Το Πολιτιστικό Ίδρυμα Χατζηγάκη είναι μια πολυμορφική, πολυδιάστατη πλατφόρμα κοινωφελούς δράσης. Ιδρύθηκε το 2008 και ξεκίνησε την επίσημη λειτουργία του το 2012.
Πρεσβεύει το αποκρυσταλλωμένο όραμα του ιδρυτή, νομικού και λογοτέχνη Παναγιώτη Χρ. Χατζηγάκη, ο οποίος αφιέρωσε τη ζωή και την περιουσία του στην προαγωγή του πολιτισμού και στη διαφύλαξη της ιστορίας της χώρας μας μέσα από τη συγγραφή.
Θεμελιώθηκε, όμως, μέσα από τη θέληση και το πείσμα του συνιδρυτή, καθηγητή-ερευνητή ιατρού δρ Στέλιου Μ. Χατζηγάκη, ο οποίος υπηρέτησε τον άνθρωπο μέσα από την ιατρική επιστήμη για περισσότερα από 40 χρόνια και συνεχίζει να υπηρετεί τον άνθρωπο σε πιο καθολική μορφή, με την πραγμάτωση της αποστολής του ιδρύματος.
Από την προώθηση της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης σε απομακρυσμένες περιοχές μέχρι την υποστήριξη ευάλωτων κοινωνικών ομάδων μέσω πρωτοβουλιών όπως τα «Πακέτα Αγάπης» και τα «Γεύματα Αγάπης», το ίδρυμα υπηρετεί με συνέπεια τους σκοπούς του, ενώ από το 2022 δίνει έμφαση στην ενδυνάμωση των τοπικών κοινωνιών και στην κινητοποίηση εθελοντών.
Η Ελισάβετ Σ. Χατζηγάκη είναι μία από τις νεότερες και πιο δυναμικές εκπροσώπους της ιστορικής οικογένειας. Από το 2017, είναι γενική γραμματέας του Διοικητικού Συμβουλίου και σύμβουλος επικοινωνίας του Ιδρύματος Χατζηγάκη. Συνδυάζοντας φρέσκια ματιά, σεβασμό στην παράδοση της οικογένειας και στις αξίες του ιδρύματος, καθώς και έμφυτη ευαισθησία για κοινωνική προσφορά, αλληλεγγύη και περιβαλλοντική συνείδηση, η Ελισάβετ Χατζηγάκη εξηγεί με ποιον τρόπο έχει βάλει την προσωπική της σφραγίδα στις δράσεις του ιδρύματος.
«Επικοινωνία για εμένα σημαίνει σύνδεση».
Το Ίδρυμα Χατζηγάκη προάγει την παιδεία, τον πολιτισμό και την κοινωνική αλληλεγγύη ως εργαλεία ενδυνάμωσης και αλλαγής του κόσμου μας προς το καλύτερο. Γιατί επιλέξατε να δώσετε έμφαση σε αυτούς τους τομείς;
Οι στρατηγικοί πυλώνες της αποστολής μας ορίσθηκαν σε απόλυτη ευθυγράμμιση με τις αξίες και τη φιλοσοφία που καθορίζουν την οικογένεια Χατζηγάκη, η οποία μετρά πλέον σχεδόν 300 χρόνια ιστορίας με πολύτιμη και συνεχή συνεισφορά σε τομείς όπως η πολιτική, οι επιστήμες, ο πολιτισμός και η φιλανθρωπία.
Αδιαμφισβήτητα όμως, αφουγκραζόμενοι πάντα και τις διαρκώς μεταβαλλόμενες ανάγκες της κοινωνίας, εδώ και 16 χρόνια, συνεχίζουμε με αποφασιστικότητα και ταχύτητα να διανθίζουμε τους πυλώνες αυτούς με στοχευμένα προγράμματα και πρωτοβουλίες με σκοπό την ουσιαστική αντιμετώπιση καίριων κοινωνικο-περιβαλλοντικών ζητημάτων (λ.χ. επισιτιστική κρίση, συμπερίληψη, αναλφαβητισμός, κλιματική αλλαγή, έμφυλη βία).
