Όταν η καινοτομία συναντά τον πολιτισμό, την τεχνολογία και τη γυναικεία επιχειρηματικότητα, τότε όλα οδηγούν σε σίγουρη επιτυχία. Η Φωτεινή Βαλεοντή, με το Useum, το απέδειξε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, περνώντας το μήνυμα ότι, αν και σε κάθε εκκίνηση υπάρχουν πολλές προκλήσεις και δυσκολίες που χρειάζεται να αντιμετωπίσεις, ο ενθουσιασμός υπερτερεί κάθε φόβου.
Είχα την τύχη να τη γνωρίσω μέσω της δράσης της WeFor για την ισότητα των φύλων. Μας παρακίνησε να δούμε με εργαλεία όπως η επαυξημένη πραγματικότητα ένα μέλλον εντελώς διαφορετικό και με καλύτερη προσβασιμότητα στον χώρο της τέχνης.
Λίγα λόγια για τη Φωτεινή
Αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο Πειραιώς στην Επιστήμη Υπολογιστών και συνέχισε με υποτροφία στα Διαδραστικά Ψηφιακά Μέσα στο City University. Η διατριβή της στηρίζεται σε ένα παιχνίδι iPad επαυξημένης πραγματικότητας, που ανέπτυξε σε συνεργασία με το Shakespeare’s Globe Theatre στο Λονδίνο, με το όνομα «Shakespeare’s Hunt».
Είχε την ευκαιρία να συνεργαστεί ως επικεφαλής προγραμματίστρια εφαρμογών για κινητά στο Μουσείο της BMW. Το 2012, κατά τη διάρκεια των διδακτορικών της σπουδών στο University College του Λονδίνου, κέρδισε το Βραβείο Καινοτομίας της Microsoft στον διαγωνισμό Athens Startup Weekend, με τίτλο «Making Art more Accessible with Crowdsourcing», αξίας 110.000 λιρών, ως χρηματοδότηση εκκίνησης του Useum. Από τότε συνεχίζει ως ερευνήτρια του UCL, χαρούμενη και για τη δική της δημιουργία.
Πώς γεννήθηκε η ιδέα για το Useum;
Πριν καν αρχίσω το διδακτορικό μου σχετικά με τις νέες τεχνολογίες και τα μουσεία, είχα παρατηρήσει ότι δεν υπήρχε καμία ευρέως διαδεδομένη πλατφόρμα στην οποία θα μπορούσες να απευθυνθείς όταν αναζητούσες έναν πίνακα ή το βιογραφικό ενός καλλιτέχνη.
Έτσι, αποφάσισα πως θα μπορούσα να εκμεταλλευτώ την ευκαιρία αυτή και, δεδομένου του χρόνου που θα αφιέρωνα για το διδακτορικό, να κινηθώ σε μια ιδέα που πρωταρχικά θα μου άρεσε αρκετά, συνδυάζοντας την έρευνα και την αγορά, με στόχο τη διάρκεια ζωής της ιδέας αυτής στον χρόνο.
Τι είναι το Useum;
Το Useum είναι το πρώτο Παγκόσμιο Μουσείο Τέχνης, μια πλατφόρμα που στόχος του είναι να κάνει την τέχνη προσιτή και ελκυστική στον μέσο χρήστη του διαδικτύου. Οι λέξεις-κλειδιά που αποτέλεσαν το πρωταρχικό στάδιο της ίδρυσης του Useum ήταν: Access, Οbtain, Τo Use. Με άλλα λόγια, η προσβασιμότητα και μια βάση αναφοράς για πίνακες, καλλιτέχνες και άλλα στοιχεία για την παγκόσμια ιστορία της τέχνης.
Η πρόσβαση σε εικόνες ζωγραφικής ήταν πάντα πολύ περίπλοκη υπόθεση. Σε δεύτερη φάση, η χρήση αυτών ήταν η πρόκληση που θέλαμε να υλοποιήσουμε οι συνεργάτες μου και εγώ ώστε το Useum να διευκολύνει την αναζήτηση, την περιήγηση και τη λήψη έργων ζωγραφικής σε υψηλή ανάλυση προς δωρεάν χρήση.
Πώς διαχειριστήκατε την πολυπλοκότητα των πνευματικών δικαιωμάτων;
Το να «κατεβάζεις» ένα έργο και να μπορείς να το εκτυπώσεις, να το χρησιμοποιήσεις, ακόμη και να το πουλήσεις, είναι ένα επίτευγμα. Δώσαμε έμφαση σε αυτό το θέμα, ώστε 214.000 έργα –από τα οποία τα 23.000 έργα είναι διάσημων ζωγράφων– να διατίθενται για οποιαδήποτε χρήση ανά τον κόσμο. Η νομοθεσία ορίζεται σε κάθε χώρα διαφορετικά, ενώ το δίκαιο για τις τέχνες έχει κοινά σημεία. Βέβαια, μιας και η Αγγλία αποχώρησε από την ΕΕ, επικράτησε ένα εθνικό δίκαιο που διασφαλίζει με έναν διαφορετικό τρόπο τα πνευματικά δικαιώματα.
