Στο πρόσφατο 19ο Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου στο Λος Άντζελες (LAGFF), η ταινία της σκηνοθέτριας Ελένη Αλεξανδράκη «Ο Θόλος Βυθός» (Giannis in the Cities) θριάμβευσε, αποσπώντας το Βραβείο Καλύτερης Ταινίας και την πρώτη θέση για το Βραβείο του Κοινού. Η ταινία, βασισμένη στο αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα του Γιάννη Ατζακά, μας μεταφέρει σε μια ταραγμένη περίοδο της χώρας μας αμέσως μετά τον αιματηρό Εμφύλιο Πόλεμο, όπου οι νικητές επέβαλαν την εθνικιστική προπαγάνδα σε όλα τα επίπεδα επικοινωνίας.
Η ιστορία του μικρού Γιάννη, που ήταν γιος αντάρτη, ξετυλίγεται στις διάφορες Παιδουπόλεις της Βασίλισσας Φρειδερίκης, τη μόνη αναγκαία λύση που η μητέρα του είδε ως διέξοδο ώστε ο γιος της να μορφωθεί και να ξεφύγει από τη δύσκολη πραγματικότητα που περίμενε τα παιδιά των ηττημένων. Η ασπρόμαυρη ταινία απεικονίζει τέλεια τη ζοφερή πραγματικότητα της εποχής και οι ερμηνείες των ηθοποιών είναι εξαιρετικές.
Η σκηνοθέτρια Ελένη Αλεξανδράκη μας είπε ότι, πριν έρθει σε επαφή με τον συγγραφέα, δεν ήξερε σχεδόν τίποτα για τις Παιδουπόλεις και ότι «τη συγκίνησε τρομερά ο τρόπος που περιγράφει την παιδική του ψυχή ο Ατζακάς – την αφοπλιστική αφέλεια, με τις κρυφές σκέψεις και αγωνίες, τον πόνο και τη μοναξιά, χωρίς αυτό να σβήνει τον αυθορμητισμό και την ανάγκη για παιχνίδι».
Η Αλεξανδράκη έχει μεγάλη ευαισθησία στις δοκιμασίες που περνούν τα παιδιά από μετατοπίσεις και εκτοπισμούς, με πρόσφατο παράδειγμα τα παιδιά της Ουκρανίας και της Γάζας. Όπως είπε: «Στη Γάζα συντελείται μια γενοκτονία και χιλιάδες παιδιά πεθαίνουν ή, αν δεν πεθάνουν, επιβιώνουν μέσα σε αμέτρητο πόνο, στην πείνα και στη δυστυχία. Η σκέψη μου δεν μπορεί παρά να είναι με αυτά τα παιδιά».
Η ταινία γυρίστηκε μέσα σε τριάντα μέρες και, ευτυχώς, «όλα πήγαν κατ’ ευχήν, γιατί είχα καταπληκτικούς συνεργάτες. Οι αντιξοότητες ήταν μόνο οικονομικές», ανέφερε η σκηνοθέτρια. Εξήγησε ότι η ταινία γυρίστηκε με πολύ λίγα χρήματα και ότι το cash rebate system λειτουργεί μόνο όταν οι παραγωγοί έχουν προπληρώσει τα πάντα, ενώ η εκταμίευση των χρημάτων γίνεται με τεράστιες καθυστερήσεις, πράγμα που οδηγεί τους παραγωγούς σε οικονομική εξουθένωση.
Oliver Stone – Κώστας Γαβράς
Το φεστιβάλ έκανε πρεμιέρα με τη βραβευμένη με Όσκαρ ταινία «Ζ» του σκηνοθέτη μας Κώστα Γαβρά, ο οποίος έλαβε και το βραβείο Lifetime Achievement Award για την πολύχρονη προσφορά του στον κινηματογράφο. Επίσης, το φεστιβάλ πρόβαλε την πρόσφατη ταινία του σκηνοθέτη «Τελευταία Πνοή», μια ταινία που εξετάζει το αιώνιο ερώτημα του θανάτου και, πιο συγκεκριμένα, το δικαίωμα στον αξιοπρεπή θάνατο.
Η ταινία εξελίσσεται μέσα από τις συναντήσεις ενός γιατρού και ενός διάσημου συγγραφέα σε μονάδες ανακουφιστικής φροντίδας με διάφορους ασθενείς. Παρότι η σκηνοθεσία ήταν άριστη και οι ερμηνείες των ηθοποιών εξαιρετικές, το θέμα της είναι τέτοιο που παραμένει μια συναισθηματικά φορτισμένη εμπειρία. Μετά την προβολή της ταινίας πραγματοποιήθηκε η πολυαναμενόμενη συνομιλία μεταξύ του Κώστα Γαβρά και του διάσημου Αμερικανού σκηνοθέτη Oliver Stone.
Η συζήτηση ξεκίνησε με τον Stone να δηλώνει θαυμαστής του Έλληνα σκηνοθέτη από το 1969, όταν ο Γαβράς, έχοντας κερδίσει το Όσκαρ Καλύτερης Ξένης Ταινίας, επισκέφθηκε το πανεπιστήμιο NYU όπου σπούδαζε. Η συζήτηση εξελίχθηκε γύρω από τις ταινίες του Γαβρά, αλλά όταν ο Αμερικανός σκηνοθέτης —που είχε στρατευτεί στο Βιετνάμ— επιχείρησε να στρέψει τη συζήτηση σε πολιτικά θέματα, ο Γαβράς είπε ότι ήθελε να αποφύγει τις πολιτικές συζητήσεις.
Με τη διεθνή πολιτική σκηνή σε αναβρασμό, δυστυχώς δεν ακούσαμε τις απόψεις δύο από τους πιο πολιτικοποιημένους σκηνοθέτες του παγκόσμιου κινηματογράφου. Να αναφέρω επίσης ότι στην είσοδο του κινηματογράφου μας περίμεναν Ουκρανοί διαδηλωτές, που κατηγορούσαν τον Stone για φιλορωσική προσέγγιση στο ντοκιμαντέρ «Ukraine on Fire», στο οποίο ήταν παραγωγός.
Δύο από τις πιο Αξιόλογες Ταινίες του Φεστιβάλ
Το ντοκιμαντέρ του σκηνοθέτη Steve Krikris «Super Paradise», μια νοσταλγική ματιά στο διάσημο νησί της Μυκόνου όταν ακόμα ήταν ένα νησί ψαράδων, στο οποίο πλούσιοι και απλοί κάτοικοι διασκέδαζαν στα ίδια μαγαζιά, και τη μεταμόρφωσή του σε ένα κοσμοπολίτικο νησί με διάσημους και δισεκατομμυριούχους να σκορπούν αμύθητα ποσά, κέρδισε το Audience Award στην κατηγορία των ντοκιμαντέρ.
Επίσης, η κωμωδία «Greek Mothers Never Die» από τη σκηνοθέτρια Rachel Suissa, η οποία ακολουθεί μια στερεοτυπική φόρμουλα, αλλά είναι πολύ διασκεδαστική και άφησε καλές εντυπώσεις.
- Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα βραβεία και το φεστιβάλ μπορείς να βρεις στην ιστοσελίδα του.
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
ΛΕΞ | Το Φαινόμενο και τα Λάθη του
