Τη φετινή χρονιά στην αθηΝΕΑ σκεφτήκαμε να αναζητήσουμε προσωπικές ματιές. Τις ματιές 12 φωτογράφων: έναν/μία για κάθε μήνα του χρόνου. Η επιθυμία μας, να μοιραστούν μαζί μας αγαπημένες φωτογραφίες τους, αλλά και να αποκαλύψουν τον κόσμο τους πίσω από τα κλικ της μηχανής τους. Προσκεκλημένος φωτογράφος για τον Απρίλιο είναι ο Αντώνης Γιακουμάκης.
Ο Αντώνης Γιακουμάκης γεννήθηκε και μεγάλωσε στα Χανιά της Κρήτης. Τώρα ζει στο Χαλάνδρι Αττικής. Ασχολείται με τη φωτογραφία συστηματικά από το 2012 – μέχρι τότε τον απορροφούσε για 37 χρόνια η πληροφορική. Έχει παρακολουθήσει πολλά σεμινάρια και έχει λάβει μέρος σε ομαδικές εκθέσεις και διαγωνισμούς. Πολλές από τις φωτογραφικές του ακολουθίες (σειρές) έχουν δημοσιευτεί κυρίως σε ξένα αλλά και ελληνικά περιοδικά και εξειδικευμένες ιστοσελίδες. Είναι ενεργό μέλος της φωτογραφικής ομάδας «PHOTOPIA», αλλά παράλληλα συμμετέχει και σε άλλες ομάδες φωτογραφίας.
«Θα έλεγα πως η “φιλοσοφία” μου (σε πολλά εισαγωγικά) για την τέχνη της φωτογραφίας είναι η αγάπη για τους ανθρώπους, το περιβάλλον. Να “περπατάς στα πράγματα”, να ενδιαφέρεσαι και να ανησυχείς για το τι συμβαίνει γύρω σου».
Τι είναι αυτό που θα τραβήξει το βλέμμα και θα σας κάνει να σηκώσετε την κάμερα; Είναι ο φωτογράφος ένας καλλιτέχνης που φιλοσοφεί για μια στιγμή; Για όσο κρατάει ένα κλικ;
Νομίζω η ίδια η ζωή σε όλες τις εκφάνσεις της. Από τον άνθρωπο και το περιβάλλον του, το αστικό και επαρχιακό τοπίο. Η εγκατάλειψη, η απουσία, μια σκηνή του δρόμου. Εμπνέομαι από μια εικόνα όπου υπονοείται η ανθρώπινη παρουσία. Σκέφτομαι συχνά ότι η φωτογραφία είναι μια εσωτερική ανάγκη να εκφράσουμε τα συναισθήματά μας και να ξαναζήσουμε εικόνες που συχνά περνούν κινηματογραφικά από τα μάτια μας ή που μας παρουσιάζονται τυχαία ξαφνικά. Χρησιμοποιώντας έναν υπερθετικό τόνο: για να εγκλωβιστεί ο χρόνος και να περάσει στην αθανασία.
Θα έλεγα πως η «φιλοσοφία» μου (σε πολλά εισαγωγικά) για την τέχνη της φωτογραφίας είναι η αγάπη για τους ανθρώπους, το περιβάλλον. Να «περπατάς στα πράγματα», να ενδιαφέρεσαι και να ανησυχείς για το τι συμβαίνει γύρω σου».
Πρέπει να ξέρετε, όλα όσα βλέπουν τα μάτια μας δεν είναι πάντα αυτά που φαίνονται. Ο κόσμος δεν είναι αυτό που βλέπουμε! Είναι αυτό το απροσδιόριστο και ασαφές που μας οδηγεί σε μια προσωπική προσέγγιση προσπαθώντας να το αναλύσουμε, χωρίς κάθε φορά να το επιτυγχάνουμε. Πρέπει όμως να είναι μια συνεχής πορεία…
Θα θέλατε μας συστήσετε τις αγαπημένες σας φωτογραφικές μηχανές;
Έχω dslr (Nikon), έχω mirrorless (Olympus), έχω κινητό… Κάποιο απ’ όλα είναι πάντα μαζί μου για χρήση. Όμως, συνηθίζω να λέω πως… χρησιμοποιώ την καρδιά και τα μάτια μου, δεν χρειάζομαι εξοπλισμό για να εκφράσω τα συναισθήματά μου.
Από την αναλογική κάμερα στην πλήρη ψηφιοποίηση. Καθώς αλλάζει ο εξοπλισμός, αλλάζει και ο τρόπος με τον οποίο φωτογραφίζουμε;
Βλέπετε, η πληροφορική και…. η καριέρα δεν μου έδωσαν πολύ προσωπικό χρόνο ώστε να κάνω πολλά πράγματα με την Yashica που είχα με φιλμ τότε, έτσι δεν έχω παγιωμένη άποψη για τη μετάβαση. Πιστεύω ότι, πέρα από την όποια αλλαγή εξοπλισμού, την ανάπτυξη της τεχνολογίας κ.λπ., υπάρχει μια φράση του μεγάλου Έλληνα συγγραφέα, για μένα, του Νίκου Καζαντζάκη, που με σηματοδοτεί: «Έχεις τα πινέλα, έχεις τα χρώματα, ζωγράφισε τον παράδεισο και μπες μέσα».
