Την Έμιλυ Λουίζου τη «γνώρισα» από τη σκηνοθεσία της στο «Labor», που ανέβηκε πέρσι στο Θέατρο Πορεία. Φέτος, η νέα σκηνοθέτιδα ανέλαβε να μας μεταφέρει σ’ ένα καθαρτήριο, όπου οι ήρωες προσέρχονται για να εξαγνιστούν. Τόπος του το θέατρο της Μικρής Επιδαύρου, στις 14 και στις 15 Ιουλίου.
«Παρότι ο Άρειος Πάγος αθώωσε τον Ορέστη, η πραγματική δίκη φαίνεται ότι συμβαίνει τώρα, κεκλεισμένων των θυρών. Η μνήμη είναι ρευστή και οι Ερινύες πάντα παρούσες: όσο κι αν εξευμενιστούν, η ουλή θα παραμένει ανοιχτή, σαν αιώνια πληγή. Είναι η μοίρα μας μια δεύτερη ευκαιρία που μας πρόσφεραν;
19 Ιουλίου 1969: Δύο μέρες πριν από την πρώτη προσεδάφιση του ανθρώπου στη Σελήνη, ο δικηγόρος ενός νεαρού που αθωώθηκε για τον φόνο της μητέρας του επισκέπτεται με τη γυναίκα του την εξοχική κατοικία της οικογένειας του πελάτη του. Αυτό που έμοιαζε αρχικά με ταξίδι αναψυχής εξελίσσεται σε μια βίαιη ψυχολογική ιστορία καλά κρυμμένων μυστικών και ανατροπών…
Εμπνευσμένο από τις “Ευμενίδες” του Αισχύλου, το έργο “Συμπτώματα από την Έλλειψη Βάρους” του Γιάννη Σκαραγκά, διεθνώς βραβευμένου πεζογράφου και θεατρικού συγγραφέα, είναι μια ιστορία για τη βαρύτητα της τραυματικής ανάμνησης αλλά και για τον ανθρώπινο χαρακτήρα που, είτε σε έναν άλλο πλανήτη είτε σε μια νέα εποχή, κουβαλάει το ίδιο, αφόρητο σκοτάδι».
Ελάτε παρέα να μπούμε στον κόσμο που έχτισε μαζί με το αξιόλογο καστ ηθοποιών και συνεργατών…
Ανεβάζεις το έργο του Γιάννη Σκαραγκά «Συμπτώματα από την Έλλειψη Βάρους», ο οποίος έχει εμπνευστεί από τις καθηλωτικές «Ευμενίδες» του Αισχύλου για το τι είναι δίκαιο και τι άδικο, για την εκδίκηση και την τιμωρία. Τι σε τράβηξε σε αυτό;
Είναι μια πολύ ευτυχής συγκυρία γιατί, παρότι το έργο ήταν ανάθεση από το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, είχαμε αμέσως εξαιρετική χημεία με τον Γιάννη και σύμπνοια σχετικά με το έργο και την παράσταση. Αυτό φυσικά έχει να κάνει και με το εξαιρετικό «πάντρεμα» που έκανε η Κατερίνα Ευαγγελάτου, η οποία, έχοντας δει δουλειά μου, αναγνώρισε πολλά στοιχεία στο έργο του Γιάννη, που είναι κοινής αισθητικής και ύφους με τις παραστάσεις μου. Πράγματι, αυτό το κοινό ύφος, η μείξη της ποίησης και του συμβολισμού για παράδειγμα, η αμεσότητα αλλά και η ελλειπτικότητα στον λόγο, ήταν και τα πρώτα που με κέρδισαν διαβάζοντας το έργο.
Αλλά τι είναι ένα θεατρικό έργο χωρίς τα θέματά του; Και το ενδιαφέρον είναι ότι το έργο του Σκαραγκά συνδυάζει την αισθητική με το περιεχόμενο. Το έργο πραγματεύεται το πολύπλοκο θέμα της δικαιοσύνης. Τι πάει να πει να έχεις ένα κράτος δικαίου; Ή τι σημαίνει για κάποιον να παίρνει την εξουσία στα χέρια του και να τιμωρεί; Και τι σημαίνει να έχεις ένα δικαστήριο που μπορεί να παραπλανηθεί και να μην απονείμει τελικά δικαιοσύνη… Κι αυτά είναι μόνο κάποια από τα ερωτήματα που με κέντρισαν από την πρώτη στιγμή και που μας έχουν δώσει τροφή για τόσες συζητήσεις στην πρόβα.
