Η ευτυχία να δοκιμάζεις 3 εσοδείες από κάθε εμβληματικό ελληνικό κόκκινο κρασί και να συνομιλείς με τους δημιουργούς τους! Την ονειρεύτηκα πολλές φορές αυτή τη δοκιμή. Είναι δε η πρώτη φορά που δοκιμάζονται και παρουσιάζονται τα κορυφαία κόκκινα κρασιά της χώρας μας, και μάλιστα σε βάθος τριών εσοδειών. Η μία αφορά πάντα την τρέχουσα χρονιά. Για τις άλλες δύο εσοδείες της δοκιμής άφησα τους παραγωγούς να επιλέξουν, με μόνο περιορισμό η μία να αφορά τρύγο παλαιότερο των 10 ετών και η άλλη έναν ενδιάμεσο τρύγο. Είναι, από πολλές πλευρές, η πιο δύσκολη δοκιμή από όλες όσες έχω κάνει.
Αυτό που με δυσκόλεψε πιο πολύ ήταν η επιλογή των κρασιών. Όταν συμφωνήσαμε με το Carpe Vinum το θέμα, δεν είχα συνειδητοποιήσει ότι η Ελλάδα διαθέτει πολλά κρασιά πλέον που θα είχαν λόγο ύπαρξης σε μια τέτοια παρουσίαση. Οπότε έβαλα κάποιους κανόνες. Δύο είναι οι βασικοί. Ο πρώτος, η διαχρονικότητα. Για τον λόγο αυτό, επέλεξα κρασιά των οποίων έχουν κυκλοφορήσει πάνω από 10 σοδειές. Εξάλλου, γι’ αυτόν τον λόγο δοκιμάζουμε τρεις σοδειές από κάθε κρασί, για να καταγράψουμε το δυναμικό παλαίωσής τους.
Η δεύτερη βασική προϋπόθεση ήταν να κυκλοφορούν σε τουλάχιστον 10.000 φιάλες. Όρος που μπορεί να φαντάζει λίγο περίεργος, όμως, κατά τη γνώμη μου, ένα κρασί αυτής της κατηγορίας χρειάζεται μια κρίσιμη μάζα. Οι μικρές παραγωγές μπορεί να είναι, για πολλούς από εμάς, πολύ γοητευτικές, αλλά για να χαρακτηριστεί ένα κρασί μεγάλο πρέπει να είναι και διαθέσιμο στην αγορά. Να υπάρχει ποσότητα ικανή ώστε να μπορεί κανείς να το «στοκάρει» στο κελάρι του. Να διατηρείται το αποτύπωμα του κρασιού σε όσο το δυνατόν περισσότερα σημεία.
Ένα ακόμη κριτήριο είναι η τιμή. Με σημερινά δεδομένα, επέλεξα να μη βάλουμε στη λίστα κρασιά που έχουν τιμή ραφιού κάτω από 15 ευρώ. Μπορώ να πω ότι –με πολύ βαριά καρδιά– δεν συμπεριέλαβα την αγαπημένη μου Νάουσα Μπουτάρη σε αυτή τη δοκιμή. Ελπίζω να μου το συγχωρήσουν οι παραγωγοί του, αλλά τολμώ να πω ότι θα είχα δημιουργήσει… αθέμιτο ανταγωνισμό.
Κατά τα άλλα, προσπάθησα να είμαι αντικειμενικός και χωρίς παρωπίδες. Σίγουρα έχω αδικήσει κάποιους παραγωγούς, αλλά έπρεπε να θέσω κάποιους περιορισμούς. Υπάρχουν και κάποιοι, ωστόσο, που δεν ήθελαν ή δεν μπορούσαν να συμμετάσχουν. Οπότε, δεν θέλω να εκλάβετε τα παρακάτω ως μια «βίβλο» των καλύτερων ελληνικών κρασιών, αλλά ως μια καταγραφή της διαχρονικότητας κάποιων κορυφαίων κρασιών της χώρας μας, έναν back to the future μπούσουλα για τους συλλέκτες ή μια γοητευτική ματιά στη μαγεία του κρασιού εν γένει για όλους τους υπόλοιπους.
Στους παραγωγούς έθεσα τρία, κοινά για όλους, ερωτήματα. Πώς ορίζουν ένα μεγάλο κρασί, ποια η σκέψη πίσω από τη δημιουργία του κρασιού που παρουσιάζεται στο αφιέρωμα, καθώς και για τις αλλαγές στην ποικιλιακή σύνθεση, αλλά και στην οινολογική φιλοσοφία σε ό,τι το αφορά.
Alpha Estate
Παραγωγός: Κτήμα Άλφα
Ποικιλιακή Σύνθεση: 60% Syrah – 20% Merlot – 20% Ξινόμαυρο
Περιοχή: Αμύνταιο, Μακεδονία
Πρώτο Έτος Κυκλοφορίας: 2001
Τιμή: 28,95 € (τρέχουσα εσοδεία)
Τι είναι ένα μεγάλο κρασί για εσάς;
Άγγελος Ιατρίδης: Ένα μεγάλο κρασί είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με το περιβάλλον από το οποίο
προέρχεται και με τους ανθρώπους που το δημιουργούν. Γεννιέται στην ψυχή και στο νου εμπνευσμένων ανθρώπων που, με κάθε νέα σοδειά, επιδιώκουν να λειτουργούν με ακόμα περισσότερη σοφία και αφοσίωση. Η σοφία αυτή εμπεριέχει την προσαρμοστικότητα, την εμπειρία και την απόλυτη δέσμευση στην επίτευξη ενός μεγάλου κρασιού, που αντανακλά το μοναδικό οικοσύστημα και την αγάπη για την τέχνη της οινοποίησης.
Ποιες ήταν οι αρχικές σκέψεις, το briefing που κάνατε για τη δημιουργία του συγκεκριμένου κρασιού;
Δεν πρόκειται απλώς για μια σκέψη, αλλά για ένα όραμα: να δημιουργήσουμε έναν αμπελώνα ικανό να γεννά μοναδικά, αυθεντικά κρασιά, που θα αποτυπώνουν την ιδιαίτερη ταυτότητά τους. Κάθε σοδειά θα εξελίσσεται, διατηρώντας πάντα τον χαρακτήρα και την αυθεντικότητά της.
Ποιες αλλαγές έχουν γίνει όλα αυτά τα χρόνια στην ποικιλιακή σύνθεση, αλλά και στην οινολογική φιλοσοφία;
Η ποικιλιακή σύνθεση παραμένει αμετάβλητη, όπως και η αφοσίωσή μας στο συγκεκριμένο αμπελοτόπι.
Πρό(οινο)λογος
Το φιλόδοξο εγχείρημα του Κτήματος Άλφα τάραξε από την πρώτη στιγμή τα νερά του οινικού χάρτη της χώρας μας. Το 1997, ο ήδη καταξιωμένος οινολόγος Άγγελος Ιατρίδης ένωσε τις δυνάμεις του με τον αμπελουργό Μάκη Μαυρίδη και δημιούργησαν έναν από τους πιο εντυπωσιακούς αμπελώνες του κόσμου, ο οποίος εκτείνεται σήμερα σε έκταση 2.200 στρεμμάτων. Τα τελευταία χρόνια, οι κόρες των ιδρυτών, Αγγελική Ιατρίδου και Ευμορφίλη Μαυρούδου, αναλαμβάνουν όλο και περισσότερες ευθύνες.
Παρακολουθώ το συγκεκριμένο κρασί από την πρώτη χρονιά της κυκλοφορίας του, από την οποία διαφαινόταν πως ο παραγωγός ήξερε τι έκανε και τι ήθελε να κάνει, ένα διαχρονικά κορυφαίο κρασί, με έντονη τη σφραγίδα της προέλευσης, αλλά ακόμη πιο έντονη τη σφραγίδα του παραγωγού. Κάτι που ισχύει, θα έλεγα, για όλα τα μεγάλα blend του κόσμου.
Η Δοκιμή
Εσοδεία 2005
Το χρώμα του είναι σαν να μην πέρασε μια μέρα. Μόλις που άρχισαν να φαίνονται κάποια σημάδια της ηλικίας του στον μηνίσκο του κρασιού, αλλά και πάλι δεν θα έλεγες ποτέ ότι πρόκειται για ένα κρασί σχεδόν 20 ετών. Το μπουκέτο του συμβαδίζει με το χρώμα. Όχι μόνο δεν έχει ίχνος κούρασης, αλλά, απεναντίας, σφύζει από ζωντάνια. Ώριμο βύσσινο, αποξηραμένο δαμάσκηνο, φραμπουάζ έρχονται πρώτα. Πιο μετά σκοτεινά αρώματα από μαύρο τσάι, κράνο, ανατολίτικα μπαχάρια και ένα ελαφρύ άγγιγμα βαρελιού. Στη γεύση ξεχωρίζει η «ξινομαυρίσια» οξύτητα, η οποία είναι εκεί για να υποστηρίξει τις τανίνες, που είναι αρκετά μαλακωμένες. Στην επίγευση το φρούτο εμφανίζεται πιο ώριμο, σχεδόν μαρμελάδα, ενώ και εδώ ξεχωρίζουν νότες από μαύρο τσάι.
Δυναμικό παλαίωσης: 8+ έτη
Εσοδεία 2013
Πυκνό ρουμπινί στο χρώμα. Αρωματικά, με επίκεντρο το υψηλό αλκοόλ της εσοδείας (14,50%), εκτυλίσσεται ένα παιχνίδι γήινων αρωμάτων (μολύβι, γραφίτης, μανιτάρι, μαύρο τσάι), αρώματα από φρούτα σε ώριμη και σε μαρμελαδένια κατάσταση, φλούδας σαγκουίνι και πολύ μαεστρικό άγγιγμα βαρελιού. Στο στόμα γεμάτο. Εδώ, σε αντίθεση με το 2005, η οξύτητα πάει αντάμα με ένα πολύ γευστικό εκχύλισμα, με παρούσες τις βελούδινες τανίνες. Εκρηκτική και μακρά επίγευση, γεμάτη ζωντάνια, έντονο κόκκινο φρούτο και νότες μαύρου τσαγιού στην επίγευση. Το 2013 δεν συγκαταλέγεται αδίκως στις καλύτερες χρονιές ever!
Δυναμικό παλαίωσης: 15+ έτη
Εσοδεία 2021
Ήταν από τις πιο ζεστές χρονιές, γεγονός που καταγράφεται τόσο στο πολύ έντονο ρουμπινί και ζωηρό χρώμα του κρασιού όσο και στην εν γένει πληθωρικότητά του. Στο μπουκέτο είναι ιδιαίτερο, και πολύ κλειστό ακόμη σε σύγκριση με τα δύο προηγούμενα κρασιά. Ταμπάκο, που πάνω του έχουν κυλήσει όλα τα κοκκινωπά φρούτα της γης, αλλά και φραγκοστάφυλο και ροζ πιπέρι. Στόμα με νόστιμες αλλά και στεγνές ακόμη τανίνες, καθώς και πλούσιο εκχύλισμα. Στο φόντο το Ξινόμαυρο, πάντα εκεί, να υποστηρίζει με την οξύτητά του όλο αυτό το υπέροχο οικοδόμημα για πολλά ακόμη χρόνια. Στην εξέλιξή του πιστεύω ότι θα μοιάζει περισσότερο με αυτό του 2013, παρά με του 2005.
Δυναμικό παλαίωσης: 25+ έτη
Γη και Ουρανός
Παραγωγός: Απόστολος Θυμιόπουλος
Ποικιλιακή Σύνθεση: 100% Ξινόμαυρο
Περιοχή: Νάουσα, Μακεδονία
Πρώτο Έτος Κυκλοφορίας: 2001
Τιμή: 18,00 €
Τι είναι ένα μεγάλο κρασί για εσάς;
Απόστολος Θυμιόπουλος: Μεγάλο κρασί είναι το ποιοτικό κρασί που αποδεικνύει σε όσο περισσότερες αγορές του κόσμου ότι βρίσκεται στην προτίμηση των αγοραστών. Τώρα, εάν κατηγοριοποιηθούν οι ζώνες τιμών, υπάρχουν διαφορετικά μεγάλα κρασιά για τις διαφορετικές κατηγορίες τιμών.
Ποιες ήταν οι αρχικές σκέψεις, το briefing που κάνατε για τη δημιουργία του συγκεκριμένου κρασιού;
Οι πρώτες σκέψεις ήταν πώς να βάλουμε ένα καλό Ξινόμαυρο στις άμεσες προτιμήσεις των καταναλωτών. Μας πήρε μερικά χρόνια, αλλά είμαστε πολύ ευχαριστημένοι που τελικά τυγχάνει αναγνώρισης όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά, τολμώ να πω, και σε όλο τον κόσμο.
Ποιες αλλαγές έχουν γίνει όλα αυτά τα χρόνια στην ποικιλιακή σύνθεση, αλλά και στην οινολογική φιλοσοφία;
Στην ποικιλιακή σύνθεση δεν έγινε καμία αλλαγή. Εκφράσαμε την ποικιλία μέσα από διαφορετικά terroir, βασιζόμενοι στο μοντέλο της Βουργουνδίας συνδυαστικά με αυτό του Πιεμόντε και νομίζω ότι το αποτέλεσμα δικαίωσε τις επιλογές μας.
Πρό(οινο)λογος
Τι να πει κανείς για αυτό το παιδί, το οποίο ξεκίνησε σχεδόν από το μηδέν και σήμερα βρίσκεται ανάμεσα στους κορυφαίους παραγωγούς του κόσμου; Πρώτη μου ανάμνηση από τον Απόστολο είναι του δαιμόνιου πωλητή σε οινοποιείο, από το οποίο πέρασα και εγώ στη συνέχεια, όπου για πολύ καιρό μετά μιλούσαν για τις ικανότητές του. Στη συνέχεια τον γνώρισα ως επιτυχημένο καβίστα και μετά ως παραγωγό.
