Συγγραφείς! Ποιοι και ποιες είναι τελικά; Τι περνάει από το μυαλό τους και με ποιον τρόπο φτάνουν να αποτυπώσουν στο χαρτί τις ιστορίες που σκαρφίζονται;
#ExRay: η στήλη του newsletter μας για το βιβλίο, με τίτλο ένα παιχνίδι ανάμεσα στο Ex Libris και στην «ακτινογραφία» αγγλιστί (x-ray), φιλοξενεί κάθε φορά έναν/μία συγγραφέα.
Με χιουμοριστική διάθεση αλλά και αγνή, πραγματική περιέργεια, τους καλούμε να καταθέσουν ό,τι προαιρούνται από τα εσώψυχά τους και να αυτοσχεδιάσουν απαντώντας σε 10 –φαινομενικά απλές– ερωτήσεις. Καλεσμένος αυτού του μήνα είναι ο Πάνος Νιαβής.
O Πάνος Νιαβής γεννήθηκε το 1956 στον Μάραθο Ευρυτανίας και ζει στο Ηράκλειο Αττικής από το 1988. Γράφει ποίηση και έχει εκδώσει δύο συλλογές: «Ο Μαύρος Κότσυφας στο Χιόνι» (εκδόσεις S@mizdat) και «Η Τριγωνομετρία των Παθών» (εκδόσεις Μελάνι). Το 2021, σε απόδοσή του στα ελληνικά, κυκλοφόρησαν 30 ποιήματα της Αργεντίνας ποιήτριας Alfonsina Storni με τίτλο: «No me Olviden, Μην με Ξεχάσετε στο Φιλιατρό της Λήθης» (εκδόσεις Παρουσία). Το 2022 εκδόθηκε το μυθιστόρημά του «Δέκα Πόντους Μαύρο Χιόνι» (εκδόσεις Αρμός), το οποίο γράφτηκε για να διασώσει τις μνήμες μιας εποχής και να δικαιώσει ανθρώπινες υπάρξεις που τις αδίκησε η ιστορία.
Ποιo είναι το πρώτο βιβλίο που θυμάστε;
Γεννημένος πάνω στα βουνά των Αγράφων, στον γενέθλιο Μάραθο, γενέτειρα του Κατσαντώνη, η ύπαρξη βιβλίων στα αγροτόσπιτα ήταν μια αδιανόητη πολυτέλεια. Σε κάποιο ταξίδι του στην Αθήνα, ο πατέρας μου έφερε στο σπίτι ένα μαύρο χοντρό βιβλίο. Ήταν η «Δίκη του Καραϊσκάκη». Το έκρυψε και μου δήλωσε ρητά πως απαγορεύεται να το αγγίξω, λόγω των βωμολοχιών του Καραϊσκάκη, εικάζω, και βγαίνοντας στην «παρανομία», παιδάκι οκτώ χρονών, ξετρύπωνα το απαγορευμένο από την πατρική εξουσία βιβλίο και έτρεχα στον αχερώνα ή κάτω από έναν θεόρατο πλάτανο στο ποτάμι να απολαύσω τη –μυθικής διάστασης στα παιδικά μάτια– ηρωική ζωή του Καραϊσκάκη.
Το αγαπημένο σας βιβλιοπωλείο; (Ναι, κάντε του διαφήμιση!)
Δεν έχω συγκεκριμένο βιβλιοπωλείο όταν είμαι στην Αθήνα, αλλά εδώ και κάποιο διάστημα, είτε βρίσκομαι στην Αθήνα είτε στο εξοχικό μου στην Αταλάντη Φθιώτιδας, παραγγέλνω όλα τα βιβλία που χρειάζομαι από το τοπικό βιβλιοπωλείο, το «Αλφαβητάρι» της κ. Ευθυμίου, ως ελάχιστη έκφραση ευγνωμοσύνης στη γενναιόδωρη στήριξή της στο βιβλίο μου «Δέκα Πόντους Μαύρο Χιόνι».
Συγγραφέας που θα καλούσατε σε δείπνο; (Ή μήπως σε δείπνο… κυανίου; Διευκρινίστε, όμως, για να μη γίνει κάποιο λάθος!)
