Kαλύπτουν το 30% της επιφάνειας της Γης και αποτελούν σπίτι για περισσότερο από το 80% των χερσαίων ειδών ζώων, φυτών και εντόμων. Παράγουν το αναντικατάστατο για τη ζωή µας οξυγόνο και δεσμεύουν διοξείδιο του άνθρακα από την ατμόσφαιρα.
Πάνω από 1,6 δισεκατομμύρια άνθρωποι εξαρτώνται από αυτά για τροφή ή καύσιμα, και περίπου 70 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο τα αποκαλούν σπίτι τους.
Συμβάλλουν στην πρόληψη της διάβρωσης και στον εμπλουτισμό και στη διατήρηση του εδάφους, προστατεύοντας τις κοινότητες από κατολισθήσεις και πλημμύρες.
Τα δάση είναι πνεύμονες ζωής. Τα δάση, όμως, δεν είναι ένας ανεξάντλητος πόρος. Τις τελευταίες δεκαετίες απειλούνται από τις πυρκαγιές που, εξαιτίας της κλιματικής κρίσης, λαμβάνουν ολοένα και πιο ανησυχητικές διαστάσεις, με περίπου 8 εκατομμύρια εκτάρια δάσους να χάνονται ετησίως – μαζί με κάθε είδους φυτών, ζώων και εντόμων.
Ποιες δράσεις είναι απαραίτητες για την πρόληψη και την αντιμετώπιση των πυρκαγιών; Πόσο σημαντικό ρόλο παίζουν οι πρωτοβουλίες αποκατάστασης του φυσικού περιβάλλοντος στις πληγείσες περιοχές της χώρας;
Το νέο επεισόδιο του δεύτερου κύκλου της εκπομπής #BraveNewGreece με τίτλο #BraveNewForests εξερευνά το μέλλον των δασών, τις απειλητικές για τα δασικά οικοσυστήματα συνθήκες και τον τρόπο με τον οποίο μπορεί η Ελλάδα να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στην προστασία τους.
Η εκπομπή εστιάζει σε success stories και ταξιδεύει στη Χαλκιδική, όπου με την πολύτιμη αρωγή του ιδιωτικού τομέα εξασφαλίζεται η προστασία και η ανάπτυξη ενός μοναδικής αξίας δασικού οικοσυστήματος.
Το Δάσος ως Φυσικό Carbon Sink
Τα δάση όχι μόνο επηρεάζονται αλλά μπορούν και να επηρεάσουν το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής. Δεδομένου ότι μπορούν να λειτουργήσουν ως φυσικό carbon sink, απορροφώντας και αποθηκεύοντας CO2 από την ατμόσφαιρα μέσω της φωτοσύνθεσης, συνδέονται με τους στόχους net zero, των καθαρών μηδενικών εκπομπών άνθρακα δηλαδή, που θέτουν οι ιδιωτικές εταιρείες για να μειώσουν το αρνητικό τους αποτύπωμα στο περιβάλλον.
«Αυτή η λειτουργία είναι καθοριστική σε επίπεδο πλανήτη και γι’ αυτό τα δάση συμμετέχουν μετά το πρωτόκολλο του Κιότο στις διεθνείς διαπραγματεύσεις. Μας ενδιαφέρει, δηλαδή, σε παγκόσμιο επίπεδο να παίξουν τα δάση τον ρόλο της αποθήκευσης, της δέσμευσης του διοξειδίου του άνθρακα και της αποθήκευσης άνθρακα σε αυτά», σημειώνει η Καλλιόπη Ραδόγλου, Καθηγήτρια στο Tμήμα Δασολογίας και Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων στο ΔΠΘ.
Sani Resort: Στοχεύοντας σε Μηδενικό Άνθρακα
Το ξενοδοχειακό θέρετρο Sani Resort στη Χαλκιδική έγινε το πρώτο με ουδέτερο ισοζύγιο άνθρακα στην Ελλάδα το 2020, ενώ ήδη από το 2019 χρησιμοποιεί 100% ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές. Καθοριστική σημασία για τη στρατηγική αειφορίας του ομίλου παίζει η αναγέννηση του δάσους της Σάνης, ενός υπεραιωνόβιου οικοσύστηματος χαλεπίου πεύκης.
Σε περιοχή 4.000 στρεμμάτων όπου βρίσκεται ο προστατευόμενος υγρότοπος της Σάνης, αλλά και σε μια μεγάλη έκταση πευκοδάσους σε παράκτια σημεία, το Sani Resort εδώ και πάνω από 10 χρόνια έχει αναπτύξει συνεργασίες με επιστημονικούς φορείς και ειδικούς που αφορούν την προστασία και την ανάδειξη της βιοποικιλότητας της περιοχής.
