Πριν λίγες μέρες έφυγε από τη ζωή ο Lou Ottens σε ηλικία 94 χρονών. Πιθανόν να μη σας λέει κάτι το όνομα. Ούτε κι εμένα στην αρχή. Όμως μόλις συνειδητοποίησα για ποιον επρόκειτο, θέλησα να του αφιερώσω ένα κείμενο κι ένα μεγάλο ευχαριστώ. Βλέπετε, ο Ottens ήταν ο εφευρέτης της κασέτας.
«Τι μας λες τώρα;» ίσως πείτε κάποιοι. «Helloοοο… H τεχνολογία προχώρησε: ο ήχος είναι ψηφιακός, τα μουσικά αρχεία λέγονται πια mp3, wav, m3u κ.λπ., ηχογραφούμε πανεύκολα με το κινητό και βρίσκουμε μουσική στις διάφορες διαδικτυακές πλατφόρμες, συχνά μάλιστα δωρεάν». Δίκιο έχετε. Ωστόσο -μια φορά κι έναν καιρό- η διαδικασία της μουσικής ακρόασης ήταν σχετικά πολύπλοκη, καθόλου δεδομένη και ίσως γι’ αυτό, ιδιαιτέρως πολύτιμη.
Η ιδέα της κασέτας γεννήθηκε στο μυαλό του Ottens από την επιθυμία να κάνει τη μουσική εύκολα προσβάσιμη σε όλους. Και το πέτυχε. Το 1962 ο Ολλανδός μηχανικός της εταιρίας Phillips και η ομάδα του, παρουσιάζουν την πρώτη κασέτα σε έκθεση ηλεκτρονικών ειδών στο Βερολίνο. Το σλόγκαν; «Μικρότερη από ένα πακέτο τσιγάρα» αφού ακριβώς έτσι είχε σχεδιαστεί: σε μέγεθος που να χωράει στην τσέπη του σακακιού του Ottens.
«Ήμασταν σαν μικρά παιδιά που διασκεδάζαμε παίζοντας. Δεν αισθανθήκαμε ότι κάναμε κάτι σπουδαίο» είχε πει o ίδιος με σεμνότητα για την εφεύρεσή του. Όμως η κασέτα αγαπήθηκε φανατικά πουλώντας από τότε, πάνω από 100 δισεκατομμύρια κομμάτια παγκοσμίως!
Όσο για μένα, έχω να πω πως, ο «μίτος» στο λαβύρινθο της μουσικής μου «διαδρομής» ήταν για χρόνια, μια ατελείωτη καφέ λεπτή μαγνητοταινία. Τι κι αν προδίδω την ηλικία μου, θέλω να μοιραστώ σκόρπιες κασετο-αναμνήσεις. Ταυτιστείτε οι συνομήλικοι, χαμογελάστε οι μικρότεροι…
Το ραδιοκασετόφωνο
Συντονισμένο σε αγαπημένες εκπομπές, η κασέτα έτοιμη κι εγώ σε εγρήγορση να πατήσω το “rec” στις πρώτες νότες τραγουδιού που μου άρεσε. Έτσι έφτιαξα τις πρώτες playlists. «Κυνήγι θησαυρού» η αναζήτηση ραδιοφωνικών σταθμών χωρίς παράσιτα και εκφωνητών που προλόγιζαν τα τραγούδια και απέφευγαν να μιλούν κατά τη διάρκειά τους. Αχ τι καλοί!
Play , stop, rewind, fast forward, rec, pause
Είχα γίνει αστέρι στα κουμπιά όπως και στο πόση μαγνητοταινία κάλυπτε το κάθε τραγούδι αναλόγως τη διάρκειά του. Θυμάστε και τα κόλπα; Αν θέλαμε να προφυλάξουμε την κασέτα από κατά λάθος επανεγγραφή, σπάγαμε τα δύο μικρά προστατευτικά στο πάνω μέρος της. Αν πάλι αλλάζαμε γνώμη, καλύπταμε τα κενά με λίγο σελοτέιπ.
Το Walkman
Ή ο «παππούς» του mp3 player. Το δικό μου αγοράστηκε αυθόρμητα από το duty free του αεροδρομίου, τη μέρα αναχώρησης για πενταήμερη με το σχολείο στην Κύπρο. Περιττό να πω πως έμεινα ταπί και ψύχραιμη. Πέρασα την εκδρομή με δανεικά, αλλά δεν το μετάνιωσα. Επιτέλους: ακουστικά-play και θα χανόμουν στις μουσικές μου, όπου και όποτε ήθελα, χωρίς το συνεχές «χαμήλωσε το!» των δικών μου.
Η πρώτη κασέτα
Όπως και η πρώτη αγάπη, δεν ξεχνιέται. Δώρο από μια θεία, έπαιζε τη Μικρή Νυχτερινή Μουσική (Serenade N.23,K.525). Αγαπημένος ο Mozart, αλλά εφηβάκι ήμουν, έψαχνα κι άλλα. Ραδιόφωνο, φίλοι, μουσικά περιοδικά, άνοιγαν μπροστά μου έναν θαυμαστό, καινούριο, μουσικό κόσμο! Άρχισα σιγά σιγά να διαμορφώνω προτιμήσεις. Πρώτο επίσημο άλμπουμ ξένης μουσικής το Nebraska του Springsteen. Πώρωση: θυμάμαι να ξενυχτάω παίζοντας μπρος-πίσω την κασέτα προσπαθώντας να καταλάβω τους στίχους. Μάλλον ήταν η καλύτερη εξάσκηση listening που έκανα ποτέ.
Τα απρόοπτα
Τι μεγάλη αναποδιά όταν το κασετόφωνο «μάσαγε» την κασέτα και πόση μαστοριά χρειαζόταν να απεγκλωβιστεί η ταινία με τη λιγότερη δυνατή ζημιά… Έτσι εξηγείται και το δημοφιλές meme που «ρωτά» τί σχέση έχει μια κασέτα με ένα μολύβι (ή στυλό bic;). Ήταν ο τρόπος να ξαναδιπλωθεί η ταινία στο εσωτερικό της κασέτας.
Οι mixtapes
Άφησα το καλύτερο για το τέλος. Τις κασέτες που γράφαμε κι ανταλλάσσαμε με τα φιλαράκια. Συλλογές από διαλεγμένες μουσικές και τραγούδια, «χειροποίητες» όπως και τα κολλάζ εξώφυλλά τους, με σημειώματα, αφιερώσεις, μεράκι και αγάπη. Οι κασέτες εκείνες, ήταν από τα πιο τρυφερά, προσωπικά δώρα μεταξύ μουσικόφιλων.
Πρέπει να έχω γύρω στις 500 κασέτες. Φυλαγμένες στοργικά κι ας τις ακούω σπάνια. Μου θυμίζουν ανθρώπους, φιλίες, αγάπες, τόπους, συζητήσεις, καταστάσεις, στιγμές. Καθεμία, μια ιεροτελεστία μουσικής ακρόασης 45, 60 ή 90 λεπτών από το soundtrack της ζωής μου. Και τις αγαπώ γι’ αυτό. Να, όπως λέει και το τραγούδι. Που -παρεμπιπτόντως- το έχω και σε κασέτα.
