Όταν η Taylor Swift αποφάσισε να δηλώσει δημοσίως την υποστήριξή της στην Kamala Harris, απέδειξε πως έχει τη στόφα της σταρ με προσωπικότητα. Η τραγουδίστρια φαινόμενο με τα 283 εκατομμύρια ακόλουθους στο Instagram και τις περιοδείες της –όπως η Eras που ολοκληρώθηκε πριν από λίγες ημέρες– να συγκεντρώνουν όχι μόνο εκατομμύρια θεατές εντός συναυλιακών χώρων, αλλά και δεκάδες χιλιάδες ακόμη να ξεροσταλιάζουν στα πέριξ επειδή δεν κατάφεραν να βρουν εισιτήριο, δεν θέλει πάση θυσία να αρέσει σε όλους. Ούτε μασάει τα λόγια της. Γι’ αυτό και υπογράφει –όταν οι περιστάσεις το απαιτούν– χωρίς περιστροφές, χωρίς ανόητους εγκλωβισμούς σε στερεότυπα αιώνων ως Childless Cat Lady.
Το έπραξε με την ανάρτηση της υποστήριξής της στην Kamala Harris και το έκανε για να απαντήσει σε παλαιότερα σχόλια του JD Vance –του εκλεγμένου αντιπροέδρου των ΗΠΑ–, ο οποίος αποκάλεσε τους Δημοκρατικούς –συμπεριλαμβανομένης και της Harris– «ένα μάτσο childless cat ladies που ζουν μια άθλια και μίζεροι ζωή».
Η δήλωση και η (συγκεκριμένη) υπογραφή της Taylor Swift σχολιάστηκε αρνητικά, ειρωνικά και σεξιστικά, με τον Elon Musk να φτάνει στις γνώριμες χυδαιότητές του, τις οποίες μάλλον δεν υπάρχει κανείς λόγος να αναπαράγουμε και σε αυτό το κείμενο.
Ίσως όμως αξίζει να ειπωθεί η ιστορία στην οποία βασίζονται οι χαρακτηρισμοί τύπου Childless Cat Lady, ή απλώς Cat Lady, ή, επί το ελληνικότερο, γεροντοκόρες με γάτες, ή, ακόμη πιο εξιδεικευμένα και ρατσιστικά, οι λεσβίες με τις γάτες – στερεότυπα τα οποία συναντάμε και σε εκφράσεις όπως «κάθε λεσβία έχει τη γάτα της» και το ανάποδο ή «οι τρελές με τις γάτες»– οι οποίες είναι απαραιτήτως ανύπαντρες, ουδέποτε απλώς ελεύθερες, άτεκνες, ενίοτε στέρφες!
Γυναίκες και Γάτες
Για να δούμε το θέμα πιο σφαιρικά, όπως λέει η Alice Maddicott, συγγραφέας του βιβλίου «Cat Women: An Exploration of Feline Friendships and Lingering Superstitions», οι ιστορικοί δεσμοί μεταξύ γατών και γυναικών εκτείνονται πολύ πίσω στον χρόνο και διαχωρίζουν την υπερσεξουαλική γυναίκα από την ανέραστη.
Είναι αλήθεια πως στις μέρες μας συναντάμε «γατάκια του σεξ», «σέξι γάτες», (σκέτο) «γάτες» και «γατούλες», ανάλογα με τον βαθμό επιτυχίας (ή αποτυχίας) που αποδίδουν, άντρες συνήθως, στη σεξουαλικότητα μιας γυναίκας.
Τα Παλιά τα Χρόνια Όμως…
Στην αρχαία Αίγυπτο, όπου οι γάτες εξημερώθηκαν πριν από μερικές χιλιάδες χρόνια, η Bastet ήταν θεά με σώμα γυναίκας και κεφάλι γάτας, αρχικά πολεμίστρια του θεού ήλιου Ρα και στη συνέχεια θεά της εστίας, της γονιμότητας και του τοκετού. Στους ελληνορωμαϊκούς χρόνους, η Bastet έγινε Άρτεμις (στην Ελλάδα) και Ντιάνα (στη Ρώμη), ενώ στη συνέχεια, καθώς ο χριστιανισμός εδραιωνόταν, οι θεότητες που σχετίζονταν με τις γυναίκες εξαφανίστηκαν ή δαιμονοποιήθηκαν.
Οι γυναίκες που δεν ακολουθούσαν τους χριστιανικούς κώδικες, σύμφωνα με τους οποίους έπρεπε να παραμείνουν μακριά από την πολιτική/δημόσια ζωή, ή εξακολουθούσαν να συνδέονται με τις θεότητες/γάτες θεωρούνταν κακές.
Στο βιβλίο της «The Cat and the Human Imagination», μάλιστα, η Katharine M Rogers γράφει ότι τον Μεσαίωνα η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία έβλεπε τις ελεύθερες ανύπαντρες γυναίκες υπό το ίδιο πρίσμα με τις θηλυκές γάτες.