«Συγκεκριμένα στο δάσος συνεργαζόμαστε με το Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών – ΕΛΓΟ Δήμητρα, και έχουμε αναπτύξει το περιβαλλοντικό παρατηρητήριο της Σάνης, κάτω από την ομπρέλα του οποίου πραγματοποιείται μια σειρά ερευνητικών προγραμμάτων. Μετρούμε, για παράδειγμα, πώς το δάσος απορροφάει το διοξείδιο του άνθρακα και άρα πώς συμβάλλει στον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής. Επίσης, καταγράφουμε τη βιοποικιλότητα του δάσους και προχωρούμε σε μέτρα υποστήριξης αυτής της βιοποικιλότητας, για παράδειγμα με φωλιές για έντομα, για πουλιά και μικρά θηλαστικά που βρίσκονται στην περιοχή μας», αναφέρει η Ελένη Ανδρεάδη, Περιβαλλοντολόγος, Διευθύντρια Αειφορίας και Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης στον Όμιλο Sani/Ikos.
Ενδιαφέροντα είναι και τα προγράμματα που απευθύνονται στους πελάτες του Sani Resort αλλά και στους επισκέπτες ευρύτερα της τοπικής κοινωνίας, «οι οποίοι μπορούν να ξεναγηθούν στο δάσος, να περιηγηθούν, να μάθουν περισσότερα, να ευαισθητοποιηθούν σχετικά με την προστασία του και τη βιοποικιλότητά του, η οποία σε πολλές περιπτώσεις κινδυνεύει σημαντικά. Τέλος, να αναφέρω και το πιο πρακτικό κομμάτι, ότι έχουμε μια πυροσβεστική ομάδα, έχουμε ομάδα πυρασφάλειας, πάντοτε σε συνεργασία με την πυροσβεστική υπηρεσία του κράτους.
Διατηρούμε και καθαρίζουμε χιλιάδες χιλιόμετρα μονοπατιών, ώστε να μπορούν οι επισκέπτες να περιηγηθούν για πεζοπορία, αλλά και για τις ξεναγήσεις που τους προσφέρουμε δωρεάν με ξεναγό στην περιοχή μας. Και έχουμε αναπτύξει και μια σειρά πρωτοβουλιών που αξιοποιούν την τεχνολογία, όπως τεχνολογία τεχνητής νοημοσύνης για την έγκαιρη ανίχνευση οποιουδήποτε κινδύνου που υπάρχει στο δάσος».
Μαριάννα Σκυλακάκη | Founder & CEO αθηΝΕΑ & Μαριάντζελλα Φωτέλλη | Ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών – ΕΛΓΟ Δήμητρα
Ποιες είναι όμως οι σημαντικότερες απειλές που αντιμετωπίζει ένα δασικό οικοσύστημα όπως αυτό της Σάνης;
Όπως τονίζει η Μαριάντζελλα Φωτέλλη, Ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών – ΕΛΓΟ Δήμητρα, ο κίνδυνος έναρξης πυρκαγιάς και η ανεπαρκής φυσική αναγέννηση είναι κάποιες από αυτές. «Το δάσος σταδιακά γερνάει χωρίς να μπορεί να ανανεώνεται από μόνο του. Το θετικό όμως στο δάσος του Sani είναι ότι είναι ένα διαχειριζόμενο δάσος, έχει δηλαδή διαχειριστική μελέτη η οποία εφαρμόζεται από το Sani Resort με την επίβλεψη της δασικής υπηρεσίας που, μεταξύ άλλων, προβλέπει ότι αφαιρείται ένα ποσοστό του υπορόφου, της βλάστησης δηλαδή των θάμνων που αναπτύσσονται κάτω από τα πεύκα, έτσι ώστε να μη συσσωρεύεται καύσιμη ύλη».
Όσον αφορά τα μέτρα προστασίας, ο Director of Safety & Security του Ομίλου Sani/Ikos Στέλιος Ταξιάρχης συμπληρώνει: «Έχουμε κέντρο επιχειρήσεων, με προσωπικό πυροσβεστών που ανήκουν στην εταιρεία. Έχουμε στόλο οχημάτων που ενεργούν περιπολίες σε συνδυασμό με τα drones τα οποία έχουν θερμικές κάμερες και συμβάλλουν ουσιαστικά στον έλεγχο και στην ανίχνευση εστίας πυρκαγιάς και καπνού.
