Όταν «Τα κορίτσια αλλάζουν τον κόσμο», τότε μάλλον έρχονται καλύτερες μέρες. Όποια/ος θέλει να διαπιστώσει του λόγου το αληθές, να διατυπώσει προτάσεις ή ακόμη και ενστάσεις, έχει την ευκαιρία με μια κυριακάτικη βόλτα (20 Μαρτίου 2022) στο Μουσείο Μπενάκη, όπου φιλοξενείται το ολοήμερο KinderDocs.
Ίσες Ευκαιρίες από Κούνια
Εννέα δημιουργικά ντοκιμαντέρ, 10 καλεσμένες για συζητήσεις και δράσεις με μετάφραση στη νοηματική γλώσσα, 2 βιωματικά εργαστήρια για παιδιά, 1 εργαστήριο για εκπαιδευτικούς (διότι η εμπειρία του φεστιβάλ μεταπλάθεται και μεταφέρεται στις σχολικές αίθουσες), προσανατολισμένα στα κορίτσια του κόσμου, αποτελούν το παζλ ενός κινηματογραφικού φεστιβάλ για παιδιά και νέους, που προσβλέπει σε ένα μέλλον συμπεριληπτικό και ίσων ευκαιριών από κούνια.
Τα Παιδιά τα Ξέρουν Όλα
Η καλλιτεχνική του διευθύντρια και παραγωγός Δήμητρα Κουζή, εξηγώντας γιατί διάλεξε αυτή τη θεματική και τον τίτλο «Τα κορίτσια αλλάζουν τον κόσμο» για το φετινό KinderDocs, λέει: «Παίρνοντας μια συνέντευξη από ένα δεκάχρονο κορίτσι με θέμα τον δικό της κόσμο, με αφορμή την ταινία για τα 12χρονα κορίτσια «A Field Guide to Being a 12-Year-Old Girl» (προβάλλεται στο φεστιβάλ), σάστισα όταν μου είπε: «Οι περισσότεροι πρωθυπουργοί είναι άντρες και είναι δύσκολο για κάποιους ανθρώπους να προσαρμοστούν με μια πρωθυπουργό γυναίκα, για κάποιους δεν είναι ωραίο αυτό».
Αφορμής δοθείσης, άρχισε η συγκέντρωση του υλικού, το οποίο, όπως λέει η Δήμητρα Κουζή, δεν υπάρχει σε αφθονία:
«Γίνεται προσπάθεια στην κατά τα άλλα ανδροκρατούμενη βιομηχανία του κινηματογράφου να επιλέγονται πιο πολλές γυναικείες ταινίες (φτιαγμένες από γυναίκες δημιουργούς), που συχνά έχουν και γυναίκες ως πρωταγωνίστριες. Ακόμα όμως υπάρχει πολύς δρόμος για μία ισότιμη 50/50 εκπροσώπηση (και στα budget που δίνονται για να φτιαχτούν οι ταινίες).
Όσο αναδεικνύονται σκηνοθέτριες όπως η Céline Sciamma («Πορτρέτο μιας Γυναίκας που Φλέγεται»), στις ταινίες της οποίας πρωταγωνιστούν ηρωίδες που διεκδικούν το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης και της ελευθερίας, έχουμε ελπίδα.
Βέβαια, το ενδιαφέρον ακόμα και τώρα που μιλάμε είναι ότι, για παράδειγμα, το «Raise the Bar» και το «Little Girl» έχουν μεν για θέμα τους τα «κορίτσια», αλλά οι δημιουργοί είναι και πάλι άντρες. Υπάρχει ανάγκη από πρότυπα, από γυναίκες μέντορες που παραμένουν γυναίκες χωρίς να πρέπει να είναι «τέλειες» σε όλα. Το αφιέρωμα του KinderDocs «Τα κορίτσια αλλάζουν τον κόσμο» αφορά βέβαια και τα αγόρια, είναι μια πολύ καλή ευκαιρία να γνωρίσουν καλύτερα τα κορίτσια!».
