Όνομα: Κώστας Μπέκας
Ηλικία: 45 ετών
Επάγγελμα: Head of Advanced Scientific Computing, Citadel Securities
Τόπος Κατοικίας: Ζυρίχη
Ο Κώστας γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αλεξάνδρεια Ημαθίας. Στα 18 του αποφάσισε ότι ήθελε να ασχοληθεί με την τεχνολογία. Ύστερα από ένα σύντομο πέρασμα από τη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων, γράφτηκε στη δεύτερη επιλογή του, στο τμήμα Μηχανικών Υπολογιστών & Πληροφορικής του Πανεπιστημίου Πατρών, το κορυφαίο τμήμα πληροφορικής στη χώρα μας την εποχή εκείνη. Αφού απέκτησε το πρώτο του πτυχίο, έκανε το διδακτορικό του (Phd in Computer Engineering and Informatics) με οικονομική στήριξη από τους γονείς του, αλλά και από το Ίδρυμα Μποδοσάκη. Παρέμεινε στην Πάτρα για 10 χρόνια. Σημαντικό ρόλο στη μετέπειτα πορεία του Κώστα έπαιξε ο τότε επιβλέπων καθηγητής στο διδακτορικό του και μέντοράς του, Καθηγητής Ευστράτιος Γαλλόπουλος, που πλέον είναι Πρόεδρος του Τμήματος Μηχανικών Υπολογιστών & Πληροφορικής του Πανεπιστημίου Πατρών.
Το διάστημα 2003 με 2005 εργάστηκε ως μεταδιδακτορικός συνεργάτης του καθηγητή Yousef Saad, που είναι ένα από τα κορυφαία ονόματα παγκοσμίως στον κλάδο της αριθμητικής ανάλυσης, στο Τμήμα Επιστήμης και Τεχνολογίας Υπολογιστών του Πανεπιστημίου της Μινεσότα των ΗΠΑ. Ήθελε πάντα να κάνει έρευνα σε υπερυπολογιστές και το κορυφαίο μέρος στον κόσμο γι’ αυτό ήταν η IBM Research στη Ζυρίχη, όπου και εργάστηκε για 14 χρόνια, επιτυγχάνοντας να είναι Διευθύνων Ερευνητής σε θέματα έρευνας πάνω στην τεχνητή νοημοσύνη και τη ρομποτική, σε εφαρμογές που σχετίζονται με Healthcare και Life Sciences.
Η πρόσβαση στην πληροφορία δε συνεπάγεται γνώση. Επίσης, χρειάζεται και διασταύρωση. Τα παλιά τα χρόνια που είχαμε εγκυκλοπαίδειες, έβλεπες πως στα σπίτια που διψούσαν για γνώση υπήρχαν διαφορετικές εγκυκλοπαίδειες, για να μπορούμε να διασταυρώνουμε την πληροφορία. Έτσι και το διαδίκτυο. Θέλει διασταύρωση.
Με πάνω από 100 επιστημονικές δημοσιεύσεις στο ενεργητικό του, ο Κώστας είναι αποδέκτης δύο κορυφαίων βραβείων στο χώρο του computing, του ACM Gordon Bell (2013, 2015) και του Βραβείου PRACE (2012). Aπό το Δεκέμβρη του περασμένου έτους, είναι Head of Quantitative Development στη Citadel Securities, μια από τις κορυφαίες εταιρείες στον κόσμο, παροχής ρευστότητας και αυτοματισμού στις χρηματιστηριακές συναλλαγές. Πιστεύει πολύ στις ικανότητες του ανθρώπου, θεωρώντας ότι ποτέ καμία μηχανή δε θα τον αντικαταστήσει. Δε φοβάται την αποτυχία και λέει πως αν δεν αποτύχει κάποιος, δε θα πετύχει πραγματικά ποτέ. Του λείπει η Ελλάδα, αλλά έρχεται στη χώρα μας όσο πιο συχνά μπορεί, για να βλέπει τον ήλιο του Αιγαίου.
Τι είναι αυτό που σε γεµίζει στη δουλειά σου;
Το άγνωστο και η δυνατότητα που μου δίνεται να δουλεύω με πολύ έξυπνους ανθρώπους, που έχουν ποιότητα και ταπεινοφροσύνη. Αν αγαπάς τη δουλειά σου είσαι ταπεινός. Ο μέντορας και καθηγητής μου Yousef Saad γράφει κώδικα [σ.σ. υπολογιστικό] σε ηλικία 70 ετών και συνεχίζει ακάθεκτος. Αν σε γεμίζει αυτό που κάνεις δεν το βλέπεις σαν “δουλειά”.
