Καθώς οι πλημμύρες σαρώνουν στο πέρασμά τους και οι αυξημένες θερμοκρασίες κάνουν την καθημερινότητα όλων μας αφόρητη, η ζωή στις πόλεις (και στην ύπαιθρο) μετατρέπεται συχνά σε άσκηση επιβίωσης.
Η κλιματική αλλαγή, τις επιπτώσεις της οποίας βιώνουμε καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, με αποτέλεσμα οι πλημμύρες και οι καύσωνες να μη γνωρίζουν εποχές, προκαλεί άμεσες αλλά και μακροπρόθεσμες βλάβες και στον πλανήτη και στον άνθρωπο.
Τα Αέρια του Θερμοκηπίου Βλάπτουν Σοβαρά την Υγεία
Σύμφωνα με το U.S. Global Change Research Program, η αύξηση των συγκεντρώσεων των αερίων του θερμοκηπίου οδηγεί και σε αύξηση τόσο των μέσων όσο και των ακραίων θερμοκρασιών.
Αυτό αναμένεται να οδηγήσει σε αύξηση των θανάτων και των ασθενειών από τη ζέστη και σε πιθανή μείωση των θανάτων από το κρύο, ενώ οι πιο ευάλωτες ομάδες πληθυσμού, όπως τα παιδιά, οι ηλικιωμένοι και οι οικονομικά ασθενέστεροι, είναι εκτεθειμένες σε άμεσες ή έμμεσες επιπλοκές της υγείας τους, όπως θερμικές κράμπες, θερμική εξάντληση, θερμοπληξία και υπερθερμία (ή υποθερμία και κρυοπαγήματα), επιδείνωση καρδιαγγειακών, αναπνευστικών, εγκεφαλοαγγειακών χρόνιων παθήσεων, καθώς και καταστάσεων που σχετίζονται με τον διαβήτη αλλά και με νεφρικές και αναπνευστικές διαταραχές.
Οι Πόλεις στον Κυκλώνα της Κλιματικής Αλλαγής
Οι ραγδαίες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής αφορούν φυσικά κάθε γωνιά του πλανήτη, οι πόλεις ωστόσο είναι ένα τεράστιο κεφάλαιο το οποίο εξετάζεται ξεχωριστά καθώς, αφενός, έως το 2050 τα δύο τρίτα του παγκόσμιου πληθυσμού αναμένεται να ζουν σε αστικές περιοχές και, αφετέρου, ο τρόπος με τον οποίο έχουν χτιστεί οι πόλεις επιδεινώνει το πρόβλημα.
Η αστική δόμηση έως σήμερα ενθαρρύνει την κάλυψη μεγάλων επιφανειών με σκυρόδεμα και άσφαλτο, που απορροφούν τη θερμότητα την ημέρα και την απελευθερώνουν τη νύχτα, τα δέντρα κόβονται και τα φυτά απομακρύνονται, ενώ η χρήση των αυτοκινήτων και των κλιματιστικών συντελεί στην άνοδο της θερμοκρασίας.
Στις μεγαλουπόλεις με τους ουρανοξύστες το πρόβλημα είναι ακόμη εντονότερο, καθώς παρεμποδίζεται η ροή του αέρα και έτσι δημιουργούνται θύλακες θερμότητας.
Οι ερευνητές που εξετάζουν το ζήτημα, ωστόσο, υποστηρίζουν ότι ένας σίγουρος και οικονομικός τρόπος για να περιοριστούν οι θερμοκρασίες των πόλεων είναι η αναβίωση των φυσικών διεργασιών που εξασφάλιζαν τις κατάλληλες θερμοκρασίες για τη βιωσιμότητα του πλανήτη πριν από την αστικοποίηση.
Η Σιγκαπούρη Δείχνει τον Δρόμο;
Ένα από τα καίρια ερωτήματα είναι εάν μπορεί να αλλάξει κάτι ώστε η ζωή στις πόλεις να γίνει βιώσιμη ή πλέον το παιχνίδι έχει χαθεί οριστικά. Η απάντηση ίσως βρίσκεται κάπου στη μέση: μπορεί η κατάσταση να μην είναι αναστρέψιμη, αλλά μπορεί και να μην επιδεινωθεί περαιτέρω, εάν φυσικά ληφθούν εγκαίρως τα κατάλληλα μέτρα, όπως για παράδειγμα αυτά που εφαρμόζει η Σιγκαπούρη.
Η νησιωτική χώρα της νοτιοανατολικής Ασίας, που διεκδικεί τα γίνει η Silicon Valley της βιώσιμης καινοτομίας, έχει θερμανθεί διπλάσια από τον παγκόσμιο μέσο όρο τις τελευταίες έξι δεκαετίες, με αποτέλεσμα ο πρωθυπουργός της Lee Hsien Loong να αποκαλεί την αντιμετώπιση του προβλήματος «ζήτημα ζωής και θανάτου».
