Όνομα: Ελένη Βαρβιτσιώτη
Επάγγελμα: Δημοσιογράφος
Τόπος Κατοικίας: Βρυξέλλες
Η Ελένη έχει μια μακρά ιστορία στην ερευνητική δημοσιογραφία. Κατέχει Bachelor of Science in Journalism (Broadcast Concentration) από το Boston University, ενώ έχει πάρει μαθήματα σκηνοθεσίας και παραγωγής ντοκιμαντέρ στο Maine Media στις ΗΠΑ. Απόδειξη του ανήσυχου πνεύματός της ήταν και η εμπειρία της με το University of Pittsburgh, όπου για ένα εξάμηνο έκανε μαθήματα πάνω σε πλοίο, ενώ ταξίδευε τον κόσμο. Μεταξύ άλλων, εργάστηκε για σχεδόν 10 χρόνια στη δημοσιογραφική ομάδα της πολυβραβευμένης τηλεοπτικής εκπομπής “Οι Φάκελοι”, ταξιδεύοντας και κάνοντας έρευνα σε ολόκληρο τον κόσμο, ενώ έχει καλύψει γεγονότα όπως η πτώση του Hosni Mubarak στην Αίγυπτο και οι καταστροφές του σεισμού στην Αϊτή.
Τα τελευταία 6 χρόνια είναι ανταποκρίτρια στις Βρυξέλλες, έχοντας βιώσει “από πρώτο χέρι” το παρασκήνιο των εξελίξεων της οικονομικής κρίσης της χώρας μας, όπως διαδραματίστηκε στα κέντρα αποφάσεων στην καρδιά της Ευρώπης. Η εμπειρία αυτή την οδήγησε να γράψει μαζί με την συνάδελφό της Βικτώρια Δενδρινού (πρώην δημοσιογράφο της Wall Street Journal που πλέον εργάζεται στο Bloomberg) το βραβευμένο μπεστ σέλερ “Η Τελευταία Μπλόφα: Το Παρασκήνιο του 2015, οι Συγκρούσεις, το Plan B” (Εκδόσεις Παπαδόπουλος), ένα βιβλίο βασισμένο σε πάνω από 230 ώρες off the record συνεντεύξεις με 95 πρωταγωνιστές των γεγονότων που σημάδεψαν τη χώρα από τον Ιανουάριο μέχρι και τον Ιούλιο του 2015. Έχει αποσπάσει το ιδιαίτερα σημαντικό για το δημοσιογραφικό χώρο Βραβείο Μπότση για την κάλυψη των αιματηρών εμφυλίων συγκρούσεων στην Αίγυπτο, αλλά και τις ανταποκρίσεις και τα ρεπορτάζ της από τις Βρυξέλλες για τον τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΪ και την εφημερίδα Καθημερινή.
Αεικίνητη, με ανήσυχο πνεύμα και πάθος για το καινούργιο, η Ελένη είναι ένα σπάνιο είδος δημοσιογράφου για τα ελληνικά δεδομένα, που ποτέ δεν αρκέστηκε στα εύκολα και στα κεκτημένα και που συνεχώς ωθεί τον εαυτό της να εξελίσσεται και να κάνει το επόμενο βήμα. Ίσως να είναι αυτό το μυστικό της μέχρι τώρα αξιοθαύμαστης πορείας της.
Γιατί αποφάσισες να ασχοληθείς με τη δημοσιογραφία;
Σπούδασα δημοσιογραφία στη Βοστόνη, αν και ακόμη δεν ήμουν σίγουρη ότι ήθελα να ακολουθήσω το συγκεκριμένο επάγγελμα. Το αποφάσισα στην Ινδία, όπου είχα πάει με το πανεπιστήμιο σε εκπαιδευτικό ταξίδι, σε ένα απόμακρο μέρος όπου ζούσαν οι λεγόμενοι “untouchables” [σ.σ. Ινδοί πολίτες που ανήκουν σε κατώτερα κοινωνικά στρώματα, οι οποίοι είναι καταδικασμένοι να παραμείνουν σε αυτή την κάστα για όλη τους τη ζωή]. Εκεί, ένα από τα βράδια μας διανυκτερεύσαμε σε ένα χωριό που δεν είχε ρεύμα, δεν είχε τίποτα από την υποδομή που έχουμε συνηθίσει στον δυτικό κόσμο. Για πάτωμα είχε τσιμέντο. Κάποια στιγμή ένας από τους ξεναγούς μας ανάβει ένα κερί και φωτίστηκε όλος ο χώρος. Είπε: “βλέπετε πόσο φως μπορεί να δημιουργήσει ένα κερί;” και αυτό με σημάδεψε. Εκείνη τη στιγμή αποφάσισα ότι με τις λέξεις μου μπορώ να δώσω φωνή στους ανθρώπους που δεν έχουν.