Όλα τα πράγματα στη ζωή εξελίσσονται μέρα με τη μέρα. Η ωριμότητα του ματιού με κάνει πιο ελεύθερο και πιο διεισδυτικό, νομίζω. Σε κάποιο βαθμό αυτό οφείλεται στο ότι βλέπω, σχεδόν καθημερινά, πολλές φωτογραφίες «κλασικών» ή νεότερων φωτογράφων και τις «διαβάζω» με περισσότερη προσοχή.
Επεξεργάζεστε τις φωτογραφίες σας; Η ψηφιακή επεξεργασία είναι απαραίτητη συνθήκη στη φωτογραφία σήμερα;
Η μετέπειτα επεξεργασία, στο lightroom που χρησιμοποιώ, δεν είναι τίποτα άλλο από τη φάση της επόμενης δημιουργίας, που με βοηθά να συνειδητοποιήσω την εικόνα που είδα ή θα ήθελα να δω τη στιγμή του κλικ, αλλά δεν «έπιασα» όπως στιγμιαία «είδα» ή «φαντάστηκα»! Δεν ξέρω αν συμβαίνει σε άλλους, αλλά πολλές φορές τη στιγμή του κλικ έχω μια εικόνα στα μάτια μου και παράλληλα την αίσθηση πως αυτή έχει αποθηκευτεί στην κάρτα της κάμερας ή του κινητού τηλεφώνου. Με την επεξεργασία, λοιπόν, υλοποιώ μια «ψευδαίσθηση», που για μένα όμως είναι η πραγματικότητά μου.
«Η φωτογραφία είναι για μένα όλα τα πράγματα που δεν θέλω να ξεχάσω όπως τα βλέπω μια συγκεκριμένη στιγμή στον χώρο που βρίσκομαι, κινούμαι, ακούω και παρατηρώ».
Εκτυπώνετε τις φωτογραφίες σας;
Ναι, εφόσον πρόκειται να συμμετάσχουν σε κάποια έκθεση. Δίνω ιδιαίτερη σημασία στη δημιουργία βιβλίων. Ήδη έχω τυπώσει 4 βιβλία, μέσω του site Blurb.
Σε ποιους φωτογράφους έχετε «αδυναμία»; Θέλετε να αναφέρετε τους αγαπημένους σας;
Ανάμεσα στους πολλούς σπουδαίους φωτογράφους, θεωρώ τον André Kertész δάσκαλο της φωτογραφίας. Ο φωτογράφος που με τον φακό του έδειξε την αξία του ασήμαντου. Φωτογράφιζε για περισσότερο από μισό αιώνα στην Ουγγαρία, στο Παρίσι και στη Νέα Υόρκη, δημιουργώντας μερικές από τις πιο απλές και ποιητικά συναρπαστικές εικόνες που έγιναν ποτέ. Ο André Kertész συνήθιζε να λέει: «Εκφράζω τα συναισθήματά μου σε μια δεδομένη στιγμή. Όχι αυτό που βλέπω, αλλά αυτό που νιώθω!» Και φυσικά, ο μεγάλος Κωνσταντίνος Μάνος, ο Έλληνας φωτογράφος των απλών ανθρώπων.
Τελικά, τι σημαίνει για εσάς η φωτογραφία; Καταγραφή και αποτύπωση της πραγματικότητας, «μεταμόρφωση» της πραγματικότητας, έκφραση, άσκηση «ύφους»;
Η φωτογραφία είναι για μένα όλα τα πράγματα που δεν θέλω να ξεχάσω όπως τα βλέπω μια συγκεκριμένη στιγμή στον χώρο που βρίσκομαι, κινούμαι, ακούω και παρατηρώ. Είναι ένα ή πολλά κλικ που αποτυπώνουν ένα γεγονός, μια σκηνή, ακινητοποιώντας τον χρόνο στον χώρο όπου διαδραματίζεται. Δημιουργείται έτσι αθέλητα μια νέα πραγματικότητα ή καλύτερα συνειδητότητα, που νιώθεις την ανάγκη να μοιραστείς με άλλους με την προσδοκία της κατανόησης.
Ναι, η φωτογραφία δεν είναι αντικειμενική! Η δύναμή της, για μένα βρίσκεται στη συμμετρία, στην καθαρότητα και στη λιτότητα. Στη δημιουργία κατά τη θέασή της συναισθημάτων, αφηγήσεων, αντικατοπτρίζοντας τον κόσμο που κρύβεται μέσα μας. Δεν φωτογραφίζω έχοντας στόχους και προθέσεις. Δεν προσδιορίζομαι σε ένα συγκεκριμένο είδος φωτογραφίας και δεν πιστεύω στους φωτογραφικούς διαχωρισμούς, στην κατηγοριοποίηση.
Μου αρέσει λοιπόν να φτιάχνω ιστορίες, σαν ένας παραμυθάς της φωτογραφίας (βρίσκοντας την κατάλληλη οπτική γωνία), γιατί, όπως λέει ο Ansel Adams, «Δεν κάνεις μια φωτογραφία απλώς με την κάμερα. Όταν φωτογραφίζεις “κουβαλάς” μαζί σου όλες τις εικόνες που έχεις δει, τα βιβλία που έχεις διαβάσει, τη μουσική που έχεις ακούσει, τους ανθρώπους που έχεις αγαπήσει».
Περισσότερες φωτογραφίες του Αντώνη Γιακουμάκη μπορείτε να βρείτε εδώ: site | behance.net | facebook | instagram
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
Φωτογράφος του Μήνα | Μάνος Μανιός
