Στους πρόποδες του Πάικου, η ευρύτερη περιοχή της Γουμένισσας είναι ένας τόπος ευλογημένος, λόγω της υπέροχης φύσης, αλλά και των μοναδικών κρασιών της. Η αμπελουργική ζώνη των ομώνυμων οίνων ΠΟΠ θεσμοθετήθηκε το 1979, με τη γηγενή ποικιλία Νεγκόσκα να συμπληρώνει και να μαλακώνει το επικρατές Ξινόμαυρο, χαρίζοντας μοναδικού χαρακτήρα κρασιά. Φυσικά, τη Νεγκόσκα θα τη βρείτε και μόνη της ως μονοποικιλιακό οίνο, από το Κτήμα Τάτση που την παράγει από το 2007 με μεγάλη επιτυχία.
Η Γουμένισσα δεν είναι μεγάλο οινοτόπι. Η ζώνη ΠΟΠ Γουμένισσα είναι η μικρότερη από τις τέσσερις αμπελουργικές ζώνες ΠΟΠ στις οποίες συμμετέχει η ποικιλία Ξινόμαυρο – οι άλλες τρεις είναι οι ΠΟΠ Αμύνταιο, ΠΟΠ Νάουσα και ΠΟΠ Ραψάνη. Τα τελευταία, όμως, χρόνια έχει καταφέρει να τοποθετηθεί στον εγχώριο οινικό χάρτη.
Στην περιοχή δραστηριοποιούνται γνώριμα ονόματα της ελληνικής οινοποιίας -Αϊδαρίνης, Τάτσης, Χατζηβαρίτης, Βαλτάρας και, φυσικά, Μπουτάρης- ενώ στη Γουμένισσα σημειώθηκε και η τελευταία… μεταγραφή του Κτήματος Βιβλία Χώρα των Βαγγέλη Γεροβασιλείου και Βασίλη Τσακτσαρλή, που εξαγόρασαν τους αμπελώνες του Κτήματος Τίτου Ευτυχίδη.
Ένας Προορισμός για Ξεκούραση και Αναζωογόνηση
Το κρασί που παράγουν, το οποίο ταξιδεύει σε ολόκληρη τη χώρα, αλλά και στο εξωτερικό, είναι ο καλύτερος πρεσβευτής της περιοχής, γεγονός που έχει βαλθεί να αξιοποιήσει ο Εμποροεπαγγελματικός Σύλλογος Γουμένισσας, με πρόεδρο τον Σάκη Τραχανίδη και αντιπρόεδρο τον Χρήστο Τουλούπη, αναλαμβάνοντας να συνδέσει όλους τους παίκτες που πιστεύουν ότι η εξωστρέφεια αποτελεί κλειδί. Άλλωστε, όταν κάποιος επιλέγει να απολαύσει μία “Γουμένισσα”, είναι επόμενο να ψάξει να μάθει για τον τόπο από τον οποίο προέρχεται το εξαιρετικό κρασί που θα καταναλώσει.
Η αμπελουργική ζώνη των ομώνυμων οίνων ΠΟΠ θεσμοθετήθηκε το 1979, με τη γηγενή ποικιλία Νεγκόσκα να συμπληρώνει και να μαλακώνει το επικρατές Ξινόμαυρο, χαρίζοντας μοναδικού χαρακτήρα κρασιά.
Αν μάλιστα αποφασίσει να επισκεφτεί την περιοχή, θα έχει την ευκαιρία να δει από κοντά την εξαιρετική δουλειά των οινοποιείων που είναι όλα επισκέψιμα, αλλά και να αγοράσει ετικέτες που ίσως δυσκολευτεί να βρει στην αγορά.
Στην περιοχή βρίσκεται και το μεγαλύτερο Καστανόδασος στην Ελλάδα, με τα πιο νόστιμα κάστανα, λένε οι ντόπιοι, λόγω του νερού και του μικροκλίματος. Η εξαιρετική ατμόσφαιρα και η μηδαμινή υγρασία καθιστούν άλλωστε τη Γουμένισσα εξαιρετική επιλογή για όποιον επιθυμεί ξεκούραση και αναζωογόνηση.
Τα υπέροχα φθινοπωρινά τοπία στο δάσος του Πάικου, από τα πιο πολυφωτογραφημένα στην Ελλάδα, συνθέτουν μια πολύχρωμη παλέτα και τα άφθονα νερά που ρέουν παντού είναι πηγή ζωής και προστατεύονται από τα μέλη της τοπικής κοινωνίας, που αντιλαμβάνονται ότι το περιβάλλον χαρίζει ποιότητα στην καθημερινότητά τους.
Τα τέσσερα μοναστήρια – η Ιερά Μονή των Αγίων Ραφαήλ, Νικολάου και Ειρήνης, το μοναστήρι της Παναγίας της Γουμένισσας, το Ιερό Κοινόβιο Οσίου Νικοδήμου του Αγιορείτου και το Ιερό Ησυχαστήριο Αγίου Γεωργίου Ανύδρου- εκτός από εστίες πνευματικότητας, είναι και αρχιτεκτονικά μνημεία, ενώ, όπως και σε άλλες περιοχές, αποτελούν επιτομή καλαισθησίας και καθαριότητας. Αιώνες στέκουν εμβληματικά και προσφέρουν πολλά με τη γαλήνη που εκπέμπουν.