Δείχνετε ξεχωριστό ενδιαφέρον στις τοπικές κοινότητες, οι οποίες, εκτός εξαιρέσεων, στον τόπο μας δεν ανθούν ιδιαίτερα. Με ποιους τρόπους οι στοχευμένες δράσεις σας έχουν ωφελήσει άμεσα αλλά και μακροπρόθεσμα τις κοινότητες αυτές;
Στο Ίδρυμα Χατζηγάκη, από την ίδρυσή του έως και σήμερα, εστιάζουμε στρατηγικά στην προάσπιση των δικαιωμάτων ακριτικών, δυσπρόσιτων κοινοτήτων και στην κατάρριψη της περιθωριοποίησής τους λόγω γεωγραφικής θέσης. Μέσα από στρατηγικά προγράμματα που υλοποιούνται από το 2012, όπως το «Μαζί για το Σχολείο», δίνεται πάντα προτεραιότητα στη στήριξη μαθητών-μαθητριών σε περιοχές που βρίσκονται μακριά από τα αστικά κέντρα, με στοχευμένες δωρεές εξοπλισμού, σχολικών ειδών, βελτίωση υποδομών, δωρεές σε έπιπλα.
«Θέτοντας τον πήχη των δράσεών μας όλο και πιο ψηλά, με ακόμα πιο απαιτητικούς στόχους, παραμένουμε προσηλωμένοι στην αποστολή και στον σκοπό μας».
Από το 2022 υλοποιούμε ενεργά και προγράμματα βιωματικής εκπαίδευσης στον άξονα της παιδείας, ξεκινώντας με το περιβαλλοντικό πρόγραμμα «Παιδεία & Περιβάλλον» από τα ακριτικά νησιά της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου και, εν συνεχεία, στην ηπειρωτική Ελλάδα, πιο πρόσφατα δε στον Έβρο.
Με το πρόγραμμα «Αποστολές Στήριξης», που υλοποιείται, κυρίως, σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης και σε ανθρωπιστικές κρίσεις, πάλι δίνεται πρώτη προτεραιότητα στην αρωγή απομακρυσμένων κοινοτήτων. Όπως έγινε, για παράδειγμα, στη Θεσσαλία, όπου βρεθήκαμε σε χωριά που επλήγησαν, σε σημεία με σημαντική απόσταση από τα κέντρα.
Οι τρόποι είναι πολλοί, ανάλογα με τη στόχευση του προγράμματος. Οι στόχοι είναι δύο: να γεφυρώσουμε το χάσμα των κοινοτήτων αυτών με ίση πρόσβαση σε γνώση, ερεθίσματα, τεχνολογίες, νέες πρακτικές, απαραίτητο εξοπλισμό κ.ά. και να δημιουργήσουμε νέες, πιο ενημερωμένες, πιο αφυπνισμένες γενιές, που έχουν ερεθίσματα αλλά και όραμα για το μέλλον, με απώτερο σκοπό να μπορέσουμε εμπράκτως να μιλήσουμε για κοινωνική κινητικότητα και ίσες ευκαιρίες.
«Η επισιτιστική κρίση είναι ένα καίριο, υπαρκτό, χρόνιο ζήτημα που καλούμαστε να αντικρίσουμε στα μάτια με κάθε νέα αποστολή, με κάθε νέα ιστορία, με κάθε νέο “Πακέτο Αγάπης”».
Η δράση «Πακέτα Αγάπης» θεωρώ πως είναι μια δύσκολη αποστολή, που φέρνει στην επιφάνεια σκληρές καθημερινές ιστορίες αλλά και ελπίδα. Θέλετε να μοιραστείτε κάποιες σκέψεις για την εμπειρία σας αυτή;
Το πρόγραμμα «Πακέτα Αγάπης» έχει πράγματι μια ιδιαίτερα «δύσκολη» αποστολή. Ξεκίνησε το 2012, καθώς η χώρα μας βίωνε ήδη μια ατέρμονη οικονομική αστάθεια με σοβαρές και βαθιά ριζωμένες προεκτάσεις στον κοινωνικό ιστό, με αποτέλεσμα τα αιτήματα που δεχόμασταν προς υποστήριξη για παροχή βασικών αγαθών/ειδών πρώτης ανάγκης να είναι ατελείωτα.
