H σεισμική δραστηριότητα στις Κυκλάδες συνεχίζεται με αμείωτο ρυθμό. Από τις 27 Ιανουαρίου 2025 έχουν καταγραφεί περισσότεροι από 1.000 υποθαλάσσιοι σεισμοί, με μερικούς να ξεπερνούν τους 5,0 βαθμούς της Κλίμακας Ρίχτερ. Τα επίκεντρα των σεισμών βρίσκονται κυρίως ανάμεσα στα νησιά της Σαντορίνης και της Αμοργού.
Ο πρόεδρος του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (ΟΑΣΠ) Ευθύμιος Λέκκας λέει πως τα σενάρια στα οποία συγκλίνουν οι επιστήμονες-μέλη των επιτροπών σεισμικού και ηφαιστειακού κινδύνου αναφέρουν πως ή θα συνεχίσουμε με παρόμοιες δονήσεις για αρκετές ημέρες ή θα έχουμε έναν δυνατότερο σεισμό, ο οποίος δεν αποκαλείται να φτάσει – ή ακόμη και να ξεπεράσει τα 6 Ρίχτερ.
Το τι θα συμβεί με τους σεισμούς που πλήττουν την Ελλάδα αυτό το διάστημα μένει να φανεί. Ωστόσο, κανείς δεν έχει συνδέσει τη σεισμική δραστηριότητα με την κλιματική αλλαγή. Ούτε τους σεισμούς που πλήττουν τις τελευταίες μέρες τις Κυκλάδες, ούτε σεισμούς που έχουν πλήξει στο παρελθόν πολλές περιοχές του πλανήτη. Άλλωστε, το κλίμα της ατμόσφαιρας και της επιφάνειας της Γης δεν συνδέεται με τις κινήσεις πλακών μίλια βαθιά στον ανεξερεύνητο όγκο του πλανήτη. Θα μπορούσε, άραγε, η άνοδος της θερμοκρασίας και της στάθμης της θάλασσας σε ολόκληρο τον πλανήτη να έχει κάποιο συσχετισμό με σεισμικές δονήσεις;
Το Λιώσιμο των Πάγων
Σε ορισμένες περιοχές, η άνοδος της θερμοκρασίας αυξάνει τη συχνότητα και την πιθανότητα πυρκαγιών και ξηρασίας. Σε άλλες, επιταχύνει τον ρυθμό της τήξης των παγετώνων ή κάνει τις βροχές και τις καταιγίδες πιο έντονες.
Σύμφωνα με την έκθεση του 2021 της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) του ΟΗΕ, από το 1950 και έκτοτε η μέση βροχόπτωση έχει αυξηθεί σε πολλές περιοχές. Παράλληλα, η θερμότερη ατμόσφαιρα μπορεί να διατηρήσει περισσότερους υδρατμούς, οδηγώντας σε υψηλότερα επίπεδα βροχοπτώσεων.
Επιπλέον, το λιώσιμο των πάγων συμβάλλει στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας (σήμερα αυξάνεται κατά περίπου 3,3 mm ετησίως) και σε περισσότερους παράκτιους κινδύνους, όπως πλημμύρες και διάβρωση. Μεταξύ του 2000 και του 2019 οι παγετώνες του κόσμου έχαναν ετησίως περίπου 267 γιγατόνους πάγου.
Όταν πριν από περίπου 10.000 χρόνια η Εποχή των Παγετώνων έφτασε στο τέλος της, η τήξη βαρέων μαζών παγετώνων προκάλεσε την ανάκαμψη τμημάτων του φλοιού της Γης.
Οι Σεισμοί
Το βάρος του νερού της βροχής και των πάγων έχει αντίκτυπο στον φλοιό της Γης. Όταν πριν από περίπου 10.000 χρόνια η Εποχή των Παγετώνων έφτασε στο τέλος της, η τήξη βαρέων μαζών παγετώνων προκάλεσε την ανάκαμψη τμημάτων του φλοιού της Γης προς τα πάνω, γεγονός που αποδεικνύεται από τις υπερυψωμένες παραλίες στη Σκωτία – μερικές από τις οποίες είναι έως και 45 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.
Έρευνες στη Σκανδιναβία υποδηλώνουν ότι μια αντίστοιχη ανάκαμψη, σε συνδυασμό με την αποσταθεροποίηση της τεκτονικής της περιοχής, προκάλεσε την περίοδο μεταξύ 11.000-7.000 έτη πριν πολυάριθμους σεισμούς – ορισμένοι εκ των οποίων ξεπέρασαν ακόμη και τους 8,0 βαθμούς της Κλίμακας Ρίχτερ.
Ακόμη, έρευνα για τον «Κλιματικό Έλεγχο της Ισλανδικής Ηφαιστειακής Δραστηριότητας Κατά τα Μέσα της Ολόκαινης Εποχής» –περίοδος που ξεκίνησε πριν από περίπου 12.000-10.000 χρόνια και συνεχίζεται μέχρι σήμερα– εντοπίζει σχέση μεταξύ των αλλαγών στον φλοιό της Γης από το φορτίο των πάγων και της εμφάνισης ηφαιστειακής δραστηριότητας. Περίπου 5.500–4.500 χρόνια πριν, όταν το κλίμα της Γης ψύχθηκε για λίγο και οι παγετώνες άρχισαν να επεκτείνονται στην Ισλανδία, η ηφαιστειακή δραστηριότητα, αν και με καθυστέρηση αρκετών εκατοντάδων ετών, μειώθηκε σημαντικά.
Η ανησυχία που εκφράζεται από ορισμένους είναι ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη και του συνεχιζόμενου λιώσιμου των πάγων μπορεί να εξακολουθήσει να έχει επιπτώσεις στην αύξηση της σεισμικής και της ηφαιστειακής δραστηριότητας. Ωστόσο, όπως λένε, αυτό το σενάριο, αν επιβεβαιωθεί, ανήκει στο μέλλον.
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
Η πιο Καυτή Χρονιά Έφερε Παγετώνες
