Η σύγχρονη Πυθία των Δελφών ή αλλιώς Delphi είναι ένα ερευνητικό «πρωτότυπο», ένα ημιτελές ψηφιακό προϊόν, που δημιουργήθηκε με σκοπό να καταστήσει τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης πιο δεοντολογικά και δίκαια. Είναι κατά της βίας και των απολυταρχικών αντιλήψεων, υπέρ της ισότητας των φύλων, υπέρμαχος γενικά των ηθικών αξιών.
Δημιουργήθηκε από ερευνητές στο Allen Institute for AI του Σιάτλ, με τη φιλοδοξία να καταπολεμηθεί η ρητορική μίσους και η προκατάληψη που διαχέεται από τα social media και τα συστήματα αναγνώρισης προσώπου, με απώτερο στόχο να εγκατασταθεί σε οποιαδήποτε διαδικτυακή υπηρεσία, ρομπότ ή όχημα.
«Είναι ένα πρώτο βήμα προς τη δημιουργία πιο ηθικών συστημάτων Τεχνητής Νοημοσύνης, κοινωνικά και πολιτιστικά συνειδητοποιημένων, χωρίς αποκλεισμούς», δήλωσε στους New York Times η επικεφαλής του προγράμματος και καθηγήτρια Πληροφορικής στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον, Yejin Choi.
Σωστό, Λάθος και Αναπάντητα Ερωτήματα
Μέχρι στιγμής, το σύστημα έχει επεξεργαστεί 1,7 εκατομμύρια ερωτήσεις ηθικού περιεχομένου που έχουν τεθεί από πραγματικούς ανθρώπους – μπορείτε κι εσείς να υποβάλετε τις ερωτήσεις σας εδώ. Η τεχνητή αυτή νοημοσύνη έχει κωδικοποιήσει τις απαντήσεις στα ερωτήματα, με στόχο να συμβουλεύει κάθε χρήστη τι είναι πιο σωστό και τι πιο λάθος σ’ αυτή τη ζωή.
Ακριβώς σ’ αυτό το σημείο, της κρίσης περί σωστού και λάθους, ηθικού και ανήθικου, είναι που αρχίζουν τα προβλήματα και οι ενστάσεις. Διότι το Delphi καταγράφει οποιαδήποτε ερώτηση τεθεί, από οποιονδήποτε τη θέσει. Από εμένα από εσάς, από τον Mark Zuckerberg, από ερευνητές, φιλοσόφους, ψυχολόγους, κυβερνητικές και ρυθμιστικές αρχές.
Δεν μπορεί επίσης να παραβλέψει κανείς το γεγονός ότι αυτό το εξαιρετικά πολύπλοκο σύστημα δεν διαθέτει ακόμα καθόλου σύνθετη σκέψη. Είναι μεν προγραμματισμένο να στηρίζει την ισότητα των φύλων (εάν το ρωτήσεις για παράδειγμα «οι άντρες είναι καλύτεροι από τις γυναίκες;» θα απαντήσει «όχι, είναι ίσοι»), όμως αν θέσεις το ερώτημα «αν έχω δύο παιδιά και μόνο ένα σάντουιτς, σε ποιο από τα δύο να το δώσω;» δεν θα καταλάβει καν την ερώτηση και θα απαντήσει «it’s okay».
Ηθική και Μηχανήματα
Το Delphi βρίσκεται ακόμη σε πειραματικό στάδιο. Και, παρότι ο στόχος των ερευνητών έχει τεράστιο ενδιαφέρον, είναι αμφίβολο αν το project αυτό μπορεί να πετύχει. Άλλωστε, όπως είπε ο καθηγητής Πληροφορικής στο Πανεπιστήμιο TU Darmstadt στη Γερμανία Kristian Kersting, που έχει ερευνήσει ένα παρόμοιο είδος τεχνολογίας: «Η ηθική είναι υποκειμενική. Δεν μπορούμε απλώς να γράψουμε όλους τους κανόνες ηθικής συμπεριφοράς και να τους δώσουμε σε ένα μηχάνημα».
Το εγχείρημα πάντως σίγουρα αποτελεί τροφή για σκέψη και προβληματισμό, σε μια εποχή κατά την οποία το πώς αλληλεπιδρούν ηθική και τεχνολογία αναμένεται να μας απασχολήσει.