Πλέον από το 2024 έχουμε εφαρμόσει το σύστημα θερμικών καμερών AI τεχνητής νοημοσύνης, που αυτό σημαίνει ότι έχουμε κάμερες οι οποίες καλύπτουν τη δασική περιοχή. Έχουμε συγκεκριμένους αλγόριθμους οι οποίοι συνεχώς μαθαίνουν και μας δίνουν νέα δεδομένα έτσι ώστε να μας δίνουν τα πραγματικά γεγονότα.
Τέλος, θα ήθελα να αναφέρω η συνεργασία με τις τοπικές αρχές, με την πολιτική προστασία, το Δασαρχείο και την πυροσβεστική υπηρεσία.
Ο Όμιλος Sani/Ikos στοχεύει σε μηδενικό άνθρακα (net zero) μέχρι το 2030, περίπου 20 χρόνια πριν από τον αντίστοιχο της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
Ο ρόλος των δασών είναι κομβικός σε αυτό, σύμφωνα με την Ελένη Ανδρεάδη: «Η ενίσχυση της αποθήκευσης άνθρακα του δάσους, ειδικά μέσω της υποστήριξης της αναγέννησής του, ειδικά σε σημεία που αυτό έχει πληγεί, όπως για παράδειγμα σε ένα παράκτιο κομμάτι στο οποίο το 2019 ακραία καιρικά φαινόμενα επηρέασαν κάποια από τα δέντρα, η ενίσχυση λοιπόν αυτής της φυσικής αναγέννησης του δάσους μπορεί να παίξει ένα ρόλο στην πιστοποίηση της απορρόφησης άνθρακα και άρα της δημιουργίας ανθρακικών δικαιωμάτων για το δάσος και για την εταιρεία στην οποία ανήκει αυτό το δάσος».
«Η αγορά του Carbon Credits συζητιέται αναλυτικά τα τελευταία χρόνια. Η αλήθεια είναι ότι ακόμα δεν έχει βρει την ευρεία της εφαρμογή, αλλά είναι κάτι που αναγκαστικά θα συμβεί στο μέλλον», επισημαίνει η Καλλιόπη Ραδόγλου: «Όταν θα υπάρξουν αυτές οι πιστωτικές μονάδες-διοξείδιο του άνθρακα θα μπορεί κάποιος ιδιοκτήτης δασών ή και το δημόσιο, εφόσον έχει σύστημα πιστοποίησης, να πιστοποιεί πόσο διοξείδιο του άνθρακα απορροφά το συγκεκριμένο δάσος σε κάποιο χρονικό όριο. Και κάθε πιστωτική ομάδα θα συνδέεται με χρήματα, με κάποια ευρώ. Οπότε αυτό θα είναι ένα κίνητρο, ώστε να αξιολογήσουμε και να ποσοτικοποιήσουμε τις δεσμεύσεις διοξειδίου του άνθρακα από τα δάση μας».
Η Πράσινη Μετάβαση της Ευρώπης
Πού βρίσκεται όμως η Ευρώπη σε σχέση με την πράσινη μετάβαση; Πόσο ηγετικός είναι ο ρόλος της, πόσο αξιόπιστοι είναι οι στόχοι που θέτει και πόσο κοντά τη φέρνουν αυτοί οι στόχοι στη βιωσιμότητα;
«Παρόλο που γενικά έχουμε καθυστερήσει ως Ευρώπη να βάλουμε τις νόρμες και τους κανονισμούς και όλα αυτά τα οποία αναφέρθηκαν στη συζήτηση, είμαστε νομίζω σε τελικό στάδιο, κατά το οποίο έχουν γίνει αντίστοιχες προτάσεις από τις τεχνικές επιτροπές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και είμαστε ένα βήμα πριν να ψηφιστούν οι αντίστοιχοι κανονισμοί που περιγράφουν όλη αυτή τη διαδικασία», σημειώνει ο Γιώργος Ζαμπός, Διευθυντής Παραρτήματος Βορείου Ελλάδος της TÜV Austria.
Με τον Ιωάννη Καλλιά, Διευθύνοντα Σύμβουλο της TÜV Austria Hellas (though leader), να συμπληρώνει: «Το κανονιστικό πλαίσιο που έρχεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση ορίζει ότι οι ενέργειες που συμβάλλουν προς αυτήν την κατεύθυνση θα πρέπει να γίνονται verified, να επαληθεύονται από ανεξάρτητους τρίτους οργανισμούς. Και οι ανεξάρτητοι τρίτοι αυτοί οργανισμοί θα πρέπει να είναι διαπιστευμένοι, να είναι και αυτοί αναγνωρισμένοι και να ελέγχονται για τον τρόπο με τον οποίο επαληθεύουν αυτές τις ενέργειες».
