Ο γιος μου ήταν μόλις 9 μηνών όταν η οφθαλμίατρος του “σύστησε” τον Gummy Bear της διαφημιστικής καμπάνιας του Υφαντή. Υποτίθεται ότι το μωρό θα εντυπωσιαζόταν με το παράφωνο κινούμενο σχέδιο και θα συνεργαζόταν με τη γιατρό, ώστε να μπορέσει εκείνη να κάνει τη διάγνωση. Δεν υπήρξε συνεργασία. Ευτυχώς, υπήρξε σωστή διάγνωση.
Fast forward 6 χρόνια αργότερα. Η σοφία του μωρού αντικαταστάθηκε με την εμμονή στην κακογουστιά του παιδιού: ο Gummy Bear, η Κίτσα Κοτομπουκίτσα, η Νουκρέμα Μαμά, ο μαφιόζος των Pizzetti έχουν μπει για τα καλά στη ζωή μας — και δεν βλέπουμε καν ελληνική τηλεόραση.
Κατά ένα μαγικό τρόπο, μέσω φίλων, μιας τυχαίας “συνάντησης” στο ίντερνετ (ντρέπομαι που το επέτρεψα!), τα παιδιά μου είναι γνώστες και φαν και των συγκεκριμένων διαφημίσεων, αλλά και των διαφημιζόμενων προϊόντων.
Στα βίντεο που μου προτείνει στη δεξιά μπάρα της οθόνης μου το YouTube, στον δικό μου υπολογιστή, συγκαταλέγεται σχεδόν πάντα μια μακρά εκδοχή κάποιας διαφήμισης που είναι σχεδιασμένη ειδικά για παιδιά. “5 λεπτά Κίτσα Κοτομπουκίτσα.” “10 λεπτά Νουκρέμα Μαμά.” Πρόκειται για την ίδια διαφήμιση, που παίζει σε λούπα, επί 5 ή 10 λεπτά.
Όσο παίζει το βίντεο που περιμένουν πώς και πώς να δουν τα παιδιά, οι προτάσεις δεξιά πολλαπλασιάζονται και εμφανίζονται συλλογές “πιασάρικων” διαφημίσεων για μικρούς (σε ηλικία!) καταναλωτές, ειδικά μονταρισμένες να διαρκούν έως και μισή ώρα, για χρήση soundtrack σε παιδικά πάρτι (το οποίο προτείνεται σαν χρήση — δεν το έχω βγάλει από το μυαλό μου).
Σημειώνω ότι για να δουν αυτά τα πολυπόθητα βίντεο τα παιδιά, πρέπει να περιμένουν 4 δευτερόλεπτα ώστε να μπορέσουν να πατήσουν “Skip Ad” για να αποφύγουν κάποια διαφήμιση για συμπληρώματα διατροφής ενηλίκων. Φυσικά, εδώ παρουσιάζεται μια καταπληκτική ευκαιρία να διαφημιστεί ένα επιπλέον προϊόν που απευθύνεται σε παιδιά, αλλά ο αλγόριθμος μοιάζει να αναγνωρίζει ότι ο υπολογιστής είναι δικός μου… Άραγε, για πόσο ακόμα;
Εννοείται ότι οι διαφημίσεις που εντυπωσιάζουν τα παιδιά είναι εκείνες που διαφημίζουν “κακά” προϊόντα, όπως γλυκά και junk food. Δεν θυμάμαι να έχω δει ποτέ κάποια έξυπνη διαφήμιση για παιδική οδοντόκρεμα, αντηλιακό ή λαχανικά (ακόμα και κατεψυγμένα). Θα μπορούσε να αναρωτηθεί κανείς αν τα παιδιά έλκονται από τις διαφημίσεις επειδή ακριβώς διαφημίζουν κάτι “μαγικό” και “απαγορευμένο”…
Το American Psychological Association πάντως υποστηρίζει το αντίθετο: έρευνες δείχνουν ότι η αυξημένη παρακολούθηση διαφημίσεων για junk food συνδέεται με την αυξημένη παχυσαρκία στα παιδιά. Η ίδια μελέτη, στην οποία συμπεριλαμβάνονται τα ευρήματα πολλών σχετικών ερευνών, κάνει λόγο για λιγοστή γνώση ως προς την επιρροή που έχουν οι διαφημίσεις στα παιδιά μέσω ίντερνετ, καθώς και οι διαφημίσεις διαδραστικού τύπου.
Προστασία τόσο από την κακογουστιά-ηχορύπανση, όσο και την επιρροή τύπων σαν την Κίτσα Κοτομπουκίτσα στην υγεία και τις διατροφικές συνήθειες των παιδιών αποσκοπεί να προσφέρει η ιστοσελίδα του PBS που απευθύνεται σε παιδιά. Φυσικά, δεν πρόκειται ως διά μαγείας να σταματήσουν να βλέπουν την Κίτσα, τουλάχιστον όμως θα μάθουν να βλέπουν τη διαφήμιση με άλλο μάτι.
Εγώ πάντως ακόμα θυμάμαι τα λόγια του Carnation… “Την απίθανη γεύση να πίνεις, αν θες σαν τον Carnation να γίνεις!” Και δεν είχα καν πρόσβαση στο YouTube…
