«Τον γύρο του κόσμου με τη σλατίνα μου, νιώθω πρίγκιπας μες στην Αθήνα μου, μαζί σου οπλοφορώ είσαι η καραμπίνα μου» – «Bonnie & Clyde», Thug Slime.
Και κάπως έτσι εμείς οι εμβρόντητοι γονείς παιδιών στην εφηβεία προσπαθούμε να αποδεχτούμε (είναι άραγε η αποδοχή το ζητούμενο;) ή τουλάχιστον να συνηθίσουμε τα παιδιά μας να «τραγουδούν» στίχους –τις περισσότερες φορές– πολύ προκλητικότερους από τον παραπάνω.
Αναμφισβήτητα, η trap αποτελεί ένα από τα πιο διαδεδομένα και εξόχως αμφιλεγόμενα είδη της σύγχρονης μουσικής, προκαλώντας έντονες αντιπαραθέσεις σχετικά με την επιρροή της στη νεολαία, την καλλιτεχνική της αξία και τη σχέση της με άλλα είδη μουσικής του παρελθόντος, ενώ το περιεχόμενο των στίχων της, οι αξίες που προβάλλει και κυρίως το πώς επηρεάζει τους ακροατές της είναι θέματα που συχνά διχάζουν το κοινό.
Είναι, όμως, οι trappers αιτία της κοινωνικής παρακμής ή μήπως αποτελούν απλώς το προϊόν μιας κοινωνίας που ήδη παλεύει με τις δικές της σκοτεινές πλευρές;
Αυτό το ερώτημα μας καλεί να εξετάσουμε κριτικά τη μουσική trap και τον αντίκτυπό της στον πολιτισμό και στις αξίες μας και να επιχειρήσουμε να καλύψουμε τις διαφορετικές απόψεις πάνω σε αυτά τα ζητήματα.
Η Αρνητική Επίδραση της Τrap Μουσικής στη Νεολαία
Η πιο συχνή ίσως κριτική κατά της trap είναι ότι οι στίχοι της προωθούν αρνητικές αξίες, όπως η βία, η εγκληματικότητα, η χρήση ναρκωτικών, η έμφαση στον πλουτισμό μέσω παράνομων δραστηριοτήτων, η παρουσίαση της βίας ως θεμιτού μέσου επίλυσης διαφορών, o υλισμός και η σεξιστική αντιμετώπιση των γυναικών. Πολλά τραγούδια περιγράφουν ιστορίες που επικεντρώνονται στη ζωή των δρόμων, στις παράνομες δραστηριότητες και στην αναζήτηση εύκολου πλουτισμού, προάγοντας έτσι πρότυπα που δεν είναι υγιή, ούτε θετικά για τη νεολαία, που αποτελεί την πλειονότητα του ακροατηρίου.
Ειδικότερα, οι στίχοι που εξυμνούν τη βία και τη χρήση ναρκωτικών παρουσιάζονται σκοπίμως ως «αντισυμβατικοί» ή «αληθινοί» από τους δημιουργούς τους, όμως για τους επικριτές τους είναι ξεκάθαρο ότι ενθαρρύνουν την «κανονικοποίηση» τέτοιων συμπεριφορών και προκαλούν την έντονη ανησυχία ότι οι νέοι και νέες που εκτίθενται επανειλημμένα σε τέτοιου είδους περιεχόμενο ενδέχεται να υιοθετήσουν παρόμοιες στάσεις ή να αισθανθούν ότι αυτές οι συμπεριφορές είναι κοινωνικά αποδεκτές.
Παράλληλα, η εξύμνηση της κατανάλωσης ακριβών αγαθών και μιας πολυτελούς διαβίωσης μπορεί να ενισχύσει τη ματαιοδοξία και τον ανταγωνισμό μεταξύ των νέων και να τους ωθήσει να δώσουν υπερβολική σημασία στα υλικά αγαθά, παραμερίζοντας πιο σημαντικές αξίες.
