Ένα χρόνο μετά την έκθεση «You and AI: Through the Algorithmic Lens», η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση επανέρχεται με το δεύτερο μέρος «Plasmata: Bodies, Dreams & Data», συνεχίζοντας να μας εκπλήσσει ευχάριστα και να μας μυεί στον κόσμο της τεχνητής νοημοσύνης και της ψηφιακής τέχνης. Αυτή τη φορά επιλέγει το Πεδίον του Άρεως ως χώρο εγκατάστασης αναβαθμισμένων virtual projects, ανεβάζοντας τον πήχυ της ψηφιακής έκθεσης στον δημόσιο χώρο.
Η εξέλιξη των ψηφιακών συστημάτων γίνεται πλέον εμφανής και αντιληπτή, δίνοντας τη δυνατότητα στους καλλιτέχνες να σχεδιάσουν προχωρημένα installations που συνδυάζουν ήχο, χρώματα, εικόνα και δεδομένα, αναδεικνύοντας την αλλαγή στον κόσμο όπως τον αντιλαμβανόμαστε μέχρι τώρα.
Με 25 διεθνή έργα με μέσο την τεχνητή νοημοσύνη σε μορφή ψηφιακών οθονών, 3D scanning, διαδραστικών καλλιτεχνικών έργων και εγκαταστάσεων, animation και video art, η έκθεση πιάνει το νήμα που είχε αφήσει η πρώτη έκθεση «You and AI» και συνεχίζει τη μύηση στον ψηφιακό κόσμο με καλλιτεχνικό πέπλο, απαντώντας ερωτήσεις που αφορούν την ταυτότητα, το σώμα, το ατομικό και συλλογικό, τα δεδομένα και τα όρια στην πρόσβαση των δεδομένων, τον υβριδικό και φαντασιακό κόσμο.
Η έκθεση της Στέγης μας τοποθετεί και πάλι στο κέντρο των τεχνολογικών εξελίξεων, εντυπωσιάζοντάς μας και αποτυπώνοντας τον τρόπο με τον οποίο επιβιώνουμε σε ένα ψηφιακό περιβάλλον ενταγμένο σε φυσικό δημόσιο χώρο και το πώς βλέπουμε τον εαυτό μας μέσα σε αυτόν και μέσα από την αντανάκλαση που δημιουργούμε εμείς οι ίδιοι.
Κατά τη διάρκεια της περιήγησης, χάνεσαι στα ονειρικά έγχρωμα 3D ψηφιακά projects, που εντάσσονται σε τρεις θεματικές ενότητες: α. ενώσεις σώματος και μηχανής και μετα-τεχνολογικά σώματα, β. ποσοτικοποίηση, χρησιματοποίηση και αντικειμενοποίηση του σώματος, γ. προς ένα συλλογικό, οικουμενικό φαντασιακό του σώματος.
Από κάθε ενότητα ενδεικτικά παρακολουθήσαμε:
- «Quantum Memories – Probability»: Refik Anadol. Από τα highlights, ένα βίντεο, σύνολο δεδομένων με περισσότερες από 200 εκατομμύρια εικόνες ανοιχτής πρόσβασης με θέμα τη φύση, που διακρίνεται για τη διαδοχική έκθεση των εικόνων, τα χρώματα και την κυματοειδή ροή των γραφικών.
- «We are Having the Time of our Lives»: Superflex. Μια φωτιστική εγκατάσταση (με γράμματα από LED, πλαίσιο αλουμινίου, βαρίδια από PVC) επαναπροσδιορίζει την αισθητική της εμπορικής σήμανσης, αναθεωρώντας το τέλος της ανθρωπότητας.
- «Moon-Faced»: Morehshin Allahyari. Σε video art, με τη χρήση της μηχανικής μάθησης, ζωγραφίζονται νέα άφυλα πορτρέτα, σε μια προσπάθεια αποκατάστασης μιας ιστορίας δυτικότροπων επιρροών όσον αφορά την αναπαράσταση του φύλου.
