Τις τελευταίες εβδομάδες είναι τόσες πολλές οι αλλαγές, τόσο μεγάλη η πίεση, τόσο αφόρητη η αβεβαιότητα και ο φόβος, που ένα πράγμα μονάχα μοιάζει να παραμένει σίγουρο: ο κορωνοϊός είναι ο μεγαλύτερος και μαζικότερος -και δη αόρατος- εχθρός που κλήθηκε να αντιμετωπίσει το σύνολο της ανθρωπότητας τα τελευταία χρόνια.
Τα άγχη είναι πολλαπλά. Φοβόμαστε για την υγεία μας κι εκείνη των αγαπημένων μας προσώπων. Ανησυχούμε μήπως χάσουμε την εργασία μας. Προβληματιζόμαστε για τις αμφίβολες μελλοντικές εξελίξεις. Παραδιδόμαστε στα καθημερινά αφηγήματα δυστοπικών πραγματικοτήτων και αφοπλιζόμαστε ολοκληρωτικά. Και είναι απολύτως φυσιολογικό.
Όταν βγούμε από την κρίση αυτή δε θα επαινούμε τον εαυτό μας γιατί ήμασταν καλά προετοιμασμένοι για να την αντιμετωπίσουμε, αλλά γιατί, κατά τη διάρκειά της, αποκτήσαμε συμπεριφορές και νοοτροπίες που μας έκαναν ακόμα πιο δυνατούς και ανθεκτικούς.
Μέσα σε αυτήν την πρωτόγνωρη κατάσταση, είναι εξαιρετικά σημαντικό να μπορούμε να παραμείνουμε γειωμένοι και να ενισχύσουμε την ψυχική μας ανθεκτικότητα. Ορίστε πέντε τρόποι για το πως μπορούμε να το κάνουμε, πρακτικά, αυτό:
1) Μην Απωθείτε την Πραγματικότητα
Η αποδοχή της νέας κατάστασης που βιώνουμε προσωπικά και συλλογικά είναι το πρώτο βήμα για την ορθή διαχείρισή της. Αποδέχομαι δε σημαίνει ότι υποκύπτω στις έξωθεν απαιτήσεις. Αποδέχομαι σημαίνει αναγνωρίζω τι συμβαίνει και αναζητώ τρόπους για να το αντιμετωπίσω. Σκεφτείτε πρακτικές και συνήθειες που σας ανακούφιζαν και σας αναζωογονούσαν πριν από την κρίση. Αν μπορείτε να συνεχίσετε μία από αυτές, μη διστάσετε. Αν πάλι όχι, κάντε μία λίστα με τις εναλλακτικές που έχετε στη διάθεσή σας. Δοκιμάστε και δείτε τι λειτουργεί για εσάς.
2) Αποκτήστε τον Έλεγχο
Συχνά, σε περιόδους έντονης ψυχικής πίεσης, όπως αυτή που διανύουμε τώρα, αισθανόμαστε ότι πλέουμε μ’ ένα σκαρί που δεν εμπιστευόμαστε σε ομιχλώδη νερά. Οι πολλαπλές ανησυχίες εντείνουν το θολό τοπίο και δυσκολευόμαστε να βάλουμε τις σκέψεις μας σε μια σειρά. Εν τέλει, σηκώνουμε τα χέρια ψηλά και βουλιάζουμε σε μια σπείρα αρνητισμού δίχως ορατό τέλος. Αυτό συμβαίνει γιατί δε διαχειριζόμαστε συνειδητά τα άγχη μας. Σας προτείνω το εξής. Σε ένα φύλλο χαρτί κάνετε μία λίστα με όλα όσα σας ανησυχούν. Στη συνέχεια κυκλώστε όλα όσα θεωρείτε ότι μπορείτε να ελέγξετε, όπως λόγου χάρη το πόσο συχνά θα παρακολουθείτε ειδήσεις και το πόσο συχνά θα βυθίζεστε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ό,τι δεν μπορείτε να ελέγξετε, προσπαθήστε να το αγνοήσετε, όπως για παράδειγμα το αν θα μολυνθείτε από τον κορωνοϊό ή το πόσο θα διαρκέσει η πανδημία. Από όλα όσα έχετε κυκλώσει, επιλέξτε ένα και καταγράψτε τι θα μπορούσατε να κάνετε για να το διαχειριστείτε. Γίνετε όσο πιο δημιουργικοί μπορείτε!