Μια άλλη διάσταση είναι η σεξιστική απεικόνιση των γυναικών σε πολλά trap κομμάτια. Οι γυναίκες παρουσιάζονται συχνά ως αντικείμενα ή υποβαθμίζονται, κάτι που μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη στάση των νέων απέναντι στις σχέσεις και το άλλο φύλο.
Αν σε αυτά προσθέσουμε το γεγονός ότι πολύ συχνά γίνεται αναφορά στη χρήση ναρκωτικών με τρόπο που μοιάζει να εξυμνεί αυτές τις ουσίες, μπορούμε βάσιμα να ισχυριστούμε ότι η trap ενθαρρύνει έναν παραβατικό τρόπο ζωής και διαστρεβλώνει τις αξίες των νέων, προβάλλοντας λανθασμένα πρότυπα.
Στον αντίποδα, οι υποστηρικτές της trap μουσικής αντιτείνουν ότι οι στίχοι της δεν προωθούν αρνητικές αξίες, αλλά αντικατοπτρίζουν τις εμπειρίες και τις συνθήκες ζωής των δημιουργών και των κοινοτήτων από τις οποίες προέρχονται. Οι δημιουργοί, στο πλαίσιο της καλλιτεχνικής ελευθερίας, χρησιμοποιούν ακραία θέματα ως τρόπο έκφρασης και πρόκλησης συναισθημάτων, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι ενστερνίζονται αυτά που περιγράφουν. Ταυτόχρονα, μέσα από την υπερβολή και την ωμότητα, η trap ενίοτε λειτουργεί ως έμμεση κριτική των κοινωνικών ανισοτήτων και του καταναλωτισμού.
Αυτή η οπτική θεωρεί την trap μορφή καλλιτεχνικής έκφρασης που αναδεικνύει κοινωνικά προβλήματα, με στόχο να προκαλέσει διάλογο και συνειδητοποίηση. Όπως και σε άλλα μουσικά είδη, η χρήση ακραίων θεμάτων είναι ουσιαστικά μια μορφή «σοκ», που επιδιώκει να τραβήξει την προσοχή του κοινού και να αναδείξει τις κοινωνικές ανισότητες.
Η Καλλιτεχνική Αξία της Τrap Μουσικής
Ένας από τους πιο συχνούς ισχυρισμούς κατά της trap μουσικής είναι ότι η καλλιτεχνική της αξία είναι περιορισμένη. Οι επικριτές επισημαίνουν τη μονοτονία των ρυθμών και τη χρήση auto–tune στη φωνή, που μειώνουν δραστικά την όποια εκφραστικότητα και αυθεντικότητα.
Επίσης, κατηγορούν την trap για έλλειψη μουσικής ποικιλομορφίας και πρωτοτυπίας, καθώς πολλά κομμάτια ακολουθούν την ίδια φόρμουλα, με αποτέλεσμα να θεωρούνται προβλέψιμα.
Επιπλέον, η στιχουργική της trap χαρακτηρίζεται από επαναλήψεις και απλότητα, κάτι που, σύμφωνα με τους επικριτές της, περιορίζει τη δυνατότητα να θεωρηθεί «υψηλή» τέχνη ή να συγκριθεί με τη μουσική προηγούμενων δεκαετιών, που είχε βαθύτερα νοήματα και πολυπλοκότητα.
Παρά τις επικρίσεις, πολλοί υποστηρίζουν ότι η trap διαθέτει τη δική της καλλιτεχνική αξία, η οποία έγκειται στη σύνθεση του ήχου, στη δημιουργία μιας ιδιαίτερης ατμόσφαιρας και στην ικανότητά της να εκφράζει την ταυτότητα μιας γενιάς. Ο ρυθμός της trap, με τα χαρακτηριστικά μπάσα και τα ταχύτατα hi–hats, αποτελεί μια καινοτομία που έχει επηρεάσει την παγκόσμια μουσική σκηνή. Επιπλέον, η χρήση του auto–tune, αν και συχνά επικρίνεται, θεωρείται από πολλούς καλλιτέχνες εργαλείο για τη δημιουργία μοναδικών ηχοχρωμάτων.