Το Γη και Ουρανός έκανε ντόρο από την πρώτη στιγμή. Πώς ένας νέος οινολόγος κατάφερε να δαμάσει το Ξινόμαυρο; Πώς κατάφερε να τον αναφέρουν τα ξένα περιοδικά και να γίνει ένας από τους αγαπημένους παραγωγούς της all time μεγαλύτερης influencer του κρασιού Jancis Robinson; Πώς κατάφερε να πουλάει σχεδόν όλη την παραγωγή του στο εξωτερικό; Ακολούθησαν πολλά ακόμη «πώς» στη μετέπειτα πορεία του. Σε όλα αυτά έδινε και δίνει πάντα τη δική του απάντηση μέσα από τις «ξινόμαυρες» δημιουργίες του.
Η Δοκιμή
Εσοδεία 2008
Ο κεραμιδί μηνίσκος του κρασιού προδίδει αμέσως την ηλικία του, παρότι σε όλο το υπόλοιπο σώμα του κυριαρχεί ακόμη ένα ζωηρό, βουργουνδί χρώμα. Το μπουκέτο του πολυδιάστατο, με ξερά κόκκινα φρούτα, χριστουγεννιάτικα μπαχαρικά, γλυκό κουταλιού ντομάτα, χυμός φραγκοστάφυλου, γλυκόριζα, είναι μόνο μερικά από τα αρώματα που ξεχωρίζω. Στη γεύση οι τανίνες του είναι, παραδόξως, ακόμη παρούσες και λίγο στεγνές, θα έλεγα. Η «ξινομαυρίσια» οξύτητα όμως είναι εκεί, για να δέσει τη στυφή γεύση με το μελένιο εκχύλισμα, το οποίο φαίνεται ότι έχει χάσει τη δύναμή του. Μην ξεχνάμε ότι ήταν και μια αρκετά ζεστή χρονιά.
Δυναμικό παλαίωσης: 6+ έτη
Εσοδεία 2013
Μέτριας έντασης βουργουνδί χρώμα. Πολύ τυπικό για την ποικιλία και την ηλικία του. Η μύτη του είναι συναρπαστικά βαθιά και εγκεφαλική. Ταμπάκο, καπνός, κακάο, γλυκό κυδώνι, μαρμελάδα κράνο, πίσσα, αλλά και βότανα, όπως λεβάντα και θυμάρι, θα παρελάσουν δίπλα στα πιο αναμενόμενα κόκκινα φρούτα και το γλυκό ντομάτα, που συναντήσαμε στην εσοδεία του 2008. Γευστικά οι τανίνες είναι παρούσες όσο και στην εσοδεία του 2008, αλλά είναι πιο σμιλευμένες και νόστιμες. Το εκχύλισμα γεμίζει το κενό μεταξύ τανινών και οξύτητας, που συνήθως συναντάμε στα ώριμα Ξινόμαυρα, δίνοντας έξτρα όγκο, νοστιμιά και πολύ φρούτο, αλλά και μπαχάρια στο άρωμαστόματος. Πράγματι, το 2013 υπήρξε μια από τις καλύτερες χρονιές!
Δυναμικό παλαίωσης: 13+ έτη
Εσοδεία 2022
Το ’22 ήταν μια χρονιά κατά την οποία όλα κύλησαν –σχεδόν σε όλη τη χώρα– ιδανικά, και πιστεύω ότι και για το συγκεκριμένο κρασί η χρονιά αυτή ίσως καταγραφεί, μέχρι στιγμής, ως η κορυφαία του. Μέτρια+ ένταση στο ζωηρό ρουμπινί χρώμα του. Αρωματικά, το έντονο κόκκινο φρούτο (βύσσινο, φράουλα, φραγκοστάφυλο) δένει μαεστρικά με το πολύ ποιοτικό και μετρημένο βαρέλι, ενώ μια πανδαισία από άλλα αρώματα, όπως του κέδρου, της γλυκόριζας, του πικραμύγδαλου και του γλυκού ντομάτα με αρμπαρόριζα δημιουργούν ένα εξαιρετικό αποτέλεσμα, που αφήνει μεγάλες προσδοκίες για την εξέλιξή του. Στη γεύση σμιλευμένο, γεμάτο, δροσερό και τέλεια δομημένο. Στην πολύ γευστική αρωματική επίγευση, οι τανίνες επιμένουν λίγο περισσότερο, υπόσχοντας ένα ακόμη πιο συναρπαστικό μέλλον.
Δυναμικό παλαίωσης: 20+ έτη
Ράμνιστα
Παραγωγός: Κτήμα Κυρ-Γιάννης
Ποικιλιακή Σύνθεση: 100% Ξινόμαυρο
Περιοχή: Νάουσα, Μακεδονία
Πρώτο Έτος Κυκλοφορίας: 1994
Τιμή: 19,80 €
Τι είναι ένα μεγάλο κρασί για εσάς;
Στέλλιος Μπουτάρης: Το μεγάλο κρασί είναι ένας συνδυασμός πολλών πραγμάτων. Φυσικά, μιλάμε για υψηλή ποιότητα που συνεπάγεται τόσο βάθος γνώσης και επένδυσης στην ανάπτυξη αυτής της γνώσης όσο και διάθεση συνεχούς εξερεύνησης και εξέλιξης. Η ιστορικότητα είναι ένα άλλο συστατικό, μέσα από το οποίο τεκμηριώνονται η συνέπεια και η διαχρονικότητα, ενισχύοντας τον μύθο, την επώνυμη αναγνωρισιμότητα και ζήτηση.
Ένα μεγάλο κρασί δεν είναι διάττων αστέρας, μια παρανόηση που γίνεται συχνά. Χτίζεται, δοκιμάζεται και επιβεβαιώνει την αξία του κρασιού, αλλά και του οινοποιείου, μέσα στον χρόνο. Και σίγουρα, ένα μεγάλο κρασί δεν είναι μια παραγωγή 1.000 και 5.000 φιαλών. Αντίθετα, είναι προϋπόθεση να έχει αξιοσημείωτο μέγεθος, που μεγιστοποιεί την «πρόκληση» και τελικά αποδεικνύει και το μέγεθος της τέχνης και της ικανότητας του οινοποιού. Και σε όλα τα παραπάνω, έρχεται ο οινοποιός να αφήσει το αποτύπωμά του, να βάλει την υπογραφή του. Η προσωπικότητα του ίδιου του οινοποιού είναι η υπέρτατη υπεραξία του μεγάλου κρασιού.
Ποιες ήταν οι αρχικές σκέψεις, το briefing που κάνατε για τη δημιουργία του συγκεκριμένου κρασιού;
Η πρώτη σοδειά της Ράμνιστας ήταν του 1994. Ήταν το πρώτο κρασί του πατέρα μου Γιάννη Μπουτάρη με την υπογραφή «Κυρ-Γιάννη» που έγινε από τον συγκεκριμένο αμπελώνα, τον οποίο είχε φυτέψει με Ξινόμαυρο το 1969, το σημερινό κτήμα μας στο Γιαννακοχώρι. Επομένως, μια καινοτομία ήταν ότι μιλάμε, ίσως, για το πρώτο single vineyard ελληνικό κρασί. Έγινε περισσότερο με αυθορμητισμό, χωρίς να υπάρχει συγκεκριμένο briefing, όπως το εννοούμε σήμερα. Ο στόχος ήταν μια ΠΟΠ Νάουσα με υψηλή ποιότητα. Η καλύτερη εκδοχή σε αυτό που ξέραμε έως τότε να κάνουμε. Στη δεύτερη σοδειά της, η Ράμνιστα έγινε το πρώτο Ξινόμαυρο που έφερε μετάλλιο από διεθνή διαγωνισμό οίνου, το International Wine And Spirits Competition στο Λονδίνο. Μια εξαιρετική αρχή σε μια ακόμη πιο εξαιρετική συνέχεια για ένα hero brand για το κτήμα μας, αλλά και για τη Νάουσα και για το Ξινόμαυρο. Γιατί η Ράμνιστα ήταν και παραμένει πηγή έμπνευσης για τον κλάδο και τις γενιές των οινοποιών που ακολούθησαν.
Ποιες αλλαγές έχουν γίνει όλα αυτά τα χρόνια στην ποικιλιακή σύνθεση, αλλά και στην οινολογική φιλοσοφία;
Μιλάμε για μια ΠΟΠ Νάουσα, 100% Ξινόμαυρο. Αυτό είναι η σταθερά της Ράμνιστας, όπως και η αδιαπραγμάτευτη ποιότητα. Και αυτή η αρχή μας έκανε να μη βγάλουμε το κρασί μας για δύο χρονιές, το 2002 και το 2014, όταν ακραία καιρικά φαινόμενα δεν ξεκίνησε από τον πατέρα μου, παραδοσιακή και αρκετά ρουστίκ, όπως θα λέγαμε σήμερα, ενώ είχε ήδη αρχίσει η μελέτη του αμπελώνα μας –μια από τις μεγαλύτερες σε έκταση και διάρκεια επενδύσεις R&D του ελληνικού αμπελώνα–, που οδήγησε στον καθορισμό 42 block βάσει συνθηκών και ιδιαίτερων γνωρισμάτων. Και ανέλαβε ο αδερφός μου, ο Μιχάλης, επιστρέφοντας το 2000 από τις ΗΠΑ και τις σπουδές του στο UC DAVIS, να συστηματικοποιήσει και να εμβαθύνει την έρευνα.
Micro-management στο κάθε αμπελοτόπι και πειραματισμοί σε αμπελουργικά πρωτόκολλα, αλλά και δοκιμές στο οινοποιείο, σε πρωτοφανή επίπεδα διεθνώς, ακόμη και για τα σημερινά δεδομένα. Ο ορισμός της μικροοινοποίησης βάσει ερευνητικών δεδομένων. Όλη αυτή η πρώτη φάση, μας βοήθησε να καθορίσουμε το στυλ της Ράμνιστας, της πιο μοντέρνας από τις παραδοσιακές Νάουσες, που «σέβεται» το terroir και την ποικιλία.
Για κάθε σοδειά της Ράμνιστας πλέον, επιλέγουμε τις καλύτερες μικροοινοποιήσεις που δίνουν τα αμπελοτόπια, και ακολουθεί μια ιεροτελεστία blending που ξεκινά από τον 6ο μήνα ωρίμανσης και ολοκληρώνεται έως και 10 μήνες μετά, πριν από την εμφιάλωση. Εδώ και μια δεκαετία περίπου, έχει προστεθεί pigeage και έχει μειωθεί η χρήση των αντλιών. Πολύ σημαντικές είναι και οι αλλαγές στο βαρέλι. Από το σχεδόν 100% νέο βαρέλι στην αρχή, πλέον το μεγαλύτερο μέρος είναι παλαιότερων χρήσεων, ενώ ταυτόχρονα υιοθετούνται ολοένα και περισσότερα μεγάλα βαρέλια, 500 λίτρων, 1 ή και 2 τόνων. Τα τελευταία χρόνια, ο χρόνος ωρίμανσης έχει επίσης μειωθεί στους 16 μήνες, σχεδόν 4 μήνες λιγότερους από τις πρώτες Ράμνιστες.
Πρό(οινο)λογος
Για τη συμβολή της οικογένειας Μπουτάρη στο ελληνικό κρασί νομίζω ότι τα λόγια είναι περιττά. Θα ήθελα όμως να αναφέρω κάποια δεδομένα, που νομίζω ότι αξίζει να επισημάνουμε. Καταρχήν, πρέπει να ξέρετε ότι ελάχιστα αμπέλια στον κόσμο έχουν πίσω τους τόση επιστημονική δουλειά όσο το Γιαννακοχώρι, κομμάτι του οποίου είναι και η Ράμνιστα. Είναι επίσης εκπληκτική η προσαρμογή του κυρ-Γιάννη στα νέα δεδομένα του κτήματος όταν αποχώρησε από τη μεγάλη οικογενειακή επιχείρηση. Το να σκέφτεσαι σχεδόν από τη μια ημέρα στην άλλη μικροοινοποιήσεις και block αμπελιών είναι θεωρώ άλλο ένα δείγμα της ευελιξίας και της μεγαλοφυΐας του κυρ-Γιάννη. Η συμβολή των γιων του Στέλλιου και Μιχάλη επίσης ήταν καταλυτική σε αυτό, ωστόσο εκείνος τους παρείχε τον αέρα και τον χώρο να ξετυλίξουν τις αρετές τους. Η Ράμνιστα είναι από τα κρασιά που πάντα θα επιλέγω όταν βρίσκω κάποια ώριμη χρονιά. Για εμάς, τους φίλους των πιο ρουστίκ, καλοφτιαγμένων Ξινόμαυρων, νομίζω ότι η απόλαυση είναι εγγυημένη!
Η Δοκιμή
Εσοδεία 2013
Μέτριας έντασης ρουμπινί χρώμα, με αρκετά σημάδια εξέλιξης και αυθεντικότητας του Ξινόμαυρου. Η χαρά του «ξινομαυράκια» στη μύτη, αν και η πολύ καλή και ζεστή χρονιά αφήνει ένα αλκοολικό αποτύπωμα λίγο πιο δυνατό από ό,τι θα ήθελα. Κατά τα άλλα, ζωντανό βύσσινο, πελτέ ντοματούλας, γλυκά μπαχαρικά, μια γοητευτική νύξη καρύδας και τσάι ρόιμπος είναι μόνο μερικά από τα αρώματα που θα διακρίνετε. Στόμα του οποίου ακόμη φωνάζει η «ξινομαυρένια» ψυχή, με αρκετές τανίνες και καλή οξύτητα. Τυπικά μέτριο σώμα και υπέροχη μακρά επίγευση.
