Ο Τάσος Παπαναστασίου «γεννήθηκε» δάσκαλος, ωστόσο δεν υπήρξε ποτέ «διδακτικός» στον λόγο του. Επέλεξε την εκπαίδευση, την οποία διακονεί 35 χρόνια περίπου, όμως μέσα από τη συγγραφή βιβλίων ανακάλυψε έναν διαφορετικό τρόπο να προσεγγίσει ένα ευρύτερο κοινό, πέρα από τους μαθητές και τους γονείς τους.
Με τον Τάσο Παπαναστασίου, παρόλο που πορευτήκαμε ως μαθητές σε διπλανές αίθουσες και σε κοινή αυλή και κοντινή γειτονιά, δεν αλληλεπιδράσαμε ποτέ. Μεγαλώνοντας βρεθήκαμε σε παράλληλες διαδρομές στη Θεσσαλονίκη, όμως κυρίως τον γνώρισα μέσα από τα βιβλία του.
Το «Κρυφό Αίμα» (εκδόσεις Μεταίχμιο) είναι το τέταρτο βιβλίο του. Το θέμα του είναι, θεωρητικά, ευχάριστο και οικείο: το ποδόσφαιρο και εν γένει ο αθλητισμός. Η προσήλωση και η λατρεία σε μια ομάδα είναι παιδικό βίωμα και του ίδιου. Αλλά, όταν η βία και το μίσος γίνονται οδηγοί στη ζωή, μικρών και μεγάλων, τότε αυτή η αγάπη στη μια ομάδα μετασχηματίζεται σε κάτι άλλο. Η Θεσσαλονίκη το βίωσε με τον χειρότερο τρόπο με τη δολοφονία του Άλκη Καμπανού τον Φεβρουάριο του 2022 και το γεγονός αυτό, που τον στοίχειωνε για καιρό, τον οδήγησε τελικά στη συγγραφή.
Αυτή τη φορά, ο αστυνόμος Απτόσογλου, ο ήρωας και των τεσσάρων βιβλίων του, ακολουθεί τις σκοτεινές διαδρομές της οπαδικής βίας, για να βρεθεί σε αντιμέτωπος με αδιέξοδα και σκληρά διλήμματα.
«Η βία δεν γεννιέται ξαφνικά. Καλλιεργείται, αν μπορούμε να το πούμε έτσι, διαρκώς από τις κοινωνικές συνθήκες, τις ατομικές επιλογές, τις οικογενειακές επιρροές, τα φιλικά περιβάλλοντα, την ελλιπή εκπαίδευση, την ανάγκη του ανήκειν σε μία ομάδα που γίνεται στρεβλή ανάγκη του να υποτάσσεσαι στην ομάδα».
Ένα ακόμη βιβλίο με τον αστυνόμο Απτόσογλου. Είναι μια ανάγκη σου να εκφράζεις τις σκέψεις και τα συναισθήματα που τροφοδοτούνται από όσα συμβαίνουν γύρω σου με ένα βιβλίο;
Μου αρέσει να λέω ιστορίες. Κάποιες από αυτές τις γράφω κιόλας. Η συγγραφή είναι για μένα μια προσπάθεια να μείνουν αυτές οι ιστορίες, οι οποίες συμπυκνώνουν και όσα με απασχολούν. Ίσως ακούγεται κάπως ματαιόδοξο αυτό, αλλά η συγγραφή είναι και μια διαδικασία να απαλύνω όσα νιώθω σχετικά με όσα συμβαίνουν γύρω μου.
Πότε συνέλαβες την κεντρική ιδέα και την πλοκή για το «Κρυφό Αίμα»;
Δεν υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο χρονικό σημείο που ξαφνικά σκέφτηκα να στήσω την πλοκή και να αρχίσω να γράφω. Αυτά γίνονται σιγά σιγά, κάπως υπόγεια, υποσυνείδητα. Σε απασχολεί ένα θέμα, διαβάζεις σχετικά, σκέφτεσαι μήπως θα μπορούσες να γράψεις ένα βιβλίο γι’ αυτό, αφήνεις τις σκέψεις σου για λίγο στο συρτάρι, τις ξαναπιάνεις για ένα διάστημα, τις αφήνεις πάλι. Είναι η περίοδος που ετοιμάζεσαι. Μετά αρχίζεις να δοκιμάζεις διάφορα σχέδια. Να στήνεις τους χαρακτήρες, την πλοκή. Σταματάς για να κάνεις την πραγματολογική έρευνα. Και μετά πάλι ξαναρχίζεις, όταν πια νιώσεις έτοιμος πως η ιστορία είναι αποτυπωμένη στο μυαλό σου, τη μεταφέρεις στο χαρτί, έστω ένα πολύ μεγάλο ποσοστό από αυτήν, αν όχι ολόκληρη.
Για το «Κρυφό Αίμα» όλα ξεκίνησαν όταν ο προβληματισμός μου σχετικά με την ανήλικη και τη νεανική βία κορυφώθηκε με τη δίκη των συλληφθέντων για τη δολοφονία του Άλκη Καμπανού και τα σχετικά ρεπορτάζ που είδα και διάβασα.
