Σε μία διάλεξή του, ο Salman Rushdie είχε πει: “Κανένας συγγραφέας δεν θέλει να μιλάει για λογοκρισία. Οι συγγραφείς θέλουν να μιλούν για δημιουργία και η λογοκρισία είναι αντιδημιουργική, μια αρνητική ενέργεια, η αρχή της μη ύπαρξης, ή, όπως είχε πει ο Tom Stoppard μιλώντας για το θάνατο: ‘η απουσία της παρουσίας’. Η λογοκρισία σε σταματά από την πράξη της δημιουργίας και οι συγγραφείς θέλουν να μιλούν για τις δημιουργικές τους πράξεις, όχι για ότι τους σταματούν από αυτές”.
Η διατυπωμένη δημόσια γνώμη του Rushdie πήγαζε από τα βάθη της ψυχής του. Το 1988, με την έκδοση των “Σατανικών Στίχων” προκλήθηκε μεγάλη αναταραχή στο μουσουλμανικό κόσμο. Ο ίδιος δέχθηκε απειλές για τη ζωή του και εκδόθηκε, δια χειρός Ayatollah Khomeini, θρησκευτικό διάταγμα που διέταζε τη δολοφονία του. Τα λόγια του βραβευμένου Βρετανού, ινδικής καταγωγής, συγγραφέα που ζει πλέον στις Ηνωμένες Πολιτείες δεν χάθηκαν στον άνεμο. Παρότι, θα ήταν ευχής όποιου θεού έργο να μην έχουν καμία ισχύ, παραμένουν ανατριχιαστικά επίκαιρα, καθώς η λογοκρισία (και) στην Ινδία ζει, βασιλεύει και τον κόσμο κυριεύει.
Οι δειλές πρώτες απόπειρες έγιναν από μία μικρή ομάδα ανθρώπων και τώρα 140 εθελοντές με τις αφίσες και τα αυτοκόλλητα υπό μάλης έχουν ήδη αναρτήσει περί τα 700 ποιήματα και λογοτεχνικά κείμενα
Απ΄ ό,τι φαίνεται, όπως ο ίδιος ο Rushdie κατάφερε να βρει την άκρη του, έστω και σε μακρινούς κόσμους, έτσι και τα λόγια του εξακολουθούν, εντός ινδικού εδάφους αυτή τη φορά, να δίνουν έμπνευση σε έναν κόσμο που πασχίζει για την ελευθερία της έκφρασης και, κατ΄ επέκταση, της ζωής του. Το #StickLit είναι ένα δίκτυο καλλιτεχνών και συγγραφέων που εδώ και σχεδόν 3 χρόνια επιχειρεί τη δημιουργία της μεγαλύτερης βιβλιοθήκης του κόσμου.
Μιας βιβλιοθήκης αλλιώτικης από τις άλλες, καθώς δεν χωρά σε κανένα οίκημα, ούτε προσβλέπει σε μυημένους αναγνώστες. Μιας βιβλιοθήκης διάσπαρτης στους δημόσιους χώρους της Ινδίας. Ο Nidhin Kundathil και ο Manoj Pandey, εμπνευστές του δικτύου, χρησιμοποιούν αυτοκόλλητα και αφίσες για να δημιουργήσουν αυτό που ελπίζουν ότι θα είναι ο μεγαλύτερος χώρος αποθήκευσης της λογοτεχνίας σε δημόσιους χώρους. Γεμίζουν βιτρίνες καταστημάτων, πυλώνες ρεύματος, τοίχους, καρότσια μεταφοράς, σιδηροδρομικούς σταθμούς και ό,τι άλλο προσφέρεται με αφίσες και αυτοκόλλητα που διαφημίζουν όχι προϊόντα κατανάλωσης, αλλά κείμενα και στίχους συγγραφέων και ποιητών, όπως ο Salman Rushdie, ο Riyazat Ullah Khan, ο Nishita Gill, ο George Orwell, ο Shashi Tharoor και αμέτρητοι άλλοι.
