Οι μέρες τις καραντίνας περνάνε και δεν σας κρύβω την ανησυχία μου για το άμεσο μέλλον. Δεν θα παραμείνω, όμως, στο θέμα του Covid-19 και στις αρνητικές σκέψεις, αλλά θα εστιάσω στην αισιόδοξη πλευρά της ζωής. Ψάχνω κι εγώ μια χαλαρή ανάσα μέσα σ’ αυτή την άπνοια και με ευχαρίστηση περίμενα να ξεκινήσει το 33ο Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου.
Από την Τετάρτη 25/11 έως την Παρασκευή 4/12 υπάρχει online πρόσβαση σε όλες τις προβολές, σε μια περίοδο ιδιαίτερων δυσκολιών για τον παγκόσμιο κινηματογράφο, τόσο στην παραγωγή και στη διανομή, όσο και στην προβολή ταινιών στις αίθουσες.
Δίνεται, έτσι, η ευκαιρία στο σινεφίλ κοινό όλης της Ελλάδας και όχι μόνο της Αθήνας, να απολαύσει πολύ και καλό σινεμά. Όλες οι ταινίες της φετινής διοργάνωσης θα είναι διαθέσιμες στο κοινό, δωρεάν για 24 ώρες, από τις 10.00 π.μ. της επίσημης ημέρας προγραμματισμού τους, μέχρι και τις 10.00 π.μ. της επόμενης, οπότε και θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η θέασή τους. Τo αναλυτικό πρόγραμμα θα το δείτε εδώ, όπως και όλες τις λεπτομέρειες για την πρόσβαση στην πλατφόρμα του CINESQUARE.
Φέτος, στο κύριο σκέλος του προγράμματος δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στον ελληνικό κινηματογράφο, που πάντοτε αποτελούσε και συνεχίζει να αποτελεί σημαντικό τμήμα του Πανοράματος, χωρίς βέβαια να ξεχνιέται το υπόλοιπο ευρωπαϊκό κομμάτι, με τα ιδιαίτερα αφιερώματα που χαρίζουν φυσιογνωμία στο φεστιβάλ.
Συζητήσαμε με τον Νίνο Φένεκ Μικελίδη, καλλιτεχνικό διευθυντή του Πανοράματος και βαθύ γνώστη του κινηματογράφου.
Μήπως το αφιέρωμα στον κινηματογράφο επιστημονικής φαντασίας για το μέλλον είναι πιο επίκαιρο παρά ποτέ; Πώς φαντάζεστε το δικό μας μέλλον με τόσες τεχνολογικές αλλαγές που συντελούνται με ραγδαίο ρυθμό;
Από μια πλευρά έχεις αρκετές ευκαιρίες τεχνολογικά, οι οποίες είναι ευχάριστες και πραγματικά βοηθούν. Όπως το να μιλάς με κάποιον που είναι στη Ιαπωνία ή στην Αλάσκα, σε αντίθεση με πριν που χρειαζόταν να στείλεις telex ή να περιμένεις μέρες για να επικοινωνήσεις μαζί του. Σύντομα μπορεί να πηγαίνουμε και ταξίδι στο διάστημα…
Υπάρχουν βέβαια και αντίστοιχα αρνητικά, όπως τα προβλήματα που έχουν αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια με τον υπερπληθυσμό ή την κλιματική αλλαγή. Ο κινηματογράφος επιστημονικής φαντασίας έχει περάσει αρκετά μηνύματα μέσα από διάφορες εμπορικές ταινίες ή και καλλιτεχνικές. Η αίσθηση ενός μάλλον εφιαλτικού μέλλοντος είναι εδώ! Η αβεβαιότητα και το ανασφαλές παρόν απεικονίζει το σήμερα, εξού και ο τίτλος που δώσαμε στο αφιέρωμα για τις ταινίες επιστημονικής φαντασίας του Πανοράματος.
Πώς είναι η αίσθηση του digital για το 33ο Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου;
Είναι πραγματικά κρίμα να μη βρίσκεται στο φυσικό του χώρο. Είναι σημαντική η παρουσία των ανθρώπων σε αυτό το φεστιβάλ. Να γελάς, να κλαις ή ακόμη και να αντιδράς σε μια κακή ταινία, όλα αυτά μαζί κάνουν ξεχωριστή την επαφή με τον φυσικό χώρο του κινηματογράφου! Την μοναδική ατμόσφαιρα των αιθουσών. Παλαιότερά τρέχαμε και περιμέναμε στην ουρά για ένα εισιτήριο, ανεξαρτήτως καιρικών συνθηκών, να δούμε με ανυπομονησία κάποια ταινία του Bergman, του Bunuel ή του Kurosawa.
