Άρχισε πάλι μια μάχη εντυπώσεων −γιατί επί της ουσίας σπάνια δίνονται μάχες− για να βρεθεί μία λύση σχετικά με τον ποδηλατόδρομο στη Λεωφόρο Νίκης στη Θεσσαλονίκη. Εμπλέκονται η Ένωση Πεζών, οι παρατάξεις, η διοίκηση του Δήμου, η Φίλοι της Νέας Παραλίας (υποστηρικτές του Πρόδρομου Νικηφορίδη, ο οποίος την είχε υλοποιήσει παλιά και σήμερα είναι αρμόδιος αντιδήμαρχος Πολεοδομίας του Δήμου Θεσσαλονίκης). Πολλά λόγια και αντιπαραθέσεις, ωστόσο πώς, ξαφνικά, έγινε θέμα ένας ποδηλατόδρομος ενός και κάτι χιλιομέτρου; Σε μια πόλη μεγάλων διαστάσεων, που δεν έχει ουσιαστικά καθόλου ποδηλατόδρομους και ούτε, δυστυχώς, έχει τόσους πολλούς αστικούς αναβάτες ποδηλάτου. Δηλαδή, χωρίς την κρίσιμη μάζα που θα πίεζε πολιτικά και κοινωνικά ώστε να γίνουν περισσότερες υποδομές.
Οι ποδηλάτες δεν είναι οργανωμένοι, καθώς δεν υπάρχει και κάποιο ιδιαίτερο όφελος που θα μπορούσε να προκύψει από έναν τέτοιο σύλλογο. Έτσι αποφασίζουν −και όχι μόνο στη Θεσσαλονίκη− για το ποδήλατο άνθρωποι που δεν έχουν σχέση με το ποδήλατο. Και μιλάμε πάντα για αστική μετακίνηση, όχι για αγωνιστική ποδηλασία, που ελάχιστη σχέση έχει με την καθημερινότητα όσων το χρησιμοποιούν για να κυκλοφορούν στην πόλη.
Τα τελευταία χρόνια, με την κλιματική κρίση, με την ανάγκη για βιώσιμη κινητικότητα, για καλύτερη ζωή στις πόλεις, γίνεται πολλή συζήτηση και, εκτός αυτού, είναι πολλά και τα χρήματα που διατίθενται και αφορούν το ποδήλατο.
Η πλειονότητα όσων συζητούν και παίρνουν −συνήθως απίθανες− αποφάσεις έχει ελάχιστη επαφή με την πραγματικότητα.
Ωστόσο, αυτό που συμβαίνει στην υπόλοιπη Ευρώπη φαντάζει τόσο μακρινό και απίθανα δύσκολο να υλοποιηθεί στην Ελλάδα! Η πλειονότητα όσων συζητούν και παίρνουν −συνήθως απίθανες− αποφάσεις έχει ελάχιστη επαφή με την πραγματικότητα. Είτε δημιουργεί φαραωνικές υποδομές για χιλιάδες ποδηλάτες, ενώ ουσιαστικά δεν υπάρχουν παρά λίγες εκατοντάδες, είτε περιορίζεται σε πυροτεχνήματα, σε εκδηλώσεις και σε διοργανώσεις, για τις οποίες ξοδεύονται χιλιάδες και εκατομμύρια ευρώ, αλλά για τη χαρά άλλων και όχι εκείνων που κάνουν ποδήλατο στην καθημερινότητά τους.
Όσοι ταξιδεύουν σε μεγάλες ή και μικρότερες πόλεις στην Ευρώπη έχουν εικόνα από τα χιλιάδες ποδήλατα που χρησιμοποιούν μικροί και μεγάλοι. Σε ποδηλατόδρομους που συνδέουν το μετρό με τα στάδια και τα γήπεδα κάθε πόλης, τον σιδηροδρομικό σταθμό με το κέντρο της πόλης, το πανεπιστήμιο με όλες τις περιοχές.
Στην Ελλάδα δεν έχουμε καταφέρει να συμφωνήσουμε ότι αν δεν γίνουν πάρκινγκ στο πανεπιστήμιο φυλασσόμενα και με κάμερες, δεν θα χρησιμοποιήσει κανείς το ποδήλατό του.