Η ιστορία και η παράδοση βρίσκονται παντού και αξίζει να διαβάσετε για κάθε χωριό που θα επισκεφτείτε. Το καλύτερο βέβαια είναι να σταματάτε στα καφενεία για πληροφορίες -καλύτερα κι από το Google- και να μιλάτε με τους θαμώνες που θα σας διηγηθούν ιστορίες και θα σας μυήσουν στα μυστικά της περιοχής.
Υπό τον Ήχο των Χάλκινων
Η πιο γνωστή παράδοση και το πιο ελκυστικό εξαγώγιμο προϊόν για χρόνια ήταν τα περίφημα Χάλκινα της Γουμένισσας. Μουσικοί που μαθαίνουν την τέχνη από τους παλαιότερους, πολλαπλασιάζονται και πολλές φορές σε περιόδους γιορτών τους βλέπεις παντού στη βόρεια Ελλάδα και αναρωτιέσαι πόσοι είναι.
Ο αριθμός τους ξεπερνά τους 200 και ο ήχος τους θυμίζει τη Βαλκάνια παράδοση, με τη μουσική να είναι ένα μείγμα από δημοτικά, πειραγμένα τζαζ κομμάτια, αλλά και ήχους πιο λαϊκούς. Το σίγουρο είναι ότι αν βρεθείτε σε πανηγύρι στην περιοχή, με λίγο καλό κρασί ή τσίπουρο, μετά από λίγες ώρες θα ζείτε ως πρωταγωνιστής ταινίας.
Η ζωή αιωρείται με καλό κρασί και μουσική. Αν συνοδεύεται και από χαρά και γέλια, γίνεται κυριολεκτικά ένα μικρό καθημερινό θαύμα. Τέτοια έβλεπε και ο Θεόδωρος Αγγελόπουλος και επέλεξε να γυρίσει πολλές σκηνές από τον “Μελισσοκόμο” εκεί. Αλλά και ο Τάσος Ψαρράς έκανε ταινία, “Το Εργοστάσιο”, με σκηνικό την περιοχή.
Το Κάτι Παραπάνω
Σε όλα τα εστιατόρια θα βρουν οι επισκέπτες πιάτα με υλικά από τοπικά προϊόντα -η περιοχή έχει εξαιρετικά τυροκομεία και περίφημα ζυμαρικά (τραχανά και χυλοπίτες)- ενώ αν είναι χειμώνας το κάστανο παίζει πολύ σε σάλτσες και σε σαλάτες. Υπάρχει περιθώριο να γίνουν ακόμη πιο ποιοτικές και προσεγμένες γαστρονομικές προτάσεις και ετοιμάζονται στο επόμενο διάστημα, όπως δείχνουν και οι κινήσεις που κάνει ο Εμποροεπαγγελματικός Σύλλογος που προσπαθεί να παρακινήσει και νεότερους να επενδύσουν στην περιοχή. Στα τοπικά προϊόντα του πρωτογενούς τομέα επενδύει και ο αντιπεριφερειάρχης Αγροτικής Οικονομίας Σωτήρης Μπάτος, που έχει μάλιστα και καταγωγή από την περιοχή.
Όσο για τη διαμονή, στη Γουμένισσα θα βρείτε καλόγουστους ξενώνες, όπως ο Δημοσθένης μέσα στην πόλη, οι Παρυφές στη Γρίβα, το Άρωμα Πάικου στην Καστανερή και το Μοσχόπολις στα Μεγάλα Λιβάδια.
Πολύ κοντά στη Γουμένισσα είναι και η μεγαλύτερη πύλη εισόδου για την Ελλάδα, μετά το αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος, η περίφημη περιοχή των Ευζώνων. Την πύλη αυτή θέλουν να αξιοποιήσουν από την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, με την ανάπτυξη του οδικού τουρισμού, ενώ ήδη ο εντεταλμένος σύμβουλος αρμόδιος για τον τουρισμό, Αλέξανδρος Θάνος, σχεδιάζει να περάσει από εκεί το κλαμπ της Ferrari.
Υπάρχουν όμως κι άλλοι συνδυασμοί και συνεργασίες που έχουν ενδιαφέρον. Οι αθλητικές διοργανώσεις με αγώνες ορεινού τρεξίματος και ποδηλασίας σε όλα τα χωριά του Δήμου Παιονίας (Μεγάλα Λιβάδια, Γρίβα, Καστανερή και Γουμένισσα) προσφέρουν προβολή και δημοσιότητα και έρχονται να καλύψουν την ανάγκη όσων επισκέπτονται την περιοχή για δραστηριότητες.
Οι μουσικές από τα Χάλκινα δένουν όλα αυτά τα στοιχεία σε μια γιορτή ζωής που μόνο εκεί, στη γωνιά του Κιλκίς, μπορεί να βρεις σε απόλυτη αρμονία.
Φωτογραφίες: Γιάννης Ψαθάς