Μια ανάμνηση που μας δίνει χαρά και μας θυμίζει την αξία του. Η δυνατότητα να μιλήσεις και να συζητήσεις με τον σκηνοθέτη, ήταν από μόνη της μια εμπειρία ξεχωριστή. Ας δούμε όμως τα θετικά της περίστασης, όσο αφορά αυτό που προσφέρει η τεχνολογία ως μέσο αυτή την στιγμή. Όλοι οι σινε-φίλοι μπορούν να δουν τις ταινίες σε όλη την Ελλάδα, μιας και δεν ήταν εφικτό να τις παρακολουθήσουν λόγω έλλειψης αιθουσών. Περιμένουμε υπομονετικά να περάσει η πανδημία και να βρεθούμε ξανά στις αίθουσες που είναι και ο προορισμός των κινηματογραφικών ταινιών .
Φέτος έχει γίνει ιδιαίτερη αναφορά στον ελληνικό κινηματογράφο, πέρα από το κομμάτι του διαγωνιστικού μέρους του ευρωπαϊκού. Έχει ο ελληνικός κινηματογράφος ίσες ευκαιρίες;
Έχουμε πολλά αφιερώματα στον ελληνικό κινηματογράφο. Υπάρχουν τέσσερις καινούργιες ταινίες που έχουν προταθεί ήδη στο φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης και παράλληλα συμμετέχουν και στην Αθήνα. Έχουμε αφιέρωμα στο μεταναστευτικό, που είναι αρκετά επίκαιρο, και απασχολεί αρκετούς σκηνοθέτες διεθνώς. Παράλληλα, αγωνία προκαλεί ο προβληματισμός για την ξηρασία και τη φτώχεια που θα γίνουν πιο έντονα φαινόμενα στο μέλλον.
Το άλλο αφιέρωμα είναι στη “δεύτερη ευκαιρία”. Το σύστημα της διανομής των ταινιών ήταν πάντα πρόβλημα. Το κράτος θα έπρεπε να πάρει μέτρα ώστε να δίνεται η ευκαιρία να προβάλλονται οι ελληνικές ταινίες χωρίς χρονοκαθυστέρηση. Είναι άδικο να περιμένουν τελευταίες στη σειρά τους μέχρι να ολοκληρωθεί η προβολή των πιο εμπορικών ταινιών του ευρωπαϊκού, με τη δικαιολογία ότι εξασφαλίζουν περισσότερα εισιτήρια.
Αφορά ταινίες που δεν είχαν σωστές ευκαιρίες στην διανομή και στον συγχρονισμό προβολής τους. Ανάλογες ταινίες στο εξωτερικό και ιδίως στην Γαλλία, διαρκούν περισσότερες ημέρες ή ώρες. Θα πρέπει να υπάρχει κάποιος σχεδιασμός ανάμεσα στο κράτος, μαζί με το κέντρο του κινηματογράφου ώστε να υπάρχει στήριξη και συνέχεια στη δουλειά μας.
Φέτος υπάρχουν αφιερώματα στο 1821, στον Τάκη Κανελλόπουλο και στο έργο του Eric Rohmer…
Θα θέλαμε να κάνουμε περισσότερα πράγματα για την έναρξη του Πανοράματος, όπως κάθε χρόνο – μια έκθεση ή προβολή βουβής ταινίας με συνοδεία ζωντανής μουσικής. Εξαιτίας των συνθηκών, δεν μπορούμε να λειτουργήσουμε με τον ίδιο τρόπο. Προσπαθήσαμε να προβάλουμε μια ποικιλία ταινιών με διαφορετικά θέματα, ώστε να προβάλλονται όλες οι ταινίες και να ακουστούν όλες οι φωνές μέσα από τις δυσκολίες του lockdown.
Τι θα θέλατε για το μέλλον του κινηματογράφου;
Να έχουμε περισσότερη ενσυναίσθηση και ανθρωπιά στα προβλήματα του διπλανού μας, ανεξαρτήτως φύλου, χρώματος και τάξεως. Όσο πιο εύκολα προσπαθήσουμε να αποδεχτούμε τις ανθρώπινες αξίες, τόσο πιο ανθρώπινο θα είναι το παρόν και με αυτό τον τρόπο ίσως να είναι καλύτερο το μέλλον.
Θα ήταν όμορφο ο κινηματογράφος να έπαιρνε δράση μέσα στην εκπαίδευση, να συμπεριληφθεί ως μια αξία του πολιτισμού. Τα παιδιά θα είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν την πλατύτερη έννοια του κινηματογράφου όπως ακριβώς είναι το βιβλίο, η μουσική και η ζωγραφική. Ο πολιτισμός είναι εκείνος που μας διαμορφώνει ως καλύτερους ανθρώπους και μας δίνει όραμα για το μέλλον.