Το έργο γυρίζει γύρω και από το ζήτημα του τραύματος, ως ανάμνηση, ως μια «στάμπα» που κουβαλάμε. Το θέατρο και το συγκεκριμένο έργο έχουν τη δυναμική, σαν καθαρτήριο, να «γιατρέψουν» –και το εννοώ με το ρήμα «heal»–, να «γιάνουν» τα τραύματα των θεατών;
Και των θεατών και των δημιουργών μιας παράστασης ίσως! Σίγουρα υπάρχει μια τέτοια δυναμική, η οποία νομίζω πηγάζει από το γεγονός ότι το θέατρο θέτει ερωτήματα, προσφέρει θέματα για συζήτηση και τροφή για σκέψη. Γιατί νομίζω ότι μόνο αν συζητήσουμε αυτά που μας στοιχειώνουν –αν τα κοιτάξουμε χωρίς υπεκφυγές–, θα μπορέσουμε και να αποδεχτούμε το τραύμα και άρα να προχωρήσουμε. Μου αρέσει το θέατρο που δρα κάπως σαν παραμορφωτικός καθρέφτης για το κοινό.
Με αυτή την ιδέα παίξαμε στη φωτογράφιση και στο trailer για την παράσταση. Θα ήθελα η παράσταση να είναι σαν μια θαμπή –ή ξεχειλωμένη– ανάμνηση. Ή σαν έναν εφιάλτη που έχεις δει τόσες φορές που δεν ξέρεις πια αν είναι τρομακτικός ή αστείος. Πάνω σε αυτή την ιδέα του καθαρτηρίου έχουμε πατήσει στις πρόβες, φτιάχνοντας χαρακτήρες που είναι κολλημένοι σε μια λούπα –σε μια μαύρη τρύπα–, κολλημένοι από το βάρος των τραυμάτων του παρελθόντος τους.
Το trailer δεν σου κρύβω ότι με προϊδέασε για ένα σκοτεινό έργο. Λογικό βέβαια, καθώς μιλάμε για ένα φόνο, για τις Ερινύες και τα τραύματα.
Πράγματι, είναι ένα σκοτεινό έργο – όπως και η τριλογία του Αισχύλου, η οποία είναι γεμάτη από φόνους, θεούς-τιμωρούς και φαντάσματα. Όπως στο trailer, έτσι και στην παράσταση παίζουμε πολύ με το στοιχείο της παραμόρφωσης, που οδηγεί σε μια αβεβαιότητα για το αν ζεις εφιάλτη ή φάρσα. Τρελαίνομαι όταν συνδυάζεται το σκοτάδι με το χιούμορ. Ο αγαπημένος μου καλλιτέχνης, ο David Lynch, το κάνει εξαιρετικά αυτό.
Μπορούμε τελικά να ξεφύγουμε από τον χαρακτήρα μας επειδή μας αγάπησαν πολύ; Κουβαλάμε πάντα τις κακές μνήμες στον χαρακτήρα μας ή η αγάπη μπορεί να τις σβήσει, να μας κάνει να ξεφύγουμε;
Πιστεύω πως η αγάπη είναι κινητήριος δύναμη. Η αγάπη σε όλες τις εκφάνσεις: ο έρωτας φυσικά, αλλά και όλα αυτά που πηγάζουν από αυτόν. Αν ένα παιδί δεν έχει βιώσει αγάπη από το οικογενειακό του περιβάλλον, αναρωτιέμαι πόσο δύσκολο θα είναι να βρει μετά τα μέσα ή τα λόγια να δώσει κι εκείνο αγάπη, τόσο σε άλλους όσο και στον ίδιο του τον εαυτό. Η αγάπη δεν θα σβήσει ό,τι μας έχει τραυματίσει, αλλά μπορεί να επουλώσει το τραύμα, να κλείσει την ουλή και να το μετατρέψει σε ένα απλό –και αδιάφορο– σημάδι. Αυτό εξερευνούμε και στην παράσταση. Η αγάπη μπορεί να φέρει την απώλεια του βάρους.
