Σε άγνωστες για μένα πόλεις στην Ελλάδα, περπατώ με το κεφάλι σκυμμένο. Όχι γιατί δεν θέλω να περπατώ καμαρωτή απολαμβάνοντας τη διαδρομή και τα κτίρια, αλλά για δύο συγκεκριμένους λόγους. Πρώτον για να μην πέσω, σκοντάφτοντας στις συνεχόμενες κακοτεχνίες των πεζοδρομίων, και, δεύτερον, για να μη χαθώ.
Όταν θέλω να φτάσω στον προορισμό μου περπατώντας, κοιτάζω πάντα την οθόνη του κινητού μου. Η εφαρμογή «google maps» είναι απαραίτητο εργαλείο στις περιηγήσεις μου, για να ξέρω σε πόση ώρα θα φτάσω, ποια διαδρομή να ακολουθήσω χωρίς να αναρωτιέμαι, για να σιγουρευτώ πως βαδίζω προς τη σωστή κατεύθυνση. Αν κάτι πάει λάθος, η εφαρμογή θα με ενημερώσει.
Η έλλειψη μπλε πινακίδων, αλλά και εκείνων που δεν προσφέρουν καμία επιπλέον πληροφορία στους επισκέπτες αλλά και στους κατοίκους, ενισχύουν την πλήρη αποσύνδεση από τη μνήμη, την παράδοση και την ιστορική διαδρομή της πόλης.
Στην Αθήνα περπατάω αρκετά, πάντα με τη βοήθεια του GPS. Παλαιότερα, όταν δεν ζούσα και δεν εργαζόμουν εδώ, θα ρωτούσα περαστικούς και θα έβλεπα τις σχετικές οδοσημάνσεις: τις χαρακτηριστικές μπλε πινακίδες που βρίσκονται καρφωμένες στη συμβολή των δρόμων. Όμως, στην περιοχή της Αθήνας, αλλά κυρίως της Θεσσαλονίκης, οι μπλε πινακίδες δεν υπάρχουν πια. Οι νέες προσόψεις γωνιακών κτιρίων δεν ταιριάζουν αισθητικά με το μπλε-κυανό χρώμα με τα λευκά γράμματα. Οι πινακίδες είτε ξηλώνονται από τους ίδιους τους ιδιοκτήτες των καταστημάτων είτε βανδαλίζονται με επιγραφές και αυτοκόλλητα από άλλους, περαστικούς. Και πώς ενεργεί η πολιτεία απέναντι σε αυτή την ενέργεια;
Αν έμαθα κάτι από τη μικρή εμπειρία μου σε δημόσιους οργανισμούς είναι πως η αρχή στο κουβάρι για την εύρεση των απαντήσεων ξεκινά από την αναζήτηση της αρμόδιας υπηρεσίας. Ποιανού αρμοδιότητα είναι λοιπόν οι μπλε πινακίδες ονοματοθεσίας οδών; Σε ποιον ανήκουν; Ποιος ασχολείται με τους παραβάτες;
Αναζητώντας στο διαδίκτυο στοιχεία σχετικά με τις «μπλε πινακίδες», τα ευρήματα συνδέονται με διαγωνισμούς ή ανακοινώσεις προμήθειας υλικών από δήμους ανά την Ελλάδα. Ο εξοπλισμός και η αποκατάσταση/συντήρηση των πινακίδων αποτελεί κρατικού χαρακτήρα αρμοδιότητα, για την οποία είναι υπεύθυνη η πρωτοβάθμια αυτοδιοίκηση.
Το εικαστικό κομμάτι έγκειται στην αισθητική κάθε αρμόδιας υπηρεσίας, αν και υπάρχουν οδηγίες που θα ήταν καλό να εναρμονίζονται με τις ευρωπαϊκές και ελληνικές προδιαγραφές του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ) (ΦΕΚ 676Β/6-7-1974) περί πινακίδων σημάνσεως οδών. Είναι αυτό υποχρεωτικό; Μάλλον όχι, μια και βλέπουμε κατά καιρούς αρμόδιες υπηρεσίες να παρεμβαίνουν αισθητικά στο σχεδιαστικό κομμάτι, όπως οι νέου τύπου πινακίδες στα νότια προάστια της Αθήνας.
Στη Θεσσαλονίκη, ο προηγούμενος δήμαρχος, ενισχύοντας την υλοποίηση έργου με απευθείας χορηγίες ιδιωτών, προσθέτει σε δρόμους του εμπορικού κέντρου με ήδη υπάρχουσες μπλε οδοσημάνσεις νέες ιστορικές επιγραφές, προσθέτοντας μερικές ακόμη επιδαπέδιες στήλες στον αστικό «θόρυβο» της πόλης. Ίσως και να ήθελε να ακολουθήσει το παράδειγμα του Παρισιού, όπου οι πινακίδες των δρόμων, ομοιόμορφες όλες, έχουν, κάτω από την ονομασία του δρόμου, το όνομα, την ιδιότητα και τις ημερομηνίες γέννησης και θανάτου του τιμώμενου προσώπου, ή αναφορά στον ίδιο τον δρόμο όταν συνδέεται με κάποιο γεγονός, για λόγους ιστορικής μνήμης και αλήθειας. Μια καλή πρακτική με μια κακή εκτέλεση για τη Θεσσαλονίκη.
