Πριν από λίγες μέρες ολοκλήρωσαν την καριέρα τους δύο ποδοσφαιριστές. Δύο εμβληματικές μορφές για το ελληνικό ποδόσφαιρο – και οι δύο με καταγωγή από την Πορτογαλία. Ο Ζέκα (ή José Carlos Gonçalves Rodrigues) έπαιξε στον Παναθηναϊκό και στην Εθνική Ελλάδος και ο Βιεϊρίνια (ή Adelino André Vieira de Freitas) στον ΠΑΟΚ. Με πολλές χαρές και σύνδεση με τις ομάδες πρωτόγνωρη. Σχεδόν καρμική. Με τα ελληνικά τους «δουλεμένα», με αγάπη για τη χώρα πιο μεγάλη από πολλούς γεννημένους Έλληνες.
«Αύριο δεν είναι το τέλος — είναι η αρχή ενός νέου δρόμου. Αλλά παίρνω μαζί μου όλα όσα μου χάρισε το ποδόσφαιρο», δήλωσε ο Ζέκα, αναφέροντας παράλληλα γι’ αυτό που αφήνει πίσω του «ήταν χρόνια γεμάτα όνειρα, θυσίες, επιτυχίες και μαθήματα».
Ο Βιεϊρίνια, από την πλευρά του, λέει πως «αν μου ζητούσαν να γράψω το τελευταίο κεφάλαιο, τον επίλογο μιας ζωής γεμάτης γήπεδα, καρδιές και όνειρα, πιστέψτε με: δεν θα μπορούσα να φανταστώ πιο όμορφο, πιο πλήρες, πιο αληθινό φινάλε. Σας άκουσα να λέτε “δεν θα ξεχάσουμε ποτέ, αρχηγέ”. Μα να ξέρετε κάτι: αυτός που δεν θα ξεχάσει ποτέ, είμαι εγώ. Λεπτό προς λεπτό. Βλέμμα προς βλέμμα. Χειροκρότημα προς χειροκρότημα».
Με ψυχραιμία και σύνεση, ο Βιεϊρίνια και ο Ζέκα, σε δύσκολες στιγμές, με διαφορετικές αφορμές, μπήκαν μπροστά και έδωσαν ένα δείγμα του πώς ο συνδυασμός σώμα, ψυχή και πνεύμα είναι εκείνος που κάνει τους μεγάλες αθλητές.
Οι αθλητές έχουν τον δικό τους, προσωπικό τρόπο να αφήνουν πίσω τους αυτό, το αγωνιστικό κομμάτι, και να υποδέχονται τη νέα τους ζωή. Συνήθως οι δηλώσεις τους είναι, λιγότερο ή περισσότερο, έντονα φορτισμένες. Τις ακούμε με ενδιαφέρον, ακόμα και οι μη μυημένοι στον αθλητισμό, ειδικά όταν προέρχονται από μεγάλους αθλητές.
Κάποιες ήταν ολιγόλογες, όπως του Michael Phelps, του Αμερικανού κολυμβητή με τα 28 ολυμπιακά μετάλλια στη συλλογή του: «I’m done. I’m finished. That’s it». Άλλες απλές και ειλικρινείς, όπως η δήλωση του Γάλλου ποδοσφαιριστή Zinédine Zidane: «Σταματάω να παίζω γιατί δεν μου έχει μείνει τίποτα άλλο να δώσω σωματικά».
Ο αποχαιρετισμός του Federer, πάλι, ήταν μακροσκελής. Ανάμεσα σε αυτά που έγραψε ο βασιλιάς του τένις είναι και τα λόγια: «Είναι μια γλυκόπικρη απόφαση […]. Παράλληλα, όμως, υπάρχουν τόσο πολλά που πρέπει να γιορτάσω. Θεωρώ τον εαυτό μου από τους πιο τυχερούς ανθρώπους στη γη. Μου δόθηκε ένα ξεχωριστό ταλέντο, να παίζω τένις και το έκανα σε ένα επίπεδο που δεν είχα φανταστεί ποτέ και για περισσότερο καιρό από όσο θεωρούσα ότι είναι δυνατόν».
Τα λόγια του συγκίνησαν τους fan του, αλλά τι να πει κανείς για τα λόγια με τα οποία τον αποχαιρέτησε ο συναθλητής του, με τον οποίο είχαν ξεκινήσει την ίδια χρονιά, το 2004, και με τον οποίο είχαν αναμετρηθεί αμέτρητες φορές στα μεγάλα τουρνουά, ο Nadal: «Αγαπητέ Roger, φίλε μου και ανταγωνιστή μου. Ευχόμουν αυτή η μέρα να μην έρθει ποτέ. Είναι μια θλιβερή μέρα για μένα προσωπικά και για τον κόσμο των σπορ. […] Ήταν χαρά, αλλά και τιμή και απόλαυση να μοιραστώ όλα αυτά τα χρόνια μαζί σου, το να ζήσω όλες αυτές τις απίστευτες στιγμές εντός και εκτός court. Θα έχουμε πολλές περισσότερες στιγμές να μοιραστούμε στο μέλλον και πολλά πράγματα να κάνουμε μαζί, το ξέρουμε αυτό».
Οι δηλώσεις άλλων, πάλι, όπως του Maradona, είχαν… απολογητική διάθεση: «Το ποδόσφαιρο είναι το πιο όμορφο και υγιές άθλημα στον κόσμο. Εγώ δεν φταίω που έπεσα, φταίει ότι ήμουν ναρκομανής. Δεν κρατάω κακία στο ποδόσφαιρο, του χρωστάω τα πάντα».