- «Diamond of Οtherness – Kaleidoscope of the Motions of the Soul»: Μαρία Παπαδημητρίου. Ένα μεγάλο πρισματικό διαμάντι με καθρέφτες αποτυπώνει και παραμορφώνει την πραγματικότητα γύρω του.
- «Another Moon»: Kimchi and Chips. Πρόκειται για μεγάλης κλίμακας υπαίθρια εμφάνιση που δημιουργεί ένα φεγγάρι από ακτίνες, οι οποίες προέρχονται από πύργους που έχουν συλλέξει την ηλιακή ενέργεια με ηλιακά πάνελ, αποκαλύπτοντας το βράδυ ένα εντυπωσιακό θέαμα.
- «Happiness»: Dries Verhoeven. Είχαμε την τύχη να μιλήσουμε με τον ίδιο τον καλλιτέχνη, ο οποίος μας έδειξε και το ανθρωποειδές ρομπότ στο κτίριο που μοιάζει με φαρμακείο, εξηγώντας μας τον στόχο: να μας κάνει να αναρωτηθούμε πόσο εύπλαστα είναι τα συναισθήματά μας και πώς φάρμακα, παυσίπονα και αντικαταθλιπτικά μπορούν να μεταβάλλουν τη συναισθηματική μας πραγματικότητα.
- «Eclipse»: Σε μια συγχρονισμένη δικάναλη προβολή βίντεο στα δέντρα, ο Tony Oursler τα τοποθετεί στο κέντρο αντικρουόμενων κοσμοθεωριών, καλώντας μας να επανεξετάσουμε την τεχνολογία, τη φύση και τη θέση μας στη βιόσφαιρα. Εμπνευσμένος από το δέντρο της ζωής, τη μεταμόρφωση της Δάφνης σε δέντρο, την εξελικτική θεωρία και τη νέα τεχνολογία, αναδεικνύοντας ότι «Τα μαγεμένα δάση είναι καταφύγιο για τη φαντασία μας».
- «Αmong us, Among Others»: Εύα Παπαμαργαρίτη. Σε βίντεο-εγκατάσταση βλέπουμε σώματα-οντότητες, σαν άβαταρ παρμένα από βιντεοπαιχνίδια, αλλά και μορφές μυθολογίας, να μεταμορφώνονται χορογραφικά ή να ενώνονται μεταξύ τους καθώς αλλάζει ρυθμικά η εικόνα.
- «Permanent Sunset»: LaTurbo Avedon. Με background ηλιοβασιλέματα, αναζητά στοχαστικούς χώρους, τοποθετώντας άβαταρ βιντεοπαιχνιδιών.
- «Frank»: Cecilie Waagner Falkenstrøm. Μια διαδραστική προσαρμοσμένη τεχνολογία τεχνητής νοημοσύνης, με ηχεία και μικρόφωνο, όπου ρωτάς σαν άλλη Siri ή Alexa. Ο Frank απαντάει σχετικά με υπαρξιακά διλήμματα και ερωτήσεις που θέτει το κοινό.
- «The Bots»: Eva & Franco Mattes. Σε αυτές τις βίντεο-εγκαταστάσεις παρακολουθούμε influencers ανεξαρτήτου φύλου και εθνικότητας να αφηγούνται ιστορίες, ενώ προσποιούνται πως δίνουν οδηγίες μακιγιάζ, χρησιμοποιώντας και αντίστοιχα προϊόντα, μέθοδος που συνηθίζεται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για την αποφυγή της λογοκρισίας.
- «Breathing Pavilion»: Ekene Ijeoma. Πρόκειται για μια εγκατάσταση που προσκαλεί τους συμμετέχοντες να συγχρονίσουν την αναπνοή τους μέσα σε έναν κύκλο από φωτεινές, φουσκωτές στήλες που πάλλονται στον ρυθμό της ανάσας του καλλιτέχνη, ενώ στο ψηφιακό βίντεο «Cloud Quilt» (Saya Woolfalk), μέσα από εικόνες διαφορετικών υλικών, υφών και χρωμάτων, σχηματίζεται ένα υβριδικό περιβάλλον που μας παρασύρει σε άλλους πολιτισμούς και σε άλλες φιλοσοφίες.