Θα ήθελα, αν υπήρχε τρόπος, να καθίσω στο ίδιο τραπέζι τρώγοντας και πίνοντας με τον πατέρα του μαγικού ρεαλισμού, τον Juan Rulfo, συγγραφέα του μνημειώδους μυθιστορήματος «Πέδρο Πάραμο». Να μου δείξει πώς γίνεται η κουβέντα με τους νεκρούς που τους λείπει η όψη για να νυχτώνει και τους περισσεύει η ανάμνηση για να χαράζει η νέα μέρα.
Βιβλίο που θα θέλατε να έχετε γράψει;
Θα ήθελα να έχω γράψει «Το Τούνελ» του William H. Gass, γιατί θεωρώ ότι είναι το μακροσκελέστατο μνημείο συγγραφικής ευφυΐας που έχω διαβάσει μέχρι σήμερα.
Το βιβλίο που διαβάζετε τώρα;
Το «Μεφίστο» του Klaus Mann. Είναι η ιστορία ενός κομμουνιστή ηθοποιού που απαρνήθηκε τα πάντα, οικογένεια, ιδεολογία, αξιοπρέπεια, προδίδοντας την ηθική του υπόσταση για να γίνει η μαϊμού της εξουσίας, διασκεδάζοντας τους Ναζί δολοφόνους.
Αλήθεια, γιατί γράφετε;
Από ανάγκη, έχοντας την ψευδαίσθηση πως η συγγραφή ισοδυναμεί με το μακρύτερο ταξίδι στη φαντασία, στον χώρο και στον χρόνο.
Ποια είναι η μεγαλύτερη επιρροή σας; (Όχι απαραίτητα από τον χώρο των Γραμμάτων.)
Οι μεγάλοι συγγραφείς και ποιητές της Λατινικής Αμερικής. Θα ήθελα να έχω γεννηθεί εκεί κάτω, στους τόπους των μεγάλων αντιθέσεων και της φαντασίας. Γι’ αυτό και καταπιάνομαι εδώ και καιρό με την απόδοση ποιημάτων άγνωστων μέχρι σήμερα στη χώρα μας μεγάλων της λατινοαμερικάνικης ποίησης στα ελληνικά. Όπως έχω ήδη κάνει με κάποια ποιήματα της Αργεντίνας Alfonsina Storni, τα οποία θα ακολουθήσει σύντομα μια έκδοση ποιημάτων του Κολομβιανού ποιητή Eduardo Carranza.
Σελιδοδείκτης, τσάκισμα σελίδων ή «λίγο μπρος, λίγο πίσω δεν χάθηκε ο κόσμος»;
Με τα βιβλία είμαι βέβηλος, τα τσακίζω στο κάτω μέρος της σελίδας και έχω επτά-οκτώ μαρκαδόρους στο γραφείο με τους οποίους σημειώνω ό,τι μου κάνει εντύπωση και θέλω να το ξαναδιαβάσω, πράγμα που δυστυχώς συμβαίνει σπάνια!
Τι εκτιμάτε σε έναν εκδοτικό οίκο;
Το νου τους για να τιθασεύουν την αγεωμέτρητη φιλοδοξία των γραφιάδων, ενώ μισώ την κυνικότητα του εμπόρου που διακρίνει τον κλάδο στους σημερινούς καιρούς. Γι’ αυτό εκδίδω τους Λατινοαμερικάνους ποιητές σε συνεργασία με τον πιο «αλαφροΐσκιωτο» των εκδόσεων, τον «Άρχοντα» των εκδοτών, τον Βασίλη Χατζηϊακώβου.
Με τι κάνει ιδανικό ζευγάρι ένα βιβλίο;
Με τη μουσική και κυρίως την κλασική μουσική, τη μουσική της Ελένης Καραΐνδρου, του Νορβηγού Jan Garbarek, αλλά και με τα ηπειρώτικα, που με συνοδεύουν και όταν διαβάζω και όταν γράφω.
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
10 Ερωτήσεις Αναζητούν Συγγραφέα | Κυριάκος Χαρίτος
