναγνώριση. Οφείλει εξίσου να λαμβάνει υπόψη έναν άλλον παράγοντα: την εκτίμηση της αξίας του εργαζόμενου. Πιο απλά, η αναγνώριση αφορά στο τι κάνουν οι άνθρωποι, ενώ η εκτίμηση αφορά στο ποιοι είναι οι άνθρωποι. Αν επιλέγουμε να εστιάζουμε μόνο στο τι κάνουν οι συνάδελφοί μας, χάνουμε την ευκαιρία να δημιουργήσουμε πραγματικούς δεσμούς ανθρωπιάς με την ομάδα μας και να εκτιμήσουμε την αξία του κάθε ενός χωριστά. Μόνο δείχνοντας την εκτίμησή μας προς τους άλλους μπορούμε να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη τους και να συνδεθούμε ουσιαστικά μαζί τους.
Για να το κάνουμε αυτό, αρκεί να εισάγουμε στην καθημερινότητά μας τρία απλά ρήματα: ακούω, λέω, ελέγχω.
Ακούω
Πολλές φορές νομίζουμε ότι ακούμε τους άλλους, ενώ στην ουσία ακούμε τους εαυτούς μας. Την επόμενη φορά που κάποιος συνάδελφος -ή και φίλη/ος- έρθει να σου μιλήσει, άσε κάτω το τηλέφωνο, πάρε το βλέμμα σου μακριά από την οθόνη του υπολογιστή σου. Προσπάθησε να τον ακούσεις πραγματικά.
Λέω
Πες στους συναδέλφους για ποιον λόγο τους εκτιμάς. Χρησιμοποίησε συγκεκριμένα παραδείγματα. Θα είναι, πιθανώς, δύσκολο στην αρχή. Ένας τρόπος, όσο παράδοξος κι αν ακούγεται, για να το βάλεις στην καθημερινότητά σου είναι να το σημειώσεις στην ατζέντα σου. Μετά από λίγο καιρό, θα γίνει κανονικότητα. Θα κάνεις τους άλλους να αισθάνονται θετικά. Θα αισθάνεσαι κι εσύ θετικά. Και θα συμβάλλεις ενεργητικά στην προώθηση μιας θετικής κουλτούρας στον εργασιακό σου χώρο.
Ελέγχω
Μη ξεχνάς να δείχνεις πραγματικό ενδιαφέρον για τους ανθρώπους που έχεις γύρω σου. Ρώτησε πώς είναι. Αν τους απασχολεί κάτι και τι προκλήσεις αντιμετωπίζουν.
Ένα ήρεμο και ευχάριστο περιβάλλον εργασίας βασίζεται πάντα στις καλές ανθρώπινες σχέσεις. Και οι αυθεντικές σχέσεις βασίζονται στο πραγματικό ενδιαφέρον. Όταν νιώθουμε και βλέπουμε ότι μας εκτιμούν, αισθανόμαστε ασφάλεια, ευεξία και, ως συνέπεια, κινητοποιούμαστε ευκολότερα και λειτουργούμε καλύτερα. Η αναγνώριση των προσπαθειών μας είναι πάντα σημαντική. Η εκτίμηση ως προς το άτομό μας, όμως, έχει την δύναμη να μετατρέψει μια μουντή εργασιακή καθημερινότητα σε ένα ευχάριστο περιβάλλον. Ένα περιβάλλον στο οποίο όλοι θα θέλαμε να δουλέψουμε.