- Άξια λόγου είναι και το «Planet City» (Liam Young), στο οποίο γίνεται αναφορά σε μια φανταστική βιώσιμη πόλη, θίγοντας τα περιβαλλοντικά ζητήματα, και το «Vertical Migration» (SUPERFLEX), στο οποίο καλλιτεχνικά αποτυπώνεται η θέαση του κόσμου από την οπτική γωνία ενός σιφωνοφόρου, ενός ανοίκειου πλάσματος, συγγενικού των μεδουσών.
- Αρκετά εντυπωσιακό και ογκώδες ως εγκατάσταση είναι το έργο «Divided» (SpY), που μας κάνει να σκεφτούμε τη Γη σαν μια τεράστια φωτεινή κόκκινη διαιρεμένη σφαίρα, ως ένα συλλογικό οικοσύστημα. Μια Γη διχασμένη ρίχνει φως στη βαθιά σημασία των σχέσεων μεταξύ των κατοίκων αυτού του πλανήτη, αναγνωρίζοντας τον διαχωρισμό ως συμπληρωματικότητα.
- H παγκόσμια πλατφόρμα βίντεο NOWNESS παρουσιάζει μια σειρά από μικρού μήκους ταινίες και βίντεο, με κεντρικό άξονα την ελευθερία που μπορεί να προσφέρει η δύναμη του ανθρώπινου σώματος, και το SHOWstudio και ο Nick Knight παρουσιάζουν 14 ταινίες μόδας, εξερευνώντας το θέμα της μεταμόρφωσης μέσω της περφόρμανς και της τεχνολογίας.
Η έκθεση είναι έτσι δομημένη και αυτή τη φορά που σε κάθε περίπατο ενεργοποιούνται οι αισθήσεις και εγείρεται η φαντασία και η σκέψη σχετικά με τα θέματα που αναδεικνύονται από τα ψηφιακά projects, αποτελώντας μια δημόσια εμπειρία, προσβάσιμη στο κοινό και πρόσφορη ανοιχτών και γόνιμων συζητήσεων.
***
Η Στέγη, έχοντας στρέψει την καλλιτεχνική ματιά της στον ψηφιακό κόσμο και την ψηφιακή ηλεκτρονική μουσική, πραγματοποίησε στο Ωδείο Αθηνών το «Xenakis Alive», ένα αφιερωματικό μουσικό live για τον Ιάννη Ξενάκη, τον πιο επιδραστικό καλλιτέχνη, συνθέτη και διανοητή 20ού αιώνα, με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννησή του, σε συνεργασία με το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Université Paris 8 – Musidanse, το The Friends of Xenakis Association και το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου.
Το μουσικό έργο του Ξενάκη, που συνεχίζει να εμπνέει νέους μουσικούς της πειραματικής και ηλεκτρονικής σκηνής, δύναται να θεωρηθεί επέκταση της ψηφιακής έκθεσης στο Πεδίον του Άρεως, καθώς ο Ξενάκης πρωτοπόρησε στη χρήση αλγοριθμικών τεχνικών και μαθηματικών μοντέλων στη σύνθεση μουσικής και εικαστικών έργων με πολυμέσα, παράγοντας μια μουσική «ηχητικών μαζών», «συμπάντων» ή «γαλαξιών».
• Περισσότερες πληροφορίες για την έκθεση «Plasmata: Bodies, Dreams & Data» μπορείτε να βρείτε εδώ.
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
Γκαλερί Δυο Χωριά: «Μετά την Ελπίδα»
Βασίλης Μπαρτζώκας: Ένας Λάτρης της Αρχιτεκτονικής
Book Crawl: Στα Βήματα των Δουβλινέζων