Οι Μέλισσες και ο Κομβικός Ρόλος τους στα Δασικά Οικοσυστήματα
Το SAVE THE BEE – The Parnitha Bee Project είναι ένα ακόμα πρόγραμμα που μας δείχνει πόσο πολυδιάστατη υπόθεση είναι η προστασία του δασικού οικοσυστήματος, εστιάζοντας στη συνεργασία ανάμεσα στον ιδιωτικό τομέα και την ερευνητική κοινότητα.
Με στόχο την ανασυγκρότηση της βιοποικιλότητας της Πάρνηθας, του μεγαλύτερου πνεύμονα της Αττικής, μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές των τελευταίων ετών, η TÜV Austria Hellas και ο Όμιλος Sani/Ikos ανέλαβαν να αντικαταστήσουν όλα τα καταγεγραμμένα μελίσσια που καταστράφηκαν. Την επόμενη τριετία αναμένεται να απελευθερωθούν 1,5 εκατομμύριο μέλισσες στην περιοχή, που –μέσω της επικονίασης– εκτιμάται ότι θα ωφελήσουν πάνω από 200 χιλιάδες στρέμματα γης.
«Οι μέλισσες είναι βασικές όσον αφορά τη διατήρηση του οικοσυστήματος γενικότερα», υπογραμμίζει η Δρ Φανή Xατζήνα, Διευθύντρια στο Ινστιτούτο Επιστήμης Ζωικής Παραγωγής της ΕΛΓΟ Δήμητρα.
«Επειδή θεωρούμε ότι το 60% της επικονίασης που προκαλείται –και αντίστοιχα το 60% περίπου, μπορεί και περισσότερο, της τροφής που έρχεται στο πιάτο μας– εξαρτάται από τις μέλισσες. Γι’ αυτό, όταν μιλάμε για έντομα επικονιαστές, κυρίως εστιάζουμε στις μέλισσες. Τώρα, το δάσος είναι ένα μέρος του οικοσυστήματος, αλλά το δάσος ή τα δάση γενικότερα, όταν συγκεντρώνουν ένα 70% με 80% της βιοποικιλότητας –και όταν λέμε το δάσος εννοούμε και τις περιοχές γύρω από το δάσος, της βιοποικιλότητας και των φυτών αλλά και των ζώων που κατοικούν εκεί–, καταλαβαίνουμε πόσο σημαντικό είναι να υπάρχει ένα έντομο όπως η μέλισσα».
Και τελικά φαίνεται, όπως τονίζει η ίδια, ότι «αν το περιβάλλον είναι υγιές και μέσα στο περιβάλλον αυτό ζούμε όλοι εμείς και τα φυτά και οι μέλισσες, στο τέλος όλοι θα είμαστε ευτυχισμένοι και θα μπορέσουμε να πάμε στην επόμενη γενιά».
#BraveNewGreece: Μια Εκπομπή για το Μέλλον… Σήμερα!
Το #BraveNewGreece είναι μια τηλεοπτική σειρά για την Ελλάδα που έρχεται. Ένα docuseries για ένα μέλλον όπου άνθρωπος, περιβάλλον και τεχνολογία συνυπάρχουν αρμονικά. Για άλλη μια σεζόν στη συχνότητα του ΑΝΤ1 και με ξεναγό τη Μαριάννα Σκυλακάκη, τολμάμε ένα φουτουριστικό και αισιόδοξο ταξίδι στο μέλλον της χώρας μας σε 12 θεματικούς άξονες.
Τα 25λεπτα explainers του #BraveNewGreece αποτελούν μια βιβλιοθήκη γνώσης για να καταλάβουμε καλύτερα τους στόχους, τις καινοτομίες και τις προκλήσεις του αύριο. Κάθε επεισόδιο είναι ένα πλούσιο, γρήγορο, καλειδοσκοπικό explainer. Δίνει βήμα σε επιστήμονες, thought-leaders και innovators, οι οποίοι μιλούν για τις νέες τάσεις που θα διαμορφώσουν τομείς όπως η γεωργία, ο τουρισμός, οι επιχειρήσεις, η ναυτιλία κ.ά.
