Μιλάμε χρόνια με τον Δημήτρη. Πάντα χαμένος στο έργο του για να μάθει τους “δεινόσαυρους” -αν και δεν αποδέχεται τον όρο- ότι η δυναμική ευνοεί και τους μη καθιερωμένους. Αφοσιωμένος στο έργο του, εδώ και χρόνια αποτελεί το στέλεχος που αναζητεί όλη η αγορά, όμως εκείνος ακολουθεί το δικό του πλάνο. Που δεν αφορά μόνο στη δουλειά, αλλά και στη ζωή που θέλει να χτίσει. Για εκείνον και τους συνεργάτες του.
Ξεκίνησε την καριέρα του στον άγριο κόσμο των startups και σύντομα διακρίθηκε στο χώρο των FinTech. Ανέλαβε υπεύθυνος για την Ελλάδα, τη Μάλτα και την Κύπρο για την Revolut και σήμερα είναι Διευθύνων Σύμβουλος της De Vere, υπεύθυνος του τομέα e-money.
Τον περιμένω σε κεντρικό καφέ. Αναρωτιέμαι πού θα παρκάρει σε αυτό το σημείο. Ψάχνω να δω αν υπάρχει parking. Τελικά, η απάντηση είναι απλή. Δεν θα παρκάρει. Έρχεται με το scooter του και ντυμένος σαν κανονικός άνθρωπος. Δεν του αρέσουν τα βαρύγδουπα. Έτσι είναι όλη η γενιά του. Ουσιαστική, όχι δήθεν.
Μετά την πρώτη γουλιά καφέ σε μια Αθήνα που βράζει, τον ρωτώ: Είσαι digital nomad;
Digital σίγουρα, nomad όχι, μιας και η βάση μου παραμένει η Αθήνα. Μπορείς να δουλεύεις από οπουδήποτε, από το γραφείο από το σπίτι από ένα καφέ ή ακόμα και από ένα νησί, αρκεί να έχεις την πειθαρχία να συγκεντρώνεσαι και να βγάζεις τη δουλειά. Ίσως να μην είναι για όλους, και ίσως κάποιοι να προτιμούν το γραφείο γιατί έτσι έχουν συνηθίσει. Ταξίδευα πολύ λόγω δουλειάς, αλλά η πανδημία άλλαξε τα πάντα και όλα τα επαγγελματικά ταξίδια έχουν ακυρωθεί. Ίσως ήταν και θετικό, μιας και οι ρυθμοί ήταν πολλές φορές εξαντλητικοί, φαντάσου να παίρνεις το αεροπλάνο για Σιγκαπούρη, την επόμενη μέρα Βιετνάμ και πάλι πίσω σε δύο μέρες. Πολλές φορές δημιουργείται η εντύπωση ενός glamorous lifestyle με όλα αυτά τα ταξίδια, αλλά η αλήθεια είναι ότι δεν έχεις χρόνο να το απολαύσεις, μιας και δεν πας για διακοπές. Σπάνια έχεις έστω και μία ώρα κενό για να κάνεις μια βόλτα, μιας και το πρόγραμμα είναι αυστηρά οριοθετημένο από πριν, ώστε να μεγιστοποιηθεί το αποτέλεσμα του ταξιδιού. Ελπίζω μετά την πανδημία να υπάρχει ένας εξορθολογισμός σε όλο αυτό και να υπάρχει ένα καλύτερο work-life balance.
Είναι ιδιαίτερα σημαντική η ικανότητα γρήγορης προσαρμογής στα νέα δεδομένα που φέρνει ο ψηφιακός μετασχηματισμός. Έχουμε δει μεγαθήρια όπως η Νokia και η Kodak να εξαφανίζονται από τον χάρτη επειδή δεν αντέδρασαν αρκετά γρήγορα στο λανσάρισμα του iPhone.
Τι σημαίνει ότι μπορώ να επισκεφτώ την τράπεζά μου χωρίς φυσική παρουσία;
Σημαίνει ότι μπορείς να ανοίξεις τραπεζικό λογαριασμό από το κινητό σου τηλέφωνο κατεβάζοντας απλά μια εφαρμογή. Γενικά, μπορείς να κάνεις σχεδόν τα πάντα από το smartphone, κάτι το οποίο μειώνει κατακόρυφα την ταλαιπωρία του πελάτη.
Πώς σε αντιμετώπισαν στην αρχή της καριέρας σου οι δεινόσαυροι του χώρου;
Δε θα τους χαρακτήριζα έτσι, μιας και είναι όλοι τους σοβαροί επαγγελματίες, με πολλά χρόνια πείρας. Η εμπειρία είναι πολύ σημαντική. Απλώς είναι ιδιαίτερα σημαντική και η ικανότητα γρήγορης προσαρμογής στα νέα δεδομένα που φέρνει ο ψηφιακός μετασχηματισμός. Έχουμε δει μεγαθήρια όπως η Νokia και η Kodak να εξαφανίζονται από τον χάρτη επειδή δεν αντέδρασαν αρκετά γρήγορα στο λανσάρισμα του iPhone. Καταλαβαίνω ότι η φύση του ανθρώπου είναι να αντιδράει στην αλλαγή, μιας και σε βγάζει από το comfort zone σου, αλλά αν θες να προσφέρεις σύγχρονες υπηρεσίες, είναι επιτακτική ανάγκη να αφουγκράζεσαι πραγματικά τις επιθυμίες των καταναλωτών και να χαράσσεις στρατηγική με μόνο γνώμονα τον πελάτη. Διαφορετικά, μπαίνεις στη λογική να ακυρώνεις οτιδήποτε νέο ακούς ή βλέπεις και να μην τα θεωρείς απειλή.
