Έγραφα τις προάλλες ότι η βασική αντίθεση στη χώρα μας, από την ίδρυση του ελληνικού κράτους μέχρι σήμερα, ήταν και είναι η αντίθεση μεταξύ προόδου και καθυστέρησης, μεταξύ Ευρώπης και της καθ’ ημάς Ανατολής, ή –όπως το έθεσε η Άννα Διαμαντοπούλου ήδη από το 2018– μεταξύ των ανοιχτών και των κλειστών συστημάτων. Μεταξύ αυτών που μπορούν να ενσωματώσουν την καινοτομία και να αξιοποιήσουν τις τεράστιες αλλαγές προς όφελος των πολιτών και εκείνων που επιμένουν στην εξαντλημένη και παρωχημένη ρητορική του 19ου και του 20ού αιώνα.
Τις δύο αυτές ψυχές της χώρας μας και τη σύγκρουση μεταξύ τους τις ζούμε από τα χρόνια της πολιτικής αντιπαράθεσης Τρικούπη-Δηληγιάννη. Τον τελευταίο καιρό ζούμε τις δύο ψυχές στη ΝΔ με τη σύγκρουση μεταξύ της κεντρώας φιλελεύθερης ψυχής, που την εκφράζει ο πρωθυπουργός, και της λαϊκής υπερπατριωτικής δεξιάς, που την εκφράζουν οι δύο προηγούμενοι πρωθυπουργοί.
Το 2010 τις ζήσαμε εντονότερα στο ΠΑΣΟΚ, καταρχήν με την αποχώρηση του λαϊκίστικου (ή «βαθέως») τμήματός του όταν υπέγραψε το μνημόνιο —δηλαδή τον τερματισμό της καλοπέρασης με δανεικά— προκειμένου να προφυλάξει τη χώρα από τα χειρότερα. Το τμήμα αυτό προσχώρησε στον ΣΥΡΙΖΑ επειδή θα καταργούσε το μνημόνιο «με ένα νόμο και ένα άρθρο» και έτσι του έδωσε τη δυνατότητα να κυβερνήσει, ενισχυμένος από τους ακροδεξιούς ΑΝΕΛ. Παράλληλα, αποχώρησε από το κόμμα και η άλλη, η φιλελεύθερη ψυχή του ΠΑΣΟΚ, ενισχύοντας τη φιλελεύθερη ψυχή της ΝΔ και την κυβέρνηση Μητσοτάκη.
Μετά την αποχώρηση των δύο ψυχών του, το ΠΑΣΟΚ συρρικνώθηκε και από κόμμα εξουσίας περιορίστηκε στην τρίτη θέση στη Βουλή. Ένα άβουλο «προοδευτικό» κόμμα που φοβάται μήπως κατηγορηθεί ως «δεξιό» αν υπερψηφίσει σημαντικές μεταρρυθμίσεις της ΝΔ, όπως τα μη κερδοσκοπικά πανεπιστήμια και ο δικαστικός χάρτης. Εντούτοις, το «προοδευτικό» ΠΑΣΟΚ δεν αποδείχτηκε προοδευτικότερο από τη «συντηρητική» ΝΔ, αφού είχε το ίδιο με αυτήν ποσοστό βουλευτών που δεν ψήφισαν τον γάμο ομοφύλων.
Όταν το μνημόνιο όχι μόνο δεν καταργήθηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά αντίθετα ενισχύθηκε και με άλλο, ο ΣΥΡΙΖΑ έπαυσε να έχει λόγο ύπαρξης και σήμερα παρακολουθούμε τη διάλυσή του. Το «βαθύ» ΠΑΣΟΚ βρέθηκε άστεγο. Και στράφηκε προς την επιστροφή στο πατρικό κόμμα.