Τι είναι αυτό που σου αρέσει από τη δημοσιογραφία;
Το γεγονός ότι μαθαίνω συνέχεια και εξελίσσομαι, το ότι συναναστρέφομαι συνεχώς και γνωρίζω πολλούς ανθρώπους, μεταξύ των οποίων και ανθρώπους που κατέχουν θέσεις που αν έκανα ένα άλλο επάγγελμα δεν θα είχα την ευκαιρία να γνωρίσω. Επίσης, μου αρέσει πολύ το γεγονός ότι μπορώ να διηγηθώ μια ιστορία και να βιώσω τον κοινωνικό αντίκτυπο που θα έχει.
Πανευρωπαϊκές μετρήσεις δείχνουν ότι οι Έλληνες δημοσιογράφοι δεν χαίρουν ιδιαίτερης εμπιστοσύνης από τους Έλληνες πολίτες, όπως συμβαίνει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Για ποιο λόγο πιστεύεις ότι γίνεται αυτό;
Στο εξωτερικό υπάρχουν πιο ξεκάθαρες κατευθυντήριες γραμμές. Για παράδειγμα, δε θα βγάλουν μια νέα είδηση εάν δεν διασταυρώσουν δυο πηγές. Υπάρχει όμως και πολύ μεγαλύτερη υποδομή, οι δημοσιογραφικές ομάδες είναι πολύ μεγαλύτερες και έχουν άλλου είδους στήριξη και παροχές.
Μαζί με τη Βικτώρια Δενδρινού έγραψες το πιο πολυσυζητημένο βιβλίο των τελευταίων μηνών. Πώς γεννήθηκε η ιδέα της “Τελευταίας Μπλόφας”;
Καταρχήν, να διευκρινίσω ότι δεν περιμέναμε με τίποτα να έχει τόσο μεγάλη ανταπόκριση το βιβλίο και αυτό μας εξέπληξε ευχάριστα. Με τη Βικτώρια δουλεύαμε μαζί, καταγράφοντας τις εξελίξεις των διαβουλεύσεων για την ελληνική οικονομία. Ήταν δύσκολο, καθώς όντας και οι δύο Ελληνίδες μας άγγιζε πάρα πολύ να βιώνουμε από τόσο κοντά όλες αυτές τις εντάσεις και τις απίστευτες καταστάσεις. Την απόφαση την πήραμε το 2015, μετά το δημοψήφισμα, όταν σε ένα τελευταίο Eurogroup με τον τότε υπουργό Οικονομικών Γιάννη Βαρουφάκη, από το ρεπορτάζ μας συνειδητοποιήσαμε ότι η χώρα μας βρισκόταν σε αχαρτογράφητα νερά, με τους Ευρωπαίους να συζητάνε πλέον ανοιχτά την έξοδό μας από το ευρώ. Εκεί αποφασίσαμε ότι πρέπει να γίνει μια συνολική καταγραφή από την αρχή όλων των γεγονότων σε μια ενιαία δουλειά.
Με εντυπωσιάζει το γεγονός για το πώς μπαίνουν 28 ηγέτες με διαφορετικές ιδιοσυγκρασίες, κουλτούρες και ατζέντες και τελικά καταφέρνουν να βρουν μια κοινή γραμμή και να συμφωνήσουν. Αυτό είναι μαγικό!
