“Γιατί είναι σημαντικό αυτό το έργο; Σιγά, κι εγώ θα μπορούσα να το κάνω.” Αυτή είναι η πιο συνηθισμένη παρατήρηση που μου εκφράζουν φίλοι μου όταν πηγαίνουμε μαζί σε μια έκθεση μοντέρνας ή σύγχρονης τέχνης. Με το που την ακούω, μου χτυπάει ένα καμπανάκι, ενθουσιάζομαι, και ανυπομονώ να ανοίξω μια μεγάλη συζήτηση επί του θέματος.
Η εύκολη απάντηση, φυσικά, είναι “ναι, αλλά δεν το έκανες”. Για μένα, στο να αξιολογήσεις ένα έργο, βοηθά να αντιλαμβάνεσαι κάποια πράγματα για το υπόβαθρό του, να το τοποθετείς στη δεκαετία που δημιουργήθηκε, εξετάζοντας τι είδους τεχνικές χρησιμοποιούσαν, τι σκοπούς είχαν και τι μηνύματα απηύθυναν, όχι μόνο οι καλλιτέχνες της συγκεκριμένης εποχής, αλλά, σε μεγάλο βαθμό, οι καλλιτέχνες της προηγούμενης.
Ενώ η κονσέρβα σούπας Cambpell’s του Andy Warhol, η αμερικανική σημαία του Jasper Johns, οι μπλε πίνακες του Yves Klein, η Ολυμπία του Cy Twombly και το κρεβάτι της Tracey Emin, δεν είναι αμελητέες καινοτομίες, είναι όμως παράλληλα εμπνευσμένες και λογικές προεκτάσεις των ιδεών της εποχής τους. Ενσωματώνουν τις επιρροές προηγούμενων καλλιτεχνών και κινημάτων, αντιπροσωπεύουν την αντίδραση ή αποδοχή της τέχνης στην κοινωνικοπολιτική διάσταση μιας εποχής, και επηρεάζουν σαφέστατα τους καλλιτέχνες που ήρθαν μετά, διαπλάθοντας την πορεία και εξέλιξή τους.
Το βιβλίο της Susie Hodge, Why Your Five Year Old Could Not Have Done That: Modern Art Explained, εμβαθύνει στο επιχείρημα, εξετάζοντας 100 έργα σύγχρονης τέχνης. Τοποθετεί κάθε έργο στο πολιτιστικό του πλαίσιο και αναδεικνύει τους τρόπους με τους οποίους η μοντέρνα και σύγχρονη τέχνη διαφέρουν από τα ρεαλιστικά έργα των προηγούμενων αιώνων.
Είτε διαβάσετε το βιβλίο είτε όχι, την επόμενη φορά που θα επισκεφθείτε μια έκθεση και θα σκεφτείτε ότι ένα έργο είναι απλό, άρα ασήμαντο, ασχέτως από το αν είναι του γούστου σας, ελπίζω να το ξανασκεφθείτε.