3) Ενισχύστε το Υποστηρικτικό σας Δίκτυο
Ίσως η μεγαλύτερη απώλεια που οι περισσότεροι από εμάς θα βιώσουμε -και εύχομαι να μην είναι η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου- είναι η στέρηση της προσωπικής ελευθερίας. Ο επιβεβλημένος κοινωνικός αποκλεισμός και η απομόνωση μας υπενθυμίζουν με τον πιο παράδοξο τρόπο το πόσο συχνά θεωρούμε ως δεδομένα διάφορα κοινωνικά κεκτημένα. Ταυτόχρονα και εξίσου παράδοξα, ο εγκλεισμός μας υπενθυμίζει τη σημασία της συλλογικότητας και της κοινής δράσης. Προσπαθήστε να ενισχύσετε τα υποστηρικτικά σας δίκτυα. (Επανα)συνδεθείτε με φίλους και γνωστούς. Επικοινωνήστε με τους ανθρώπους που αγαπάτε. Δημιουργείστε καθημερινές πρακτικές. Θα μπορούσατε, λόγου χάρη, να κάνετε μια πρωινή βιντεοκλήση με τους καλύτερούς σας φίλους πίνοντας τον πρωινό καφέ σας.
Σκεφτείτε Θετικά
Έχω ήδη γράψει για τις αρνητικές σκέψεις και πώς μπορούν να μας σαμποτάρουν. Ένας ωραίος τρόπος να τις διαχειριστούμε είναι η τεχνική της λεκτικής αναπλαισίωσης. Καταγράψτε (το λέω συχνά, αλλά πραγματικά βοηθάει να βλέπουμε τις σκέψεις μας σε χαρτί) κάθε αρνητική σκέψη και προσπαθήστε να την αναπλαισιώσετε χρησιμοποιώντας θετικούς λεκτικούς όρους. Για παράδειγμα, αντί να πείτε “φοβάμαι ότι με την κρίση θα χάσω την δουλειά μου” δοκιμάστε να πείτε “η κρίση είναι μια ευκαιρία να ενισχύσω τις δεξιότητές μου”.
Κάντε Πρόγραμμα
Τέλος, δημιουργείστε νέες συνήθειες και πρακτικές. Η κανονικότητά μας έχει διακοπεί απότομα. Χάνοντας τις συνήθειές μας, πολλοί από εμάς μπορεί να νιώθουμε αποπροσανατολισμένοι. Ένας αποτελεσματικός τρόπος για να διαχειριστούμε το άγχος είναι να διατηρούμε ένα καθημερινό πρόγραμμα. Ξυπνήστε κάθε μέρα την ίδια ώρα, καθορίστε συγκεκριμένες ώρες για εργασία και για ξεκούραση, επιλέξτε να κάνετε γυμναστική ή/και να τρώτε υγιεινά. Εν ολίγοις, φροντίστε τον εαυτό σας και σκεφτείτε ότι όταν βγούμε από την κρίση αυτή δε θα επαινούμε τον εαυτό μας γιατί ήμασταν καλά προετοιμασμένοι για να την αντιμετωπίσουμε, αλλά γιατί, κατά τη διάρκειά της, αποκτήσαμε συμπεριφορές και νοοτροπίες που μας έκαναν ακόμα πιο δυνατούς και ανθεκτικούς.
Η Μαρία Γιαννιού έχει ξεκινήσει μια νέα σειρά από video με τίτλο “19 Συμβουλές για τις Μέρες με τον Covid19”. Κάθε δεύτερη ημέρα ανεβάζει και από μία συμβουλή. Μπορείτε να τα παρακολουθείτε εδώ.
