Η Rosalind Franklin ήταν Αγγλίδα βιοφυσικός και χημικός-κρυσταλλογράφος, με πάρα πολύ σημαντική συμβολή στην κατανόηση των μοριακών δομών του DNA, του RNA, των ιών, του άνθρακα και του γραφίτη.
Πιο γνωστό είναι το έργο της στο DNA και στην κατανόηση του ρόλου του στον μεταβολισμό των κυττάρων και στη γενετική. Η φωτογραφική αποτύπωση της δομής του το 1952 βοήθησε τους επιστήμονες να καταλάβουν πώς η γενετική πληροφορία περνά από τους γονείς στα παιδιά.
Η περίπτωσή της πέρασε με έντονο τρόπο στη λαϊκή κουλτούρα και φέτος είχαμε την τύχη να δούμε στην Αθήνα το έργο της Anna Ziegler που την αφορά, το οποίο παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 2008 και έκτοτε βραβεύτηκε πολλάκις. Το «Photograph 51» αφηγείται την αληθινή ιστορία της Franklin, με πολλές αναφορές στον τρόπο με τον οποίο πραγματοποιείται η επιστημονική έρευνα, αλλά και με μια ευαίσθητη ματιά στο ζήτημα της γυναικείας χειραφέτησης και των έμφυλων στερεοτύπων.
Όπως είναι γνωστό, οι συνεργάτες και συνοδοιπόροι σε αυτό το έργο υπέκλεψαν ουσιαστικά τα όσα ανακάλυψε, έγιναν διάσημοι, βραβεύτηκαν με Νόμπελ, και αποτελούν ακόμα και σήμερα σημεία αναφοράς στην επιστημονική έρευνα. Για τη Franklin, που απεβίωσε το 1958 σε ηλικία 37 ετών από καρκίνο των ωοθηκών, έπρεπε να περάσουν 24 χρόνια για να τιμηθεί αρχικά στις ΗΠΑ. Από το 1982 μέχρι σήμερα, η κομβική συμμετοχή της στην αποκωδικοποίηση του DNA, με εμβληματική την περίφημη «Φωτογραφία 51», όπου αποτυπώθηκε πρώτη φορά η διπλή έλικα του DNA, αναγνωρίστηκε πλήρως.
Στο Εργο μας Λοιπόν…
Ο Τάκης Τζαμαργιάς καταφέρνει με ένα τίμιο τρόπο, με αγάπη για το έργο, μια σκηνοθεσία που καταπιάνεται με την ιστορία και την παρουσιάζει χωρίς να την καπελώνει. Μας «αφήνει» να μάθουμε την ιστορία της Franklin αλλά και των Maurice Wilkins, James Watson και Francis Crick. Με όμορφα ευρήματα, με δόσεις χιούμορ, με σπάσιμο του «τέταρτου τοίχου» με ένα έξυπνα στημένου «επιστημονικού» σκηνικού και ωραία χρήση του φωτισμού.
Να σημειώσουμε ότι το έργο δεν μένει μόνο στον αγώνα μιας γυναίκας της οποίας η αναγνώριση, σε έναν ανδροκρατούμενο κλάδο, υπολείπεται. Εντοπίζει και τα λάθη της Rosalind Franklin, τις εμμονές της ως επιστήμονα, ενώ «ξεσκεπάζει» τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούσε και λειτουργεί η επιστημονική κοινότητα. Στο έργο αποτυπώνεται το λεπτό όριο ανάμεσα στη συνεργασία, στην άμιλλα και στην αδηφαγία του να «βγεις πρώτος», να κλέψεις την ιδέα, να καπηλευτείς.
Παρακολουθώντας το έργο «ακουμπάμε» και την έννοια της αυτοθυσίας, έρχεται στο νου μας η Marie Curie που μελέτησε τη ραδιενέργεια και πέθανε εξαιτίας της και όλοι οι επιστήμονες που «παντρεύτηκαν» την επιστήμη τους για την προσωπική τους φιλοδοξία αλλά και για την πρόοδο της ανθρωπότητας.
Οι Ηθοποιοί
Η Λένα Δροσάκη, αβίαστα, αναδεικνύει τόσο τα θετικά στοιχεία όσο και τις αγκυλώσεις του χαρακτήρα που ερμηνεύει. Προβάλλει τη γυναίκα-επιστήμονα, στέκεται μόνη απέναντι στον μισογυνισμό της εποχής και αποδέχεται τα λάθη της. Ο Αλέξανδρος Μπουρδούμης είναι δυναμικός στη σκηνή, νευρικός όταν χρειαστεί. Θεωρώ ότι κάνει ένα όμορφο ντουέτο με τη Λένα Δροσάκη.
Στους ρόλους της «αντίπαλης ομάδας», των άσπονδων εχθρών, ας πούμε, ο Δημήτρης Πασσάς και ο Δημήτρης Μαγγίνας φτιάχνουν το δικό τους ντουέτο, με χιούμορ και ωραία ροή στους διαλόγους τους. Ίσως ο ρόλος του Πασσά ευνοεί ένα πιο παιχνιδιάρικο παίξιμο, που το φέρνει ιδανικά εις πέρας. Ο «διδακτορικός φοιτητής» Μάνος Στεφανάκης μου άρεσε ιδιαίτερα, καθώς, όπως είπαν και οι κυρίες στην πίσω σειρά, που δεν σταμάτησαν ούτε λεπτό να μιλάνε, «παίζει ωραία τον σπασίκλα φοιτητή». Πράγματι, οι αλλαγές στη διάθεσή του και ο ρόλος του αφηγητή σε ορισμένα σημεία τον κάνουν ένα καταπληκτικό «nerd» βοηθό της Franklin.
To γεγονός ότι από τις διαφορετικές παρέες άκουγες στο τέλος του έργου «θα την ψάξω μόλις γυρίσω σπίτι» δείχνει και το πόσο ενδιαφέρουσα είναι η ιστορία του «Photograph 51», αλλά και το πόσο εύστοχα μας την παρουσίασε ο Τάκης Τζαμαργιάς και ο πενταμελής θίασος.
Συντελεστές
Συγγραφέας: Anna Ziegler | Μετάφραση: Αντώνης Πέρης | Σκηνοθεσία: Τάκης Τζαμαργιάς | Σκηνικά-Κοστούμια: Άση Δημητρολοπούλου | Σχεδιασμός φωτισμών: Νίκος Βλασόπουλος | Μουσικός σχεδιασμός: Αλεξάνδρα Κατερινοπούλου | Βοηθός σκηνοθέτη: Νεφέλη Βλαχοπαναγιώτη | Φωτογράφος: Σπύρος Περδίου | Επιστημονικός σύμβουλος: Γιάννης Μπουκοβίνας, παθολόγος-ογκολόγος | Παραγωγή: LEADINARTS ΑΜKE
Ερμηνεύουν: Λένα Δροσάκη, Αλέξανδρος Μπουρδούμης, Δημήτρης Πασσάς, Δημήτρης Μαγγίνας, Μάνος Στεφανάκης
Πληροφορίες
Έως τις 4 Απριλίου 2023 | Δευτέρα και Τρίτη στις 21:00 | Διάρκεια: 90′ | Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν: Πεσμαζόγλου 5, Αθήνα, τηλ. 210 3222760 | viva.gr
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
Πήγαμε στο Σπίτι των Smiths για να δούμε τη «Φαλακρή Τραγουδίστρια» από τους Loxodox
Η Φετινή Περιοδεία του «The Phantom of the Opera» Ξεκινάει από την Ελλάδα
