“Να αρχειοθετηθεί.” “Να αντιγραφεί.” “Να πρωτοκολληθεί.” “Να καταχωρηθεί!” Φράσεις που βγαίνουν με βία, ανούσιες μα τόσο επιβλητικές. Φράσεις από “Το Παλτό” του Nikolai Vasilievich Gogol στο Θέατρο Αργώ που ζέστανε όσους το παρακολούθησαν.
Πρόκειται για την ιστορία ενός φτωχού υπαλλήλου “ενός υπουργείου” στην Αγία Πετρούπολη. Ο Ακάκι Ακακίεβιτς θα μπορούσε, βέβαια, να εργάζεται σε οποιαδήποτε χρονική στιγμή, σε οποιονδήποτε τόπο. Κυκλοφορεί στην παγωμένη πόλη με ένα λυωμένο παλτό και γίνεται αντικείμενο χλεύης και σαρκασμού από τους συναδέλφους του. Αγαπάει τη δουλειά του και αδυνατεί να κάνει οτιδήποτε πέρα από όσα γνωρίζει. Όταν με τις πενιχρές οικονομίες του θα πάει να ράψει ένα παλτό καινούργιο, όλα θα αλλάξουν δραματικά. Τη στιγμή που το παλτό χαθεί, θα χαθεί και ο ίδιος, ψάχνοντας ψιχία δίκαιου μέσα στο χάος της γραφειοκρατίας.
Γραμμένο από τον 33χρονο Gogol στη Ρωσία του 19ου αιώνα, με την τσαρική εξουσία να είναι απόλυτη και τη λογοκρισία αμείλικτη, το διήγημα δεν έχει χάσει τίποτα από την πάντα επίκαιρη παρουσίαση της κρατικής γραφειοκρατίας. Η επίσκεψή μου σε μια εφορία λίγες μέρες πριν, με έκανε να γελάω με την ομοιότητα των καταστάσεων που έζησα και την αγαπημένη ατάκα “περάστε αργότερα”!
Το έργο, λοιπόν, είναι απόλυτα επιτυχημένο σε αυτό που θέλει να αναδείξει, να φωτίσει και να καυτηριάσει. Η θεατρική μεταφορά του Γιώργου Κουσκουλή είναι πετυχημένη, όπως και η σκηνοθεσία του Γιώργου Χουλιάρα που παίζει και το ρόλο του ράφτη. Κοφτή, δεμένη, μέσα σε 70 λεπτά αναδεικνύει το έργο και δεν κουράζει τον θεατή.
Η επίσκεψή μου σε μια εφορία λίγες μέρες πριν, με έκανε να γελάω με την ομοιότητα των καταστάσεων που έζησα και την αγαπημένη ατάκα “περάστε αργότερα”!
Στον Fyodor Dostoyevsky αποδίδεται η φράση “Όλοι βγήκαμε από το παλτό του Gogol” και αν ισχύει δεν έχει άδικο, καθώς πραγματεύεται ζητήματα όπως το συμβολικό κεφάλαιο που εμπεριέχει ένα απλό παλτό , την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, πάντα στο πλαίσιο μιας ατέρμονης, μοναχικής και βαρετής ζωής από το σπίτι στο γραφείο. Μια ωραία φράση που διάβασα για το έργο είναι ότι “όταν χάσεις αυτό που σε ‘ζεσταίνει’, τότε αυτό που έρχεται να σε τυλίξει, είναι το ψύχος του θανάτου”.
Ο Ευθύμης Μπαλαγιάννης στο ρόλο του Ακάκι δίνει ρεσιτάλ κινήσεων, διαλύεται αργά μπροστά στα μάτια μας. Δεν υστερούν καθόλου και οι υπόλοιποι ηθοποιοί στους διπλούς ρόλους που έχουν. Ο Γιώργος Χουλιάρας, ο Γιώργος Κουσκουλής, η Λήδα Μανουσάκη, ο Μιχάλης Δελής, η Ευστρατία Λυρατζοπούλου και η Ειρήνη Χατζηνίκου χρησιμοποιούν την κίνηση του σώματος και τις εκφράσεις του προσώπου με δυναμικό τρόπο, προσφέρουν γέλιο, πικρό μεν αλλά γέλιο, παίζοντας με την ψυχή τους. Συντονίζονται άψογα, καθώς το έργο είναι γρήγορο και με τον τρόπο που έχει μεταφερθεί το κείμενο, ο θεατής προλαβαίνει και κατανοεί τη συνέχειά του.
Τέλος, να προσθέσω ότι το Θέατρο Αργώ είναι επιμελημένο, καθαρό και ωραίο αισθητικά. Είναι φορές που και ο χώρος σε καλωσορίζει για να δεις μια παράσταση. Το έργο παίζεται κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 21:15.