Δυναμικό παλαίωσης: 12+ έτη
Εσοδεία 2017
Λαμπερό ρουμπινί χρώμα, με κανένα ίχνος κόπωσης. Κράνο, φρούτα του δάσους, πελτές ντομάτας και βύσσινο προεξέχουν. Υπέροχα δοσμένα τα αρώματα του βαρελιού, όπως γαρίφαλο και καβουρδισμένοι ξηροί καρποί. Στόμα νόστιμα τανικό και όξινο και με ωραίο γέμισμα ανάμεσα στα δύο αυτά στοιχεία. Επίγευση μακρά, με αίσθηση μαύρου τσαγιού και ζωηρού φρούτου. Το 2017, όπως και πολλές άλλες «μονές» εσοδείες, ήταν ιδανικό, ιδιαίτερα για το Ξινόμαυρο!
Δυναμικό παλαίωσης: 20+ έτη
Εσοδεία 2019
Το ’19 είναι άλλη μία από τις κορυφαίες χρονιές της χώρας και ιδιαίτερη για τη Νάουσα. Το κρασί εμφανίζεται με τυπικό, ανοιχτό ρουμπινί χρώμα. Η μύτη του είναι σαγηνευτικά πολύπλοκη και τόσο δεμένη που θέλει αρκετό αερισμό για να διακρίνεις πιο καθαρά το έντονο κόκκινο φρούτο, τον πελτέ ντομάτας, τον κέδρο και τη λεβάντα. Τα γλυκά μπαχαρικά του βαρελιού δένουν το σύνολο πολύ διακριτικά. Στο στόμα ξεχειλίζει από ζωηράδα, αλλά φαίνεται το καλά ωριμασμένο του φρούτο. Σίγουρα είναι από τις πιο απολαυστικές Ράμνιστες σε αυτή την ηλικία. Το μαύρο τσάι και το εκπληκτικό φρούτο είναι και εδώ χαρακτηριστικά της επίμονης επίγευσης.
Δυναμικό παλαίωσης: 20+ έτη
Άγιος Χρόνος
Παραγωγός: Κτήμα Αβαντίς
Ποικιλιακή Σύνθεση: 92% Syrah – 8% Viognier
Περιοχή: Μύτικας Ευβοίας, Στερεά Ελλάδα
Πρώτο Έτος Κυκλοφορίας: 2005
Τιμή: 29,00 €
Τι είναι ένα μεγάλο κρασί για εσάς;
Απόστολος Μούντριχας: Τρεις είναι για μένα οι παράγοντες που χαρακτηρίζουν ένα κρασί μεγάλο: α) να έχει σπουδαία και υψηλή ποιότητα για βάθος χρόνου, δηλαδή να κυκλοφορεί 10 ή 20 χρόνια η πλειονότητα των σοδειών· β) να είναι συνδεδεμένο με ένα συγκεκριμένο αμπελοτόπι που να εξασφαλίζει την ιδιαιτερότητα της πρώτης ύλης για ένα μεγάλο κρασί, γιατί τα μεγάλα κρασιά γίνονται στο αμπέλι· γ) και τελευταίο αλλά όχι λιγότερο σημαντικό, να δημιουργεί γευστικές συγκινήσεις, απαραίτητες για τη δημιουργία του μύθου. Κάθε μεγάλο κρασί πρέπει να έχει τον μύθο του και τη δική του, ξεχωριστή προσωπικότητα.
Ποιες ήταν οι αρχικές σκέψεις, το briefing που κάνατε για τη δημιουργία του συγκεκριμένου κρασιού;
Η δημιουργία ενός ελληνικού Syrah στα πρότυπα του αγαπημένου Βόρειου Ροδανού.
Ποιες αλλαγές έχουν γίνει όλα αυτά τα χρόνια στην ποικιλιακή σύνθεση, αλλά και στην οινολογική φιλοσοφία;
Σχεδόν καμία αλλαγή! Το κτήμα επιλέχθηκε εδώ και περίπου 30 χρόνια, φυτεύτηκε 92% Syrah και 8% Viognier. Η οινολογική φιλοσοφία ήταν και παραμένει η ανάδειξη με τις μικρότερες παρεμβάσεις της δύναμης του terroir και του σταφυλιού. Στόχος, η δημιουργία ενός ισχυρού και παράλληλα στιβαρού κρασιού με μεγάλη αντοχή στον χρόνο.
Πρό(οινο)λογος
Ο Απόστολος Μούντριχας, εκτός από εξαιρετικά ευγενής και υπέροχος τύπος, έχει ένα στοιχείο που πάντα θαυμάζω σε παραγωγούς. Είναι από εκείνους που παθιάζονται με μία ποικιλία, πειραματίζονται, τη δουλεύουν εξαντλητικά, τόσο στο αμπέλι όσο και στο οινοποιείο, για να ικανοποιήσουν τη φιλοδοξία τους –ή και ματαιοδοξία τους πολλές φορές– και να μας χαρίσουν μοναδικές απολαύσεις. Τέτοια σχέση έχει ο Απόστολος με το Syrah. Μας χαρίζει διαφορετικές εκφράσεις από ένα, ούτως ή άλλως, απολαυστικό σταφύλι. Στο συγκεκριμένο, μάλιστα, πατάει στα χνάρια μιας από τις πιο συναρπαστικές εκφράσεις της ποικιλίας, αυτό το μοναδικό blend του Syrah με το λευκό Viognier.
Η Δοκιμή
Εσοδεία 2015
Ιδιαίτερα πυκνό ρουμπινί στην όψη. Περισσότερο από ό,τι οι άλλες δύο εσοδείες που δοκιμάστηκαν. Ώριμα κόκκινα και μαύρα μούρα, πίσσα, μαύρη σοκολάτα, λικέρ βύσσινο, τύρφη και ιώδιο, πράσινο τσάι. Θέλει οπωσδήποτε αερισμό για να φτάσει σε αυτή την πολυπλοκότητα. Πεντανόστιμες και παρούσες τανίνες, οι οποίες δένουν υπέροχα με το μελωμένο εκχύλισμα και τη σμιλεμένη οξύτητα.
Δυναμικό παλαίωσης: 11+ έτη
Εσοδεία 2017
Στην όψη του, πυκνό ρουμπινί. Στο μπουκέτο του θα βρείτε ώριμα μούρα, καπνό, σοκολάτα, βύσσινο, βρεγμένο χώμα. Με τον αερισμό γίνεται όλο πιο έντονο το φρούτο, ενώ ο γήινος χαρακτήρας χαρίζει βάθος και πολυπλοκότητα. Στη γεύση, ιδιαίτερα ισορροπημένο. Οι τανίνες βελούδινες, η οξύτητα υπέροχα παρούσα σε όλο τον όγκο του. Ανάμεσά τους σχεδόν γλυκό εκχύλισμα. Επίγευση μακρά, με τις τανίνες να επιμένουν, αλλά όχι περισσότερο από ό,τι το δροσερό του φρούτο.
Δυναμικό παλαίωσης: 13+ έτη
Εσοδεία 2020
Βαθύ πορφυρένιο στο χρώμα. Πλούσιο μπουκέτο, με καλά ενσωματωμένο βαρέλι. Δροσιά, που εκφράζεται μέσα από φλούδες εσπεριδοειδών και βύσσινο. Ταμπάκο, δέρμα, φρούτα του δάσους, τύρφη και λικέρ κράνο δένουν το σύνολο. Πολύ γεμάτο, με νόστιμο και μπόλικο τανικό φορτίο, αλλά και πολύ ωραία, δροσερή οξύτητα. Η επίγευσή του ξεχειλίζει από φρουτένια και μπαχαρένια στοιχεία, των οποίων η αίσθηση δεν λέει να φύγει από το άρωμα στόματος.
Δυναμικό παλαίωσης: 15+ έτη
Λημνιώνα
Παραγωγός: Κτήμα Ζαφειράκη
Ποικιλιακή Σύνθεση: 100% Λημνιώνα
Περιοχή: Τύρναβος, Θεσσαλία
Πρώτο Έτος Κυκλοφορίας: 2007
Τιμή: 26,00 €
Τι είναι ένα μεγάλο κρασί για εσάς;
Χρήστος Ζαφειράκης: Μεγάλο κρασί είναι εκείνο που εκφράζει το terroir από το οποίο προέρχεται.
Ποιες ήταν οι αρχικές σκέψεις, το briefing που κάνατε για τη δημιουργία του συγκεκριμένου κρασιού;
Δεν κάνω αρχικές σκέψεις. Δεν έχω αρχικές σκέψεις. Κάθε terroir έχει μέσα του ένα κρυμμένο χαρακτήρα, μια κρυμμένη μορφή. Σκοπός μου είναι να εκφράσω μέσα από την καλλιέργεια του αμπελιού και την οινοποίηση, τα οποία πρέπει να γίνουν με ελάχιστες παρεμβάσεις (βιοδυναμική καλλιέργεια και αυθόρμητη ζύμωση), τον ξεχωριστό χαρακτήρα της περιοχής του Τυρνάβου.
Ποιες αλλαγές έχουν γίνει όλα αυτά τα χρόνια στην ποικιλιακή σύνθεση, αλλά και στην οινολογική φιλοσοφία;
Η ποικιλία ήταν και είναι η Λημνιώνα. Τα πρώτα χρόνια χρησιμοποιούσαμε βαρέλια 500, 600 και 1.200 λίτρων (για 12 μήνες). Τα τελευταία χρόνια, 1.200 και 2.400 λίτρων για 12 μήνες και 5.000 λίτρων για ακόμα 6 μήνες (σύνολο 18 μήνες).
Πρό(οινο)λογος
Πώς λέμε το παιδί λάστιχο, ε, αυτός είναι το παιδί «Λημνιώνα». Πήρε από το χεράκι ένα σταφύλι για το οποίο εμείς οι παλαιότεροι ακούγαμε πολλά και για πολλά χρόνια –αλλά δεν το βλέπαμε– και όχι μόνο το αναβίωσε, αλλά το ανέδειξε ως ένα από τα κορυφαία κόκκινα της χώρας. Ένα μεγάλο μπράβο στον Χρήστο Ζαφειράκη και για έναν άλλο λόγο. Όταν όλη η υπόλοιπη Ελλάδα (και όχι μόνο) προσπαθούσε να βγάλει νεοκοσμίτικα ή σουπερτοσκανέζικα, παχιά κόκκινα κρασιά, αυτός επένδυσε σε ένα ντελικάτο, φινετσάτο σταφύλι και βγήκε κερδισμένος όχι μόνο αυτός, όχι μόνο η Θεσσαλία που βρήκε το δικό της Ξινόμαυρο ή Αγιωργίτικο, αλλά και όλο το οινόφιλο κοινό, αφού μας έμαθε ό,τι θα έπρεπε να έχουμε μάθει και στη ζωή: δεν κερδίζονται όλες οι μάχες με τη δύναμη!
Η Δοκιμή
Εσοδεία 2014
Λαμπερό κόκκινο στο χρώμα, με ελαφρώς αδυνατισμένο μηνίσκο, αλλά κανένα άλλο ίχνος κούρασης. Αρκετά κλειστό αρχικά στη μύτη, θέλει αρκετό αερισμό. Μαύρο πιπέρι, τζίντζερ, πράσινη ντομάτα παρελαύνουν παραδόξως πρώτα στο μπουκέτο. Έπονται καπνός και ανατολίτικα μπαχαρικά. Ακολούθως σμέουρο και βύσσινο, τα οποία όμως, με την πάροδο του αερισμού, γίνονται εντονότερα. Εντυπωσιακά νόστιμο και καλά δομημένο γύρω από την οξύτητα στόμα μέτριου όγκου, αλλά μεγάλης απόλαυσης για τους φίλους των Pinot Noir style κρασιών. Απέραντη και δροσερή επίγευση.
Δυναμικό παλαίωσης: 12+ έτη
Εσοδεία 2020
Λαμπερό ρουμπινί χρώμα μέτριας+ έντασης. Στη μύτη, το φρούτο βγαίνει πολύ πιο καθαρό σε σχέση με την εσοδεία του 2016 και όπως ακριβώς αναμένεις στην ποικιλία. Ώριμο, βύσσινο, μαρμελάδα φράουλα, μαύρο τσάι, λευκό πιπέρι. Γοητευτικά γεμάτο, με παρούσες κάποιες βελούδινες τανίνες. Βέβαια, όλα περιστρέφονται γύρω από την πολύ νόστιμη οξύτητα, η οποία υποστηρίζει τόσο τη δομή όσο και τη φρουτένια επίγευσή του.
Δυναμικό παλαίωσης: 15+ έτη
Εσοδεία 2022
Λαμπερό ρουμπινί, με κάποιες βιολετί νότες. Σούπερ φρουτένιο στη μύτη, με κεράσι, φράουλα και βατόμουρα σε πρώτο πλάνο. Μαύρο τσάι, εστραγκόν, αρκετά ανθικό, με πολύ απαλή και φινετσάτη παρουσία βαρελιού. Γεμάτο, με πολύ πλούσιο, υπόγλυκο εκχύλισμα, που ενώνει απολαυστικά τη χαρακτηριστική οξύτητα και τις μετρημένες, ώριμες τανίνες. Πολύ μακρά, βουργουνδίσια επίγευση.
