Το κρασί έχει «ποτίσει» ως λέξη εκατοντάδες τραγούδια σε κάθε γλώσσα, ιδίως στους λαούς για τους οποίους το συγκεκριμένο ποτό αποτέλεσε μέρος της καθημερινότητας και του πολιτισμού του. Αναζητώντας στίχους σε διάφορες γλώσσες, και με την πρόθεση να διαλέξω μόλις δέκα τραγούδια συνολικά, συνειδητοποίησα ότι θα ήταν μια εξαιρετικά δύσκολη άσκηση, που θα αδικούσε αναγκαστικά μια σειρά από διαμαντάκια που αναγκαστικά έμειναν εκτός λίστας. Όσο για κάποιες προφανείς επιλογές που δεν συμπεριέλαβα στην πρώτη αυτή «οίνο-μουσική» περιπλάνηση, οι συνεργάτες της αθηΝΕΑς με ξόρκισαν να αφήσω εκτός το πολυακουσμένο «Summer Wine», αλλά και το ελληνικό σουξέ των 70’s «Κρασί, Θάλασσα και τ’ Αγόρι Μου», ενώ το κλασικό πλέον «Red Red Wine» των UB40 αξιοποιήθηκε μοναχά στον τίτλο…
Ηθελημένα κατέληξα λοιπόν στις τόσο διαφορετικές επιλογές που θα βρείτε παρακάτω, ώστε να καταδείξω την οικουμενική δύναμη του κρασιού και την αγάπη του ανθρώπου προς αυτό. Ελάτε, λοιπόν, μαζί μου, μ’ ένα ποτήρι κρασί στο χέρι, να ακούσουμε δέκα τραγούδια για το κρασί.
1) Krasi | Villagers of Ioannina City
Σε πολλές παραλλαγές κυκλοφορεί στον ελλαδικό χώρο ο στίχος: «εγώ κρασί δεν έπινα, ούζο/ρακί για να μεθύσω, τώρα τα πίνω και τα δυο για να σε λησμονήσω». Εδώ το ακούμε από μια πρόσφατη εκδοχή των ξεχωριστών Villagers of Ioannina City. Το κρασί, άλλωστε, πέρασε στη λαϊκή παράδοση όλων των λαών ως γιατρικό, ως φάρμακο που βοηθάει στην αναγκαία λήθη που χρειάζεται ο/η μονόπλευρα ερωτευμένος/η.
2) Με το Κρασί στο Αίμα | Σωκράτης Μάλαμας
Ο Σωκράτης Μάλαμας συνδέει αρκετές φορές τη μέθη με την κατάσταση που περιγράφει στα τραγούδια του. Κάνει λόγο για νερό αλκοολούχο, για ευτυχείς λυπημένους και πότες, ενώ περιγράφει το χωρισμό, αλλά και τη διαφοροποίηση από έναν κόσμο που «σαλέψει», με τον στίχο: «με το κρασί στο αίμα μας και με καλό καιρό, ήρθαμε να ξυπνήσουμε την πόλη που κοιμάται».
3) Εσμεράλδα | Γιώργος Νταλάρας
Ο αγαπημένος μου Νίκος Καββαδίας θα συνδέσει τους στίχους με το μύθο του Μίδα που έριξε κρασί στο δροσερό νερό για να μάθει τα μυστικά της σοφίας των Σειληνών, συντρόφων του Διονύσου. Ο Καββαδίας θα γράψει το ποίημα «Εσμεράλδα» για μια ερωμένη του τσιγγάνα, ξεκινώντας με το στίχο «ολημερίς τον πότισες με το κρασί του Μίδα» και η μελοποίηση του ποιήματος από τον Θάνο Μικρούτσικο θα αφήσει ιστορία!
4) Είμαι Απόψε στα Μεράκια | Απόστολος Χατζηχρήστος
Το κρασί δεν σχετίζεται πάντα με τον «νταλκά» και τον πόνο, αλλά και με τη διονυσιακή χαρά, με τη γιορτή. Με την ιστορία να χάνεται πίσω στο 1946, ελέγχεται ποιος ρεμπέτης -ο Κώστας Καπλάνης ή ο Απόστολος Χατζηχρήστος;- έδωσε την απόλυτη διαταγή στον «κάπελα», γράφοντας πριν 70 χρόνια τον στίχο «φέρε μας κάπελα κρασί με δυο ποτήρια και μισή», καθώς μετά από καιρό συνάντησε το κορίτσι του και θέλει να γιορτάσει με χορό και οίνο. Ψάχνοντας λίγο, είναι πιθανό ο Χατζηχρήστος να χάρισε τους στίχους στον Καπλάνη. Το τραγούδι «Είμαι Απόψε στα Μεράκια» ακούγεται εδώ σε αυθεντική εκτέλεση, εκπροσωπώντας τους τραγουδοποιούς της λαϊκής μας παράδοσης.