Αναλογιζόμενοι τα όσα έχουμε βιώσει μέσα από το πρόγραμμα, ερχόμενοι σε επαφή με ιστορίες πολύτεκνων οικογενειών, ομάδες ανθρώπων που δραστηριοποιούνται στο πεδίο, με ευάλωτες ομάδες σε συνθήκες αστεγίας, καταθέτω μετά βεβαιότητος ότι η πραγματική δυσκολία, εν τέλει, έγκειται στην ωμή συνειδητοποίηση ότι η επισιτιστική κρίση είναι ένα καίριο, υπαρκτό, χρόνιο ζήτημα που καλούμαστε να αντικρίσουμε στα μάτια με κάθε νέα αποστολή, με κάθε νέα ιστορία, με κάθε νέο «Πακέτο», κυρίως όμως ότι χρήζει άμεσης, σοβαρής, ουσιαστικής αντιμετώπισης σε επίπεδο πολιτείας και επίσης ότι όλα, τελικά, ξεκινούν από την αγάπη, αγάπη για τον συνάνθρωπο, αγάπη για την προσφορά.
Έτσι, λοιπόν, μέσα από μια αλυσίδα προσφοράς και αγάπης, αυτή του ιδρύματος, έχουμε καταφέρει από το 2012 έως σήμερα να προσφέρουμε χιλιάδες «Πακέτα Αγάπης» και τόνους τροφίμων και ειδών πρώτης ανάγκης. Ωστόσο, η προσπάθειά μας κάθε χρόνο εντείνεται, η αλυσίδα επεκτείνεται και προστίθενται νέοι κρίκοι, επιχειρήσεις, φορείς της ΚτΠ, με στόχο καμία οικογένεια, κανένας ευάλωτος συμπολίτης μας να μην αισθάνεται αβοήθητος και μόνος.
«Κάθε νέο βήμα που κάνουμε μας φέρνει πιο κοντά στο όραμά μας για μια κοινωνία που τη διέπουν η ισότητα, η ισονομία, η συνοχή».
Αξίζει να αναφέρω ότι στο πρόγραμμα συμβάλλουν περισσότερες από 30 επιχειρήσεις από την Ελλάδα και το εξωτερικό, με «Πακέτα» που φτάνουν σε συνεργαζόμενους φορείς και οργανισμούς σε όλη τη χώρα. Υπάρχει όμως και μία ακόμα μεταβλητή σ’ αυτή την εξίσωση του προγράμματος: επιθυμούμε να κινητοποιήσουμε όλους τους πολίτες να γίνουν μέρος αυτής της αλυσίδας, ξεκινώντας με ένα «Πακέτο», με μία σκέψη, με μία κίνηση – με αυτόν τον στόχο προετοιμάζουμε ένα νέο έργο ευαισθητοποίησης, απόλυτα συνδεδεμένο με το πρόγραμμα, για το οποίο πολύ σύντομα θα μπορώ να σας πω περισσότερα.
Ως νέα γυναίκα με εξειδίκευση στην επικοινωνία και στο μάρκετινγκ, πώς έχετε ενσωματώσει την επαγγελματική σας εμπειρία στην εξέλιξη του ιδρύματος;
Επικοινωνία για εμένα σημαίνει σύνδεση. Εργάζομαι από το 20 μου στον κλάδο της εταιρικής επικοινωνίας και του μάρκετινγκ, αρχικά στο εξωτερικό και εν συνεχεία ως σύμβουλος επιχειρήσεων (FMCGs, Τεχνολογία, Μόδα, Πολιτισμός) και φορέων της ΚτΠ.
Έχοντας αποκτήσει σφαιρική και πολύτιμη εμπειρία, από το 2017 ξεκινώ να συνεισφέρω στο ίδρυμα, με την πρόθεση όλη τη γνώση και την εξειδίκευσή μου να τη μεταλαμπαδεύσω στην ομάδα, αλλά και με την επιθυμία να την αξιοποιήσω για την υγιή εξέλιξη της αποστολής του ιδρύματος.