Δυναμικό παλαίωσης: 18+ έτη
Μέγας Οίνος
Παραγωγός: Κτήμα Σκούρα
Ποικιλιακή Σύνθεση: 50% Cabernet Sauvignon – 50% Αγιωργίτικο
Περιοχή: Άργος, Πελοπόννησος
Πρώτο Έτος Κυκλοφορίας: 1986
Τιμή: 26,00 €
Τι είναι ένα μεγάλο κρασί για εσάς;
Γιώργος Σκούρας: Προσωπικά, αυτό που περιγράφει ένα μεγάλο κρασί είναι ένα προϊόν που στέκεται με σταθερότητα, συνέπεια και αντοχή στον χρόνο και συνθέτει αυτό που λέμε old time classic (διαχρονικότητα). Ένα κρασί σφραγίδα του terroir της περιοχής, αλλά και της ταυτότητας του οινοποιού. Για εμάς, ο Μέγας Οίνος είναι όλα τα παραπάνω. Έχει επιτελέσει τον πολύπλευρο ρόλο του όλα αυτά τα χρόνια, να στέκεται με περηφάνια ως ένα κρασί πρέσβης και ανάδειξης του ελληνικού αμπελώνα στον παγκόσμιο οινικό χάρτη, αλλά και ως ένα κρασί προσωπικών και μεγάλων στιγμών.
Ποιες ήταν οι αρχικές σκέψεις, το briefing που κάνατε για τη δημιουργία του συγκεκριμένου κρασιού;
To 1986, όταν πια είχα αποφασίσει για το πώς θα γίνει ο Μέγας Οίνος, τα κριτήριά μου ήταν τα εξής: να χρησιμοποιήσω μια ελληνική ποικιλία, μαλακή, στρογγυλή, απαλή, όπως είναι το Αγιωργίτικο, αλλά να δώσω σε αυτό το κρασί τη δύναμη να αντέξει στον χρόνο με μια άλλη ποικιλία, όπως είναι το Cabernet Sauvignon. Αυτό και έγινε! Και μάλλον πέτυχε.
Ποιες αλλαγές έχουν γίνει όλα αυτά τα χρόνια στην ποικιλιακή σύνθεση, αλλά και στην οινολογική φιλοσοφία;
Καμία σημαντική αλλαγή δεν έγινε. Ο Μέγας Οίνος υπηρετεί τη φιλοσοφία του όλα αυτά τα χρόνια, πιστός στην ίδια ποικιλιακή σύνθεση αλλά και φιλοσοφία του. All time classic!
Πρό(οινο)λογος
Ο Γιώργος Σκούρας είναι αναμφίβολα από τους πρωτεργάτες της έννοιας του «κτήματος» και του ποιοτικού κρασιού στην Ελλάδα. Οραματιστής, μεθοδικός και ιδιαίτερα εξωστρεφής. Πάνω από όλα όμως, πολύ καλός οινολόγος. Ο πρώτος που συνδύασε μια ελληνική ποικιλία, το Αγιωργίτικο, με μια διεθνή, το Cabernet Sauvignon, έχοντας επιρροές από το Μπορντό και το κλασικό χαρμάνι Cabernet Sauvignon με Merlot και δημιούργησε τον εμβληματικό, όνομα και πράμα, Μέγα Οίνο ήδη το μακρινό 1986. Σχεδόν ταυτόχρονα δηλαδή με τα super tuscans, η Ελλάδα απέκτησε ένα super πελοποννησιακό κρασί, που όχι μόνο είναι διαχρονικό, αλλά άνοιξε δρόμους για τους επόμενους μεγάλους οίνους της Ελλάδας.
Η Δοκιμή
Εσοδεία 2006
Βαθύ κόκκινο χρώμα, με γκρενά και κεραμιδί νύξεις. Μια αρωματική πανδαισία στη μύτη με αρώματα σοκολάτας, ταμπάκου, φραγκοστάφυλου, μαρμελάδας φράουλα, ξερού δαμάσκηνου, πράσινου τσαγιού, μέντας. Στο στόμα φαίνεται ότι έχει χάσει σε όγκο αλλά όχι σε γοητεία, αφού είναι βελούδινο και με ζωντανή οξύτητα, που χαρίζει δροσιά και απόλαυση. Μακρά και μπαχαρένια επίγευση.
Δυναμικό παλαίωσης: 5+ έτη
Εσοδεία 2016
Πυκνό ρουμπινί στο χρώμα. Στο πλούσιο μπουκέτο του, με φορέα το πλούσιο οινόπνευμα, διακρίνονται ώριμα κόκκινα και μαύρα φρούτα, γαρίφαλο και άλλα γλυκά μπαχαρικά, λίγο βρεγμένο χώμα, γλυκόριζα. Πολύ νόστιμο, στρογγυλό, βελούδινο και ισορροπημένο στόμα. Συναρπαστικό στην επίγευση, με μια φρουτένια και μπαχαρένια αίσθηση να επιμένει για ώρα στο στόμα και για ακόμη περισσότερο στον… εγκέφαλο. Νομίζω ότι το κρασί αυτό είναι στην καλύτερή του φάση.
Δυναμικό παλαίωσης: 13+ έτη
Εσοδεία 2020
Βαθύ πορφυρό χρώμα. Πυκνό κόκκινο φρούτο, όπως ώριμο βύσσινο, κεράσι, φράουλα στη μύτη. Πλαίσιο από γραφίτη, γαρίφαλο και κανέλα. Το βαρέλι παρών, αλλά υπέροχα δεμένο. Απαλό και γεμάτο. Κάποιες τανινούλες είναι εκεί για να δώσουν γοητευτικές γωνίες, αλλά και υπόσχεση για ένα λαμπρό μέλλον. Ισορροπημένο σε όλα τα επίπεδα. Επίγευση με το βαρέλι και το οινόπνευμα να προεξέχει για πρώτη φορά, αλλά σίγουρα είναι θέμα λίγου ακόμη χρόνου να δέσει και αυτό το
στοιχείο καλύτερα.
Δυναμικό παλαίωσης: 15+ έτη
Chateau Porto Carras
Παραγωγός: Κτήμα Πόρτο Καρράς
Ποικιλιακή Σύνθεση: 70% Λημνιό – 15% Cabernet Sauvignon – 15% Cabernet Franc
Περιοχή: Σιθωνία Χαλκιδικής, Μακεδονία
Πρώτο Έτος Κυκλοφορίας: 1971
Τιμή: 43,00 €
Τι είναι ένα μεγάλο κρασί για εσάς;
Στέφανος Θεοδωράκης (οινολόγος του κτήματος): «Μεγάλο» κρασί, για μένα, είναι αυτό που συνδυάζει πολυπλοκότητα και ένταση σε γεύση και αρώματα, διατηρώντας παράλληλα την αρμονία παρά τη μακροχρόνια παλαίωσή του. Το μεγάλο κρασί μπορεί να ενσωματώνει έντονα πρωτογενή, δευτερογενή και τριτογενή αρώματα, εναρμονισμένα με τέτοιο τρόπο ώστε να αποφεύγεται η επιθετικότητα ή η έλλειψη ισορροπίας. Χαρακτηρίζεται από υψηλές αλλά όχι επιθετικές τανίνες, γεμάτο στόμα και ισορροπημένη δομή, με αρώματα ώριμων φρούτων, μπαχαρικών, ξύλου και γήινων στοιχείων. Το πιο καθοριστικό χαρακτηριστικό, ωστόσο, για να χαρακτηριστεί ένα κρασί «μεγάλο» είναι η σύνδεσή του με την κληρονομιά και την ιστορία του οινοποιείου από το οποίο προέρχεται. Στο κτήμα Porto Carras έχουμε καταφέρει μέσα στα χρόνια να δημιουργήσουμε το Chateau Porto Carras, που αντανακλά τόσο την ποιότητα όσο και τη μοναδική παράδοση του οινοποιείου μας.
Ποιες ήταν οι αρχικές σκέψεις, το briefing που κάνατε για τη δημιουργία του συγκεκριμένου κρασιού;
Η ιστορία του Château Porto Carras ξεκίνησε με το όραμα του αείμνηστου Γιάννη Καρρά, ο οποίος επιδίωξε να δημιουργήσει ένα «μεγάλο» κρασί εμπνευσμένος από τα κορυφαία του Bordeaux. Μέχρι εκείνη τη στιγμή δεν είχε πραγματοποιηθεί ποτέ επίσημη έρευνα για την καλλιέργεια ξενικών ποικιλιών αμπέλου στην Ελλάδα. Με τη βοήθεια του πατέρα της σύγχρονης οινολογίας Émile Peynaud, το 1966 ξεκίνησε η πρώτη συστηματική μελέτη για την καταλληλότητα των ξενικών ποικιλιών στη χώρα. Ως αποτέλεσμα, επιτράπηκε για πρώτη φορά η επίσημη φύτευση των ποικιλιών Cabernet Sauvignon, Cabernet Franc και Merlot στο κτήμα Porto Carras. Στη συνέχεια, ο Γιάννης Καρράς, σε συνεργασία με τον Émile Peynaud, προχώρησαν στη δημιουργία ενός σπουδαίου κρασιού, το οποίο πρωτοεμφιαλώθηκε το 1971, συνδυάζοντας τις ξενικές ποικιλίες Cabernet Sauvignon και Cabernet Franc με τη γηγενή ποικιλία Λημνιό, με στόχο να δημιουργήσουν το Château Porto Carras, το οποίο παραμένει σύμβολο ποιότητας και παράδοσης μέχρι και σήμερα.
Ποιες αλλαγές έχουν γίνει όλα αυτά τα χρόνια στην ποικιλιακή σύνθεση, αλλά και στην οινολογική φιλοσοφία;
Στην πάροδο των ετών έχουν πραγματοποιηθεί πειραματισμοί τόσο στη σύνθεση των ποικιλιών όσο και στις μεθόδους παλαίωσης του Château Porto Carras. Αυτοί οι πειραματισμοί περιλάμβαναν δοκιμές όχι μόνο στην επιλογή των ποικιλιών, αλλά και στις τεχνικές παλαίωσης, συμπεριλαμβανομένων της διάρκειας και των συνθηκών παλαίωσης σε βαρέλια. Κάθε προσπάθεια είχε ως στόχο τη βελτιστοποίηση της ποιότητας του κρασιού, διατηρώντας παράλληλα το υψηλό επίπεδο που το χαρακτηρίζει από την ίδρυσή του. Παρά τις προσπάθειες και τις αναζητήσεις για βελτιώσεις, το Château Porto Carras παραμένει απαράλλακτο ως προς την ταυτότητά του. Η ισορροπία και ο χαρακτήρας του κρασιού διατηρούνται αναλλοίωτα από την πρώτη ημέρα της δημιουργίας του μέχρι σήμερα, αποτελώντας σύμβολο διαχρονικής ποιότητας και συνέχειας. Η προσηλωμένη αφοσίωση στην αρχική σύνθεση των ποικιλιών και η σύνδεση με την παράδοση του οινοποιείου έχουν συμβάλει στη δημιουργία ενός κρασιού που συνδυάζει το παρελθόν με το παρόν, ενσωματώνοντας τον σεβασμό στην ιστορική κληρονομιά της περιοχής. Αυτό το μοναδικό επίτευγμα καθιστά το Château Porto Carras όχι μόνο αναγνωρίσιμο για την εξαιρετική του ποιότητα, αλλά και για την αφοσίωσή του στην παράδοση, η οποία συνεχίζεται με σεβασμό και συνέπεια παρά τις τεχνολογικές εξελίξεις και τις καινοτόμες προσεγγίσεις που έχουν υιοθετηθεί όλα αυτά τα χρόνια.
Πρό(οινο)λογος
Δεν θα σταθώ στη μεγάλη ιστορία και στο μεγαλείο του Κτήματος Καρρά. Το θέμα μας εδώ είναι κυρίως το κρασί και το συγκεκριμένο είναι πραγματικά ένα μοναδικό φαινόμενο για τα οινικά δεδομένα της χώρας. Είναι το κρασί που με έκανε να πιστέψω στο DNA του κρασιού. Ότι, δηλαδή, κάποια κρασιά ακολουθούν τον δικό τους δρόμο, ανεξάρτητα από αυτόν του δημιουργού τους. Το Chateau Carras είναι ένα κρασί με ιστορία μισού αιώνα και στο διάστημα αυτό έχει αλλάξει τέσσερις ιδιοκτήτες. Προσωπικά, έχω άποψη για τις τελευταίες 35 περίπου εσοδείες, οι οποίες εμπεριέχουν όλες αυτές τις αλλαγές ιδιοκτησίας. Και όμως, το κρασί αυτό έχει μια απίστευτη σταθερότητα, διατηρώντας πάντα την αρχοντιά και τον μπορντολέζικο χαρακτήρα που εμπνεύστηκε ο ιδρυτής Γιάννης Καρράς, μαζί με τους κορυφαίους επιστήμονες που συνεργάστηκαν μαζί του.
Η Δοκιμή
Εσοδεία 1990
Εκπληκτικά νεανικό χρώμα για την ηλικία του. Πυκνό κόκκινο χρώμα, όπου μετά βίας διακρίνονται σημάδια κούρασης. Η ίδια φρεσκάδα υπάρχει και στη μύτη, που είναι συναρπαστική. Το κόκκινο φρούτο (κεράσι, φραγκοστάφυλο) είναι ώριμο, αλλά ακόμη ζωηρό. Ξερό δαμάσκηνο, καραμελωμένες φλούδες εσπεριδοειδών, δέρμα και ταμπάκο. Όλα μαεστρικά δεμένα. Στη γεύση βελούδινο, απόλυτα ισορροπημένο και νόστιμο. Θα ζήλευαν τη ζωντάνια του πολλά πρωτοκλασάτα Bordeaux. Και όλα αυτά με μόλις 12% οινόπνευμα. Σούπερ!
