Αν κάποιος ήθελε να περιγράψει τη στάση του Donald Trump από την ημέρα που ανέλαβε τη δεύτερη θητεία του, ένας εύστοχος τίτλος θα μπορούσε να είναι το «Trump εναντίον όλων». Και όμως, αυτός ο τίτλος θα ήταν παραπλανητικός. Οι επιθέσεις του −λεκτικές, νομοθετικές, εμπορικές και ενίοτε συναισθηματικές− δεν είναι τυχαίες· ακολουθούν ένα μοτίβο που αξίζει να αποκωδικοποιηθεί.
Ξεκινώντας από το διεθνές πεδίο, τα μέτωπα που έχει ανοίξει είναι εντυπωσιακά. Η Ουκρανία βρίσκεται ξανά στο στόχαστρο: μετά την πρωτοφανή μεταχείριση του Volodymyr Zelenskyy κατά την επίσκεψή του στον Λευκό Οίκο, ο Trump αποφάσισε να παγώσει τη στρατιωτική βοήθεια, πιέζοντας το Κίεβο να επιστρέψει στις διαπραγματεύσεις υπό δυσμενέστερους όρους. Ο Καναδάς, το Μεξικό και η Κίνα βρίσκονται επίσης στη δίνη της αμερικανικής εμπορικής επιθετικότητας, καθώς τέθηκαν σε ισχύ οι νέοι δασμοί του 25% στις εισαγωγές από το Μεξικό και τον Καναδά, ενώ οι δασμοί στα κινεζικά προϊόντα εκτοξεύτηκαν στο 20%.
Ο κόσμος που διαμορφώνει η δεύτερη θητεία του δεν είναι απλώς χαοτικός∙ έχει κανόνες, αλλά είναι κανόνες που διαμορφώνονται αποκλειστικά από τον ίδιο.
Όμως και στην Ευρώπη οι κινήσεις του έχουν προκαλέσει σοβαρές αναταράξεις. Σύμφωνα με τα λεγόμενά του, η ΕΕ «φτιάχτηκε για να τη φέρει στις ΗΠΑ», ενώ ο αντιπρόεδρός του, JD Vance, προειδοποίησε από τη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου ότι η μεγαλύτερη απειλή για την Ευρώπη είναι «ο εχθρός εντός της».
Η επιθετικότητα έχει όμως και πιο μεμονωμένους παραλήπτες: στη Δανία, λόγω των εδαφικών φιλοδοξιών του για την προσάρτηση της Γροιλανδίας· στον Παναμά, για μια πιθανή ανάκτηση του ελέγχου της ομώνυμης διώρυγας· στον αραβικό κόσμο, λόγω των σχεδίων του για τη μετατροπή της Γάζας σε προορισμό real estate. Ο εκλεκτός του, Elon Musk, ήδη έχει αποπειραθεί να επηρεάσει το πολιτικό σκηνικό στο Ηνωμένο Βασίλειο, επιτιθέμενος στον Βρετανό πρωθυπουργό Keir Starmer, αλλά και στη Γερμανία υποστηρίζοντας το ακροδεξιό AfD στις πρόσφατες εκλογές.
Στη ρεαλπολιτίκ της δεύτερης θητείας Trump, η ιδιότητα του «παραδοσιακού συμμάχου» δεν προσφέρει καμία εγγύηση ασφάλειας ή εύνοιας.
Ποια μοτίβα αναδύονται μέσα από αυτά τα δεδομένα; Πρώτον, στη ρεαλπολιτίκ της δεύτερης θητείας Trump, η ιδιότητα του «παραδοσιακού συμμάχου» δεν προσφέρει καμία εγγύηση ασφάλειας ή εύνοιας. Δεύτερον, οι μικρότεροι παίκτες, ακόμη και αν διαθέτουν στρατηγική σημασία, πρέπει να προσεγγίζουν την Ουάσινγκτον με διάθεση κατευνασμού, φιλοφρόνησης και προληπτικών παραχωρήσεων –κυριολεκτικά «γη και ύδωρ»– για να αποφύγουν την εχθρότητα του «ηγέτη του ελεύθερου κόσμου».
Αν ο τίτλος «Trump εναντίον όλων» μοιάζει περιγραφικός, η πραγματικότητα είναι πιο υπολογισμένη. Ο κόσμος που διαμορφώνει η δεύτερη θητεία του δεν είναι απλώς χαοτικός∙ έχει κανόνες, αλλά είναι κανόνες που διαμορφώνονται αποκλειστικά από τον ίδιο, την εκάστοτε συγκυρία και την προσωπική του ατζέντα.
Και ίσως το πιο αποκαλυπτικό στοιχείο: ενώ η κυβέρνησή του έχει επιδοθεί σε ένα πρωτοφανές κύμα προκλήσεων προς συμμάχους και παραδοσιακούς εταίρους, απέναντι σε συγκεκριμένους ηγέτες επιδεικνύει μια εντυπωσιακή σιωπή − αν όχι ανοιχτή εύνοια. Η περίπτωση του Vladimir Putin και του καθεστώτος του είναι ίσως η πλέον χαρακτηριστική − και ανησυχητική.
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
Η Ευρώπη Απέναντι στους Zero-Sum Tακτικιστές
