Ένα βιβλίο μπορεί να αλλάξει τον κόσμο. Φαντάσου πολλά μαζί, τι μπορούν να κάνουν. Μια βιβλιοθήκη είναι το θησαυροφυλάκιο της γνώσης, αν μάλιστα είναι και μια πρόταση αρχιτεκτονική που ξεχωρίζει, μπορεί να γίνει σημείο αναφοράς σε μια πόλη. Έτσι και στην Κοζάνη, όπου ίσως δεν φαντάζεται κανείς ότι θα βρει μία από τις πιο ενημερωμένες και πλούσιες σε έγγραφα, βιβλία και κείμενα βιβλιοθήκες στην Ελλάδα. Ένα από τα κομμάτια της συλλογής της βιβλιοθήκης που ξεχωρίζει είναι η Χάρτα του Ρήγα Φεραίου, που αποτελεί ένα από τα παλαιότερα χειρόγραφα που έχουν βρεθεί στην Ελλάδα από τα τέλη του 14ου αιώνα. Η διευθύντρια της βιβλιοθήκης Ιωάννα Στεργιοπούλου και η ομάδα της κάνουν ό,τι μπορούν για να ανοίξουν το κτίριο στον κόσμο, και ειδικά στη νεολαία, με κινήσεις και ενέργειες που ξεφεύγουν απ’ όσα προβλέπονται σε έναν δημόσιο οργανισμό. Θα εκπλαγείτε από το σύγχρονο βλέμμα, το πλούσιο υλικό και τις παράλληλες δράσεις που είναι διαθέσιμες στους επισκέπτες.
Σε λίγα χρόνια, η Δημοτική Βιβλιοθήκη της Κοζάνης θα είναι ο από μόνη της λόγος για να επισκεφτεί κανείς την πόλη της Δυτικής Μακεδονίας, μαζί με τον αθλητικό τουρισμό που ήδη φέρνει κόσμο στην περιοχή, καθώς ήδη διοργανώνονται πολλοί αγώνες τρεξίματος, είτε στην άσφαλτο, είτε στο βουνό, χάρη και στην πολυάριθμη δρομική κοινότητα των κατοίκων. Ο Ζήσης Μάρας, πρόεδρος στο σύλλογο δρομέων, επένδυσε στην εξωστρέφεια και οι αγώνες σε ολόκληρο το Νομό έχουν αυξημένη συμμετοχή, με τους δρομείς να απολαμβάνουν τα όμορφα μονοπάτια στα Νάματα, στο Μουρίκι ή στον Λασσάνειο Δρόμο.
Στην πόλη της Κοζάνης μπορείτε να περιηγηθείτε και να δείτε πολλά παλιά αρχοντικά. Σε πολλά σημεία της πόλης, αν έχει καλή ορατότητα, φαίνεται τόσο καθαρά ο Όλυμπος και οι δύο ψηλότερες κορυφές του, που αισθάνεσαι ότι θα πεταχτείς και θα ανέβεις. Ο Μύτικας και το Σκολιό είναι εκεί και αγναντεύουν από ψηλά την Κοζάνη, με τη θέα στα ολόγυρα χιονισμένα βουνά να δίνει μια διάσταση βορειοευρωπαϊκή. Μην αμελήσετε να φάτε ένα βράδυ στο πιο γκουρμέ εστιατόριο της περιοχής, με εξαιρετική κουζίνα, το Sette.
Από την Κοζάνη μπορείτε να συνεχίσετε το ταξίδι σας προς το Βελβεντό, που αποτελεί μια κωμόπολη-υπόδειγμα. Με χαρακτήρα, με αρχιτεκτονική ομοιογένεια, καθαριότητα και αισθητική που εντυπωσιάζει. Εκεί βρίσκεται και το περίφημο Σκεπασμένο, που θα το περπατήσετε ανάλογα με τις αντοχές σας. Είναι ιδανικό σημείο για βόλτα και πικ-νικ, ενώ, αν έχετε περισσότερη διάθεση για πεζοπορία, μπορείτε να φτάσετε μέχρι τις παρυφές του Ολύμπου. Τα νερά που τρέχουν από τις πηγές ψηλά στο βουνό θα σας μαγέψουν, ενώ το μονοπάτι που είναι πετρόκτιστο έχει πολλά σημεία για ξεκούραση, αγνάντεμα και βρύσες για να πιείτε νερό.
Μια Ελλάδα που δεν πιστεύεις ότι βρίσκεται εκεί και περιμένει να την ανακαλύψεις. Ένας τόπος ελάχιστα προβεβλημένος και ανεξερεύνητος.
Πολύ κοντά βρίσκεται και η Νεράιδα, με ξενοδοχεία και ξενώνες για διαμονή, ενώ δίπλα στο Βελβεντό βρίσκονται τα Σέρβια με το γνωστό Κάστρο τους, αλλά και καλό φαγητό με θέα στην τεχνητή λίμνη Πολυφύτου που δίνει ενέργεια στο εργοστάσιο της ΔΕΗ. Αυτά είναι τα τρία γράμματα που έχουν καθορίσει την οικονομική και κοινωνική ζωή του Νομού – μία σειρά από εργοστάσια, πολλά ορυχεία, βουνά σκαμμένα και μια μυρωδιά που αν είσαι αμύητος, σου τρυπάει τη μύτη. Η ΔΕΗ αναμφισβήτητα έχει δώσει πολλά στην τοπική κοινωνία, αλλά έχει αφήσει κι ένα στίγμα που μελλοντικά μόνο θα μπορέσει να αξιολογηθεί.