Δυναμικό παλαίωσης: 8+ έτη
Εσοδεία 2012
Πυκνό ρουμπινί στο χρώμα. Η χρονιά ήταν αρκετά ζεστή και το φρούτο εκφράζεται σκοτεινό, ώριμο και αποξηραμένο. Θέλει περισσότερο αερισμό από ό,τι εκείνο του ’90 για να ανοίξει. Μετά θα διακρίνουμε πίσσα, μαύρο τσάι, αλλά και άνθη βιολέτας. Πιο πίσω ταμπάκο και γλυκά μπαχαρικά. Στη γεύση έχουμε ένα σχετικά έντονο και στεγνό τανικό φορτίο, το οποίο κυριαρχεί και στην επίγευση. Καλή οξύτητα και νόστιμο εκχύλισμα. Το οινόπνευμα φωνάζει παρών σε όλα τα επίπεδα, χωρίς όμως να γίνεται ενοχλητικό.
Δυναμικό παλαίωσης: 14+ έτη
Εσοδεία 2016
Λαμπερό πορφυρό χρώμα μέτριας έντασης. Στη μύτη, σε πρώτο πλάνο είναι το βαρέλι, αλλά σε πολύ γοητευτικές εκφράσεις, όπως αυτές του ταμπάκου, της σοκολάτας με μάρζιπαν και των καραμελωμένων ξηρών καρπών. Στη συνέχεια ξεδιπλώνεται έντονα βύσσινο και φράουλα. Μοσχοκάρυδο και νύξεις κανέλας. Στη γεύση είναι παρούσες οι τανίνες, αλλά νόστιμες και ποιοτικές. Γεμάτο και δροσερό. Η επίγευση μακρά, με υπέροχα πολύπλοκο άρωμα στόματος.
Δυναμικό παλαίωσης: 18+ έτη
Κτήμα Γαίας
Παραγωγός: Κτήμα Γαία
Ποικιλιακή Σύνθεση: 100% Αγιωργίτικο
Περιοχή: Νεμέα, Πελοπόννησος
Πρώτο Έτος Κυκλοφορίας: 1997
Τιμή: 29,80 €
Τι είναι ένα μεγάλο κρασί για εσάς;
Γιάννης Παρασκευόπουλος: Δύο στοιχεία συνθέτουν αυτό που θα ονομάζαμε μεγάλο κρασί. Το πρώτο είναι η ξεκάθαρη «ταυτότητα». Δηλαδή, δοκιμάζοντας αυτό το κρασί τυφλά, να μπορούμε να διακρίνουμε την ποικιλία των σταφυλιών και την περιοχή απ’ όπου προέρχεται. Με άλλα λόγια, ένα μεγάλο κρασί δεν μπορεί παρά να είναι ένα κρασί terroir. Το δεύτερο στοιχείο είναι η ηδονική πολυπλοκότητα και το οργανοληπτικό του βάθος. Ένα μεγάλο κρασί ξεκινά από τον τρόπο της καλλιέργειας του αμπελώνα, όταν συμπυκνώνονται όλες οι ουσίες σε έναν πολύ μικρό αριθμό σταφυλιών, και αυτό εκφράζεται στο κρασί με τον πιο απόλυτο και ολοκληρωμένο τρόπο.
Ποιες ήταν οι αρχικές σκέψεις, το briefing που κάνατε για τη δημιουργία του συγκεκριμένου κρασιού;
Η ανάδειξη του δυναμικού παλαίωσης του Αγιωργίτικου. Το μακρινό 1996 λίγα πράγματα ήταν γνωστά για την ποικιλία αυτή και, μάλιστα, αυτά που ξέραμε ήταν στερεότυπα και λανθασμένα. Θεωρούσαμε ότι επρόκειτο για μια απλή ποικιλία, κατάλληλη μόνο για παραγωγή κόκκινων κρασιών ταχείας κατανάλωσης. Εμείς κρίναμε ότι τα όρια της ποικιλίας ήταν ακόμα άγνωστα και ανεκμετάλλευτα και αυτό ακριβώς προσπαθήσαμε να αναδείξουμε μέσω της παραγωγής του
Κτήματος Γαία.
Ποιες αλλαγές έχουν γίνει όλα αυτά τα χρόνια στην ποικιλιακή σύνθεση, αλλά και στην οινολογική φιλοσοφία;
Η ποικιλιακή σύνθεση παρέμεινε η ίδια. Το Κτήμα Γαίας παραμένει ένα καθαρόαιμο Αγιωργίτικο 100%. Αυτό που έχει αλλάξει στο βάθος των χρόνων είναι ο τρόπος καλλιέργειάς του και η σταδιακή αντικατάσταση του «γενικού πληθυσμού» του Αγιωργίτικου από επιλεγμένους κλώνους της ίδιας ποικιλίας. Οι παρεμβάσεις αυτές μας επέτρεψαν να εκφράσουμε με τρόπο πιο εμφατικό τα υπέροχα χαρακτηριστικά της ποικιλίας και μας έδειξαν ότι έχουμε επιλέξει τον σωστό δρόμο στην πορεία του να ξεκλειδώσουμε πλήρως τα μυστικά της.
Πρό(οινο)λόγος
Τον Γιάννη Παρασκευόπουλο τον είχα δάσκαλο στη Σχολή Οινολογίας ακριβώς την περίοδο που ετοίμαζε το Κτήμα Γαίας και θυμάμαι πόσο θαυμασμό ένιωθα που ο καθηγητής μου θα γινόταν και παραγωγός, ενώ θυμάμαι και τον ενθουσιασμό του για αυτό το εγχείρημα. Από την πρώτη χρονιά κυκλοφορίας του, το κρασί αυτό έβαλε πολύ ψηλά τον πήχη και κατάφερε όχι μόνο να κάνει ένα διαφορετικό Αγιωργίτικο, αλλά και ένα κρασί με ιδιαίτερα μεγάλη εξωστρέφεια, γεγονός που βοήθησε να αφυπνιστεί όλη τη Ζώνη Νεμέας.
Εσοδεία 2012
Βαθύ ρουμπινί, σκοτεινό αλλά καθόλου γερασμένο στην όψη. Μύτη από συμπυκνωμένο, ώριμο κόκκινο φρούτο, μαρμελάδα βατόμουρο, πίσσα, καπνό και γλυκά μπαχαρικά. Πολύ γεμάτο, με αρκετές νόστιμες γωνίες, οι οποίες το κάνουν πολύ ενδιαφέρον και νόστιμο. Τα έχει όλα και πολύ, τόσο στη γεύση όσο και στην επίγευση.
Δυναμικό παλαίωσης: 12+ έτη
Εσοδεία 2019
Βαθύ ρουμπινί χρώμα. Μπουκέτο πολυσύνθετο, που θέλει χρόνο για να ανοίξει όλες του τις χάρες, αλλά μετά αποζημιώνει για την υπομονή με υπέροχα αρώματα, όπως κόκκινο φρούτο (κεράσι, φραγκοστάφυλο), χαρούπι, βανίλια, μπαχάρι, γαρίφαλο, σοκολάτα, φύλλα δάφνης και μαύρο τσάι. Στόμα με πολύ νόστιμες, ώριμες και βελούδινες τανίνες, γεμάτο, ισορροπημένο, και με πολύ επίμονη κερασένια επίγευση.
Δυναμικό παλαίωσης: 17+ έτη
Εσοδεία 2021
Βαθύ πορφυρένιο χρώμα, με νεανικές ακόμη βιολετί αποχρώσεις. Εκρηκτικό μπουκέτο αρωμάτων από κόκκινα φρουτάκια (πετροκέρασα, βατόμουρα, σμέουρα), βανίλια, δρυ, γαρίφαλο, μοσχοκάρυδο, βιολέτα, κέδρο. Γεμάτο και έντονο στόμα. Οι τανίνες του περιμένουν τον χρόνο να τις λειάνει, αλλά είναι και τώρα απολαυστικές. Στην πολύ μακρά επίγευση κυριαρχεί το έντονο κόκκινο φρούτο.
Δυναμικό παλαίωσης: 20+ έτη
Παλαιά Κλήματα
Παραγωγός: Κτήμα Παπαιωάννου
Ποικιλιακή Σύνθεση: 100% Αγιωργίτικο
Περιοχή: Νεμέα, Πελοπόννησος
Πρώτο Έτος Κυκλοφορίας: 1996
Τιμή: 20 €
Τι είναι ένα μεγάλο κρασί για εσάς;
Γιώργος Παπαϊωάννου: Μεγάλο κρασί είναι αυτό που προέρχεται από συγκεκριμένο αμπελώνα με μικρές αποδόσεις και υψηλή ποιότητα και υγιεινή σταφυλιών. Το ίδιο το κρασί, οινοποιημένο σωστά, πρέπει να διαθέτει κομψότητα, σώμα, πολυπλοκότητα και έντονη ποικιλιακή έκφραση φρούτου και bouquet.
Ποιες ήταν οι αρχικές σκέψεις, το briefing που κάνατε για τη δημιουργία του συγκεκριμένου κρασιού;
Η αρχική σκέψη ήταν ότι παλαιά κλήματα με χαμηλές αποδόσεις και καλή υγιεινή σταφυλιών μπορούν να δώσουν εξαιρετική ποιότητα και συμπύκνωση που, με σωστή παλαίωση, αναδεικνύουν την ποικιλία και προσφέρουν μια διακεκριμένη εκδοχή της.
Ποιες αλλαγές έχουν γίνει όλα αυτά τα χρόνια στην ποικιλιακή σύνθεση, αλλά και στην οινολογική φιλοσοφία;
Δεν έχει γίνει καμία αλλαγή όλα αυτά τα χρόνια.
Προ(οινο)λόγος
Νεμέα και Κτήμα Παπαϊωάννου είναι σχεδόν συνώνυμα. Νομίζω ότι είναι η πρώτη Νεμέα που θυμάμαι έντονα. Ο Θανάσης Παπαϊωάννου θεωρείται όχι άδικα ο πρωτοπόρος της ανάδειξης του νεμεάτικου αμπελώνα. Ήταν ένας φιλόσοφος του αμπελιού και πολύ δυνατός χαρακτήρας, ωστόσο η δύναμή του, όπως και του γιου του Γιώργου, ο οποίος είναι πλέον στο τιμόνι του κτήματος, ήταν πάντα η δουλειά στο αμπέλι. Υπήρξαν πρωτοπόροι και στη βιολογική καλλιέργεια. Η συνέπεια και η συνέχεια είναι το δυνατό χαρτί όλων των κρασιών του κτήματος, πόσο μάλλον στη ναυαρχίδα του, τα Παλαιά Κλήματα.
Εσοδεία 1996
Κόκκινο μέτριας έντασης, με κεραμιδί αποχρώσεις. Μπουκέτο αρχικά σκοτεινό, κλειστό και ντροπαλό. Με τον αερισμό ξεχωρίζουν αρώματα δέρματος, καμένου ξύλου, άχυρου, φασκόμηλου, φύλλων δάφνης, σοκολάτας υγείας, και μετά έρχεται νόστιμο κόκκινο φρούτο. Στη γεύση εμφανίζεται πολύ νεανικό, με φινέτσα και πεντανόστιμη οξύτητα. Θα το χαρακτήριζα αέρινο και πολύ απολαυστικό. Επίγευση από βύσσινο και κράνο.
Δυναμικό παλαίωσης: 7+ έτη
Εσοδεία 2010
Βαθύ ρουμπινί στο χρώμα. Μύτη όπου ξεχωρίζει το τυπικό έντονο κόκκινο φρούτο του Αγιωργίτικου, με γλυκές χριστουγεννιάτικες μπαχαρένιες νότες και μια γοητευτική γήινη νότα γραφίτη. Βελούδινο, γεμάτο και σούπερ απολαυστικό, με το ώριμο, τραγανό κεράσι να απλώνεται σε όλο το στόμα και να παραμένει εκεί επίμονα.
Δυναμικό παλαίωσης: 15+ έτη
Εσοδεία 2015
Στην αθύ, λαμπερό κόκκινο, με βιολετί αποχρώσεις. Στο μπουκέτο του κυριαρχούν αρώματα βαρελιού και εξέλιξης, όπως η δρυ, η βανίλια, το βερνίκι, το μάρζιπαν. Έπειτα από αερισμό ξεχειλίζει το πλούσιο κόκκινο φρούτο (μαυροκέρασα, φρούτα του δάσους). Στόμα με πολύ ωραία ισορροπία, παρούσες μα νόστιμες τανίνες και βανιλένια επίγευση μακράς διάρκειας.
Δυναμικό παλαίωσης: 25+ έτη
Domaine Mega Spileo Grand Cave
Παραγωγός: Κτήμα Μέγα Σπήλαιο
Ποικιλιακή Σύνθεση: Μαυροδάφνη – Μαύρο Καλαβρυτινό
Περιοχή: Ορεινή Αιγιαλεία, Πελοπόννησος
Πρώτο Έτος Κυκλοφορίας: 2004
Τιμή: 21 €
Τι είναι ένα μεγάλο κρασί για εσάς;
Στέλιος Τσίρης (οινολόγος του κτήματος): Ως μεγάλο κρίνεται ένα κρασί με έντονη, ελκυστική και συγκεκριμένη προσωπικότητα. Η προσωπικότητα αυτή θα πρέπει να έχει διαχρονική και δυνατή σύνδεση με τον τόπο καταγωγής του. Επίσης, για μεγάλο χρόνο της ζωής του πρέπει να είναι απολαυστικό και σίγουρα αυτός ο χρόνος ζωής να μην είναι σύντομος.