Γιατί το μέλλον δεν είναι εκεί μόνο για να μας προβληματίζει. Είναι εκεί για να μας προκαλεί ενθουσιασμό. Να μας κάνει να ονειρευόμαστε νέα όρια για το τι είναι εφικτό. Για το πώς θα κάνουμε καλύτερη τη ζωή μας. Αρκεί να το καταλάβουμε καλύτερα. Αρκεί να δούμε πώς θα προκύψει μέσα από τις αντιθέσεις και τις αντιφάσεις της Ελλάδας του σήμερα.
- Δείτε ολόκληρο το επεισόδιο το επεισόδιο #BraveNewForests εδώ.
Με την ευγενική υποστήριξη της SANI/IKOS Group, της TÜV Austria Hellas και του Ινστιτούτου Δασικών Ερευνών, ΕΛΓΟ Δήμητρα.
Ο Sani/Ikos είναι ένας καινοτόμος και ταχέως αναπτυσσόμενος όμιλος πολυτελών θέρετρων σε μοναδικές παραθαλάσσιες τοποθεσίες στη Μεσόγειο. Με τις επωνυμίες Sani Resort και Ikos Resorts αναπτύσσει, κατέχει και λειτουργεί πάνω από 3.450 δωμάτια και σουίτες σε 12 μοναδικά θέρετρα στην Ελλάδα και την Ισπανία, τα οποία κατατάσσονται μεταξύ των καλύτερων πολυτελών θέρετρων στον κόσμο. Ο Όμιλος Sani/Ikos συνεχίζει την επέκτασή του στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, προσφέροντας απαράμιλλη φιλοξενία και εμπειρίες στους επισκέπτες και δημιουργώντας ευκαιρίες ανάπτυξης για τους ανθρώπους του, με σημαντικά οφέλη για τα οικοσυστήματα που περιβάλλουν τα θέρετρά του και αξία για τους επενδυτές του. Ως ηγέτης στη βιώσιμη φιλοξενία, ο όμιλος έχει φιλόδοξο πρόγραμμα ESG και είναι μέλος του Παγκόσμιου Συμφώνου των Ηνωμένων Εθνών.
Η TÜV AUSTRIA Hellas δραστηριοποιείται στην Ελλάδα από το 1994 και είναι 100% θυγατρική εταιρεία του Αυστριακού Οργανισμού TÜV AUSTRIA, με ιστορία 150 χρόνων και παρουσία σε περισσότερες από 34 χώρες στην Ευρώπη, Ασία και Αφρική. Όραμα και βασική προτεραιότητά της είναι η ουσιαστική εφαρμογή της ποιότητας ως αναπόσπαστου εργαλείου του επιχειρηματικού και εργασιακού γίγνεσθαι, τοποθετώντας στο επίκεντρο τον άνθρωπο, την ασφάλεια, το περιβάλλον και την κοινωνία.
Το Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών (ΙΔΕ) ιδρύθηκε το 1961. Η αποστολή του συνδέεται με την ανάπτυξη τεχνολογίας και τη μεταφορά τεχνογνωσίας για την αειφορική διαχείριση των φυσικών χερσαίων οικοσυστημάτων (δασών, δασικών εκτάσεων, λιβαδιών), την ποιοτική και ποσοτική αύξηση των παραγόμενων σε αυτά προϊόντων και υπηρεσιών και την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος.
- Το επεισόδιο #BraveNewForests τoυ δεύτερου κύκλου της τηλεοπτικής εκπομπής #BraveNewGreece μεταδόθηκε σε πρώτη προβολή το Σάββατο 27 Ιουλίου στις 8:30 το πρωί, στον ΑΝΤ1.
- Ο δεύτερος κύκλος της τηλεοπτικής εκπομπής #BraveNewGreece μεταδίδεται σε πρώτη προβολή κάθε Σάββατο και Κυριακή στις 8:30 στην πρωινή ζώνη του ΑΝΤ1.
- Όλα τα τελευταία νέα για τη σειρά της αθηΝΕΑς και του ελc productions #BraveNewGreece εδώ και όλα τα προηγούμενα επεισόδια εδώ.
- Βρείτε τα αφιερώματα για όλα τα προηγούμενα επεισόδια της πρώτης σεζόν #BraveNewGreece εδώ.
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
#BraveNewHealth: Η Επένδυση στην Υγεία Είναι Επένδυση στον Άνθρωπο
#BraveNewParks: Εξερευνώντας τα Πάρκα του Μέλλοντος και την Πόλη των 15 Λεπτών