Για να αντεπεξέλθει η χώρα σε αυτό το κατεπείγον και πολύ σοβαρό ζήτημα, μπορεί να χρειάζεται υψηλή και κοστοβόρα ανάπτυξη τεχνολογίας. Οι ερευνητές που εξετάζουν το ζήτημα, ωστόσο, υποστηρίζουν ότι ένας σίγουρος και οικονομικός τρόπος να περιοριστούν οι θερμοκρασίες των πόλεων είναι η αναβίωση των φυσικών διεργασιών που εξασφάλιζαν τις κατάλληλες θερμοκρασίες για τη βιωσιμότητα του πλανήτη πριν από την αστικοποίηση.
«Αν θέλατε να εφεύρετε το πιο αποτελεσματικό είδος τεχνολογίας διαχείρισης του κλίματος από την αρχή, θα μπορούσατε απλώς να κατασκευάζατε ένα δέντρο», είπε ο Brian Stone Jr., διευθυντής του Urban Climate Lab στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Τζόρτζια, υποστηρίζοντας ταυτόχρονα πως η δενδροφύτευση στις πόλεις θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως έργο υποδομής.
«Τέτοιου είδους έργα υποδομής κοστίζουν λιγότερο από το 1% των χρημάτων που διατίθενται για τη συντήρηση των υπονόμων κάθε χρόνο στο Λος Άντζελες», συμπλήρωσε ο καθηγητής, εξηγώντας πως, εκτός από αποτελεσματική για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, η εκτεταμένη και σωστά οργανωμένη ύπαρξη δέντρων στις πόλεις είναι και οικονομική λύση.
Οι Πράσινοι Διάδρομοι
Στη Σιγκαπούρη έχουν ήδη διαμορφωθεί φυσικοί δενδροφυτευμένοι διάδρομοι ροής του αέρα. Οι δρόμοι γύρω από το νοσοκομείο Khoo Teck Puat, για παράδειγμα, είναι γεμάτοι δέντρα και η κεντρική αυλή του κτιρίου είναι γεμάτη φυτά, κάτι που εμποδίζει τις ακτίνες του ήλιου να ζεσταίνουν τα πεζοδρόμια και την άσφαλτο.
Οι πράσινοι διάδρομοι ήταν μια επιτυχημένη επιλογή διαμόρφωσης σε άλλες πόλεις, συμπεριλαμβανομένου του Μεντεγίν της Κολομβίας, όπου είχαν φυτευτεί περισσότερα από 880.000 δέντρα σε 30 και πλέον διαδρόμους, γεγονός που φέρεται να μείωσε τη μέση θερμοκρασία του αέρα στους διαδρόμους κατά περισσότερο από 4 ºC.
«Ένας διάδρομος μπορεί τουλάχιστον να δημιουργήσει αυτού του είδους την κυκλοφορία ψυχρού αέρα σε μια πόλη. Και ο δροσερός αέρας μπορεί να επεκταθεί στον εξωτερικό χώρο, δημιουργώντας θύλακες ανακούφισης από τη ζέστη», δήλωσε η Tamara Iungman, ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Παγκόσμιας Υγείας της Βαρκελώνης.
Στη Σιγκαπούρη, επίσης, η ενσωμάτωση του πρασίνου στα κτίρια ενθαρρύνεται και με οικονομικά κίνητρα. Κατασκευάζουν κήπους στον τελευταίο όροφο και κάθετες πράσινες προσόψεις, ενώ βάφουν αρκετές στέγες με ανοιχτόχρωμα ανακλαστικά χρώματα, τα οποία απορροφούν λιγότερη θερμότητα και θα μπορούσαν να μειώσουν τη θερμοκρασία περιβάλλοντος γύρω από τα κτίρια έως και 2 ºC.
Υπάρχει Σωτηρία;
Μπορούν οι προσπάθειες της Σιγκαπούρης να μειώσουν τις αυξανόμενες παγκόσμιες θερμοκρασίες; Μάλλον όχι, παραδέχονται τοπικοί αξιωματούχοι. Αλλά η διατήρηση μιας σταθερής θερμοκρασίας θα ήταν μια τεράστια νίκη.
«Νομίζω ότι απλώς προσπαθούμε να μη δούμε τις αυξήσεις που αναμένουμε εάν δεν κάνουμε τίποτα», δήλωσε η Adele Tan, αναπληρώτρια διευθύνουσα σύμβουλος της Αρχής Αστικής Ανάπλασης της Σιγκαπούρης.
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
Δασικές Πυρκαγιές | Η Επόμενη Μέρα
Μια Μικρή Αλλαγή στα Ρεύματα του Ατλαντικού, μια Μεγάλη Απειλή για το Κλίμα
Ηλεκτροκίνηση και Αυτοκινητοβιομηχανία: Οι Μεγάλες Προκλήσεις