Ποιες ήταν οι αρχικές σκέψεις, το briefing που κάνατε για τη δημιουργία του συγκεκριμένου κρασιού;
Η δημιουργία του ερυθρού του κτήματος «υπάκουσε» στη συνολική διαχείριση του αμπελώνα που στήσαμε. Έτσι λοιπόν, μια πρώτη και βασική ιδέα ήταν να δημιουργήσουμε έναν ερυθρό οίνο από τις παραδοσιακές τοπικές ποικιλίες. Στην περίπτωσή μας, τη Μαυροδάφνη και το Μαύρο Καλαβρυτινό. Η επιλογή αυτή ταίριαζε πολύ, γιατί οι περίοδοι ωρίμανσης των δύο ποικιλιών συμπίπτουν χρονικά, αλλά και οι χαρακτήρες τους νιώθουμε ότι αλληλοσυμπληρώνονται. Τα υπόλοιπα βγήκαν στην πορεία, καλλιεργώντας τον αμπελώνα και οινοποιώντας.
Προφανώς είναι ένας οίνος που έρχεται από δροσερό αμπελώνα χαμηλών αποδόσεων, οπότε συναντάμε συμπύκνωση αλλά και φρεσκάδα ταυτόχρονα. Έχει ευγένεια από νωρίς, αλλά για να ξεδιπλωθεί θέλει τον χρόνο του. Έτσι λοιπόν, στο οινοποιείο θα παραμείνει πάνω από 5 χρόνια σε βαρέλια και φιάλη πριν συνεχίσει την πορεία του στην αγορά.
Ποιες αλλαγές έχουν γίνει όλα αυτά τα χρόνια στην ποικιλιακή σύνθεση, αλλά και στην οινολογική φιλοσοφία;
Μέχρι σήμερα, ελάχιστες ποικιλιακές διαφοροποιήσεις οφείλονται στην ετήσια διακύμανση της παραγωγής του αμπελώνα. Αυτό που με την εμπειρία μας αλλάξαμε είναι να ελαχιστοποιήσουμε τις μεταγγίσεις κατά την ωρίμανση του οίνου ώστε να μένει πιο προστατευμένος από το οξυγόνο κατά την παραμονή του στα βαρέλια.
Προ(οινο)λόγος
Είχα την τύχη να παρακολουθώ το Κτήμα Μέγα Σπήλαιο από την αρχή του, μιας και ο φίλος, συμφοιτητής και ένας από τους κορυφαίους οινολόγους της χώρας μας, ο Στέλιος Τσίρης, ήταν από τότε και ο οινολόγος του κτήματος, ενώ είχα και την τύχη να συνεργαστώ και με τα αδέλφια Αναστασίου, μακρόχρονο όραμα των οποίων ήταν η αναβίωση του μοναστηριακού αυτού αμπελώνα. Ο Στέλιος ήξερε όσο λίγοι τη διαχείριση του ορεινού αμπελώνα (780-880 μ.), ο οποίος μάλιστα έχει βόρεια έκθεση, αλλά και το πώς να διαχειριστεί τον «δροσερό» καρπό που βγαίνει από εκεί, με την υπομονή να είναι το βασικότερο συστατικό της δημιουργίας super ποιοτικών κρασιών. Το ότι η τρέχουσα εσοδεία είναι του 2016 τα λέει νομίζω όλα.
Εσοδεία 2006
Έντονο κόκκινο χρώμα, με κάποιες κεραμιδί αποχρώσεις. Πλούσιο μπουκέτο από αποξηραμένα δαμάσκηνα, ώριμα μαύρα βατόμουρα και η μαρμελάδα τους, γλυκόριζα, κανέλα, μπαχάρι, δρυς, λεβάντα και πίσσα. Στη γεύση, πολύ ζωντανή και νόστιμη οξύτητα, η οποία του χαρίζει φρεσκάδα και ενδιαφέρον. Οι τανίνες είναι παρούσες, αλλά πλέον μαλακές και σε δεύτερο πλάνο. Λόγω της οξύτητας, το φρούτο στην πολύ έντονη και μακρά επίγευση μοιάζει πιο φρέσκο και κόκκινο.
Δυναμικό παλαίωσης: 9+ έτη
Εσοδεία 2012
Βαθύ, σχεδόν ομοιόμορφο κόκκινο σε όλο το φάσμα του κρασιού. Πυκνό και το μπουκέτο του, στο οποίο, μεταξύ άλλων, θα παρελάσουν αρώματα αποξηραμένων και ώριμων κόκκινων φρούτων, πιπεριού, ginger, κουρκουμά, δρυ κ.ά. Γεμάτο, στιβαρό, ισορροπημένο, με όλα τα στοιχεία της γεύσης σε έντονο βαθμό. Επίμονη και ευχάριστη επίγευση, όπου στο μπροστινό μέρος της γλώσσας επικρατεί ο τανικός χαρακτήρας, στο πίσω και στα πλαϊνά η οξύτητα. Άρωμα στόματος με εκφράσεις φρέσκων παρά αποξηραμένων φρούτων.
Δυναμικό παλαίωσης: 17+ έτη
Εσοδεία 2016
Στην όψη, βαθύ ρουμπινί. Αρωματικό μπουκέτο, όπου κυριαρχούν αποξηραμένα δαμάσκηνα και βερίκοκα, ώριμο βύσσινο και βατόμουρο, κουρκουμάς, πίσσα, άνθη ακακίας και βιολέτας, πάπρικα, αλλά και μοσχοκάρυδο. Στιβαρό και γεμάτο, με τις τανίνες να είναι νόστιμες αλλά σε πρώτο πλάνο. Η οξύτητα του μεγάλου υψόμετρου φαίνεται σε δεύτερο πλάνο, κερδίζοντας όμως στη «μάχη» της επίγευσης. Εξαιρετικό φρούτο και γλυκά μπαχάρια στο άρωμα στόματος.
Δυναμικό παλαίωσης: 22+ έτη
Kokkinomilos
Παραγωγός: Κτήμα Τσέλεπου
Ποικιλιακή Σύνθεση: Merlot
Περιοχή: Ρίζες Αρκαδίας, Πελοπόννησος
Πρώτο Έτος Κυκλοφορίας: 1998
Τιμή: 29,80 €
Τι είναι ένα μεγάλο κρασί για εσάς;
Γιάννης Τσέλεπος: Τα μεγάλα κρασιά γίνονται στο αμπέλι. Για μένα, ένα μεγάλο κρασί πρέπει να έχει την προσωπικότητα του παραγωγού, να έχει εντάσεις και να αποτελεί την καλύτερη δυνατή έκφραση του terroir και της ποικιλίας, αλλά να κρύβει και μια τρέλα και έναν μύθο.
Ποιες ήταν οι αρχικές σκέψεις, το briefing που κάνατε για τη δημιουργία του συγκεκριμένου κρασιού;
Το πρώτο κόκκινο κρασί που βγάλαμε στη Μαντινεία ήταν ένα Bordeaux blend με Κοκκινόμυλο και Αυλοτόπι, που γινόταν από τον μικρό αμπελώνα μας τότε, καθώς και από κάποιους συνεργαζόμενους παραγωγούς. Διαπιστώνοντας την εξαιρετική προσαρμογή του Merlot στο αμπελοτόπι μας στην Τεγέα, πήρα την απόφαση να βγάλω ένα από τα πρώτα single vineyard κρασιά, κάτι που τότε δεν υπήρχε. Το όνομα προέκυψε από το ίδιο το αμπελοτόπι με το κοκκινόχωμα στη θέση του παλιού νερόμυλου της περιοχής, που λειτουργούσε από τα μέσα του 19ου αιώνα.
Ποιες αλλαγές έχουν γίνει όλα αυτά τα χρόνια στην ποικιλιακή σύνθεση, αλλά και στην οινολογική φιλοσοφία;
Η ποικιλιακή σύνθεση του κρασιού δεν έχει αλλάξει καθόλου στον χρόνο, αφού μιλάμε για ένα μονοποικιλιακό 100% Merlot, ούτε η οινολογική φιλοσοφία. Είναι ένα κρασί με εκτεταμένη εκχύλιση που στόχο έχει να αναδείξει την πολυπλοκότητα της ποικιλίας και την αντοχή της στον χρόνο, αλλά και την καθαρή έκφραση του terroir της Τεγέας. Το μόνο που έχει αλλάξει ελάχιστα είναι η προσέγγισή μας ως προς το βαρέλι, αφού για την καλύτερη ενσωματωσή του έχουμε αποφασίσει να ζυμώνει το μεγαλύτερο μέρος του κρασιού σε βαρέλια και έχουμε μειώσει ελάχιστα το ποσοστό καινούργιας δρυός που χρησιμοποιούμε.
Προ(οινο)λόγος
Πρωτοετής φοιτητής οινολογίας το 1992, είχα την τύχη να ταξιδέψω οδικώς με τον Γιάννη Τσέλεπο από Αθήνα για Θεσσαλονίκη για την –τότε μοναδική– Έκθεση Τροφίμων και Ποτών. Το χιούμορ του, η τεχνογνωσία, αλλά και το κοφτερό του μυαλό, μου είχαν κάνει μεγάλη εντύπωση. Όπως και η πρώτη Μαντίνεία του, η οποία παρουσιαζόταν για πρώτη φορά. Δεν ήξερα τότε πολλά για το κρασί, αλλά μου έδινε την εντύπωση του ατόμου που ξέρει τι θέλει να κάνει και… δεν με διέψευσε. Και μόνο το ότι επένδυσε εκείνη την εποχή σε κρασιά μεγάλου υψόμετρου μαρτυρά έναν άνθρωπο με όραμα και τεχνογνωσία. Δεν είναι λοιπόν καθόλου τυχαίο ότι ο Κοκκινόμυλος είναι σταθερά στα κορυφαία Merlot σε διεθνές επίπεδο.
Εσοδεία 2013
Στην όψη, έντονο, βαθύ κόκκινο χρώμα. Αρωματικά πολύ φρέσκο ακόμη, με ώριμο βύσσινο και κεράσι, γλυκό ντομάτα και μέντα να ξεχωρίζουν μπροστά από ένα μπαχαρένιο και δρύινο φόντο. Μια γήινη νότα από γραφίτη του χαρίζει έξτρα πολυπλοκότητα. Στη γεύση γεμάτο, με παρούσες τανίνες, νόστιμο και μελωμένο εκχύλισμα, αλλά και σχεδόν τραγανή οξύτητα. Τόσο οι τανίνες όσο και η οξύτητα επιμένουν στην επίγευση, η οποία αρωματικά κυριαρχείται από δροσερά
βύσσινα.
Δυναμικό παλαίωσης: 12+ έτη
Εσοδεία 2017
Στην όψη, βαθύ, έντονο ρουμπινί χρώμα. Σύνθετο μπουκέτο από ώριμο κόκκινο και μαύρο φρούτο, μαεστρικά ενσωματωμένο, πολύ καλής ποιότητας βαρέλι, ντοματάκι γλυκό, καπνό και δροσερές νότες από μέντα/ευκάλυπτο, αλλά και εύοσμα ανοιξιάτικα ανθάκια. Πολύ ισορροπημένο και νόστιμο. Στιβαρότητα, οξύτητα και εκχύλισμα είναι πλήρως εναρμονισμένα και συνθέτουν ένα πολύ γοητευτικό αποτέλεσμα, το οποίο συνεχίζεται και στην πολύ μακρά επίγευση. Είναι σε πολύ ωραία κατάσταση, αλλά ανυπομονώ να το δω και έπειτα από κάποια χρόνια.
Δυναμικό παλαίωσης: 14+ έτη
Εσοδεία 2021
Στην όψη, βαθύ ρουμπινί με βιολετί ανταύγειες. Δροσερό μπουκέτο από ώριμο πετροκέρασο, φρούτα του δάσους, δαμάσκηνο, μέντα. Διακριτικά αλλά πάντα εκεί γλυκά μπαχαρικά, όπως η κανέλα, το γαρίφαλο, η βανίλια ή ο αστεροειδής γλυκάνισος. Θέλει αερισμό, περισσότερο από τις παραπάνω, πιο ώριμες εσοδείες. Στόμα ζωηρό από όλες τις πλευρές, αλλά απολαυστικό και γεμάτο. Επίγευση μακρά, με μαύρο τσάι, κόκκινα φρούτα, αλλά και γήινα στοιχεία.
Δυναμικό παλαίωσης: 18+ έτη
Cava Amethystos
Παραγωγός: Κτήμα Κώστα Λαζαρίδη
Ποικιλιακή Σύνθεση: Cabernet Franc
Περιοχή: Αδριανή Δράμας, Μακεδονία
Πρώτο Έτος Κυκλοφορίας: 1992
Τιμή: 44,50 €
Τι είναι ένα μεγάλο κρασί για εσάς;
Γεράσιμος Λαζαρίδης: Ένα μεγάλο κρασί για εμάς πρέπει να έχει διάρκεια στον χρόνο και συνέπεια στην ποιότητά του. Πρέπει να έχει πολύπλοκο χαρακτήρα και να αναδεικνύει τις αξίες του παραγωγού και της περιοχής από την οποία παράγεται.
Ποιες ήταν οι αρχικές σκέψεις, το briefing που κάνατε για τη δημιουργία του συγκεκριμένου κρασιού;
Από την πρώτη κυκλοφορία του, ο Cava Amethystos αποτελεί την κορυφαία έκφραση του αμπελώνα μας στη Δράμα. Πρόκειται για ένα κρασί σε περιορισμένο αριθμό φιαλών, που οινοποιείται και παλαιώνει βάσει συγκεκριμένου αυστηρού πρωτοκόλλου.