Η trap δίνει επίσης τη δυνατότητα σε καλλιτέχνες από περιθωριοποιημένες κοινότητες να ακουστούν, κάτι που από μόνο του έχει κοινωνική και πολιτισμική σημασία. Η απλότητα των στίχων μπορεί να ερμηνευθεί ως τρόπος άμεσης επικοινωνίας με το κοινό, ενώ η ένταση και η επαναληπτικότητα του ήχου συμβάλλουν στη δημιουργία μιας έντονης συναισθηματικής εμπειρίας.
Σύγκριση της Trap με Άλλα Είδη Μουσικής
Η trap συνήθως συγκρίνεται με το παραδοσιακό hip–hop, καθώς αποτελεί μετεξέλιξή του. Οι επικριτές της trap ισχυρίζονται ότι στερείται της ποιητικής και λογοτεχνικής ποιότητας που χαρακτήριζε το παλαιότερο hip–hop, το οποίο εστίαζε σε κοινωνικά ζητήματα, στην πολιτική και στις ανθρώπινες σχέσεις. Αντίθετα, η trap θεωρείται από κάποιους περισσότερο επιφανειακή, ρηχή και εμπορική.
Ωστόσο, οι υποστηρικτές της ισχυρίζονται ότι η trap δεν είναι παρά η φυσική εξέλιξη του hip–hop, που προσαρμόστηκε στις επιταγές και στις προτιμήσεις της νέας γενιάς. Το γεγονός ότι η trap έχει καταφέρει να γίνει παγκόσμιο φαινόμενο αποτελεί το σημαντικότερο τεκμήριο της επιδραστικότητάς της.
Σε σχέση με τη ροκ μουσική των προηγούμενων δεκαετιών, η trap φαίνεται να έχει λιγότερο έντονα πολιτικό ή κοινωνικό μήνυμα. Ωστόσο, όπως το ροκ τη δεκαετία του ’60, η trap έχει συνδεθεί με την εξέγερση και την πρόκληση των κοινωνικών προτύπων, εκφράζοντας την αμφισβήτηση της νεολαίας.
Η ποπ μουσική, από την άλλη πλευρά, μοιράζεται με την trap τη της δυνατότητα να προσελκύει μαζικά ακροατήρια, αλλά συχνά χαρακτηρίζεται από πιο «ουδέτερα» και λιγότερο αμφιλεγόμενα θέματα. Η trap, λόγω των ακραίων στίχων της, διατηρεί μια πιο αντισυμβατική ταυτότητα, που τη διαφοροποιεί από την ποπ.
Συμπερασματικά, η trap μουσική αναμφίβολα προκαλεί έντονες αντιπαραθέσεις, ενώ ο αντίκτυπός της στη νεολαία παραμένει τουλάχιστον αμφιλεγόμενος. Από τη μια πλευρά, εκφράζει την ταυτότητα μιας γενιάς, την ανάγκη για επανάσταση και αμφισβήτηση των κοινωνικών προτύπων. Από την άλλη, τα προβαλλόμενα πρότυπα και οι αξίες της συχνά προβληματίζουν για τις επιπτώσεις τους στον τρόπο σκέψης των νέων.
Ίσως το ζήτημα δεν είναι αν οι trappers είναι οι «σύγχρονοι δαίμονες», αλλά αν η κοινωνία είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει τα προβλήματα που φέρνουν στο φως. Αν η trap μπορεί να προκαλέσει διάλογο και προβληματισμό, τότε, παρά τις υπερβολές της, ίσως τελικά έχει επιτελέσει τον σκοπό της, έστω και έμμεσα.
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
Tι μας Στέρησε η Ψηφιοποίηση της Μουσικής;