5) Εγώ Θα Κόψω το Κρασί | Τώνης Μαρούδας
Ο Τώνης Μαρούδας, ανάμεσα στο να χάσει τα χείλη της αγαπημένης του και να συνεχίσει να πίνει κρασί, επιλέγει να κόψει το δεύτερο, με τον πασίγνωστο στίχο «για σε θα κόψω το κρασί, για σένα αγάπη μου χρυσή». Το εντυπωσιακό στους στίχους του Τάκη Σωτήρχου είναι ότι αναζητά τις αγκαλιές της κοπέλας του ως βοήθεια σ’ αυτή του την προσπάθεια. Απολαύστε την αστική εκδοχή των ερωτικών προβλημάτων που δημιουργεί καμιά φορά το κρασί, ακούγοντας το τραγούδι αυτό του 1959.
6) The Wine Song | The Cat Empire
Αλλάζουμε σελίδα και πάμε σε πέντε ξενόγλωσσα τραγούδια. Μπορεί η Αυστραλία να μη διαθέτει γηγενείς ποικιλίες σταφυλιού, ωστόσο πρόκειται για μια απ’ τις σημαντικότερες οινοπαραγωγικές χώρες, που κατατάσσεται μάλιστα τέταρτη παγκοσμίως σε μέγεθος εξαγωγών κρασιού. Το αποτέλεσμα είναι ένα εντυπωσιακό φάσμα διαφορετικών μεταξύ τους κρασιών, που θυμίζουν λίγο το θεότρελο σε ρυθμό jazz τραγούδι των Cat Empire που επιταχύνει και επιβραδύνει. Οι στίχοι «and sing on the beaches and swim through the night, oh we’ll cry pass the wine, pass the wine, pass the wine» προϊδεάζουν για το τι θα ακούσετε επί 7 λεπτά. Καταπληκτικό.
7) Ah! Le Petit Vin Blanc | Lina Margy
Πώς θα μπορούσαμε να αφήσουμε τη Γαλλία έξω από ένα τέτοιο αφιέρωμα; Επιλέξαμε ένα τραγούδι του 1943 που προέκυψε από τη διαμονή του Jean Dréjac στο χωριό Norgent, σε μελωδία Charles Borel-Clerc και ερμηνεία της Lina Margy. Τα όμορφα κορίτσια, τα τραγούδια και το «μικρό λευκό κρασί», έδωσαν μάλιστα πάτημα στους Γάλλους που συνεργάζονταν με τους κατακτητές Γερμανούς ότι η ζωή συνεχίζεται και είναι ωραία. Το τραγούδι απoτίναξε τελικά με τα χρόνια τη «ρετσινιά» και, εξαιτίας της επιρροής του, οδήγησε στη δημιουργία ολόκληρου φεστιβάλ στο χωριό Norgent, απ’ όπου ξεκίνησαν όλα.
8) Scenes from an Italian Restaurant | Billy Joel
Ο Billy Joel θα καλεί για πάντα σε ραντεβού τη χαμένη του αγάπη ή απλά την παρέα του σε ένα ιταλικό εστιατόριο. Με τους στίχους «a bottle of white, a bottle of red, perhaps a bottle of rose instead» o αγαπημένος μας «Piano Man» έγραψε αυτό τον ύμνο στη φιλία, αλλά και στο κρασί, που μας κάνει να αναπολούμε, βοηθώντας παράλληλα να δημιουργούμε όμορφες αναμνήσεις. Γράφτηκε το 1977 και έχει χαρακτηριστεί το «Bohemian Rhapsody» του Billy Joel.
9) La Traviata: Brindisi | Giuseppe Verdi
Verdi! Άραγε, τι θα έβαζαν οι Ιταλοί «στις κούπες της χαράς» ή στα «εύθυμα κύπελλα»; Κρασί φυσικά! Από την Traviata, που γράφτηκε το 1853 μαθαίνουμε ότι «η ζωή είναι ωραία και ότι το ποτήρι και το τραγούδι ομορφαίνουν τη νύχτα, όπως και το γέλιο». Ακούστε το διάσημο ντουέτο από την ομώνυμη όπερα του Giuseppe Verdi. Άλλωστε, αν δεν ξέρουν οι Ιταλοί, με το 19% της παγκόσμιας παραγωγής οίνου το 2018, τότε ποιος ξέρει;
10) El Atonte del Vino | Canteca de Macao
Έψαξα να βρω ένα φρέσκο ισπανικό τραγούδι, ωδή στον ισπανικό αμπελώνα, και μου κίνησε το ενδιαφέρον το συγκρότημα Canteca de Macao με το «El Atonte del Vino», σε ελεύθερη μετάφραση «Το Καταπληκτικό Κρασί». Σε ρυθμούς φλαμένγκο, η θεματολογία κινείται και πάλι γύρω από τον έρωτα και το σπάσιμο των φραγμών που ευνοεί το κρασί. Είναι χαρακτηριστική η αλλαγή στο ρυθμό στο 2:30, με την τραγουδίστρια να λέει «αντίο πρωτόκολλο» και το τραγούδι να επιταχύνει!
Το άρθρο αυτό δημοσιεύθηκε στο e-book της ΑθηΝΕΑς, Carpe Vinum vol.3