Έχεις ένα αξιοζήλευτο βιογραφικό…
Ευχαριστώ. Αν και ποτέ δεν ένιωσα ότι το βιογραφικό μου είναι αξιοζήλευτο. Αυτό που σίγουρα ξέρω είναι ότι όταν παίρνω στα χέρια μου ένα δυνατό βιογραφικό, γνωρίζω ότι όσο πιο αξιόλογο είναι, τόσο πιο δύσκολη υπήρξε η πορεία αυτού του ανθρώπου για να πετύχει κάποια πράγματα.
Υπάρχει κάποια στιγμή στη ζωή σου που να βίωσες την αποτυχία και πώς την αντιμετώπισες;
Κάθε μέρα. Έχω μάθει να μην απογοητεύομαι από την αποτυχία. Κάθε φορά που αποτυγχάνω σε κάτι, σκέφτομαι πως μου δίνεται η ευκαιρία την επόμενη φορά να το κάνω καλύτερα. Θυμάμαι όταν ήμουν μικρός στην Ελλάδα και έκανα μάθημα αρμονίας. Είχα ένα φοβερό δάσκαλο τότε που εάν δεν έκανα λάθος είχε… καρπαζιά. “Αν δεν κάνεις λάθος σημαίνει ότι δεν πίεσες τον εαυτό σου για να μάθεις κάτι πιο δύσκολο”, μου έλεγε. Αν δεν εξερευνήσεις, δε θα φτάσεις στο ανώτερο επίπεδο. Σημασία έχει να μη φοβάσαι την αποτυχία. Από τον πατέρα μου πρώτα, και στη συνέχεια στην Αμερική και στην Ευρώπη, έμαθα πως αν δεν αποτύχω δε θα πετύχω. Το να πετυχαίνει συνέχεια κάποιος σε κάτι ή είναι πάρα πολύ τυχερός και η τύχη δεν κρατάει για πάντα ή δοκιμάζει να κάνει εύκολα πράγματα.
Υπάρχουν στιγµές που ένιωσες να θέλεις να τα παρατήσεις;
Όχι, είμαι πολύ πεισματάρης. Πολλές φορές μπορεί να είσαι κουρασμένος, είναι ανθρώπινο αυτό και το νιώθουμε όλοι. Σημασία έχει να ακούμε όλοι τη φωνή που έχουμε μέσα μας, να ακούμε τον εαυτό μας. Άλλωστε τι σημαίνει πετυχημένος; Το να είσαι ευχαριστημένος με αυτό που κάνεις.
Πιστεύεις ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα αντικαταστήσει κάποια στιγμή τον άνθρωπο;
Η συνεργασία ανθρώπου και μηχανών μπορεί να οδηγήσει σε καταπληκτικά αποτελέσματα. Οι μηχανές μπορούν να κάνουν υπολογιστικές πράξεις εξαιρετικά και πιο γρήγορα από τον άνθρωπο και εκεί είναι που πρέπει να τις χρησιμοποιούμε. Για παράδειγμα, το IBM RXN είναι ένα πρόγραμμα που του έχουμε μάθει οργανική χημεία και είναι πολύ πιο ακριβές από οποιονδήποτε άνθρωπο. Το μυαλό του ανθρώπου και οι δυνατότητές του δε θα μπορέσουν να αντικατασταθούν από καμία μηχανή. Το μυαλό του ανθρώπου είναι σε πολύ πιο υψηλό επίπεδο: ο ανθρώπινος εγκέφαλος έχει 100 δισεκατομμύρια νευρώνες, δηλαδή μικρά υπολογιστικά στοιχεία, και ο κάθε νευρώνας συνδέεται με άλλους 10 χιλιάδες. Η πιο γρήγορη υπολογιστική μηχανή που υπάρχει αυτή τη στιγμή έχει 100 χιλιάδες νευρώνες. Η υπολογιστική μηχανή που έχουμε στο κεφάλι μας καίει περίπου 30 Watts, ένα σπίτι 5-10 Kilowatts, ενώ οι πιο γρήγορες μηχανές που έχουμε καίνε περίπου 20-30 Megawatts.
Η πρόσβαση σε πληροφορία που έχουμε πλέον στις μέρες με τα κοινωνικά δίκτυα και τις μηχανές αναζήτησης είναι και γνώση;
Όχι, για να αποκτήσεις γνώση πρέπει να μελετήσεις. Η πρόσβαση στην πληροφορία δε συνεπάγεται γνώση. Επίσης, χρειάζεται και διασταύρωση. Τα παλιά τα χρόνια που είχαμε εγκυκλοπαίδειες, έβλεπες πως στα σπίτια που διψούσαν για γνώση υπήρχαν διαφορετικές εγκυκλοπαίδειες, για να μπορούμε να διασταυρώνουμε την πληροφορία. Έτσι και το διαδίκτυο. Θέλει διασταύρωση.
