Στον Αισχύλο, ο Προμηθέας παρουσιάζεται ως ευεργέτης της ανθρωπότητας. Χαρίζει τη φωτιά στους ανθρώπους για να “καεί” ο ίδιος γι’ αυτή του την πράξη με μια οδυνηρή τιμωρία. Ο αισχύλειος “Προμηθέας Δεσμώτης” ενέπνευσε τον Νίκο Καραθάνο, οδηγώντας τον σε μια σύγχρονη διασκευή, όπου τον ομώνυμο ρόλο θα κρατούσε ο ίδιος – και όχι άδικα.
Προμηθέας στο Διηνεκές
Στη Στέγη Ωνάση, σε ένα λειτουργικό σκηνικό-μετεωρίτη στον χωροχρόνο της δράσης, που προσομοιάζει εξωτερικά με σπήλαιο και εσωτερικά με μια vintage οικία, διά χειρός Εύας Μανιδάκη, στεγάζονται τα πρόσωπα του μύθου που συναντά την καθημερινότητα. Ο Προμηθέας (Νίκος Καραθάνος), το Κράτος και ο Ερμής (Χρήστος Λούλης), ο Ήφαιστος και ο Ωκεανός (Γιάννης Κότσιφας), η Βία και η Ιώ (Γαλήνη Χατζηπασχάλη) ενσαρκώνονται σκηνικά, οπτικοποιώντας μια ιστορία γνώριμη στη βάση της.
Ο Προμηθέας εμφανίζεται στον χρόνο αμετανόητος και συνειδητός στο να υπομείνει το μαρτύριο της βρώσης του συκωτιού του από έναν αετό. Τολμά τη σύγκρουση με τον Δία, ως ένας διεκδικητής του δικαιώματος της ελευθερίας και της δικαιοσύνης, οραματιστής της εξέλιξης του ανθρώπου και του κόσμου. Ο Καραθάνος αναγιγνώσκει την ιστορία, τοποθετώντας τον Προμηθέα, άνευ δεσμών, σε ένα αέναο lockdown, για την ανυπακοή του στη θεϊκή τάξη με την κλοπή του θείου δώρου και τη νομή του στον άνθρωπο.
Τολμά τη σύγκρουση με τον Δία, ως ένας διεκδικητής του δικαιώματος της ελευθερίας και της δικαιοσύνης, οραματιστής της εξέλιξης του ανθρώπου και του κόσμου.
Μυθολογία στην Καθημερινότητα
Τόσο στον Προμηθέα όσο και στα άλλα δραματικά πρόσωπα, ο Καραθάνος δίνει μια ανθρώπινη υπόσταση –πιο οικεία–, διατηρώντας ταυτόχρονα το θεϊκό στοιχείο, αφού στόχος του είναι να “μυθολογήσει” την καθημερινότητα.
Σε αυτό το εγχείρημα θέλει να χωρέσει όλες τις σκέψεις-ερμηνείες του για τη μεταφορά και διασκευή του έργου –με τη σύμπραξη του Γιάννη Αστέρη–, στο οποίο μια απλή σκηνή όπως η τελευταία, όπου συνυπάρχουν αρμονικά οι συγγενείς που “κοσμογονούν”, γίνεται το highlight της παράστασης.
Τόσο στον Προμηθέα όσο και στα άλλα δραματικά πρόσωπα, ο Καραθάνος δίνει μια ανθρώπινη υπόσταση, διατηρώντας ταυτόχρονα το θεϊκό στοιχείο, αφού στόχος του είναι να “μυθολογήσει” την καθημερινότητα.
Η Παράσταση
Η μουσική του Άγγελου Τριανταφύλλου συμβάλλει σημαντικά στη σκηνική απόδοση του έργου, κρατώντας τον ρυθμό και τη συνοχή ακόμα και σε σκηνές που δεν έρρεαν.
Ο Καραθάνος δεν σκηνοθετεί μόνο, αλλά υποδύεται, δικαιολογημένα, τον Προμηθέα δείχνοντας ενσυναίσθηση στα βιώματα του Τιτάνα, αναδεικνύοντας ανθρώπινες πλευρές. Ο Χρήστος Λούλης στον ρόλο του Κράτους και του Ερμή τηρεί μια δυναμική, εν πολλοίς άκαμπτη, στάση, προσπαθώντας να λειτουργήσει ως αντίβαρο στην πηγαία ερμηνεία του Καραθάνου.
Ο Γιάννης Κότσιφας στον ρόλο του θεϊκού συγγενή Ήφαιστου δείχνει να αγκαλιάζει τον Προμηθέα, εν αντιθέσει με την ερμηνεία του ως πιο ορμητικού Ωκεανού. Η Γαλήνη Χατζηπασχάλη υποδύεται την Ιώ, δίνοντας μια πιο εύθυμη, ανάλαφρη νότα στην παράσταση.
Εν συνόλω, ο Προμηθέας συνιστά μια υπερρεαλιστική εναλλακτική προσέγγιση του αισχύλειου μύθου, για τους μυημένους στη σκηνοθετική ματιά του Καραθάνου και γνώστες της ιστορίας, καθώς ένας ανεξοικείωτος θεατής θα δυσκολευτεί να διαβάσει την παράσταση και να εγκλιματιστεί.
Το έργο ανεβαίνει κάθε Τετάρτη και Κυριακή, στις 20:30 μέχρι τις 30 Οκτωβρίου στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης Ωνάση.
Διαβάστε ακόμα στην αθηΝΕΑ:
Ένας Φιλόδοξος Θεατρικός Χειμώνας
Αγώνας Νέγρου και Σκύλων, του Bernard-Marie Koltès στο Θέατρο Τζένη Καρέζη