Αποσύνδεση από τη Μνήμη
Έχετε αναρωτηθεί ποιος είναι ο κ. Κουμανούδης, στην περιοχή Γκύζη που αναφέρεται με κάθε παραγγελία σας στην εφαρμογή φαγητού; Η έλλειψη μπλε πινακίδων, αλλά και εκείνων που δεν προσφέρουν καμία επιπλέον πληροφορία στους επισκέπτες αλλά και στους κατοίκους, ενισχύουν την πλήρη αποσύνδεση από τη μνήμη, την παράδοση και την ιστορική διαδρομή της πόλης.
Μια ευκαιρία για την αναβάθμιση του εξοπλισμού οδοσημάνσεων στις ελληνικές πόλεις, ήταν η Απογραφή του 2021. Η Ελληνική Στατιστική Αρχή, σε αίτημά της προς το Υπουργείο Εσωτερικών ενόψει της επικείμενης Γενικής Απογραφής Κτηρίων και Πληθυσμού-Κατοικιών, για τη διευκόλυνση και την πληρότητα του έργου της, ζήτησε όπως «οι Δήμοι της Χώρας να προβούν το συντομότερο δυνατό στην ονοματοθεσία των οδών-πλατειών και στην αρίθμηση των οικοδομών στους οικισμούς που κατά την κρίση των αρμοδίων Τεχνικών Υπηρεσιών έχουν κανονική ρυμοτομία και στους οποίους υπάρχει έλλειψη (μερική ή ολική) των ανωτέρω στοιχείων».
Σε ερώτημα που έθεσα στον Δήμο Αθηναίων αναζητώντας την αρμόδια υπηρεσία, ο αντιδήμαρχος Υποδομών, Ανδρέας Γραμματικογιάννης, με ενημέρωσε πως είναι αρμοδιότητα της διεύθυνσης οδοποιίας του δήμου (ως προς την συντήρηση των πινακίδων ονοματοδοσίας). Είπε χαρακτηριστικά: «Ο ελεγκτικός μηχανισμός που αναφέρετε γίνεται μέσω των περιπολιών της δημοτικής αστυνομίας ή και κατόπιν καταγγελιών (π.χ. στο 1595). Πρόστιμα κ.λπ. προβλέπονται ως φθορά αστικού εξοπλισμού, ως γενική διαδικασία, που δεν είναι ωστόσο αρμόδια η διεύθυνση οδοποιίας».
Σε αντίστοιχο ερώτημα που έθεσα στον Δήμο Θεσσαλονίκης, με αρμόδια σε θέμα την Αντιδημαρχία Τεχνικών Έργων, Περιβάλλοντος & Βιώσιμης Κινητικότητας, ο κ. Αλέξανδρος Χρυσοχόου με ενημέρωσε πως «Δυστυχώς, δεν προβλέπεται κάποιο διοικητικό πρόστιμο σε παράνομες αποξηλώσεις πινακίδων ονομασίας οδών, πολλές από τις οποίες συμβαίνουν σε ανακαινίσεις καταστημάτων. Υπάρχει βούληση από πλευράς της διοίκησης για την άμεση αποκατάσταση και την τοποθέτηση των πινακίδων σε όλη την πόλη, διότι η έλλειψή τους δυσχεραίνει την αναζήτηση των οδών, από πεζούς και οδηγούς, αλλά και από τουρίστες, ιδίως στις τουριστικές περιοχές της πόλης μας. Συνεργεία της αρμόδιας υπηρεσίας (Δ/νση Βιώσιμης Κινητικότητας και Δικτύων) επανατοποθετούν, όπου υπάρχει έλλειψη. Ήδη με έγγραφο του δημάρχου Θεσσαλονίκης αλλά και του αντιδημάρχου Τεχνικών Έργων και Βιώσιμης Κινητικότητας, Πρόδρομου Νικηφορίδη, έχει ζητηθεί από τα δημοτικά διαμερίσματα η καταγραφή έλλειψης πινακίδων ονομασίας οδών, προκειμένου στη συνέχεια να προγραμματιστεί από την αρμόδια Διεύθυνση Βιώσιμης Κινητικότητας και Δικτύων η τοποθέτηση νέων πινακίδων».
Τα πράγματα, λοιπόν, είναι απλά. Οι καταστηματάρχες αφαιρούν τις πινακίδες ονοματοθεσίας οδών για να τοποθετήσουν τις επιγραφές των καταστημάτων τους. Άρα, εφόσον αυτό αποτελεί φθορά ξένης περιουσίας, ο νόμος είναι ξεκάθαρος, ξέρουμε τους παραβάτες. Ίσως να περνάμε καθημερινά και από τα καταστήματά τους. Να τους χαιρετάμε. Το ίδιο κάνουν και οι αρμόδιοι. Σε μια περίοδο που τα ταμεία των δήμων είναι άδεια και οι δήμαρχοι κάνουν έκκληση στην κυβέρνηση για ενίσχυση, ενώ άλλοι εφαρμόζουν επιλεκτικά εισπρακτικούς μηχανισμούς–κυρίως στα παράνομα παρκαρίσματα–, αγαπητοί δήμαρχοι, σας έχω ακόμη μία πηγή παραβάσεων, που ίσως να μη γνωρίζατε.
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
Μήπως Χρειαζόμαστε έναν «Δήμαρχο Νύχτας»;