Σταδιακά, προχωράμε σε εποικοδομητικές αλλαγές στη δομή λειτουργίας του ιδρύματος, εγκαθιδρύοντας προγράμματα monitoring αντικτύπου και ενεργό μητρώο καταγραφής της πορείας των επωφελούμενών μας με το πρόγραμμα #StayConnected, αναδιαμορφώνοντας τους τρόπους συλλογής δεδομένων από το πεδίο και θεμελιώνοντας ένα πιο σύγχρονο, άμεσο, αποτελεσματικό modus operandi. Το 2022 προχωράμε σε στρατηγικό επαναπροσδιορισμό της αποστολής, έπειτα από αρκετό καιρό έρευνας και αφουγκραζόμενοι τις ανάγκες της κοινωνίας.
Ως αποτέλεσμα, εντάσσουμε για πρώτη φορά τα βιωματικά εκπαιδευτικά προγράμματα, που θεμελιώνονται με εκπαιδευτικές δράσεις που σχεδιάζουμε και υλοποιούμε στο πεδίο. Έτσι γεννιέται το βιωματικό περιβαλλοντικό πρόγραμμα «Παιδεία & Περιβάλλον», με στόχο να προάγει τον περιβαλλοντικό αλφαβητισμό σε ακριτικές σχολικές κοινότητες.
Το 2023 ξεκινάμε ένα ακόμα πρόγραμμα, τις «Ημέρες Προσφοράς & Συμπερίληψης», δημιουργώντας ένα καινοτόμο, πρόσφορο πλαίσιο δράσης, στο οποίο προσκαλούμε ομάδες να συμβάλλουν συλλογικά για την κατανόηση και την προστασία του περιβάλλοντος, δίνοντας το ίδιο βήμα και σε άτομα με αναπηρίες.
«Επιθυμούμε να κινητοποιήσουμε όλους τους πολίτες να γίνουν μέρος αυτής της αλυσίδας, ξεκινώντας με ένα “Πακέτο”, με μία σκέψη, με μία κίνηση».
Τέλος, μέρος της αύξησης της εξωστρέφειας του ιδρύματος είναι και η θεμελίωση των προγραμμάτων «Πρακτικής Άσκησης και Εθελοντισμού». Έτσι, η επικοινωνία αποκτά νόημα και η σύνδεση με τον σκοπό γίνεται ουσιαστική.
Ποιες είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζετε στη διαχείριση του ιδρύματος και στην υλοποίηση των στόχων σας;
Τ
ο Ίδρυμα Χατζηγάκη είναι ένας ζωντανός οργανισμός, οι προκλήσεις είναι η καθημερινότητά μας. Είναι πάντα εκεί για να μας θυμίζουν ότι οφείλουμε να εργαζόμαστε πιο αποτελεσματικά, πιο στοχευμένα και σίγουρα με μεγαλύτερη διορατικότητα.
Αναφερόμενη στα ετήσια προγράμματα δωρεών («Μαζί για το Σχολείο», «Πακέτα Αγάπης»), ομολογουμένως μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις είναι πάντα η διαδικασία διασφάλισης διαχείρισης μιας δωρεάς που γίνεται από το ίδρυμα σε κάποιον φορέα, οργανισμό ή σχολική μονάδα. Από το 2017 όμως έχουμε αναπτύξει εργαλεία που μας βοηθούν να πορευόμαστε με διαφάνεια και συνέπεια απέναντι στους συνοδοιπόρους και απέναντι στους ωφελούμενούς μας. Αυτό βέβαια συνδέεται και με τις ιδιαίτερα «αυστηρές» επιλογές εταίρων και συνεργατών που κάνουμε για την υλοποίηση των έργων.
«Οι συνεργασίες μας μας κάνουν υπερήφανους, μας κάνουν καλύτερους, όχι ως φορείς, πρωτίστως ως ανθρώπους. Γιατί μαζί μπορούμε καλύτερα».
Αν μιλήσουμε για τα βιωματικά εκπαιδευτικά μας προγράμματα («Παιδεία & Περιβάλλον») που υλοποιούνται στο πεδίο, εκεί οι προσκλήσεις είναι πάντα… περισσότερες, καθώς το πλαίσιο στο οποίο κινούμαστε είναι ευμετάβλητο, με αρκετές διαδικασίες και αρκετούς συμβαλλόμενους.