Είναι το τέταρτο αστυνομικό βιβλίο που γράφεις. Είναι μια περιοχή πρόσφορη σε εσένα, ένας τρόπος για να θίξεις κοινωνικά, πολιτικά ή ανθρωπολογικά ζητήματα που δεν θα μπορούσες αλλιώς»;
Ναι, μου αρέσει πολύ το αστυνομικό μυθιστόρημα. Και ειδικά τα αστυνομικά μυθιστορήματα που, εκτός από την αναγκαία δράση, έχουν και στοιχεία στοχασμού σε θέματα που απασχολούν την κοινωνία, καθώς και ένα είδος κοινωνικής κριτικής, ή που αποτελούν αφορμή για προβληματισμό.
Τι να περιμένει ο αναγνώστης από το «Κρυφό Αίμα»;
Στο «Κρυφό Αίμα» διηγούμαι μια ιστορία λίγων ημερών από τη ζωή τριών ανήλικων παιδιών που βαδίζουν στα σκοτεινά σοκάκια του οπαδισμού. Κάποια στιγμή ο αστυνόμος Απτόσογλου πέφτει πάνω σε αυτή την παρέα και αρχίζει να σκαλίζει περισσότερο τη δράση της. Με κάποιον τρόπο συνδέεται μαζί τους και τα πράγματα γίνονται επικίνδυνα για όλους.
Η οπαδική βία είναι ένα θέμα που αγγίζει πολλούς. Πιστεύεις ότι το βιβλίο θα μπορούσε να φτάσει και στη δεξαμενή των εφήβων, νέων και μεγαλύτερων που ανήκουν σε οργανωμένους συνδέσμους;
Ελπίζω πως κάποιοι θα το διαβάσουν. Το βιβλίο περιγράφει τη ζωή κάποιων από αυτά τα παιδιά, οπότε θα είχε ενδιαφέρον να το διαβάσουν και να έχουμε με κάποιον τρόπο μια ανατροφοδότηση, μια άποψη και από αυτό το κομμάτι των αναγνωστών.
Είναι τεράστια η πίκρα και ο πόνος για τις οικογένειες που έχουν χάσει παιδιά εξαιτίας της οπαδικής βίας. Η ευθύνη δεν βαρύνει πάντα μόνο στους φυσικούς αυτουργούς, αλλά και τους ηθικούς. Είναι κάτι που περνάει μέσα από την ιστορία σου;
Η βία δεν γεννιέται ξαφνικά. Καλλιεργείται, αν μπορούμε να το πούμε έτσι, διαρκώς από τις κοινωνικές συνθήκες, τις ατομικές επιλογές, τις οικογενειακές επιρροές, τα φιλικά περιβάλλοντα, την ελλιπή εκπαίδευση, την ανάγκη του ανήκειν σε μία ομάδα που γίνεται στρεβλή ανάγκη του να υποτάσσεσαι στην ομάδα και τόσα άλλα που τα ξέρουμε όλοι μας.
Στο βιβλίο ο αναγνώστης βλέπει την παρέα των τριών παιδιών που αναμετριούνται με τα εκρηκτικά υλικά της ηλικίας τους, τα κυκλώματα που κινούνται γύρω από τα γήπεδα και τις ομάδες, την ένταση που γεννούν αυτά και τη βία που είναι διαρκώς παρούσα.
Τι δυσκολίες συνάντησες στη διαδρομή της συγγραφής;
Η βασικότερη δυσκολία ήταν να μπορέσω να ισορροπήσω το πραγματολογικό υλικό που συγκεντρώθηκε από την έρευνα που προηγήθηκε της συγγραφής, ώστε να έχουμε ένα μυθιστόρημα και όχι μια απλή παράθεση των στοιχείων.
Τι καινούργιο έμαθες με αυτό το βιβλίο;
Η αλήθεια είναι πως δεν έμαθα κάτι καινούργιο. Επιβεβαιώθηκαν πολλά από όσα υποψιαζόμουν ή είχα ακούσει. Αυτά που λίγο πολύ ξέρουμε όλοι μας. Ότι η βία στα γήπεδα και από τα γήπεδα δεν γεννιέται στα καλά καθούμενα, πως υπάρχουν συγκεκριμένες διαδρομές που ακολουθούν οι άνθρωποι που είναι μέσα σε αυτά τα κυκλώματα για να στρατολογήσουν νέους, συνήθως ανήλικους, οπαδούς και ότι στην πραγματικότητα αφήνουμε το αίμα να κυλάει κρυφό, σχεδόν κάθε βράδυ, διαβάζοντας στις ειδήσεις περιστατικά βίας οποιασδήποτε μορφής.
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
«Σπάσιμο»: Μια Αστυνομική Ιστορία με Ραγισμένους Ήρωες
Κι αν ο Hitler είχε Νικήσει; Τα «Τρομερά Αν» της Ιστορίας
«Στέλλα, Κρατάω Βιβλίο!» | Βιβλιοπροτάσεις για Εμμονές στα… Άκρα!