Επιπλέον, σύμφωνα με το «Classical Cats: The Rise and Fall of the Sacred Cat» του Donald W Engels, το 1233 ο Πάπας Γρηγόριος εξέδωσε διάταγμα στο οποίο, περιγράφοντας το «πρόβλημα» της Ευρώπης με τις μη χριστιανικές θρησκείες, τις οποίες κατηγορούσε για το ότι οι πιστοί τους συμμετείχαν σε σατανιστικές λατρευτικές τελετές, έδωσε θεϊκή έγκριση για την εξόντωση των γάτων, ειδικά των μαύρων, και την εξόντωση των θηλυκών ιδιοκτητών τους.
Μια απλή ερώτηση σε φίλους και γνωστούς θα αποδείξει ότι η απόκτηση και φροντίδα μιας γάτας –ή περισσότερων– δεν είναι υποκατάστατο της αποτυχημένης προσωπικής ζωής οποιασδήποτε γυναίκας και οποιουδήποτε άντρα, αλλά μιας ζωής που μπορεί να γουργουρίζει γαλήνια.
«Γάτες» με Δικαίωμα Ψήφου…
Στον πιο σύγχρονο κόσμο, στα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ού αιώνα στο Ηνωμένο Βασίλειο, έκαναν την εμφάνισή τους οι σουφραζέτες διεκδικώντας την ψήφο των γυναικών. Καρτ ποστάλ με μια γάτα θυμωμένη, τραυματισμένη, δυναμική, εξοργισμένη, χρησιμοποιήθηκαν για να υποστηρίξουν τη διεκδίκηση των γυναικών ή για να τη γελοιοποιήσουν και να την καταδικάσουν.
Αργότερα, όταν οι φυλακές στη Βρετανία γέμισαν με σουφραζέτες, τις οποίες υπέβαλλαν σε βασανιστήρια που μερικές φορές προκαλούσαν ακόμη και τον θάνατο, η βρετανική κυβέρνηση, προκειμένου να μην αποκαλυφθεί η πρακτική που ακολουθούσε με τις σουφραζέτες, θέσπισε τον νόμο περί φυλακισμένων του 1913, ο οποίος επέτρεπε να απελευθερωθούν προσωρινά οι κρατούμενες προκειμένου να αναρρώσουν –ή να πεθάνουν– στο σπίτι τους και στη συνέχεια να τις φυλακίσουν ξανά. Αυτή η πρακτική έγινε ευρέως γνωστή ως «Νόμος για τη Γάτα και το Ποντίκι», καθώς η κυβέρνηση θεωρήθηκε ότι έπαιζε με τη θηλυκή λεία της όπως μια γάτα ένα ποντίκι.
Κι όμως, και οι Άντρες Λατρεύουν τις Γάτες
Παρά το γεγονός ότι αυτές –και πολλές ακόμη– ιστορίες αποδεικνύουν την προκατάληψη και την προσκόλληση σε ένα κακοποιητικό στερεότυπο και για τις γυναίκες και για τις γάτες –οι οποίες είναι τρυφερά, αξιολάτρευτα κατοικίδια–, οι προσφωνήσεις Childless Cat Lady, Cat Lady, γεροντοκόρες με γάτες, λεσβίες με τις γάτες εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται ακόμη και δημοσίως.
Σε μια… ύστατη προσπάθεια να πείσω πόσο λάθος κάνουν όλοι όσοι έχουν κολλήσει σε τέτοιες εκφράσεις, παραθέτω και ένα ακόμη επιχείρημα για να πειστεί και ο πλέον άπιστος πως οι γάτες δεν είναι ούτε προνόμιο, ούτε «κατάρα» των γυναικών, ούτε χαρακτηρίζει το modus vivendi τους.
Ο Charles Dickens που λάτρευε τις γάτες ήταν παντρεμένος και είχε δέκα παιδιά, ο Mark Twain, που επίσης λάτρευε τις γάτες, ήταν παντρεμένος και είχε τρία παιδιά, ο Lewis Carroll, που δεν παντρεύτηκε, ούτε απέκτησε παιδιά– είναι ο δημιουργός της χαμογελαστής γάτας Cheshire που στην «Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων» ήξερε να κάνει σκανταλιές αλλά και να θέτει φιλοσοφικά ερωτήματα.
Και, τέλος, μια απλή ερώτηση σε φίλους και γνωστούς θα αποδείξει ότι η απόκτηση και φροντίδα μιας γάτας –ή περισσότερων– δεν είναι υποκατάστατο της αποτυχημένης προσωπικής ζωής οποιασδήποτε γυναίκας και οποιουδήποτε άντρα, αλλά μιας ζωής που μπορεί να γουργουρίζει γαλήνια.
ΥΓ. Και μια ευχή, μέρες που είναι: Ας κλειδώσουμε τα στερεότυπα σε εφτασφράγιστο ντουλάπι.
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ και στο μηνιαίο newsletter No Man’s Land – στο οποίο μπορείτε να κάνετε την εγγραφή σας εδώ.
Οι Αμαρτίες που δεν Ξέπλυναν τα Πλυντήρια της Μαγδαληνής