Θεωρώ ότι, όπως και αν το κάνεις, το να έχεις μια παράσταση στη Μικρή Επίδαυρο είναι τιμή, αναγνώριση αλλά και χρέος. Το αντιλαμβάνεσαι έτσι ή όχι;
Έτσι είναι! Η χαρά είναι τεράστια, από την πρώτη στιγμή που έγινε η πρόσκληση από το φεστιβάλ. Ήμασταν προχθές στη Μικρή Επίδαυρο για πρόβα και, πέρα από δέος, ένιωσα και συγκίνηση. Θυμάμαι να πηγαίνω εκεί με τους γονείς μου για να δω παράσταση. Στην πρώτη πρόβα στον χώρο ένιωσα λίγο πιο έντονα τι σημαίνει αυτό το θέατρο, η ενέργειά του. Αλλά ξέρεις, όσο κάνουμε πρόβα στον κλειστό μας χώρο στην Αθήνα, είμαι απλώς σε mode πρόβας κι έτσι δεν σκέφτομαι το χρέος ή την τιμή. Απλώς απολαμβάνω τη διαδικασία της δημιουργίας, την επαφή με τους ηθοποιούς. Οπότε δεν το πολυσκέφτομαι. Νιώθω χαρά, όπως είπα, και ευγνωμοσύνη για την ευκαιρία αυτή.
Πες μου δυο λόγια για την επιλογή των ηθοποιών, τους οποίους/ες εκτιμώ πολύ, αλλά και για τη μουσική που έχει αναλάβει η αγαπημένη μας Ειρήνη.
Νιώθω και μεγάλη ευγνωμοσύνη για όλους αυτούς τους σπουδαίους ανθρώπους με τους οποίους συνεργάζομαι. Λένε ότι το μεγαλύτερο μέρος της σκηνοθεσίας είναι το casting. Αν πάει καλά αυτή η διαδικασία, μετά κάπως όλα θα λειτουργήσουν. Και ναι, είναι από τις λίγες φορές που είμαι 100% χαρούμενη με την ομάδα. Τους ηθοποιούς τους διάλεξα έναν έναν με πολλή προσοχή και με την επιθυμία να φτιάξω μια ομάδα που θα μπορέσει να λειτουργήσει ως σύνολο, σε επίπεδο χαρακτήρων, κίνησης και φωνής.
Παρότι είναι η πρώτη συνεργασία μου με όλους τους, ένιωσα από την αρχή μια άμεση –και αμοιβαία θα πω– επικοινωνία και κατανόηση. Πέρα από το ότι είναι όλοι τους εξαιρετικά ταλαντούχοι, είναι τρομερά αφοσιωμένοι συνεργάτες. Όσον αφορά την Ειρήνη Σκυλακάκη, είναι και δική μου πλέον αγαπημένη. Τόσο συνεργάτης όσο και φίλη! Μας έφερε σε επαφή ο Δημήτρης Τάρλοου πριν από τρία χρόνια και έκτοτε κάναμε μαζί και το «Labor», πέρσι, στο θέατρο Πορεία. Σε αυτή την παράσταση πάμε ένα βήμα παραπέρα μουσικά, και ανυπομονώ για αυτή την εξέλιξη.
Έμιλυ, καλή επιτυχία! Θα σας δούμε από κοντά…
Σε ευχαριστώ, σας περιμένουμε!
Συντελεστές
Σκηνοθεσία: Έμιλυ Λουίζου | Σκηνογραφία: Θάλεια Μέλισσα | Κοστούμια: Νίκη Ψυχογιού | Μουσική σύνθεση: Ειρήνη Σκυλακάκη | Κίνηση: Ιόλη Φιλιππακοπούλου | Φωτισμοί: Χριστίνα Θανάσουλα | Βοηθός σκηνοθέτιδας: Νίνα Φραντζεσκάκη | Βοηθός σκηνογράφου: Έλλη Παπαδάκη | Φωτογράφος: Μαρίζα Καψαμπέλη | Σχεδιασμός μακιγιάζ: Olga Faleichyk | Ηχοληψία: Κωστής Παυλόπουλος | Τεχνικός συντονιστής παραγωγής: Νίκος Χαραλαμπίδης | Εκτέλεση παραγωγής: Polyplanity Productions / Γιολάντα Μαρκοπούλου, Βίκυ Στρατάκη
Ερμηνεύουν με αλφαβητική σειρά: Μελαχρινός Βελέντζας (Απόλλωνας), Σύρμω Κεκέ (Πυθία), Νεφέλη Κουρή (Ηλέκτρα), Χριστίνα Μαξούρη (Χρυσόθεμις), Ελένη Μπούκλη (Ερμιόνη), Αιμιλιανός Σταματάκης (Ορέστης)
Πληροφορίες
Μικρό Θέατρο Αρχαίας Επιδαύρου | Παρασκευή 14 και Σάββατο 15 Ιουλίου 2023 στις 21:30 | viva.gr
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
ΕΣΩ 2023 | MULTIVERSE: Όσα Μάθαμε στη Φετινή Διοργάνωση για το Design και την Aρχιτεκτονική
Από το Τράπανι στο Παλέρμο με Ιστορίες του Χθες και του Σήμερα