Τι σπουδές πρέπει να έχει κάποιος για να ασχοληθεί με το eFinance και τις FinTech;
Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να ασχοληθείς με το FinTech, μιας και συνδυάζει τεχνολογία και οικονομικά. Μπορείς για παράδειγμα με πτυχίο πληροφορικής και ένα μάστερ στα οικονομικά (ή το αντίστροφο) να έχεις μια πολύ καλή εξέλιξη. Γι’ αυτό και με τον συνεργάτη μου, Σωτήρη Συρμακέζη, έχουμε σχεδιάσει το 1ο FinTech e-learning πρόγραμμα στην Ελλάδα από το Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο, διάρκειας 4 μηνών, που έως τώρα είχε πολύ θερμή αποδοχή από τον κόσμο και φυσικά είναι διαθέσιμο για οποιοδήποτε θέλει να κάνει τα πρώτα του βήματα στον κλάδο.
Οποιοσδήποτε θέλει να ασχοληθεί επενδυτικά με crypto θα πρέπει να κάνει μια πολύ καλή έρευνα πριν αποφασίσει να βάλει τα λεφτά του σε ένα από τα χιλιάδες κρυπτονομίσματα που κυκλοφορούν.
Αρκετά με τις εύκολες, θεωρητικές ερωτήσεις. Παίρνω σοβαρό ύψος και “πυροβολώ”. Τι παίζει με τα κρυπτονομίσματα;
Πολύς ντόρος! Θέλει σίγουρα προσοχή γιατί έχουν τεράστιες αυξομειώσεις στην τιμή τους και οποιοσδήποτε θέλει να ασχοληθεί επενδυτικά με crypto θα πρέπει να κάνει μια πολύ καλή έρευνα πριν αποφασίσει να βάλει τα λεφτά του σε ένα από τα χιλιάδες κρυπτονομίσματα που κυκλοφορούν. Επίσης, θέλει προσοχή ποια ανταλλακτήρια ή digital wallets θα επιλέξει κανείς, έτσι ώστε να έχει την μέγιστη δυνατή ασφάλεια. Υπενθυμίζω ότι τα crypto είναι unregulated, άρα δεν υπάρχει η τυπική προστασία κεφαλαίων που δίνουν για παράδειγμα οι Ευρωπαϊκές Τράπεζες. Πέρα όμως από τα κρυπτονομίσματα, καλό είναι να μιλήσουμε γενικότερα για το Blockchain, που είναι η τεχνολογία πίσω απ’ αυτά και που έχει τεράστιες εφαρμογές σε πολλές αγορές εκτός των χρηματοοικονομικών, όπως π.χ. το Ethereum και τα έξυπνα συμβόλαια (smart contracts). Η αποκεντρωμένη (decentralized) αρχιτεκτονική που χρησιμοποιείται είναι η αιχμή του δόρατος που τα κάνει να ξεχωρίζουν.
Ποιοι είναι οι προσωπικοί σου ήρωες;
Πολύ καλή ερώτηση, δεν το είχα σκεφτεί ποτέ! Θα τολμούσα να πω ο Kanye West, ένας από τους πιο ταλαντούχους, επιτυχημένους καλλιτέχνες που όμως ταυτόχρονα είναι και τόσο παρεξηγημένος. Νομίζω ότι κάθε άνθρωπος που έχει φτάσει στην κορυφή χωρίς καμία βοήθεια αξίζει συγχαρητήρια και χρήζει σεβασμού. Δυστυχώς ο κόσμος ασχολείται περισσότερο με τα προσωπικά του κάθε “ήρωα” και φυσικά τα media τους περιμένουν στη γωνία καθώς ορισμένες φορές διψάνε για ίντριγκα. Αν δεις όμως πέρα απ’ αυτά, τις προσωπικές δυσκολίες που πέρασε ο καθένας για να φτάσει στην κορυφή, το πόσο επίσης δύσκολο είναι να κρατηθείς στην κορυφή, να παραμείνεις δημιουργικός χωρίς να τυφλωθείς από την επιτυχία, αλλά και να παλέψεις με προσωπικούς δαίμονες που σίγουρα γιγαντώνονται όταν τα έχεις όλα στα πόδια σου, είναι πραγματικά μια μάχη που δεν φαίνεται γιατί είναι καθαρά προσωπική υπόθεση.