Ποιες αλλαγές έχουν γίνει όλα αυτά τα χρόνια στην ποικιλιακή σύνθεση, αλλά και στην οινολογική φιλοσοφία;
Μέχρι το 2007, το κρασί παραγόταν από σταφύλια Cabernet Sauvignon. Από το 2008 και μετά άλλαξε σε Cabernet Franc. Τα πρώτα χρόνια παραγωγής, το κρασί είχε ένα βοτανικό χαρακτήρα, χαρακτηριστικό της ποικιλίας, αλλά και των σχετικά πρώιμων τρύγων. Όταν το κτήμα ξεκίνησε τη συνεργασία του με τον Michel Roland, δόθηκε μεγαλύτερη έμφαση στη φαινολική ωριμότητα, με αποτέλεσμα κρασιά γεμάτα, συμπυκνωμένα, με ώριμες τανίνες και αναπόφευκτα υψηλότερους αλκοολικούς βαθμούς. Τα τελευταία χρόνια επικεντρώνουμε την προσπάθειά μας στην ισορροπία ανάμεσα στη φαινολική ωριμότητα από τη μια πλευρά και τη φρεσκάδα, το φρούτο και τη φινέτσα από την άλλη.
Προ(οινο)λόγος
Το Cabernet Franc είναι από τις αγαπημένες μου ποικιλίες, σε σημείο που δεν καταλαβαίνω γιατί δεν καλλιεργείται περισσότερο στη χώρα μας. Ειδικά όταν δοκιμάσει κανείς αυτό το εμβληματικό κρασί, δεν μπορεί παρά να συμφωνήσει. Επίσης, είναι το κρασί με το οποίο δόθηκε αξία στον όρο Cava. Ως αντίστοιχο του Reserve για τους «τοπικούς οίνους», πήρε με την άφιξη του κρασιού αυτού επιπλέον αίγλη.
Εσοδεία 1993
Μόλις η δεύτερη εσοδεία που κυκλοφόρησε. Πέρα από τη συναισθηματική και συλλεκτική αξία του, είναι εκπληκτικό ότι ο παραγωγός μπόρεσε να βγάλει αυτή την ποιότητα τόσο νωρίς. Πυκνό κόκκινο, με αρκετές κεραμιδί αποχρώσεις να μαρτυρούν εν μέρει την ηλικία του. Στη μύτη πικάντικες νότες από πράσινες και κόκκινες πιπεριές, μαρμελάδα βύσσινο, αποξηραμένο δαμάσκηνο, γλυκά μπαχαρικά, ταμπάκο. Γευστικά έχει σίγουρα χάσει σε όγκο και τανίνες, αλλά έχει κερδίσει σε φινέτσα, με μια ολοζώντανη οξύτητα να υποστηρίζει τη φρουτένια και μπαχαρένια μακρά επίγευση.
Δυναμικό παλαίωσης: 8+ έτη
Εσοδεία 2018
Βαθύ κόκκινο χρώμα, με ρουμπινένιο μηνίσκο. Στο μπουκέτο του κυριαρχούν γήινα και πικάντικα αρώματα. Από γραφίτη μέχρι ανατολίτικα, πικάντικα μπαχαρικά και πιπεριά. Λίγο πιο πίσω, σοκολάτα με μάρζιπαν, ταμπάκο και μαύρα φρούτα σε ώριμη αλλά και επεξεργασμένη μορφή. Γεμάτο και στρογγυλεμένο, με όλα τα γευστικά στοιχεία να εκφράζονται με ένταση αλλά και ισορροπία. Ξερό δαμάσκηνο και σοκολάτα στη μακρά του επίγευση.
Δυναμικό παλαίωσης: 20+ έτη
Εσοδεία 2021
Έντονο κόκκινο στο χρώμα, με πορφυρές αντανακλάσεις. Πολύ πλούσιο μπουκέτο, όπου ξεχωρίζουν ώριμα κόκκινα φρούτα (φραγκοστάφυλο κ.ά.), πίσσα, μαύρο τσάι, γλυκόριζα, δρυς, καπνός και χριστουγεννιάτικα μπαχαρικά. Γεμάτο αλλά και πολύ στιβαρό, με τις πολλές και νόστιμες τανίνες να στέλνουν μήνυμα ότι θέλουν είτε ακόμη κάποια χρόνια ξεκούραση είτε κάποιο… λιπαρό συνοδό. Μακρύ και με πολύ ωραίο, ζωντανό κόκκινο φρούτο στην επίγευση.
Δυναμικό παλαίωσης: 20+ έτη
Μαγικό Βουνό
Παραγωγός: Οινοποιείο Nico Lazaridi
Ποικιλιακή Σύνθεση: 50% Cabernet Sauvignon – 50% Cabernet Franc
Περιοχή: Αγορά Δράμας, Μακεδονία
Πρώτο Έτος Κυκλοφορίας: 1990
Τιμή: 42,00 €
Τι είναι ένα μεγάλο κρασί για εσάς;
Φεντερίκα Λαζαρίδη: Μεγάλο κρασί είναι μια σύνθετη έννοια. Αμπελώνες υψηλού ποιοτικού δυναμικού, κατάλληλες ποικιλίες, τρόπος οινοποίησης, packaging, branding, καθώς και διάρκεια σε βάθος χρόνου. Επίσης, σημαντικό ρόλο παίζει το κανάλι διανομής του και το πώς θα το αντιληφθεί το καταναλωτικό κοινό όταν ένας οίνος συνδυάζεται/επιλέγεται για μεγάλες και ιδιαίτερες περιστάσεις.
Ποιες ήταν οι αρχικές σκέψεις, το briefing που κάνατε για τη δημιουργία του συγκεκριμένου κρασιού;
Θέλαμε να εκφραστούμε σε άλλο επίπεδο ποιότητας, με ένα προϊόν σύμβολο, ένα icon-wine. Το νέο προϊόν έπρεπε να έχει πολύ ισχυρή προσωπικότητα. Η δημιουργία ενός brand που να λειτουργεί και για άλλα προϊόντα, εκτός κρασιού. Θέλαμε να εμπεριέχει την ιστορικότητα του τόπου και να παραπέμπει στη μοναδική φύση της περιοχής, Να εκφράζει πολιτιστικά και πολιτισμικά στοιχεία με σύγχρονο τρόπο, να σε ταξιδεύει όπου κι αν βρίσκεσαι, να είναι αινιγματικό και σοβαρό. Να αγγίζει Έλληνες και ξένους.
Ποιες αλλαγές έχουν γίνει όλα αυτά τα χρόνια στην ποικιλιακή σύνθεση, αλλά και στην οινολογική φιλοσοφία;
Μέχρι και την εσοδεία του 2006, το χαρμάνι είχε παρουσία κοντά στο 20% Merlot, αλλά με τα χρόνια μειώθηκε, μέχρι που δεν χρησιμοποιήθηκε άλλο. Σήμερα βασιζόμαστε στα δύο Cabernet, το Sauvignon και Franc. Η οινολογική φιλοσοφία πάντα εξελίσσεται, από θερμοκρασίες ζύμωσης, ημερομηνία τρύγου, οινολογικές πρακτικές, αλλά και την επιλογή βαρελιών για παλαίωση. Στόχος πάντα παραμένει η οινοποίηση ενός μεγάλου οίνου, ο οποίος να πληροί τα ποιοτικά standard, ακολουθώντας και τις τάσεις της αγοράς.
Πρό(οινο)λογος
Μαγικό κρασί θα μπορούσαμε να πούμε, αφού με την άφιξή του ως διά μαγείας σηματοδοτήθηκε και η αναγέννηση (ή μήπως γέννηση;) μιας οινοπεριοχής, που –όχι άδικα– χαρακτηρίστηκε από πολλούς ως το Μπορντό της Ελλάδας. Και σε άλλες περιοχές της χώρας όπου το αμπέλι δεν είχε κάποια σημαντική σημασία υπήρξαν εμβληματικά κρασιά, αλλά σε καμία δεν αποτέλεσε την έμπνευση ώστε να γίνουν πολλές σημαντικές επενδύσεις στο κρασί και να δημιουργηθεί μια «Ονομασία Προέλευσης» από το πουθενά.
Εσοδεία 2007
Στην όψη, έντονο κόκκινο, με ελάχιστες για την ηλικία του καφετιές νότες. Πλούσιο και κάπως παιχνιδιάρικο μπουκέτο από φρέσκια φράουλα, με πιπέρι, φραμπουάζ και βύσσινο, βρεγμένο χώμα, τρούφα, ταμπάκο, κανέλα και δρυ. Γευστικά πλήρως ισορροπημένο, με μια νόστιμη οξύτητα να δένει το σύνολο και να του δίνει ζωντάνια. Πλούσια και μακρά επίγευση, με γλυκά μπαχαρικά και λικέρ κράνο να κυριαρχούν στο άρωμα στόματος. Με έντονο αερισμό γίνεται… μαγικό!
Δυναμικό παλαίωσης: 12+ έτη
Εσοδεία 2011
Έντονο ρουμπινί χρώμα, με κάποιες κεραμιδί νύξεις στον μηνίσκο. Έντονο και πολυδιάστατο αρωματικό μπουκέτο, όπου ξεχωρίζουν γλυκά, χριστουγεννιάτικα μπαχαρικά, φραγκοστάφυλο, φρούτα του δάσους, φλούδα από σαγκουίνι, αποξηραμένα και καραμελωμένα εσπεριδοειδή, αποξηραμένα μανιτάρια. Στόμα με απαλές, μπόλικες αλλά και νόστιμες τανίνες. Ισορροπημένο, με εξαιρετική δομή και μακρά μπαχαρένια επίγευση.
Δυναμικό παλαίωσης: 16+ έτη
Εσοδεία 2018
Στο χρώμα μέτρια+ ρουμπινί. Εξαιρετική αρωματική πολυπλοκότητα, παρά το νεαρό της ηλικίας του, όπου θα ξεχωρίσουμε βύσσινο, αποξηραμένο δαμάσκηνο, φραγκοστάφυλο, πιπεριά, φύλλο δάφνης, γαρίφαλο, κανέλα και βανίλια. Στη γεύση οι τανίνες είναι νόστιμες αλλά και παρούσες, ψάχνοντας για κάποια λιπαρή τροφή. Έντονο εκχύλισμα και καλή οξύτητα. Γλυκά μπαχαρικά και αποξηραμένα δαμάσκηνα στη μακρά του επίγευση.
Δυναμικό παλαίωσης: 20+ έτη
Μoύχταρο
Παραγωγός: Κτήμα Μουσών
Ποικιλιακή Σύνθεση: 100% Μούχταρο
Περιοχή: Άσκρη Βοιωτίας, Στερεά Ελλάδα
Πρώτο Έτος Κυκλοφορίας: 1998
Τιμή: 22,00 €
Τι είναι ένα μεγάλο κρασί για εσάς;
Στέλιος Ζαχαρίας: Ένα μεγάλο κρασί είναι αυτό που αφηγείται μια ιστορία και ταξιδεύει αυτούς που το απολαμβάνουν πίσω στον χρόνο, συνδέοντας ταυτόχρονα το παρελθόν με το παρόν. Είναι ένα κρασί που ενσαρκώνει την αυθεντικότητα του τόπου από όπου προέρχεται, προσφέροντας ισορροπία, πολυπλοκότητα και διάρκεια. Πάνω απ’ όλα, προκαλεί συναισθήματα –από συγκίνηση μέχρι ενθουσιασμό– και εντυπωσιάζει με την ικανότητά του να εξελίσσεται στην πάροδο των χρόνων. Το Μούχταρο είναι τέτοιο κρασί: ένας ζωντανός καθρέφτης του terroir της Κοιλάδας των Μουσών, μια οινική εμπειρία με διαχρονική αξία.
Ποιες ήταν οι αρχικές σκέψεις, το briefing που κάνατε για τη δημιουργία του συγκεκριμένου κρασιού;
Αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, δεν υπήρξε ποτέ επίσημο briefing. Το Μούχταρο ήταν ήδη εδώ, βαθιά ριζωμένο στην Κοιλάδα των Μουσών, μια σπάνια ποικιλία που οι παλιοί αμπελουργοί είχαν αρχίσει να εγκαταλείπουν. Ο λόγος; Η περιορισμένη παραγωγή του δεν μπορούσε να γεμίσει βαρέλια ή να προσφέρει εμπορικά πλεονεκτήματα. Εμείς, όμως, το πιστέψαμε! Διακρίναμε την αξία του και αποφασίσαμε να το σώσουμε, να το αναδείξουμε και να του δώσουμε μια δεύτερη ευκαιρία. Δεν ήταν απόφαση στρατηγικής, αλλά καρδιάς. Το Μούχταρο μας ενέπνευσε από μόνο του – το μόνο που χρειαζόταν ήταν να το ακούσουμε.
Ποιες αλλαγές έχουν γίνει όλα αυτά τα χρόνια στην ποικιλιακή σύνθεση, αλλά και στην οινολογική φιλοσοφία;
Η ποικιλιακή σύνθεση παρέμεινε αναλλοίωτη, καθώς το κρασί αυτό είναι και θα παραμείνει μονοποικιλιακό, προερχόμενο αποκλειστικά από τα παλαιά μας αμπέλια. Η εξέλιξη, ωστόσο, επικεντρώθηκε στη λεπτομερή παρακολούθηση των αμπελιών και στη βελτιστοποίηση των καλλιεργητικών τεχνικών για να διασφαλίσουμε την υψηλότερη ποιότητα του καρπού. Στην οινολογική φιλοσοφία, προσανατολιστήκαμε σε πρακτικές μικρής και ήπιας παρέμβασης, επιτρέποντας στο Μούχταρο να αναδείξει τη φυσική του πολυπλοκότητα και τον αυθεντικό του χαρακτήρα. Παραμένει το απόλυτο αποτύπωμα του terroir μας, αποδεικνύοντας τη διαχρονική αξία του.
