8 Στοιχεία Που Πρέπει Να Γνωρίζεις για την Παιδεία στην Ελλάδα

Η παιδεία αποτελεί το θεμέλιο πάνω στο οποίο χτίζονται όλα όσα ελπίζουμε να επιτύχουμε ως χώρα τα επόμενα χρόνια. Πού βρισκόμαστε όμως σ’ αυτή την κρίσιμη συγκυρία; Πού εντοπίζονται οι μεγάλες ελλείψεις μας; Πόσο καλά αντιστοιχούνται οι γνώσεις και δεξιότητες των Ελλήνων με τις ανάγκες της αγοράς; Τι ποσοστό του ΑΕΠ μας δαπανούμε στην παιδεία και πόσοι νέοι μας ανήκουν στην κατηγορία NEET – εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης;

Συγκεντρώσαμε 8 στοιχεία που όλοι πρέπει να γνωρίζουμε για την παιδεία στην Ελλάδα στο infographic που σας ετοιμάσαμε, το οποίο θα βρείτε εδώ.

1. 25-64 Ετών με Τριτοβάθμια Εκπαίδευση: Το ποσοστό του ενεργού πληθυσμού στις ηλικίες 25-64 που έχει πτυχίο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (ΑΕΙ, ΤΕΙ και Μεταλυκειακές Σχολές) παραμένει χαμηλότερο από το μέσο όρο των χωρών του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), αλλά με θετική και παράλληλη ανοδική πορεία με αυτή των χωρών του Οργανισμού.
2. 25-64 Ετών με Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση: Το ποσοστό του ενεργού πληθυσμού στις ηλικίες 25-64 που έχει ολοκληρώσει μόνο δευτεροβάθμια εκπαίδευση πλησιάζει πλέον το μέσο όρο των χωρών του ΟΟΣΑ, ενώ το 2000 υπολειπόταν κατά 12,2 ποσοστιαίες μονάδες.
3. Ποσοστό Πληθυσμού Που Έχει Ολοκληρώσει το Αντίστοιχο Επίπεδο Εκπαίδευσης: Η Ελλάδα υπερβαίνει το μέσο όρο των χωρών του ΟΟΣΑ στο ποσοστό ολοκλήρωσης της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης (Νηπιαγωγείο και Δημοτικό), ενώ υπολείπεται στα άλλα δύο επίπεδα, όπως είδαμε στα προηγούμενα γραφήματα. Η τάση αυτή ενδέχεται να αλλάξει κατά τα επόμενα χρόνια, καθώς οι νεότερες γενιές παραμένουν για περισσότερο χρόνο στο εκπαιδευτικό σύστημα, για κοινωνικοπολιτικούς και οικονομικούς λόγους, όπως είδαμε και στα πρώτα δύο γραφήματα.
4. Νέοι Εκτός Απασχόλησης, Εκπαίδευσης ή Κατάρτισης: Ένας δείκτης που αποτυπώνει τη ζοφερή κατάσταση που αντιμετωπίζει σήμερα περίπου ένας στους πέντε νέους 15-29 ετών στη χώρα μας, ο οποίος βρίσκεται εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης (NEET – Neither in Employment nor in Education or Training). Το ποσοστό αυτό, το οποίο εκτινάχθηκε κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης, εξηγεί σε ένα βαθμό και το brain drain που βίωσε η χώρα μας κατά την τελευταία δεκαετία, ενώ έχει πέρα από οικονομικές και κοινωνικές προεκτάσεις.
5. Αναλογία Δημόσιας / Ιδιωτικής Δαπάνης στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση: Η Ελλάδα υπερβαίνει κατά 5,1 ποσοστιαίες μονάδες το μέσο όρο των χωρών του ΟΟΣΑ σε ό,τι αφορά στη δημόσια δαπάνη για την παιδεία και υπολείπεται κατά 18,4 ποσοστιαίες μονάδες στις ιδιωτικές δαπάνες, κάτι που δικαιολογείται από τη μέχρι στιγμής περιοριστική νομοθεσία της χώρας μας σε ό,τι αφορά στην ιδιωτική τριτοβάθμια εκπαίδευση. Το υπολοιπόμενο ποσοστό αναφέρεται σε μορφές εκπαίδευσης που δεν θεωρούνται “μέρος” της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, για παράδειγμα επαγγελματικές σχολές.
6. Δαπάνη στην Παιδεία ως Ποσοστό του ΑΕΠ: Το ποσοστό της παιδείας στο ΑΕΠ πάντοτε αποτελούσε σημείο τριβής. Η χώρα μας κινείται χαμηλότερα από το μέσο όρο της ΕΕ, ενώ είναι χαρακτηριστικό ότι οι χώρες όπου δαπανάται υψηλό ποσοστό του ΑΕΠ, όπως η Σουηδία, ενισχύουν πάρα πολύ τον τομέα της έρευνας στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, στα λεγόμενα τμήματα R&D. Για την καλύτερη και ορθότερη σύγκριση, παραθέτουμε και το ποσοστό της Ρουμανίας, μιας από τις φτωχότερες χώρες της ΕΕ.
7. Σκορ στο Δείκτη PISA: Μια από τις πλέον δυσάρεστες ειδήσεις για τις οποίες γράψαμε στο newsletter της αθηΝΕΑς το τελευταίο διάστημα ήταν αυτή για τις χαμηλές επιδόσεις των μαθητών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στο δείκτη PISA, που καταγράφει ο ΟΟΣΑ. Σε αυτό τον άτυπο διαγωνισμό, για το έτος 2018, μεταξύ 79 χωρών -μελών του ΟΟΣΑ και άλλων- οι Έλληνες μαθητές κατατάσσονται χαμηλά στην ανάγνωση, τα μαθηματικά και στις επιστημονικές δεξιότητες. Αν έχετε απορίες για τον PISA, δείτε εδώ περισσότερες πληροφορίες για τον τρόπο που διεξάγεται ο διαγωνισμός.
8. Ευρωπαϊκός Δείκτης Δεξιοτήτων: Το τελευταίο γράφημα ίσως περιγράφει καλύτερα από οποιοδήποτε τις προβληματικές πτυχές της παιδείας στη χώρα μας, αλλά και την αποσπασματική διασύνδεσή της με την αγορά εργασίας. Στο Δείκτη Δεξιοτήτων του CEDEFOP, η Ελλάδα καταγράφει εξαιρετικά χαμηλό σκορ, με κύριο υπαίτιο την αναντιστοιχία των δεξιοτήτων, και συγκεκριμένα τον επιμέρους Δείκτη Αντιστοίχισης Δεξιοτήτων, όπου εντοπίζεται η εξαιρετικά χαμηλή βαθμολογία του 9(!) στα 100. Ο δείκτης αυτός σχετίζεται με την άρση των εμποδίων δημιουργίας ποιοτικών θέσεων εργασίας σε δυναμικούς τομείς της οικονομίας, στη βελτίωση των δημόσιων υπηρεσιών απασχόλησης, αλλά και στα επενδυτικά κίνητρα για την πραγματοποίηση επενδύσεων που θα ευνοούν τον παραγωγικό μετασχηματισμό της οικονομίας.