Ποιο είναι το μεγαλύτερό σου όνειρο;
Να πάω κι εγώ στο διάστημα όπως ο Richard Branson. Τον είδα και τον ζήλεψα! Πολλοί λένε ότι η υπόθεση “διάστημα” είναι κατασπατάληση πόρων, ενώ τα πραγματικά προβλήματα είναι εδώ στη γη. Εν μέρη συμφωνώ, αλλά από την άλλη το διαστημικό πρόγραμμα έδωσε τεράστια ώθηση στην ανθρωπότητα με τους δορυφόρους και τη τεχνολογία που ξεπήδησε από τη NASA. Το project management π.χ. που σπούδασα στο μεταπτυχιακό, είναι απόρροια του πολύ προσεκτικού σχεδιασμού ενός τιτάνιου έργου, όπως ήταν αυτό του να στείλεις έναν άνθρωπο στο φεγγάρι. Εμπνεύστηκαν γενεές ολόκληρες από το επίτευγμα και αυτό που βλέπουμε σήμερα με την Virgin Galactic και την SpaceX να είστε σίγουροι ότι θα κάνει το ίδιο στην επόμενη γενιά. Τα αποτελέσματα θα τα δούμε σε δεκαετίες από σήμερα, όχι άμεσα.
Το Universal Basic Income, το επίδομα άνευ όρων σε όλους ανεξαιρέτως τους πολίτες μιας χώρας, νομίζω ότι είναι η μόνη βιώσιμη λύση στο να μειωθεί δραστικά η φτώχια και να βελτιωθεί γενικότερα η ποιότητα ζωής όλων των συνανθρώπων μας, ανεξαιρέτως προέλευσης, συνθηκών ή δυνατοτήτων.
Πώς θα ήθελες να είναι ο κόσμος σε 50 χρόνια από σήμερα;
Θα ήθελα να δούμε πιο σοβαρά το θέμα του Universal Basic Income (UBI), μια ιδέα που ήδη δοκιμάζεται σε κάποια μέρη του κόσμου. Πρόκειται για ένα επίδομα άνευ όρων σε όλους ανεξαιρέτως τους πολίτες μιας χώρας. Νομίζω ότι είναι η μόνη βιώσιμη λύση στο να μειωθεί δραστικά η φτώχια και να βελτιωθεί γενικότερα η ποιότητα ζωής όλων των συνανθρώπων μας, ανεξαιρέτως προέλευσης, συνθηκών ή δυνατοτήτων. Μπορεί να ακούγεται πολύ ουτοπικό, αλλά κάπως έτσι ξεκίνησαν πολλά κινήματα όπως ο Διαφωτισμός και τελικά κατέληξαν να αλλάζουν τον κόσμο για πάντα. Η ανισότητα του πλούτου αυτή τη στιγμή είναι τόσο σοκαριστική που κανείς δεν μπορεί να κλείνει τα μάτια του. Δεν είμαστε ανεξάρτητες μονάδες σ’ αυτό τον κόσμο, ζούμε σε μια κοινωνία και η ευημερία του διπλανού μας έχει άμεση συνάρτηση με την ασφάλεια και την ευτυχία όλων μας. Ειδικά με τη ραγδαία αυτοματοποίηση, και καθώς η τεχνική νοημοσύνη θα αναλαμβάνει όλο και περισσότερες διεργασίες, η ανάγκη για το UBI γίνεται ακόμα πιο επιτακτική, αν δε θέλουμε να αφήσουμε οριστικά πίσω μας τους λιγότερο προνομιούχους συνανθρώπους μας.
Και τέλος, αν δεν ήσουν αυτό που είσαι, τι θα ήθελες να είσαι;
Γιατί να μη θέλω να είμαι αυτό που είμαι; Το βλέπω λίγο παράδοξο. Νομίζω ότι αν θες μια αλλαγή στη ζωή σου, πρέπει να δουλέψεις προς αυτή την κατεύθυνση και αργά ή γρήγορα θα το πετύχεις. Δεν είναι άλλο ένα self-help quote, είναι απλά η πραγματικότητα. Έτσι δουλεύει η ζωή. Work hard, stay humble.
***
Ο ήλιος δεν κάνει χάρη σε κανέναν. Το τηλέφωνο του χτυπά ζουρλισμένο. Ευγενικά χαιρετάει και μπαίνει σε call με κάποιους συνεργάτες. Πιάνω το τηλέφωνό μου να νιώσω και εγώ σημαντικός. Μια διαφήμιση και η μάνα μου έχουν προσπαθήσει να με βρουν. Δεν πειράζει… θα περπατήσω για να την ιδρώσω τη φανέλα.
Διαβάστε περισσότερες συνεντεύξεις στην αθηΝΕΑ:
Στέφανος Διβάνης: Η Πανδημία “Σκότωσε” Κάθε Πρόθεση Υπερβολής
Μωυσής Ελισάφ: Ο Δήμαρχος Που Επιδιώκει Να Αλλάξει το Ήθος της Τοπικής Αρχής
Ευσταθία Ματζαρίδου: Οι Περισσότεροι Έχουμε Ένα Ανάπηρο Κομμάτι