Παρότι είχατε καταγράψει και εσύ και η Βικτώρια βήμα-βήμα τα γεγονότα, όταν γράφατε το βιβλίο νιώσατε ότι μάθατε καινούργια πράγματα;
Μάθαμε πολλά περισσότερα. Το σχέδιο Β για παράδειγμα [σ.σ. το καταγεγραμμένο σχέδιο των Ευρωπαίων σε περίπτωση που η Ελλάδα έφευγε από την ευρωζώνη]. Επίσης, μάθαμε πολλά για τις προσωπικότητες των ανθρώπων που πήραν τις αποφάσεις και πόσο μεγάλη σημασία και καθοριστικό ρόλο παίζουν οι διαφορετικοί χαρακτήρες. Είναι αλήθεια ότι 3-4 κράτη παίρνουν τις σημαντικές αποφάσεις στην ΕΕ και είναι άνθρωποι όπως όλοι μας με πάθη, αδυναμίες και φιλοδοξίες που έχουν την τύχη εκατομμυρίων ανθρώπων στα χέρια τους!
3 πράγματα που σου αρέσουν περισσότερο στις Βρυξέλλες;
Το ποδήλατο, νιώθω σαν παιδί όταν διασχίζω την πόλη με ποδήλατο και το κάνω καθημερινά. Επίσης, το γεγονός ότι είναι πάρα πολύ πράσινη, με εξαιρετικές λίμνες, και τέλος το ότι είμαι σε μια ώρα από το Παρίσι, πολύ κοντά στο Λονδίνο και σε τόσες ευρωπαϊκές πόλεις. Α! Και η μοναδική πολυπολιτισμικότητα της πόλης.
Η δουλειά σου: πάθος ή τρόπος για να εξασφαλίζεις τα προς το ζην;
[Σ.σ. δυνατά γέλια] Πάθος, μακάρι να μπορούσαμε να εξασφαλίζουμε και τα προς το ζην.
Σύντομα κλείνει ένας κύκλος για σένα, καθώς αποφάσισες να φύγεις από τις Βρυξέλλες. Τι θα κρατήσεις από αυτή τη μοναδική δημοσιογραφική εμπειρία;
Το πόσοι άνθρωποι εκτός Ελλάδας δούλεψαν τόσο πολύ και τόσο εντατικά για να μείνει η Ελλάδα στην Ευρωζώνη. Οι Έλληνες πολίτες δεν το γνωρίζουν αυτό, αλλά υπάρχει μια πολύ μεγάλη μερίδα Ευρωπαίων τεχνοκρατών που έκαναν μεγάλο αγώνα, έμαθαν τόσα πολλά για τη χώρα μας, για το δημοσιονομικό μας σύστημα, τη νομοθεσία μας, την κουλτούρα μας, και δούλεψαν μέρα και νύχτα για να μείνει η Ελλάδα στο ευρώ. Αυτοί οι άνθρωποι από άλλες εθνικότητες ξέρουν την Ελλάδα καλύτερα από έμενα και εσένα και την πλειοψηφία των Ελλήνων πολιτών. Επίσης, θα κρατήσω του φοβερούς φίλους που γνώρισα εδώ και συνεργάστηκα μαζί τους. Τέλος, με εντυπωσιάζει το πώς μπαίνουν σε μια συνεδρίαση 28 ηγέτες με διαφορετικές ιδιοσυγκρασίες, κουλτούρες και ατζέντες και τελικά καταφέρνουν να βρουν μια κοινή γραμμή και να συμφωνήσουν. Αυτό είναι μαγικό!
Είσαι αισιόδοξη για την Ελλάδα;
Ναι είμαι. Θα έλεγα πως βρίσκομαι στην πιο αισιόδοξη φάση για τη χώρα μας [σ.σ. γέλια]. Έχουμε επιτέλους ταμεία γεμάτα, μια κυβέρνηση που δείχνει ότι θέλει να προχωρήσει σε συγκεκριμένες μεταρρυθμίσεις και όλα τα σημάδια είναι θετικά. Οι Έλληνες δοκίμασαν πολλές συνταγές, όμως στο τέλος δείχνει να νίκησε η ωριμότητα.
Βeauty is in the eye of the beholder λένε – κάτι πολύ αληθινό για τους Έλληνες όταν αναφέρονται στη χώρα τους. Είναι όντως η Ελλάδα το ομορφότερο μέρος του κόσμου;
Θα έλεγα ότι είναι από τις πιο όμορφες χώρες του κόσμου που έχω δει. Νομίζω ότι το φως και το μπλε χρώμα της χώρας μας δεν υπάρχει πουθενά αλλού και σε αυτό κυριολεκτώ.