Χαρακτηριστικά, τον Νοέμβριο του 2024 βρεθήκαμε στον Έβρο για το πρόγραμμα «Το Δάσος, Το Σπίτι μας», όπου στο πεδίο συνεισέφεραν περισσότερα από 20 άτομα.
Έχουμε λοιπόν ένα τεράστιο αίσθημα ευθύνης, ως συντονιστές των έργων, απέναντι σε όλες τις ομάδες των συμβαλλόμενων, αλλά κυρίως απέναντι στους τελικούς αποδέκτες του εκπαιδευτικού προγράμματος, που είναι κυρίως μαθητές/μαθήτριες προσχολικής/σχολικής ηλικίας.
«Το 2024 ήταν μία δυνατή χρονιά, με πάνω από 150% αύξηση της δραστηριότητας του ιδρύματος, παρά τους δύσκολους στόχους, και με πολύτιμα επιτεύγματα».
Εν τέλει, όμως, αυτή είναι και η μεγαλύτερη πρόκληση για εμάς: πως κάθε φορά, θέτοντας τον πήχη των δράσεών μας όλο και πιο ψηλά, με ακόμα πιο απαιτητικούς στόχους, παραμένουμε προσηλωμένοι στην αποστολή και στον σκοπό μας, κάνουμε το έργο μας ακόμα πιο ουσιαστικό, γινόμαστε πιο χρήσιμοι στο κοινωνικό σύνολο, συμπαρασύροντας όλο και περισσότερες/ους σε αυτό.
Για την επιτυχία των προγραμμάτων του ιδρύματος συνεργάζεστε και με άλλους φορείς. Ποιες από τις συνεργασίες αυτές ξεχωρίζετε;
Οι συνεργασίες είναι πολιτισμός, είναι δύναμη, είναι έμπνευση. Πρόθεσή μας είναι να διαμορφώνουμε πάντα πρόσφορο έδαφος για συνεργασίες με μακροβιότητα, επιλεκτικά, με συνεργάτες και εταίρους με τους οποίους μας συνδέει η αφοσίωση στο ουσιαστικό, αυθεντικό, αξιόπιστο έργο προσφοράς στην κοινωνία.
Όλες οι συνεργασίες μας λοιπόν είναι ξεχωριστές, γιατί ξεκινούν από ξεχωριστούς ανθρώπους. Μία από αυτές είναι με το Library4All και την Ελένη Γερουλάνου, από το 2018 ενώνουμε δυνάμεις και εμπλουτίζουμε σχολικές βιβλιοθήκες. Μία ακόμα είναι με τον Σύνδεσμο Ελληνικών Βιομηχανιών Τροφίμων (ΣΕΒΤ), που ξεκίνησε το 2023, σε μια εξαιρετικά δύσκολη συγκυρία, με τις πλημμύρες στη Θεσσαλία. Μέσα από τη συνεργασία μας καταφέραμε να στείλουμε τις πρώτες ημέρες μετά τις καταστροφές περισσότερους από 13 τόνους τροφίμων, με την άμεση κινητοποίηση των μελών-επιχειρήσεων.
«Δίνεται πάντα προτεραιότητα στη στήριξη μαθητών-μαθητριών σε περιοχές που βρίσκονται μακριά από τα αστικά κέντρα».
Αξιόλογοι συνεργάτες και σταθεροί εταίροι σε πληθώρα προγραμμάτων μας είναι και οι Παιδικό Ινστιτούτο Τεχνολογίας (CIT) και Educaid, με τη Μαριλίζα Ποντικού-Λιγνού και την Ουρανία Κάππου και την εξαιρετική ομάδα εκπαιδευτικών, όπου μαζί δημιουργούμε το εκπαιδευτικό υλικό και διαμορφώνουμε τις δράσεις των προγραμμάτων, με έμφαση σε καινοτόμες μεθόδους με STEAM δραστηριότητες.