Υπάρχουν τα δικαιώματα του ζωγράφου και τα δικαιώματα του φωτογράφου, ο οποίος ψηφιοποιεί την εικόνα. Στα θέματα της εικόνας ξεκίνησε ένα κίνημα μουσείων, ένα κίνημα εξωστρέφειας των μουσείων στο να ανοίξουν τις πόρτες τους και να χαρίσουν την ευκαιρία της προσβασιμότητας στον κόσμο, με αποτέλεσμα να προσεγγίζουν μεγαλύτερη επισκεψιμότητα και έσοδα από ό,τι πριν.
Όσον αφορά τώρα τα δικαιώματα των παλαιών ζωγράφων, αυτά που χρονολογούνται 70 ή 50 χρόνια πριν καταργούνται, οπότε δεν υπάρχει πρόβλημα, ενώ στους σύγχρονους ζωγράφους δεν πωλούνται ελεύθερα.
Μπορεί το Useum να χρησιμοποιηθεί ως ένα εργαλείο e-learning; Πώς θα μπορούσε να απορροφηθεί στο εκπαιδευτικό σύστημα;
Μας έχουν πλησιάσει αρκετές φορές από εκπαιδευτικούς φορείς για την ένταξή του σε μια φόρμα εκπαίδευσης που θα απευθύνεται σε όλη τη σχολική κοινότητα, από την προσχολική ήδη ηλικία. Θα εκγύμναζε το οπτικό τους πεδίο με ένα ουσιαστικό τρόπο προσέγγισης. Τι είναι η τέχνη ουσιαστικά; Η συχνή παρακολούθηση ζωγράφων και των έργων τους, με αποτέλεσμα την αναγνωσιμότητά τους και την καλλιέργεια των παιδιών στο πεδίο της τέχνης.
Ποιο είναι το όραμα για το μέλλον;
Ένα από τα όράματά μας που δουλεύουμε εδώ και έναν χρόνο και θα έρθει πολύ γρήγορα στην αγορά είναι Useum Mobile. Δεν θα πρέπει να παραλειφθεί το γεγονός ότι στην σημερινή εποχή τα παιδιά και οι έφηβοι προσεγγίζουν τα πάντα μέσω του κινητού, γεγονός που μας έβαλε στη διαδικασία να μεταφέρουμε τη δυνατότητα προσβασιμότητας του Useum και στο κινητό. Θα υπάρξουν βελτιώσεις στο site, θα είναι πιο εύκολη η χρήση και με καλή ανάλυση. Θα είναι «friendly», άμεσο και απτό για αυτές τις ηλικίες.
Είναι βιώσιμος ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί το μουσείο;
Είναι αλήθεια πως το θέμα της βιωσιμότητας δεν έχει λυθεί ακόμη. Το δουλεύουμε μιας και έχουμε δεσμευτεί με τις δωρεάν υπηρεσίες που παρέχει. Αυτός ήταν άλλωστε ο σκοπός. Όταν όντως επιτευχθεί ο στόχος της βιωσιμότητας, τότε έχουμε άπειρα δημιουργικά σχέδια για e-learning προγράμματα, για εκπαιδευτικούς και παιδιά.
Το πιο δύσκολο κομμάτι έρχεται λίγο αργότερα, όταν δεν χρειάζεται απλώς να δημιουργείς, αλλά κυρίως να διατηρείς. Από την άλλη πλευρά, το μοντέλο εσόδων του είναι μέσω του Useum Shop, όπου οι επισκέπτες μπορούν να αγοράσουν εκτυπώσεις και δώρα εξαιρετικής ποιότητας από παλιούς δεξιοτέχνες, καθώς και από σύγχρονους καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο.
Πώς αισθάνεσαι ως γυναίκα επιχειρηματίας σε έναν κλάδο εντελώς ανδροκρατούμενο;
Είναι κοινώς αποδεκτό ότι οι άντρες έχουν μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση για τον εαυτό τους, όπως αναδεικνύει και η Sheryl Sandberg στη διάσημη ομιλία της στο TED, αλλά, από την άλλη πλευρά, πιστεύω ότι οι γυναίκες είναι ρεαλίστριες και ίσως λειτουργούν καλύτερα σε θέματα που αφορούν την επικοινωνία. Θεωρώ ότι είναι βασική προϋπόθεση αν θέλεις να ιδρύσεις και να διευθύνεις μια εταιρεία. Η προσέγγιση και η εξέλιξη μιας ομάδας από ικανούς ανθρώπους είναι κάτι που απασχολεί.
Επόμενη στάση στον Άρη μέσω NFTs;
Η τεχνολογία θα μας ταξιδέψει πολύ γρήγορα στο μέλλον. Υπάρχουν αρκετά εργαλεία που μας βοηθούν. Οι τέχνες όμως καλλιεργούν το πνεύμα και σε κάνουν χαρούμενο ως άνθρωπο.
Φωτεινή, καλή επιτυχία σε ό,τι κάνεις!
Σε ευχαριστώ πολύ.
Διαβάστε ακόμα στην αθηΝΕΑ:
«Far.Go.Bots»: Ο Φάρος του 24ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης
