Όταν η επιλογή δεν είναι η σωστή. Όταν η επιτυχία να βρεθείς σε μία σχολή μετά το Λύκειο δεν λύνει όλα τα προβλήματα που φανταζόσουν εσύ και οι γονείς σου ότι θα λύσει.
Για όσους πέρασαν το καλοκαίρι στο Πανεπιστήμιο, οι πρώτοι μήνες είναι εκείνη η περίοδος κατά την οποία αρχίζουν να προβληματίζονται σοβαρά για το αν αυτό που σπουδάζουν είναι αυτό που περίμεναν, εκείνο που ονειρευόταν, η σχολή που θα τους οδηγήσει στην πολυπόθητη επαγγελματική σταδιοδρομία που φαντάστηκαν.
Συνήθως η επιλογή είχε γίνει από τους γονείς, με την υποστήριξη των καθηγητών στο φροντιστήριο και στα ιδιαίτερα. Οι μαθητές, στην πλειονότητά τους, δεν έχουν ξεκάθαρη άποψη για το τι θέλουν να σπουδάσουν, πώς βλέπουν τη ζωή τους επαγγελματικά στο μέλλον και σίγουρα δεν είχαν ιδέα τι μαθήματα έχει κάθε σχολή. Ποιο είναι το πρόγραμμα σπουδών σύμφωνα με το οποίο καλούνται να περάσουν μέρες και ώρες στο αμφιθέατρο ή σκυμμένοι πάνω από τα βιβλία του.
Ξεκινούν τη φοιτητική τους ζωή και έρχονται αντιμέτωποι με μαθήματα που δεν αντέχουν ούτε τον τίτλο τους να προφέρουν, που δεν ταιριάζουν στην ψυχοσύνθεσή τους. Που εξαιτίας τους δεν θέλουν να κάνουν υπομονή (όπως ακούν από τους γονείς τους) μέχρι να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους. Υπομονή, που εδώ μεταφράζεται σε ένα μαρτύριο κάποιων ετών και μετά… βλέπουμε. Η συνήθης αντιμετώπιση είναι «συνέχισε, πάρε το πτυχίο σου και κάτι θα βρεθεί που να σου αρέσει να κάνεις μετά».
Λίγοι την παλεύουν και ακόμα λιγότεροι μπορούν να εναντιωθούν σε αυτή τη βαθιά ριζωμένη αντίληψη, δοκιμάζοντας να αλλάξουν σχολή, ζωή, κατεύθυνση. Αλλά, έτσι κι αλλιώς, πόσοι είναι εκείνοι που έχουν κατασταλάξει μέσα σε αυτές τις πρώτες 100 μέρες για το τι θέλουν τελικά να κάνουν σε αυτή τη ζωή;
Τα Χριστούγεννα, το διάστημα των εβδομάδων που επιστρέφουν για διακοπές στα πάτρια οι παλιοί συμμαθητές, ακούς είτε να σου λένε ότι ζουν το όνειρό τους (το πιο σπάνιο), είτε ότι υποφέρουν και ψάχνουν διεξόδους, είτε ότι ακόμα δεν έχουν καταλήξει για το τι θέλουν. Ένας δυο που είχαν τη δυνατότητα να σπουδάσουν στο εξωτερικό είναι πιο κατασταλαγμένοι, καθώς ήταν και πιο ενημερωμένοι για το τι θα συναντήσουν, για τα μαθήματα, τις συνθήκες. Όμως, ούτε και αυτό είναι το ιδανικό.
Απούσα Κάθε Συνθήκη Ενημέρωσης
Πόσο πιο εύκολα και ουσιαστικά θα ήταν όλα αν αυτές οι αμφιβολίες και τα ερωτήματα για το τι θέλεις να σπουδάσεις και να κάνεις σε αυτή τη ζωή, καθώς και η ενημέρωση σχετικά με τα μαθήματα για τα οποία θα χρειαστεί να δοκιμαστείς σε κάθε σχολή, δεν «ζητούσαν» επιτακτικά απαντήσεις σε διάστημα μηνών, αλλά αποτελούσαν αναπόσπαστο κομμάτι της εκπαίδευσης εντός του σχολείου στη Β’ και στη Γ’ Λυκείου;
Τι θα μπορούσε να γίνει στο σχολείο ώστε να είναι τα παιδιά πιο υποψιασμένα για αυτό που έρχεται όταν θα περάσουν στο πανεπιστήμιο; Σίγουρα προϋποθέτει πολλή δουλειά σε γονείς, μαθητές και καθηγητές. Αλλά και στα φροντιστήρια, που αποτελούν τη βασική πηγή πληροφόρησης, καθώς στα σχολεία η πλειονότητα ασχολείται με το παρόν, που έχει τις δικές του δυσκολίες. Είναι βασικό, ωστόσο, να δημιουργηθεί μια συνθήκη προετοιμασίας που να μειώνει τις περιπτώσεις εκείνες των φοιτητών που βρίσκονται απροετοίμαστοι στη λάθος σχολή, να σπουδάζουν κάτι που δεν τους ενδιαφέρει και στο οποίο δεν θα είναι καλοί. Θεωρητικά, όσα λένε ότι γίνονται προς αυτή την κατεύθυνση ανήκουν στη σφαίρα της φαντασίας, καθώς η πραγματικότητα έρχεται να τα γκρεμίσει με θόρυβο.
Συνάντησα πολλά παιδιά σε αυτή τη φάση και πολλούς γονείς απελπισμένους, που δεν είχαν προβλέψει ότι τα παιδιά τους θα αντιστέκονταν σε μια ζωή που δεν τους ταιριάζει ή που δεν μπορούν να υποστηρίξουν. Και όχι, δεν έρχονται αντιμέτωποι με τεμπελιά ή αδιαφορία, αλλά με την ανακάλυψη ότι αυτό που επέλεξαν οι ίδιοι ή το παιδί τους δεν είναι ταιριαστό με τα όνειρα και την ιδιοσυγκρασία του.
Μια διαδεδομένη πρακτική που εγκλωβίζει πολλά παιδιά είναι μια επιλογή των γονιών που συνδέεται με το δικό τους επάγγελμα, όπως συνέβη σε γνωστό μου φοιτητή. Η επιλογή να σπουδάσει ο γιος τους στο Οικονομικό, ώστε να συνεχίσει την «ανθηρή» οικογενειακή επιχείρηση. Το παιδί κατάφερε να πετύχει τον στόχο εισαγωγής, η εμπειρία του όμως στο πρώτο εξάμηνο ήταν σοκαριστική, μια και δεν μπορούσε να διαχειριστεί μαθήματα όπως η Λογιστική ή η Στατιστική. Όχι γιατί είναι δύσκολα, αλλά γιατί ανακάλυψε ότι δεν τον ενδιαφέρουν καθόλου. Και ότι θα προτιμούσε να ασχοληθεί με τη μαγειρική, έχοντας ήδη ερεθίσματα από τη δουλειά του σε χώρο εστίασης ώστε να βγάζει το χαρτζιλίκι του.
Έτερος δυσαρεστημένος φοιτητής, επιτυχών στο Χημικό, δηλώνει πως δεν υπάρχει καμία προοπτική αποφοίτησής του από αυτή, καθώς δεν μπορεί να φανταστεί τον εαυτό του στην εκπαίδευση, μια και το μότο των δικών του είναι «κάνε υπομονή και θα μπεις στα φροντιστήρια του θείου σου».
Και περνάνε τα χρόνια. Και τα πανεπιστήμια «παράγουν» απόφοιτους με ελλιπή γνώση του αντικειμένου. Προσμένοντας κάπου να «βολευτούν». Κάτι να κάνουν για να επιβιώσουν. Δεν θα είναι ποτέ χαρούμενοι με την επαγγελματική τους ζωή, αυτό το τεράστιο κομμάτι της καθημερινότητάς τους. Όλα στην εργασιακή τους ατζέντα θα υλοποιούνται διεκπεραιωτικά. Και θα δημιουργήσουν οικογένειες που θα αναπαράγουν όλο αυτό που βιώνουν. Μια αρνητική ενέργεια που διαχέεται σε όλη την κοινωνία και τη δηλητηριάζει.
Η απουσία ουσιαστικών προτάσεων σχετικά με το τι θα μπορούσε να γίνει ώστε αυτό να αλλάξει δεν υπάρχουν. Η σχετική επιδίωξη χαρακτηρίζεται ως «πολυτέλεια». Ο αντίλογος υποστηρίζει πως είναι κάτι που δεν προλαβαίνει να προσφέρει το σημερινό σχολείο. Πως η κοινωνία δεν έχει τις απαραίτητες δομές ώστε να το ρυθμίσει. Πως ούτε οι γονείς έχουν χρόνο ούτε οι καθηγητές διάθεση και τεχνικά εργαλεία. Τελικά, είναι οι μαθητές που βάλλονται από όσα συμβαίνουν και, πάνω από όλα, από την «παραπληροφόρηση» σχετικά με αυτό με το οποίο έρχονται αντιμέτωποι μετά το τέλος του λυκείου.
Η ανέμελη φοιτητική ζωή –που δεν είναι ίδια για όλους– κρύβει πολλές παγίδες για το μέλλον κάθε φοιτητή – και κατ’ επέκταση για την κοινωνία μας. Ειδικά σε εποχή ραγδαίων αλλαγών που κανείς δεν μπορεί να προσμετρήσει και να κάνει προβλέψεις σχετικά με το μέλλον σε πολλούς επαγγελματικούς κλάδους.
Τουλάχιστον, ας σπουδάσουν όσα παιδιά μπορούν να ζήσουν ως εμπειρία κάτι που να είναι πιο κοντά σε αυτό που μπορούν και αντέχουν. Για να βλέπουμε λίγους παραπάνω χαρούμενους ανθρώπους γύρω μας. Για να μειωθεί η υποβόσκουσα οργή και ο θυμός που συνδέεται με μια ζωή που άλλοι επιλέγουν για τους περισσότερους από εμάς.
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
Από Πότε Έπαψε να Είναι Βαρετή η Ιστορία;
Ο Γύρος της Ευρώπης με Ένα Interrail Pass
Ελένη Βενιζέλου-Rodriguez | Ταξίδι Μετά τις Σπουδές ή Take a Year Gap