Όμως εκεί έχει υπάρξει σχεδιασμός, έχουν ληφθεί υπόψη οι σχετικές τοποθετήσεις από ανθρώπους που το χρησιμοποιούν, των τεχνικών, των ειδικών των ευρωπαϊκών προγραμμάτων χρηματοδότησης − και όχι εκείνη των παρατάξεων ή των ακαδημαϊκών που ονειρεύονται το ιδανικό σε μια χώρα που μόνο στο σινεμά μπορεί να το ζήσει. Σε μια χώρα όπου όχι μόνο δεν υπάρχει χώρος για ποδηλατόδρομους, αλλά και που το αυτοκίνητο παραμένει το πιο σημαντικό εργαλείο μετακίνησης και ταυτόχρονα σύμβολο κοινωνικού status. Στη χώρα όπου δεν έχουμε καταφέρει να συμφωνήσουμε ότι αν δεν γίνουν πάρκινγκ στο πανεπιστήμιο φυλασσόμενα και με κάμερες, δεν θα χρησιμοποιήσει κανείς το ποδήλατό του. Όταν στα πανεπιστήμια στη Θεσσαλονίκη και στην Αθήνα δεν υπάρχουν πλέον ούτε τα ΕΛΤΑ, ούτε κάποιο κατάστημα, ή έστω ΑΤΜ, γιατί γίνονται στόχος των κακοποιών, τι περιμένουμε, να διασωθούν εκτεθειμένα τα ποδήλατα;
Και ενώ οι φοιτητές που θα βρεθούν σε μια άλλη χώρα για Erasmus ή για μεταπτυχιακό «υποχρεώνονται» να κυκλοφορούν με ποδήλατο, στη Θεσσαλονίκη ή στην Αθήνα δεν τολμούν, ακόμα κι αν η απόσταση από το σπίτι τους μπορεί να είναι μικρή χιλιομετρικά, να το σκεφτούν ως λύση μετακίνησης. Και δεν μιλάμε, φυσικά, για τα γυμνάσια και τα λύκεια. Μα, ποιος νοήμων γονιός θα άφηνε το παιδί του να πηγαινοέρχεται με ποδήλατο όταν οι μεγάλου κυβισμού μηχανές αναπτύσσουν ταχύτητες πάνω από 100 χιλιόμετρα σε στενά, ή τα μηχανάκια διασχίζουν ανάποδα τους μονόδρομους ή ανεβαίνουν σε πεζοδρόμια.
Οι παθογένειες στον χώρο της αστικής μετακίνησης με ποδήλατο, όπως και σε άλλες εκφάνσεις στην κοινωνική ζωή, είναι πολλές. Και, όπως συμβαίνει συνήθως, κανένα πολιτικό κόμμα δεν θα συμφωνήσει με άλλο (για τους γνωστούς λόγους εντυπώσεων και όχι ουσίας) ώστε να υπάρξουν κάποιες πολιτικές προς την ανάπτυξη και την ενσωμάτωση του ποδήλατου στην καθημερινότητα.
Και όσο η οικονομία ανθεί (για κάποιους άλλους), όσο τα προβλήματά μας δεν είναι το ποδήλατο (ούτε θα γίνει ποτέ), όσο όσοι σχεδιάζουν κάτι για το ποδήλατο, αλλά δεν το έχουν χρησιμοποιήσει ποτέ μετά την παιδική τους ηλικία, τόσο η κατάσταση θα επιδεινώνεται.
Και φυσικά, για να μην «αγιοποιούμε» και όσους κάνουν ποδήλατο στις πόλεις, υπάρχουν πολλοί που είναι ανάγωγοι, άξεστοι και επικίνδυνοι. Ποσοστό ανάλογο με εκείνων που κυκλοφορούν με αυτοκίνητο, μηχανή ή πεζή έχοντας τα ίδια χαρακτηριστικά.
Απλώς θα γίνεται κάθε χρόνο μια φιέστα την Ημέρα Χωρίς Αυτοκίνητο (η μεγαλύτερη υποκρισία), θα ξοδεύονται χρήματα για να χαίρονται κάποιοι που υποστηρίζουν όλες τις εκδηλώσεις που γίνονται για να γίνονται και να χαίρονται όλοι με τη σκέψη ότι κάποτε θα έρθει μια μέρα, με έναν μαγικό τρόπο, που θα βγουν όλοι με ποδήλατα στους ελληνικούς δρόμους.
Και φυσικά, για να μην «αγιοποιούμε» και όσους κάνουν ποδήλατο στις πόλεις, υπάρχουν πολλοί που είναι ανάγωγοι, άξεστοι και επικίνδυνοι. Ποσοστό ανάλογο με εκείνων που κυκλοφορούν με αυτοκίνητο, μηχανή ή πεζή έχοντας τα ίδια χαρακτηριστικά. Γιατί τα ποσοστά αυτά ήταν και είναι πάντα ίδια μεταξύ των ανθρώπων που πατούν και αναπνέουν πάνω στον πλανήτη. Γιατί τις μεγάλες επαναστάσεις (τις ανεπαίσθητες και ειρηνικές) τις κάνει μια μικρή ομάδα, που θέλει κάτι παραπάνω για τους άλλους και για τις μελλοντικές κοινωνίες μας. Και εκεί, κάποιες φορές, βρίσκεται και ένας φωτισμένος θεσμικός παράγοντας που κάνει αυτό το όραμα πραγματικότητα και γράφει ιστορία.
Στην Ελλάδα το ποδήλατο δεν έχει ακόμη ευτυχήσει να βρει ούτε τη μικρή ομάδα ούτε τον φωτισμένο θεσμικό παράγοντα. Μέχρι να συμβεί, μπορείτε να συνεχίσετε να μαλώνετε και να χάνετε χρόνο για τα μικροσυμφέροντα και τα λίγα, ενώ το ποδήλατο θα μπορούσε να μας οδηγήσει σε μια πιο ποιοτική ζωή. Γιατί, έτσι κι αλλιώς, από την κατασκευή του, μπορεί και πηγαίνει μόνο μπροστά.
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