Με μανία ποιητικού οίστρου, οι εθελοντές συνεχίζουν ακάθεκτοι να προμηθεύονται από το #StickLit αφίσες και αυτοκόλλητα και, όπου σταθούν κι όπου μπορούν, να αφήνουν το λογοτεχνικό στίγμα προκειμένου να διαβαστεί από όποιον Ινδό περαστικό που ακόμη και να ήθελε δεν θα μπορούσε να διαθέσει χρήματα για να αγοράσει ένα βιβλίο.
Το σχέδιο του Nidhin Kundathil και του Manoj Pandey, όπως γράφει ο Guardian, ξεκίνησε από το Μπανγκαλόρ και το Δελχί και πλέον έχει εξαπλωθεί σε όλη την Ινδία. Οι δειλές πρώτες απόπειρες έγιναν από μία μικρή ομάδα ανθρώπων και τώρα 140 εθελοντές με τις αφίσες και τα αυτοκόλλητα υπό μάλης έχουν ήδη αναρτήσει περί τα 700 ποιήματα και λογοτεχνικά κείμενα, στα αγγλικά και τα Χίντι, συχνά με σκόπιμα τολμηρές, λαμπερές γραμματοσειρές και ελάχιστα σχεδιαστικά στοιχεία, προκειμένου όχι μόνο να προσελκύσουν την προσοχή, αλλά και να εξασφαλίσουν ότι το ενδιαφέρον θα παραμένει επικεντρωμένο στο κείμενο.
Με μανία ποιητικού οίστρου, οι εθελοντές συνεχίζουν ακάθεκτοι να προμηθεύονται από το #StickLit αφίσες και αυτοκόλλητα και, όπου σταθούν κι όπου μπορούν, να αφήνουν το λογοτεχνικό στίγμα προκειμένου να διαβαστεί από όποιον Ινδό περαστικό που ακόμη και να ήθελε δεν θα μπορούσε να διαθέσει χρήματα για να αγοράσει ένα βιβλίο. Η μετατροπή της χώρας σε λογοτεχνικό “θέρετρο” δεν είναι, βέβαια, εύκολη υπόθεση. “Είναι δύσκολο να κάνεις οτιδήποτε στο δρόμο καθώς υπάρχουν πολλοί παράγοντες που πρέπει να εξεταστούν, όπως η αστυνομία ή οι άδειες”, λέει ο Pandey. “Είναι ειρωνεία… πρέπει να ξεφύγουμε γιατί προσπαθούμε να κάνουμε κάτι καλό για την κοινωνία.”
Παρά τις όποιες αντιδράσεις κρατικού τύπου, πάντως, το εγχείρημα φαίνεται να έχει αποδοχή, έστω και από λίγους κυβερνώντες. Όπως έγραψε το Live Mint, ο βουλευτής του Κογκρέσου Shashi Tharoor, βλέποντας ένα αυτοκόλλητο σχολίασε: “Χάρηκα που είδα μία μικρή, μιας σειράς όλης κι όλης, ιστορία του #StickLit στον τοίχο του σταθμού του ηλεκτρικού στο Darjeeling! Η φράση έλεγε: ‘Ο Gandhi είδε τη μιζέρια της διαιρεμένης χώρας και έσπασε τον όρκο της σιωπής του'”.
Σε μια αχανή Ινδία του πλούτου και των φτωχών, με τον Gandhi και τη δολοφονία του, με τις αντίρροπες δυνάμεις και τις αιματηρές συγκρούσεις, με τις σκληροπυρηνικές κάστες και το ενεργό συμβούλιο λογοκρισίας, ο Nidhin Kundathil και ο Manoj Pandey με το #StickLit, λένε πόσο τους αρέσει να πιστεύουν ότι οι άνθρωποι, ειδικά οι νέοι, καθώς δεν είναι κυνικοί, στρέφονται προς το κίνημα τους. Λένε ακόμη ότι πιστεύουν πως ένα στυλό μπορεί να αλλάξει τον κόσμο. Και αυτό το ξεχωριστό “στυλό” θα ήθελαν να το προωθήσουν στο χέρι κάθε Ινδού. Κατά της αρχής της μη ύπαρξης. Υπέρ της πάταξης της λογοκρισίας.