Ποια είναι η γνώμη σου για το ακαδημαϊκό εκπαιδευτικό σύστημα της Ελλάδας;
Θεωρώ πως είναι υψηλότατου επιπέδου. Άλλωστε, ας μην ξεχνάμε πώς οι αρχαίοι Έλληνες ήταν ο πρώτος λαός που έκανε δημόσια τη μόρφωση και έδωσε τόσο μεγάλη βαρύτητα στην εκπαίδευση. Η Ελλάδα μας παράγει πολλούς εξαιρετικά καλούς επιστήμονες και θεωρώ πώς υπάρχουν εξαιρετικά πανεπιστήμια στην Ελλάδα. Σε γενικές γραμμές, δεν έχουμε να ζηλέψουμε σε κάτι στο εκπαιδευτικό σύστημα, εκεί όπου υστερούμε είναι στη συστηματική αξιοποίηση της επιστήμης.
Πώς ήταν η εμπειρία σου στο ελληνικό πανεπιστήμιο;
Το περιβάλλον ήταν πολύ καλό και ανταγωνιστικό, είχαμε φοιτητές από όλη την Ελλάδα. Οι καθηγητές που είχαμε εκείνη την εποχή είχαν έρθει από κορυφαία πανεπιστήμια όπως το Harvard, Stanford, Berkeley και το Max Planck Institute της Γερμανίας και οργάνωσαν ένα πολύ πρωτοποριακό πρόγραμμα που έδωσε πολύ καλές βάσεις στους φοιτητές. Γι’ αυτό και οι απόφοιτοι που αποφοίτησαν, όπου κι αν πήγαν διέγραψαν σπουδαίες πορείες.
Θα επέστρεφες στην Ελλάδα;
Βέβαια, με τις κατάλληλες συνθήκες. Ανά τους αιώνες υπήρχαν πάντα παγκόσμια κέντρα γνώσης η Βαβυλώνα, η Αλεξάνδρεια, οι Συρακούσες, η Αθήνα, η Ρώμη. Η Ελβετία στον τομέα τον επιστημονικό είναι ένα από τα κέντρα συγκέντρωσης γνώσης της σύγχρονης εποχής. Είναι η χώρα με τους περισσότερους κατά κεφαλήν Νομπελίστες στον κόσμο. Από μικρό παιδάκι ήθελα να κάνω το καλύτερο που μπορώ. Και ξέρω πως πρέπει να πληρώσω κάποιο τίμημα για αυτό. Για παράδειγμα, δεν μπορώ να ζω σε ένα όμορφο ελληνικό νησί!
Σου λείπει η Ελλάδα;
Ναι, μου λείπει η χώρα μου, οι φίλοι μου. Γι’ αυτό και δεν ζω στην Αμερική, αλλά στην Ελβετία, γιατί είναι πιο κοντά στην Ελλάδα. Αν δεν πάρω τον ήλιο του Αιγαίου, δεν μπορώ. Αλλά από την άλλη, έχω αποκτήσει ευκαιρίες και εμπειρίες, έχω ταξιδέψει για παράδειγμα σε 100 χώρες και έχω φίλους από την Κίνα και την Αλάσκα μέχρι την Αργεντινή. Δεν μπορείς να τα έχεις όλα στη ζωή και πρέπει να κάνεις επιλογές.
Αν είχες τη δυνατότητα να κάνεις µια πρόταση στην ελληνική κυβέρνηση ποια θα ήταν αυτή και γιατί;
Οι πολιτικοί πρέπει να πλαισιώνονται από ικανούς ανθρώπους, να αναγνωρίσουν ότι οι ίδιοι δεν έχουν τις απαντήσεις για όλα και να στελεχώσουν καίριες θέσεις με άτομα ικανά που έχουν πιο πολλές γνώσεις από τους ίδιους σε κάποιους τομείς. Αν παραδεχτούμε ότι δεν τα ξέρουμε όλα και πλαισιωθούμε με ανθρώπους που γνωρίζουν κάποια πράγματα παραπάνω από εμάς, τότε εξελισσόμαστε. Αν εγώ, για παράδειγμα, που είμαι διευθυντής, προσλαμβάνω μόνο όποιον έχει ίδιες γνώσεις με έμενα ή λιγότερες, τότε δε βοηθάω ούτε τον εαυτό μου να εξελιχθεί, αλλά ούτε και το τμήμα μου. Δεν υπάρχει κάποιος που να είναι τέλειος σε όλα.
Η συνέντευξη αυτή ανήκει στην εβδομαδιαία στήλη “Hellenic Stories” της αθηΝΕΑς, που παρουσιάζει αυθεντικές, ανθρώπινες, ελληνικές ιστορίες από όλον τον κόσμο.
Ο πρώτος θεματικός κύκλος των Hellenic Stories, με αντικείμενο συνεντεύξεις Ελλήνων του εξωτερικού που δραστηριοποιούνται στον κλάδο της τεχνολογίας, είναι μια ευγενική χορηγία της βιομηχανίας υψηλής τεχνολογίας Raycap.
