Με αφορμή τη νέα και πολυαναμενόμενη ταινία του Lars Von Trier The Ηouse that Jack Βuilt, που κάνει σήμερα πρεμιέρα στις ελληνικές αίθουσες, ευκαιρία για ένα μικρό αφιέρωμα στον μεγάλο αιρετικό Δανό δημιουργό.
Στον “Jack”, ένας κατά συρροή δολοφόνος που θεωρεί τα εγκλήματά του έργα τέχνης, περιγράφει με ανατριχιαστικές λεπτομέρειες τους φόνους που έχει διαπράξει τα τελευταία δώδεκα χρόνια της ζωής του, κατά τις δεκαετίες του ’70 και του ’80. Αυτά για αρχή, τα συμπεράσματα θα τα βγάλετε οι ίδιοι βλέποντάς την, ελπίζοντας να μην ακολουθήσετε το παράδειγμα πολλών θεατών στις Κάννες, που εγκατέλειψαν σοκαρισμένοι την αίθουσα.
Ο Trier, που αγαπά με τα έργα του να διχάζει κοινό και κριτικούς, χρησιμοποιώντας την πρόκληση ως βασικό του εργαλείο, έχει φανατικούς οπαδούς και φανατικούς πολέμιους, ενώ δεν είναι λίγοι κι εκείνοι που αγαπούν να τον μισούν.
Όπως συμβαίνει με όλες τις μεγάλες και πολυσχιδείς καλλιτεχνικές προσωπικότητες, που ξεχωρίζουν για τη διαφορετική τους ματιά και τον τρόπο που επιλέγουν να πουν την ιστορία τους, πηγαίνοντας την τέχνη τους ένα βήμα παρακάτω, τα πράγματα δεν είναι ποτέ εύκολα.
Όπως δεν ήταν και στην περίπτωση του Trier, ενός πραγματικά ταγμένου στην Τέχνη του σκηνοθέτη, που παρά τις επιθέσεις που κατά καιρούς δέχεται, κατάφερε και αποτινάξει από πάνω του τον τίτλο της persona non grata, κάνοντας ένα εκρηκτικό και συνάμα επεισοδιακό come-back στο φετινό Φεστιβάλ των Καννών, με την προβολή του “Jack” του.
Γιατί ο Trier, ένας από τους -κατά κοινή ομολογία- πιο ολοκληρωμένους και σημαίνοντες σκηνοθέτες του παγκόσμιου κινηματογράφου, συνεχίζει απτόητος αυτό που κάνει από τα 11 του χρόνια, το μόνο που δεν τον φοβίζει: να φτιάχνει ταινίες. Και να μιλά σε όσους πραγματικά θέλουν να δουν και να ακούσουν.
Το σινεμά του Trier απευθύνεται σε όσους αγαπούν τον καλό κινηματογράφο και που είναι διατεθειμένοι να διανύσουν μαζί του μια κουραστική πορεία, που αξίζει όμως 100% τον κόπο. Δεν είναι μια εύκολη κινηματογραφική εμπειρία, δεν είναι το σινεμά στο οποίο θα πας για να ξεσκάσεις, αγκαλιά με τα pop corn σου. Είναι ένα έντονα ρεαλιστικό, πολιτικοποιημένο, εξόχως συμβολικό και αλληγορικό σινεμά, που μπορεί να σε ζορίσει, να σε στεναχωρήσει, ενδεχομένως και να σε φορτίσει, αλλά που επί της ουσίας έρχεται για να συγκινήσει βαθιά και να αφυπνίσει.
Αλλά για να αφυπνιστείς, πρέπει να είσαι ανοιχτός στο να σου συμβεί. Το σινεμά του Trier δεν μπορεί να ιδωθεί μέσα από καλούπια, προκαταλήψεις και καθωσπρεπισμούς. Τίποτα δεν είναι περιττό στις ταινίες του, όλα έχουν τον σκοπό τους, τίποτα δεν γίνεται για να γίνει, ακόμα κι αυτά για τα οποία έχει κατηγορηθεί ως προβοκάτορας. Ο Trier αγαπά την αλήθεια μέσα από τις ταινίες του. Και είναι γεγονός ότι τίποτα δεν είναι πιο σοκαριστικό από την αποκάλυψή της.
Plus: 4 Ταινίες του Trier που Πρέπει να Δεις
Αν ανήκεις σε αυτούς που πάντα έβλεπαν τον Trier με… μισό μάτι, σου συνιστώ να του δώσεις μια ευκαιρία με τις 4 παρακάτω ταινίες:
1) Δαμάζοντας τα Κύματα
Η πιο συγκλονιστική ιστορία αγάπης που έχει ποτέ ειπωθεί στη μεγάλη οθόνη και μια από τις πιο δυνατές γυναικείες ερμηνείες στο παγκόσμιο σινεμά, αυτή της Emily Watson. Ένας φόρος τιμής στους ανθρώπους που αγαπούν με την καρδιά τους, εκεί όπου η αυτοθυσία είναι συνώνυμη της προσφοράς.
2) Dogville
Η ταινία-σταθμός για τη μεταστροφή της καριέρας της Nicole Kidman και η πρώτη της ειρωνικής τριλογίας του Trier για την Αμερική ως γη της επαγγελίας “USA – Land of Opportunities”. Πρόκειται για μια υπέροχη παραβολή, που παρά το μινιμαλιστικό σκηνικό και τα λιτά τεχνικά μέσα της, σκιαγραφεί με ρεαλισμό το σκοτάδι της ανθρώπινης φύσης.
3) Nymphomaniac 1 και 2
Η ιστορία ζωής μιας 40χρονης γυναίκας, σε δύο μέρη, είναι ένας ύμνος στη μοναξιά και την απώλεια, γεμάτος υπαρξιακά ερωτήματα, βουτηγμένος στις ενοχές. Μια υπέροχη και συνάμα πικρή καταγραφή της κοινωνικής υποκρισίας και των ανθρώπινων συμπεριφορών.
4) Melancholia
Μια από τις πιο προσωπικές ταινίες του Trier για την κατάθλιψη. Αν το ανθρώπινο γένος απειλούνταν με αφανισμό, λόγω επικείμενης σύγκρουσης με τον πλανήτη Μελαγχολία, εσύ πώς θα περνούσες τις τελευταίες ώρες της ζωής σου; Ατμοσφαιρική, με υπέροχη φωτογραφία, μια ταινία για την αυταπάτη της ευτυχίας, που συσχετίζει το τέλος της Γης με αυτό της ψυχής.
Αν πέρασες το 1ο στάδιο και θες να συνεχίσεις, τότε δες επίσης το δραματικό μιούζικαλ Dancer in the Dark, που έφυγε με τον Χρυσό Φοίνικα από τις Κάννες το 2000, το πειραματικό Europe, το αλληγορικό The Idiots, τη συνέχεια του Dogville, Manderley, αλλά και το σοκαριστικά ποιητικό Antichrist.