Και άλλων, όπως του θρύλου του ελληνικού μπάσκετ Νίκου Γκάλη, που σταμάτησε πριν από 30 χρόνια, το 1995, διάθεση πικρή: «Φεύγω από το άθλημα που αγάπησα πικραμένος. Ζητώ συγγνώμη αν πίκρανα κάποιους και δεν κρατάω κακία σε κανέναν».
Η Ζωή Μετά…
Η ζωή του Ζέκα και του Βιεϊρίνια, η αποχώρηση των οποίων στάθηκε αφορμή γι’ αυτό το άρθρο, θα συνεχίσει εδώ, στη χώρα μας, στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη αντίστοιχα, αλλά χωρίς προπόνηση και αγώνες. Χωρίς τη ρουτίνα που ακολουθούσαν όσο θυμούνται τον εαυτό τους.
Οι δύο Πορτογάλοι ποδοσφαιριστές, με θαύματα στα ελληνικά γήπεδα, που δοξάστηκαν από τις κερκίδες τους και όχι μόνο, αποτελούν την εξαίρεση μεταξύ των ξένων παικτών που δέθηκαν τόσο πολύ με τη χώρα. Είναι ανάμεσα σε εκείνους που αναγνωρίζονται και από τους οπαδούς των ομάδων τους – και όχι μεταξύ των εκατοντάδων που προώθησαν μανατζαραίοι και παράγοντες, εφόσον μπορούν, σε ένα σύστημα διοχέτευσης παικτών με ρόλο όχι πρώτιστα αγωνιστικό.
Οι δύο «ξένοι» πρόσφεραν στη διαδρομή τους, εκτός από τα αγωνιστικά προσόντα τους, και τον χαρακτήρα και την προσωπικότητά τους. Με ψυχραιμία και σύνεση, ο Βιεϊρίνια και ο Ζέκα, σε δύσκολες στιγμές, με διαφορετικές αφορμές, μπήκαν μπροστά και έδωσαν ένα δείγμα του πώς ο συνδυασμός σώμα, ψυχή και πνεύμα είναι εκείνος που κάνει τους μεγάλες αθλητές.
Άραγε, πόσο δύσκολο είναι για τους αθλητές, όταν καλούνται κοντά στα 40 τους να αλλάξουν την καθημερινότητά τους που είχε διαμορφωθεί 25 με 30 χρόνια πριν, πώς μπορούν να διαχειριστούν αυτή την αλλαγή; Πώς υιοθετούν μια νέα ζωή, όταν οι περισσότεροι από αυτούς πιθανόν δεν την έχουν καν σκεφτεί, δεν την έχουν προετοιμάσει, ούτε ίσως τη φαντάζονται; Αρκετοί έχουν κάνει περιουσία ικανή να τους εξασφαλίσει πλουσιοπάροχα το ζην για το υπόλοιπο του βίου τους. Αλλά ούτε και αυτό αρκεί όταν είσαι τόσο νέος.
Μιλάμε, βέβαια, για τους επαγγελματίες αθλητές. Για το ποδόσφαιρο ή το μπάσκετ, ή για κάποιες εξαιρετικές περιπτώσεις από άλλα αθλήματα που αμείβονται αδρά.
Οι υπόλοιποι αθλητές προσγειώνονται πιο γρήγορα στη σκληρή πραγματικότητα. Πολλές φορές σταματούν νωρίτερα εξαιτίας της οικονομικής ανέχειας, μην μπορώντας υποστηρίξουν τον πρωταθλητισμό και παράλληλα τη συντήρηση της καθημερινότητάς τους ή των χρόνων που θα ακολουθήσουν εκτός αγωνιστικού χώρου.
Σαν τα Κύματα…
Την ίδια ώρα, σκεφτόμαστε και έναν άλλο τεράστιο αθλητή, τον Djokovic. Ταλαιπωρημένος από τραυματισμούς, στα 38 του θα αναρωτιέται και εκείνος πώς θα διαχειριστεί την επόμενη μέρα. Με τον Federer να έχει σταματήσει εδώ και τρία χρόνια και με τον Nadal από πέρσι, φτάνει και η δική του σειρά που, όσο και αν θέλει, δεν μπορεί να αποφύγει.
Όμως, όλα τελειώνουν κάποια στιγμή. Ακόμη και για τους τεράστιους αθλητές ξημερώνει η επόμενη μέρα. Στην αναμονή, περιμένουν πολλοί άλλοι, αναρωτιούνται «μέχρι πότε». Όπως κάποιοι άλλοι θα σκεφτούν και για εκείνους στο μέλλον.
Σαν τα κύματα της θάλασσας, οι αθλητές έρχονται και φεύγουν, παραμένοντας για πάντα, ωστόσο, στην καρδιά αυτών στους οποίους χάρισαν στιγμές χαράς και ενθουσιασμού, αλλά και στη συλλογική μνήμη ως αθλητές που δικαίως εισέπραξαν κάθε στιγμή επιτυχίας και δόξας.
Και όσον αφορά τα «αποχαιρετιστήρια λόγια», εκείνα που πάντα κρατάμε στην καρδιά μας είναι του «αθλητή του αιώνα» Pelé:
«Love is more important than what we can take in life. Say it with me: love, love, love!».
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
Ο Σχολικός Αθλητισμός Είναι Μάθημα;