Επίσης, δεν θα μπορούσα να μην αναφερθώ στην πιο πρόσφατη συνεργασία μας με την Emfasis Non-Profit και τη Μαρία Καρρά, όπου με σοβαρότητα και φερεγγυότητα η ομάδα της λειτουργεί σαν δυνατός κρίκος στο πεδίο και μαζί κάνουμε την αλυσίδα προσφοράς για τις πιο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες αδιάσπαστη.
Επειδή προσωπικός μου στόχος μου, εξαρχής, ήταν να δοθεί βάρος στη διεύρυνση των στρατηγικών μας συνεργασιών με νέους συνοδοιπόρους που μοιραζόμαστε την ίδια φιλοσοφία, αξίζει επίσης να αναφέρω και τις συνεργασίες με την HP Ελλάδος, τη Skroutz ΑΕ, τις Εκδόσεις Διόπτρα, την ΑCS Ταχυδρομικές Υπηρεσίες, το ΔΕΔΔΗΕ, την ΟΚ! Anytime Market, το Ίδρυμα Μποδοσάκη, τη Microsoft Ελλάδος κ.ά., καθώς και με ομάδες φορέων και οργανισμών με τους οποίους ενώνουμε τις φωνές μας και επιτελούν ουσιαστικό έργο, όπως η Wise Greece, η AHEPA Hellas κ.ά.
Είναι αλήθεια ότι οι συνεργασίες μας μας κάνουν υπερήφανους, μας κάνουν καλύτερους, όχι ως φορείς, πρωτίστως ως ανθρώπους. Γιατί μαζί μπορούμε καλύτερα.
Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια για το ίδρυμα; Υπάρχουν νέες δράσεις ή πρωτοβουλίες που σκοπεύετε να ανακοινώσετε σύντομα;
Το 2024 ήταν μια δυνατή χρονιά, με πάνω από 150% αύξηση της δραστηριότητας του ιδρύματος, παρά τους δύσκολους στόχους, και με πολύτιμα επιτεύγματα. Ο προγραμματισμός για τη νέα χρονιά ορίζει ότι τα πέντε στρατηγικά μας προγράμματα («Παιδεία & Περιβάλλον», «Μαζί για το Σχολείο», «Πακέτα Αγάπης», «Ημέρες Προσφοράς & Συμπερίληψης» και «Αποστολές Στήριξης») συνεχίζονται κανονικά με νέα στοχοθεσία και περαιτέρω διεύρυνση των αξόνων τους.
«Με απώτερο σκοπό να μπορέσουμε εμπράκτως να μιλήσουμε για κοινωνική κινητικότητα και ίσες ευκαιρίες».
Πιο συγκεκριμένα, το πρόγραμμα «Παιδεία & Περιβάλλον», έχοντας ολοκληρώσει επιτυχώς τον 3ο Κύκλο στον Έβρο το 2024, ταξιδεύει και πάλι στη νησιωτική Ελλάδα, σε 10 ακριτικά νησιά του Βορείου και Νοτίου Αιγαίου. Το «Μαζί για το Σχολείο» φέτος επεκτείνεται, με το «Μαζί για το Σχολείο Global», σε μια συντονισμένη προσπάθεια υποστήριξης σχολικών μονάδων-δομών της ομογένειας σε Αφρική, Αίγυπτο, Ινδία κ.ά. Τέλος, εντός του έτους ευελπιστούμε να είμαστε σε θέση να ανακοινώσουμε σημαντικά νέα έργα που θα αφορούν τους άξονες Πολιτισμός και Κλιματική Ανθεκτικότητα-Υγεία.
Η νέα χρονιά μας βρήκε να σχεδιάζουμε τα επόμενα έργα μας, με ευγνωμοσύνη για όσα έχουμε καταφέρει και αποφασιστικότητα για όσα θέλουμε ακόμα να καταφέρουμε. Άλλωστε, κάθε νέο βήμα που κάνουμε μας φέρνει πιο κοντά στο όραμά μας για μια κοινωνία που τη διέπουν η ισότητα, η ισονομία, η συνοχή.
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
Ελένη Βενιζέλου-Rodriguez | Ταξίδι Μετά τις Σπουδές ή Take a Year Gap
Βιβή Ριζάβα: «Το Employer Branding δεν Είναι Μόδα, Αλλά Σχέδιο Δράσης»