Ο δρόμος μας οδηγεί στην Πτολεμαΐδα. Λίγα λεπτά έξω από την πόλη βρίσκεται το χωριό Εμπόριο. Εκεί θα βρείτε έναν ξενώνα που πραγματικά ξεχωρίζει, τη Villa Kastanodasos. Ο Θωμάς Δαλάκης, μηχανικός στο επάγγελμα, έφτιαξε με μεράκι και πραγματική αγάπη για τον τόπο του έναν ξενώνα με 6 διαμερίσματα, σε ένα πολύ ωραίο σημείο στην άκρη του χωριού, με θέα το βουνό Μουρίκι. Τα δωμάτια είναι ευρύχωρα και θα απολαύσετε τη διαμονή σας, ενώ το πρωινό αποτελείται από νόστιμα τοπικά προϊόντα και από ορισμένα δικής τους παραγωγής.
Ο ξενώνας μπορεί να αποτελέσει ορμητήριο για αποδράσεις στη Βλάστη, στην Εράτυρα, στα Νάματα ή στο Σισάνι. Στα Νάματα αξίζει να περπατήσετε το χωριό. Έχει ωραία ενέργεια, ελάχιστους κατοίκους, αλλά μόνο το καλοκαίρι θα βρείτε κάτι ανοιχτό για έναν καφέ ή κάτι να φάτε. Βρίσκεται στις παρυφές του όρους Άσκιο, ενώ αν αγαπάτε την ορειβασία, αξίζει να δοκιμάσετε να φτάσετε ως την κορυφή που βρίσκεται στα 2.011 μέτρα. Η Βλάστη είναι ένα από τα πιο μεγάλα βλαχοχώρια, με πληθυσμό που αυξάνεται κατά πολύ το καλοκαίρι. Θα εντυπωσιαστείτε από τα πολύ όμορφα πετρόκτιστά της σπίτια. Το Σισάνι είναι γνωστό για τα φασόλια του, αλλά πιο εντυπωσιακές είναι οι αρμαθιές από τις καλαμιές που υπάρχουν παντού. Τέλος, η Εράτυρα είναι το χωριό με τη μεγαλύτερη κινητικότητα από κόσμο, με την εκκλησία να δεσπόζει στην κεντρική πλατεία και το καμπαναριό της να είναι ορατό από μακριά.
Η Σιάτιστα, γνωστή παλιά για τα αρχοντικά της και τον αστικό της ιστό και πλούτο, δεν διαθέτει πια τις εικόνες του παρελθόντος και δεν έχει τη συνέχεια που όλοι θα ήθελαν. Θα πιείτε, όμως, εξαιρετικό ελληνικό καφέ στα καφενεία, θα δείτε εκκλησίες με ιστορία αιώνων, κτίρια υπέροχα που έχουν αποκατασταθεί και αναπαλαιωθεί και θα σας ταξιδέψουν σε άλλες εποχές. Περπατήστε στα μικρά καλντερίμια και απομονώστε τα καλά σημεία που έχουν διασωθεί. Συνεχίστε την περιήγηση στο Τσοτύλι, με τα παλιά κτίρια που αφήνουν τη φαντασία να καλπάζει, δείχνοντας όμως πώς η έλλειψη προγραμματισμού και ελέγχου της ανοικοδόμησης κατέστρεψε το χαρακτήρα και την ιστορική συνέχεια. Ο δρόμος θα σας βγάλει στο Ροδοχώρι, σε μια φιδίσια διαδρομή μέσα στη φύση που κάνει πάρτι, με τις εικόνες να διαδέχονται η μία την άλλη, μέχρι να φτάσετε στο μικρό χωριό Κριμήνι, που αντί για κεντρικό δρόμο έχει ένα καλντερίμι πετρόκτιστο και μια πλατεία που θα σας πάει δύο αιώνες πίσω. Του θερινούς μήνες θα βρείτε κάτι να πιείτε και να φάτε, αλλά την άνοιξη και το φθινόπωρο αποκτά μιαν άγρια κινηματογραφική ομορφιά.
Ο νομός Κοζάνης είναι μεγάλος, με πολλά και διαφορετικά σημεία που αξίζουν να τους αφιερώσετε χρόνο. Μια Ελλάδα που δεν πιστεύεις ότι βρίσκεται εκεί και περιμένει να την ανακαλύψεις. Ένας τόπος ελάχιστα προβεβλημένος και ανεξερεύνητος. Ακόμη και οι Κοζανίτες δεν έχουν περάσει από όλα αυτά τα χωριά, αλλά και από πολλά ακόμα σημεία της περιοχής, που η απομονωμένη τοποθεσία και η οργιαστική φύση τα καθιστούν ακόμη πιο ελκυστικά.
