Στο “δελτίο ταυτότητας” των απανταχού ειδών στιλ ένδυσης και καλλωπισμού, αναμένει κανείς να αναγράφεται το φύλο. Ανά τους αιώνες, μάθαμε να ξεχωρίζουμε την ανδρική από τη γυναικεία μόδα, κι αντίστοιχα, ρούχα, παπούτσια, κολεξιόν, designer brands σε ανδρικά και γυναικεία.
Ισχύει, όμως, αυτός ο στερεότυπος διαχωρισμός σήμερα; Οι πρώτες ρωγμές στα τείχη που διαχωρίζουν την εξωτερική εμφάνιση ανδρών και γυναικών άρχισαν στον μεσοπόλεμο του 20ού αιώνα, όταν η θρυλική Coco (Chanel) έντυσε τις γυναίκες, για πρώτη φορά, με παντελόνια, μαρινιέρες, ανδρικά πουκάμισα, ζώνες και φουλάρια, μπερέ και ψαθάκια και έκοψε τα μαλλιά τους “à la garçonne” (αγορίστικα κατά το ελληνικότερον).
Οι Γυναίκες με τα Παντελόνια
Η αλήθεια είναι (να τα λέμε κι αυτά) ότι τότε (και στη συνέχεια στο μόνο θέμα) οι γυναίκες είχαν συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι των ανδρών, αφού οικειοποιήθηκαν σεβαστό μέρος της ανδρικής γκαρνταρόμπας και των ανδρικών αξεσουάρ.
Το φύλο -ανακάλυψε η σύγχρονη κοινωνία- δεν είναι μόνο δυαδικό/διγενές (binary), δηλαδή αρσενικό και θηλυκό.
Πέρα από παντελόνια, σορτς και βερμούδες, ανδρικές γκαμπαρντίνες, μπλέιζερ, δετά παπούτσια, πουκάμισα, καπέλα-ρεπούμπλικες, αλλά και ρολόγια, ανδρικές κολόνιες και άλλα συναφή, προσφέρθηκαν απλόχερα στην επιλογή μας και στο γούστο μας!
Ακόμα και το μετέπειτα και πάντα επίκαιρο androgyne/ανδρόγυνο στιλ, στην ουσία “δάνεισε” στη γυναικεία μόδα ανδρικό λουκ, χωρίς να συμβεί το αντίστροφο (θυμηθείτε το εμβληματικό “γυναικείο” smoking του Yves Saint Laurent, φορεμένο με lingerie top μέσα από το σακάκι!).
Ταυτότητες Φύλου
Κι ύστερα, ήρθε η νέα τάξη πραγμάτων. Το φύλο -ανακάλυψε η σύγχρονη κοινωνία- δεν είναι μόνο δυαδικό/διγενές (binary), δηλαδή αρσενικό και θηλυκό. Είναι και άλλα, που διευρύνουν το “σύστημα” με το οποίο μια κοινωνία ταξινομεί τα μέλη της σύμφωνα με την ταυτότητά τους.
Το στιλ, και συνεπώς και η μόδα, δεν θα μπορούσε παρά να προσαρμοστεί ανάλογα. Και με συνέπεια. Τόσο, που να είναι εύλογο, αλλά ταυτόχρονα και ρητορικό το αυθόρμητο ερώτημα: “έχει τελικά φύλο το στιλ;”.
Τον Φεβρουάριο που μας πέρασε, όλες οι fashion weeks μεταδόθηκαν, φυσικά, ψηφιακά. Το απανταχού fashion crowd αρκέστηκε στον καναπέ του αντί για το κάθισμα στην πολυπόθητη front row. Πέρα από αυτό, η φαντασμαγορία των fashion shows κρατήθηκε αλώβητη και οι fashion editors μετέφεραν με συνέπεια μέσα από τα περιοδικά, τα blogs, τα social media, ό,τι νέο κυκλοφορεί στον κόσμο της μόδας.
Η εν λόγω νεωτερικότητα τονίστηκε από ένα υποδόριο μεν, πλην καταλυτικό ρεύμα: στην πασαρέλα ανέβηκαν, κάποιες φορές, μικτές κολεξιόν, με όρια αρκετά ρευστά ανάμεσα στο ποιος φοράει τι, ανάμεσα στο τι είναι women’s fashion και τι men’s fashion.