Πρό(οινο)λογος
«Ουπς… τι είναι αυτό;» είπα όταν πριν από καμιά δεκαπενταριά χρόνια δοκίμασα το πρώτο Μούχταρο. Ειλικρινά, δεν ήξερα τι να πω, πού να το κατατάξω, ακόμα και αν μου αρέσει. Τελικά με κέρδισε, και είναι από τα κρασιά που έχω όλα αυτά τα χρόνια σταθερά στην κάβα μου. Είναι νόστιμο, ιδιαίτερο και, σερβίροντάς το με το κατάλληλο έδεσμα, μπορείς να κάνεις την έκπληξη. Δεν ήμουν τόσο σίγουρος αν θα έπρεπε να μπει στη συγκεκριμένη δοκιμή. Είναι ένα κρασί που διχάζει, αλλά από την άλλη είναι και μια επιβράβευση για το Κτήμα Μουσών που αναγέννησε την παρατημένη αυτή ποικιλία. Δουλειά επίπονη, πολυετής και κοστοβόρα. Άξιζε όμως ο κόπος και χαίρομαι που σε όλη τη χώρα αναγεννώνται και άλλες ξεχασμένες ποικιλίες.
Εσοδεία 2011
Έντονο κόκκινο χρώμα, με ιώδεις αποχρώσεις στο χείλος. Η μύτη του τυπική, «μουχταρένια», με ένταση από κόκκινα φρούτα σε φρέσκια μορφή αλλά και σε επεξεργασμένη παντός είδους, ριγανέλαιο, καουτσούκ, πετρόλ. Στο στόμα εκρηκτικό, με πολύ νόστιμη οξύτητα. Σμιλεμένες τανίνες και πολύ και λιπαρό εκχύλισμα, το οποίο όμως υποτάσσεται στην αρχοντική παρουσία της οξύτητας. Πολύ έντονη και μακρά επίγευση από κράνα, με την οξύτητα να επιμένει και εδώ.
Δυναμικό παλαίωσης: 12+ έτη
Εσοδεία 2016
Έντονο, πυκνό και ομοιόμορφο κόκκινο χρώμα. Το μπουκέτο του είναι ιδιαίτερο, όπως πάντα σε αυτή την ποικιλία, με ωραία ωστόσο πολυπλοκότητα. Εδώ το έντονο κόκκινο φρούτο και τα ιδιαίτερα αρώματα του ριγανέλαιου και του καουτσούκ δένουν πολύ όμορφα με αρώματα χριστουγεννιάτικων μπαχαρικών, καπνού και δρύινου βαρελιού. Στη γεύση γεμάτο, με πλούσιο υπόγλυκο εκχύλισμα και οξύτητα που μας θυμίζει ότι πρόκειται πάντα για Μούχταρο, αλλά σε πιο απαλή και εξευγενισμένη μορφή. Οι τανίνες απλώς υποστηρίζουν. Μακρά και γλυκόξινη επίγευση.
Δυναμικό παλαίωσης: 16+ έτη
Εσοδεία 2023
Πορφυρό, με αρκετές βιολετί ανταύγειες. Στη μύτη εμφανίζεται με πιο πλατιά και απαλή γκάμα αρωμάτων. Υπάρχει ένταση, αλλά πολύ πιο ισορροπημένη από ό,τι άλλες χρονιές. Το κόκκινο και το μαύρο φρούτο είναι σε πρώτο πλάνο, όπως και το ξερό δαμάσκηνο. Το τυπικό καουτσούκ, όπως και η βοτανικότητά του, έπονται, καθώς και τα μπαχαρένια αρώματα του βαρελιού. Γευστικά πολύ ισορροπημένο, πιο ώριμο και απαλό παρά ποτέ. Θέλει τον χρόνο του και, όταν τον πάρει, νομίζω ότι θα είναι η κορυφαία χρονιά του. Επίγευση χαρακτηριστικά έντονη, φρουτένια και μακρά.
Δυναμικό παλαίωσης: 18+ έτη
Οινότρια Γη
Παραγωγός: Οινότρια Γη
Ποικιλιακή Σύνθεση: 90% Cabernt Sauvignon – 10% Αγιωργίτικο
Περιοχή: Καπανδρίτι Αττικής, Στερεά Ελλάδα
Πρώτο Έτος Κυκλοφορίας: 2005
Τιμή: 25,40 €
Τι είναι ένα μεγάλο κρασί για εσάς;
Γιώργος Λαζαρίδης: Ένα μεγάλο κρασί πρέπει να έχει διάρκεια στον χρόνο και συνέπεια στην ποιότητά του. Πρέπει να έχει πολύπλοκο χαρακτήρα και να αναδεικνύει τις αξίες του παραγωγού και της περιοχής από την οποία προέρχεται.
Ποιες ήταν οι αρχικές σκέψεις, το briefing που κάνατε για τη δημιουργία του συγκεκριμένου κρασιού;
Ο στόχος ήταν να εκφράσουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το terroir της Αττικής και συγκεκριμένα του βιολογικού αμπελώνα μας στις όχθες της Λίμνης του Μαραθώνα.
Ποιες αλλαγές έχουν γίνει όλα αυτά τα χρόνια στην ποικιλιακή σύνθεση, αλλά και στην οινολογική φιλοσοφία;
Τα κρασιά της Αθήνας, λόγω της ιδιομορφίας του αμπελώνα, στόχευαν από τη γέννησή τους στη δύναμη, στη συμπύκνωση και στις ώριμες τανίνες. Ωστόσο, το τελευταίο διάστημα, με δουλειά στο αμπέλι και στο οινοποιείο, προσπαθούμε να τιθασεύσουμε την προδιάθεση του terroir και να δημιουργήσουμε κρασιά με περισσότερο φρούτο και φινέτσα.
Πρό(οινο)λογος
Κατά το «an english man in New York», εδώ έχουμε έναν Δραμινό να κατεβαίνει στην πρωτεύουσα και να δημιουργεί ένα από τα πιο εντυπωσιακά κτήματα της χώρας. Όπως στο κτήμα στη Δράμα, η ποιότητα και η μπορντολέζικη λογική της οικογένειας εκφράζονται σε κάθε γωνιά του υπέροχου οινοποιείου. Από τα πρώτα κιόλας χρόνια επιστρατεύτηκε ένας παγκόσμιος σταρ της οινολογίας, ο Michel Roland, για να συμβάλλει στη δημιουργία εντυπωσιακών, στιβαρών και παγκόσμιας κλάσης κόκκινων κρασιών. Σήμερα μπορεί πια να μην υπογράφει τις ετικέτες εκείνος (εξάλλου, πρέπει να έχει βγει στη σύνταξη), ωστόσο στο στιλ των κρασιών δεν έχουν αλλάξει πολλά.
Εσοδεία 2012
Βαθύ ρουμπινί, με ιώδεις ανταύγειες. Πολυδιάστατο στο μπουκέτο του, στο οποίο το πλούσιο οινόπνευμα γίνεται ο φορέας πάνω στον οποίο ξεδιπλώνεται αρχικά ώριμο κεράσι και σοκολάτα. Ακολουθούν δέρμα, ταμπάκο, φραγκοστάφυλο. Στο φόντο, ποιοτικό βαρέλι και γλυκόριζα. Στη γεύση είναι στα καλύτερά του. Βελούδινο και γεμάτο, αλλά και με νόστιμη οξύτητα που του δίνει επιπλέον ενδιαφέρον.
Δυναμικό παλαίωσης: 12+ έτη
Εσοδεία 2018
Βαθύ ρουμπινί σε όλο το εύρος του χρώματός του. Στο μπουκέτο του πρωτοστατούν ώριμα κόκκινα φρούτα, όπως φραγκοστάφυλο, μαύρο κεράσι, φρέσκο και αποξηραμένο δαμάσκηνο, ποιοτική δρυς, μαύρο τσάι, σοκολάτα υγείας και ταμπάκο. Απαλό, με μέτριο+ όγκο και μακρά νόστιμη επίγευση από μαύρο τσάι και ώριμα κεράσια.
Δυναμικό παλαίωσης: 14+ έτη
Εσοδεία 2022
Βαθύ ρουμπινί χρώμα, με βιολετί αντανακλάσεις. Εδώ το φρούτο είναι ακόμη πιο έντονο, με κυρίαρχα το φραμπουάζ, το κεράσι, το φραγκοστάφυλο και τη μαρμελάδα φράουλας. Ταμπάκο, δέρμα, γλυκόριζα, σοκολάτα και δρυς έπονται. Βελούδινες τανίνες, των οποίων η παρουσία όχι μόνο δεν ενοχλεί, αλλά χαρίζει όγκο και δένει το εκχύλισμα με τη νόστιμη οξύτητα. Μακρά επίγευση από μαύρο τσάι και τραγανό βύσσινο.
Δυναμικό παλαίωσης: 18+ έτη
Cabernet Sauvignon
Παραγωγός: Κτήμα Χατζημιχάλη
Ποικιλιακή Σύνθεση: 100% Cabernet Sauvignon
Περιοχή: Αταλάντη, Στερεά Ελλάδα
Πρώτο Έτος Κυκλοφορίας: 1984
Τιμή: 19,30 €
Τι είναι ένα μεγάλο κρασί για εσάς;
Δημήτρης Χατζημιχάλης: Ένα μεγάλο κρασί είναι αυτό το οποίο όταν το δοκιμάζουν διεθνούς φήμης εξιδεικευμένοι γευσιγνώστες, το αναγνωρίζουν και το ξεχωρίζουν ως μεγάλο.
Ποιες ήταν οι αρχικές σκέψεις, το briefing που κάνατε για τη δημιουργία του συγκεκριμένου
κρασιού;
Το 1987, σε ένα ταξίδι μου στη Νότια Αφρική, μυήθηκα στη νέα τεχνογνωσία δημιουργίας μεγάλων κρασιών. Την εφήρμοσα. Το 1991, αναγνωρίστηκε ως μεγάλο και μάλιστα ένα από τα 50 καλύτερα κρασιά του κόσμου.
Ποιες αλλαγές έχουν γίνει όλα αυτά τα χρόνια στην ποικιλιακή σύνθεση, αλλά και στην οινολογική φιλοσοφία;
Η οινολογική φιλοσοφία και η ποικιλιακή σύνθεση παραμένουν σταθερά ίδιες.
Πρό(οινο)λογος
Ίσως κάποιοι με θεωρήσουν κάπως προκλητικό, αλλά σκέφτομαι ότι ο Δημήτρης Χατζημιχάλης με το κρασί αυτό διέσωσε το ελληνικό κρασί στην Ελλάδα τη δύσκολη γι’ αυτό δεκαετία των 80s. Γιατί δύσκολη; Επειδή τότε η –λανθάνουσα– ευμάρεια που προέκυψε από το «Τσοβόλα, δώσ’ τα όλα» εκτονώθηκε στο ουίσκι και στη βότκα. Οι πολυεθνικές, που μυρίστηκαν… χρήμα, μας έπεισαν ότι αυτά είναι τα ποτά που αρμόζουν στο νέο μας στάτους και όχι το ελληνικό κρασί, το οποίο κυριαρχούνταν τότε από τις μεγάλες οινοβιομηχανίες και τους κομματικοποιημένους συνεταιρισμούς. Ευτυχώς ήρθε την κατάλληλη στιγμή ο Χατζημιχάλης για να δώσει ένα κρασί στην αγορά που, χάρη στην ποιότητα, το στήσιμο αλλά και την τιμή, «ψάρωσε» τους Νεοέλληνες ώστε να το θεωρήσουν επίσης λάβαρο του νέου life style, λειαίνοντας το έδαφος και για τα επόμενα κτήματα που ήρθαν λίγο αργότερα.
Δοκιμές
Εσοδεία 2012
Βαθύ ρουμπινί, με ιώδεις ανταύγειες. Πολυδιάστατο στο μπουκέτο του, στο οποίο το πλούσιο οινόπνευμα γίνεται ο φορέας πάνω στον οποίο ξεδιπλώνεται αρχικά ώριμο κεράσι και σοκολάτα. Ακολουθούν δέρμα, ταμπάκο, φραγκοστάφυλο. Στο φόντο, ποιοτικό βαρέλι και γλυκόριζα. Στη γεύση είναι στα καλύτερά του. Βελούδινο και γεμάτο, αλλά και με νόστιμη οξύτητα που του δίνει επιπλέον ενδιαφέρον.
Δυναμικό παλαίωσης: 12+ έτη
Εσοδεία 2018
Βαθύ ρουμπινί σε όλο το εύρος του χρώματός του. Στο μπουκέτο του πρωτοστατούν ώριμα κόκκινα φρούτα, όπως φραγκοστάφυλο, μαύρο κεράσι, φρέσκο και αποξηραμένο δαμάσκηνο, ποιοτική δρυς, μαύρο τσάι, σοκολάτα υγείας και ταμπάκο. Απαλό, με μέτριο+ όγκο και μακρά νόστιμη επίγευση από μαύρο τσάι και ώριμα κεράσια.
Δυναμικό παλαίωσης: 14+ έτη
Εσοδεία 2022
Βαθύ ρουμπινί χρώμα, με βιολετί αντανακλάσεις. Εδώ το φρούτο είναι ακόμη πιο έντονο, με κυρίαρχα το φραμπουάζ, το κεράσι, το φραγκοστάφυλο και τη μαρμελάδα φράουλα. Ταμπάκο, δέρμα, γλυκόριζα, σοκολάτα και δρυς έπονται. Βελούδινες τανίνες, των οποίων η παρουσία όχι μόνο δεν ενοχλεί, αλλά χαρίζει όγκο και δένει το εκχύλισμα με τη νόστιμη οξύτητα. Μακρά επίγευση από μαύρο τσάι και τραγανό βύσσινο.
Δυναμικό παλαίωσης: 18+ έτη
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
Wine & Dine στο Barolo με Κρασιά Alpha Estate
Virtual Wineries στην Ελλάδα: Έχει… NOEMA
1999-2019 | Κάθετη Δοκιμή στο Ξινόμαυρο του Κτήματος Φουντή