Ωστόσο, βρήκε το πατρικό ΠΑΣΟΚ σε περίοδο εσωκομματικών εκλογών. Σε ποιον από τους υποψήφιους στράφηκε; Προφανώς σε αυτόν με τον οποίο υπάρχει ώσμωση με τον ΣΥΡΙΖΑ. Σε αυτόν που εξελέγη δήμαρχος με ψήφους ΣΥΡΙΖΑ, Κασιδιάρη, ΑΝΤΑΡΣΥΑ και λοιπών ακραίων δυνάμεων. Σε αυτόν που οι τρεις πρώτες του ενέργειες ως δημάρχου ήταν:
α) Να πάρει θέση υπέρ των δέντρων και εναντίον του μετρό που προϋπέθετε την κοπή τους για να κατασκευαστεί ο σταθμός Εξαρχείων.
β) Να ακυρώσει την ανάπλαση του λόφου του Στρέφη, με φόντο τα πανηγύρια των «συλλογικοτήτων», που αντέδρασαν από την πρώτη στιγμή στην προσπάθεια διαμόρφωσης του λόφου που τώρα είναι ένα ξέφραγο αμπέλι.
γ) Να δικαιώσει τους καταληψίες των πανεπιστημίων.
Τον «επαναστατικό» του προσανατολισμό διατήρησε ο κ. Χάρης Δούκας και στη συνέχεια, όταν:
α) Χάρισε το πρόστιμο που είχε επιβληθεί στο ΚΚΕ μ-λ για τις αφίσες με τις οποίες είχε βρωμίσει την πόλη στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές. Ήταν ένα πράσινο φως σε κάθε αντικοινωνικό στοιχείο που θέλει να διαφημιστεί λερώνοντας την πόλη.
β) Ακύρωσε συναυλία της Συμφωνικής Ορχήστρας του Δήμου με καλλιτέχνες της Λυρικής Σκηνής που είχε οργανώσει ο προκάτοχός του. Αιτία: ήταν υπό την αιγίδα της επάρατης πρεσβείας του Ισραήλ.
Για το «βαθύ» ΠΑΣΟΚ υπάρχει και άλλη επιλογή: ο νυν πρόεδρος. Παρότι η αδράνειά του είναι αυτή που καθήλωσε τα ποσοστά του ΠΑΣΟΚ, έγινε και αυτός «επαναστάτης». Προκειμένου να αλιεύσει τις ψήφους του «βαθέος» ΠΑΣΟΚ, ασκείται στο να αντιγράφει τα παχιά λόγια του ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ – άλλοτε ότι το ενδεχόμενο συγκυβέρνησης με τη Νέα Δημοκρατία αποτελεί «σύντομο ανέκδοτο» και άλλοτε ότι ο ελληνικός λαός θα στείλει τον κ. Μητσοτάκη «μόνιμα στην συνταξιοδότηση».
Υπάρχει και μια τρίτη επιλογή, που αναφέρεται και στις δύο ψυχές του ΠΑΣΟΚ. Ο γνωστός δημοσιογράφος Προκόπης Δούκας της έδωσε τον τίτλο «Αν συνέλθουν οι Πασόκοι…». Πρόκειται για την επιλογή ενός υποψήφιου με επάρκεια, που τον περιγράφει με συντομία και ακρίβεια. Μιλάει για έναν αρχηγό που να έχει χαρακτηριστικά αντίστοιχα με αυτά που εξασφάλισαν τον θρίαμβο στον Μητσοτάκη, τόσο το 2019 όσο και το 2023:
Να μπορεί να σταθεί απέναντί του πολιτισμικά, να ξέρει άψογα ξένες γλώσσες, να αντιλαμβάνεται τον κόσμο ως κοσμοπολίτης, με ευρωπαϊκή και διεθνή εμπειρία.
Να έχει προσόντα και βιογραφικό (που δεν είναι μόνον οι σπουδές) αντάξιο ενός ηγέτη μιας σύγχρονης ευρωπαϊκής χώρας.
Να μπορεί να πολιτευτεί με χαρακτηριστικά διείσδυσης και στον απέναντι πολιτικό χώρο (όπως παλιότερα άλλοι πολιτικοί του ΠΑΣΟΚ, π.χ. ο Κ. Σημίτης ή ο Γ. Καμίνης).