Στο θρυλικό Selfridges άνοιξε (ήδη λειτουργεί με επιτυχία) ένα agender store. Δεν υπάρχει κανένας διαχωρισμός γυναικείων/ανδρικών ειδών, το περιβάλλον είναι αρχιτεκτονικά πρωτοποριακό.
Παράδειγμα, ο Ricardo Tisci, που ξεκλειδώνει επιδέξια την πύλη της νέας εποχής του Βρετανικού οίκου Burberry’s, έδειξε με φυσικότητα φούστες και φουστάνια φορεμένα από κυρίους πάνω από παντελόνια και κάτω από τις γνωστές εμβληματικές γκαμπαρντίνες.
Ομοίως, άλλος γνωστός σχεδιαστής από τις ανδρικές του συλλογές, o Bethany Williams, πρότεινε παλτό από vintage κουβέρτες που θα ονειρεύονταν πολύ άνετα (και σίγουρα θα φορέσουν) πολλές γυναίκες
Από το Unisex στο Genderless
Ο πάλαι ποτέ άρα (χρησιμοποιείται ακόμη και σήμερα) γενικόλογος όρος unisex εξελίσσεται σε genderless, όπως θα λέγαμε άφυλο. Στο θρυλικό Selfridges άνοιξε (ήδη λειτουργεί με επιτυχία) ένα agender store. Δεν υπάρχει κανένας διαχωρισμός γυναικείων/ανδρικών ειδών, το περιβάλλον είναι αρχιτεκτονικά πρωτοποριακό.
Ρούχα, αξεσουάρ, καλλυντικά, δεν υποδηλώνουν φύλο. Εννοείται πως τα δοκιμαστήρια είναι κοινά. Καλλυντικά και ρούχα που στερεοτυπικά θεωρούσαμε γυναικεία, σήμερα φοριούνται και χρησιμοποιούνται (και) από άνδρες.
Μας διαφεύγει, νομίζω, ότι οι άνδρες σε αρχαιότερες εποχές καλλωπίζονταν και ντύνονταν. Οι Αιγύπτιοι Φαραώ έβαφαν τα μάτια τους με κόλ (είδος μακιγιάζ). Ομοίως, οι Ινδοί μαχαραγιάδες. Οι Ίνκας πολεμιστές έβαφαν τα νύχια τους πριν πολεμήσουν. Οι χλαμύδες, οι χιτώνες και τα σανδάλια των αρχαίων ημών προγόνων, ανδρών και γυναικών, δεν διέφεραν και πολύ μεταξύ τους. Για να μη μιλήσουμε για τους ευγενείς των βασιλικών ευρωπαϊκών αυλών.
Ξεφυλλίζω ξανά και ξανά το τεύχος Μάϊου του Τ, του Style Magazine των New York Times, αφιερωμένο σχεδόν ολόκληρο στη σύγχρονη ομορφιά. Το lay-out και οι φωτογραφίσεις του περιοδικού με αφήνουν άφωνη. Ομολογώ πως μου πήρε λίγη ώρα να καταλάβω ότι το μοντέλο, με κάλλος Βόρειας χώρας, με μακριά κόκκινα λεία μαλλιά, διακριτικό και υπέροχο μακιγιάζ και αντίστοιχο styling, είναι άνδρας.
Ε, και; Ας είναι ό,τι θέλει, σκέφτηκα όταν το συνειδητοποίησα. Δεν είναι εκεί το θέμα του περιοδικού. Το θέμα είναι πώς αντιλαμβανόμαστε την Ομορφιά σήμερα. Χωρίς απαραίτητα να την έχουμε προηγουμένως “ταυτοποιήσει” με κάποιο φύλο.
Σκέφτομαι πως, σήμερα πια, η αισθητική, η μόδα, το στιλ και η έκφρασή του στην καθημερινή ζωή, έχουν πρωταρχικό σκοπό να αναπαράγουν την Ομορφιά. Και την Αλήθεια. Με σεβασμό στο δικαίωμα της επιλογής ταυτότητας, χωρίς όρια και στερεοτυπικά σύνορα. Ελεύθερα από κατατάξεις, ετικέτες, ταξινομήσεις. Και αυτό είναι τελικά κάτι πολύ, μα πολύ ωραίο!
Διαβάστε στην αθηΝΕΑ περισσότερες ιστορίες με στιλ:
To Design της Κυκλικής Oικονομίας