Να μπορεί να υιοθετεί τη ρητορική της μετριοπάθειας, της πειθούς και της αξιοκρατίας, όχι για να συνεργαστεί ως δεκανίκι του Μητσοτάκη –όπως εκ του πονηρού διαδίδουν οι διάφοροι «αδιάλλακτοι επαναστάτες» του χώρου–, αλλά, αντίθετα, για να μπορέσει να τον αντιμετωπίσει από το ίδιο ύψος και να επικρατήσει. Και αν υπάρξει ανάγκη για τη χώρα, ναι, να συνεργαστεί ισότιμα μαζί του.
Τελικά, ενός υποψηφίου που μπορεί να κερδίσει την εμπιστοσύνη (και την ψήφο) ευρύτερων κοινωνικών στρωμάτων, πέραν των «στρατευμένων».
Ποιος Είναι ο Υποψήφιος με Επάρκεια;
Διακρίνω ανάμεσα στους υποψήφιους στις εσωκομματικές εκλογές κάποιους που διαθέτουν ορισμένα από τα παραπάνω. Ωστόσο, ένας μόνο από αυτούς τα διαθέτει όλα μαζί: η Άννα Διαμαντοπούλου. Αλλά στις σφυγμομετρήσεις έρχεται τρίτη.
Διαβάζω στην πρόσφατη σφυγμομέτρηση το ερώτημα: «Ποιος από τους υποψηφίους για την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ σας κάνει να αισθάνεστε περισσότερο σίγουροι ότι μπορεί να ξανακάνει το ΠΑΣΟΚ κυβέρνηση;».
Διαβάζω και την απάντηση: το 50,6% των ερωτηθέντων θεωρούν ότι ο κ. Δούκας μπορεί να κερδίσει την εξουσία, ενώ για τον κ. Ανδρουλάκη το αντίστοιχο ποσοστό είναι 40,2%. Η ιστορία επαναλαμβάνεται ως φάρσα: οι ερωτηθέντες θεωρούν ότι ο κ. Δούκας θα καταργήσει τον κ. Μητσοτάκη «με ένα νόμο και ένα άρθρο».
Υπάρχει Τρόπος Άμυνας;
Κοιτάζοντας το γράφημα της ίδιας δημοσκόπησης, βλέπουμε ότι τα ποσοστά των κ. Ανδρουλάκη και κ. Δούκα είναι 25,6% και 23% αντίστοιχα. Τρίτη είναι η Άννα Διαμαντοπούλου με 19,4%. Για να μπει στον Β’ γύρο της εκλογής, της λείπουν 3,6 ποσοστιαίες μονάδες. Αν παραιτηθούν υπέρ της υποψηφιότητάς της οι τρεις υπόλοιποι υποψήφιοι, μπορεί άνετα να καταλάβει τη δεύτερη, ίσως και την πρώτη θέση στον Α΄ γύρο. Αν γίνει Β΄ γύρος, τα πράγματα θα είναι ξεκάθαρα: θα αναμετρηθούν οι δύο ψυχές του ΠΑΣΟΚ, όπως έγινε παλιότερα στην εσωκομματική αναμέτρηση μεταξύ Σημίτη και Τσοχατζόπουλου.
Οι παραιτήσεις των τριών είναι εφικτές, αν πρυτανεύσει η λογική της βοήθειας στη χώρα και στην αποκατάσταση του ΠΑΣΟΚ ως «ήρεμης δύναμης», σύμφωνα με ένα παλιό του σύνθημα. Και είμαι σίγουρος ότι τουλάχιστον η κουλτούρα του Παύλου Γερουλάνου (που δεν έχει σχέση με το «βαθύ» ΠΑΣΟΚ) είναι ξένη προς τη λογική της παραμονής του στην εκλογική κούρσα, ώστε να διαπραγματευτεί στον Β΄ γύρο τις ψήφους που θα λάβει στον Α΄ γύρο.
Θα συνέλθουν οι Πασόκοι;
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
Όταν η Kamala Harris «Παγίδευσε» τον Donald Trump