Προσεχώς από Σήμερα…
Σε μια shortly γνωριμία με αυτό τον κόσμο που θέλει να δώσει ουσιαστικά τον λόγο στα κορίτσια, είδαμε πριν από σας για σας δύο από τα δημιουργικά ντοκιμαντέρ που θα προβληθούν στο φεστιβάλ. Και τα δύο έχουν εξαιρετικό ενδιαφέρον, γιατί βάζουν το μαχαίρι στο κόκαλο της ανδροκρατούμενης κοινωνίας που αρνείται πεισματικά να επιτρέψει στα κορίτσια και σε όσους αισθάνονται κορίτσια να αναπτυχθούν. Γιατί εκθέτει ακόμη και (συγκριτικά) προοδευτικές χώρες όπως η Ισλανδία, που διατυμπανίζει την έμφυλη ισότητα, αλλά αρνείται να οργανώσει έναν αγώνα μπάσκετ ανάμεσα σε κορίτσια και αγόρια. Γιατί καταδεικνύουν πως η δύναμη, η αδυναμία, η ελευθερία και η βία είναι πιόνια μιας σικέ παρτίδας σκάκι.
Όλα αυτά σε ένα KinderDocs; Και όμως. Πάρτε γεύση:
«Raise the Bar» folks!
Μπροστά σε μία μπασκέτα διακυβεύονται πολλά. Η επιτυχία ή η αποτυχία των αντισυμβατικών μεθόδων του προπονητή. Η χειραφέτηση των ανήλικων κοριτσιών που προπονεί. Οι αντιδράσεις των γονιών όταν ακούν τον προπονητή να χρησιμοποιεί γλώσσα «μόνο για άντρες» μπροστά στα κορίτσια τους και προς τα κορίτσια τους. Οι αντιδράσεις στο άγχος του αθλήματος. Η διαχείριση της νίκης και της ήττας. Η άρνηση από την αθλητική ομοσπονδία στην επιδίωξη οι αγώνες μπάσκετ μέχρι μια ηλικία να γίνονται ανάμεσα σε αγόρια και κορίτσια Κι όλα αυτά στην άκρως προοδευτική και την καλύτερη χώρα έμφυλης ισότητας, την Ισλανδία.
Το δημιουργικό ντοκιμαντέρ «Raise the Bar» του Guðjón Ragnarsson παρακολουθεί μια ισλανδική ομάδα μπάσκετ κοριτσιών 8 έως 13 ετών, τα οποία προπονεί ο Brynjar Karl Sigurðsson. Ένας πρώην μπασκετμπολίστας που αποφασίζει μετά τη γέννηση της δικής του κόρης να διδάξει το άθλημα στην ομάδα του, αλλά κυρίως και πρωτίστως να κάνει τα κορίτσια να συνειδητοποιήσουν πως δεν έχουν καμία διαφορά με τα συνομήλικα αγόρια. Κοντολογίς, o Brynjar Karl Sigurðsson παραδίδει μαθήματα ζωής για τρίποντα χωρίς προκαταλήψεις και στερεότυπα, αλλά προσκρούει στην αντίδραση της «προοδευτικής» επιτελικής κοινωνίας που λέει: «Τα αγόρια δεν μπορούν να χάνουν από τα κορίτσια. Γιατί είναι σαν να χάνουν από κατώτερο αντίπαλο. Γιατί τα αγόρια θεωρούν τα κορίτσια κατώτερά τους».
«Little Girl» ή… Ασ’ τους να Λένε
Θα ήταν ευχής έργο εάν το δημιουργικό ντοκιμαντέρ του Sébastien Lifshitz «Little Girl» δεν είχε απολύτως κανένα λόγο να γυριστεί, ή εάν γυριζόταν για να καταγράψει την καθημερινότητα ενός γλυκύτατου κοριτσιού που μεγαλώνει μαθαίνοντας μπαλέτο, διαλέγοντας σχολικές τσάντες με τη Μίνι Μάους και αλλάζοντας χαριτωμένα κορδέλες στα μαλλιά του μπροστά στον καθρέφτη.
Πραγματικότητα και επιθυμίες όμως, ακόμη και σήμερα, απέχουν παρασάγγας. Η ταινία του πολυβραβευμένου σκηνοθέτη παρακολουθεί επί έναν χρόνο τη ζωή της 7χρονης Σάσα, ενός παιδιού που γεννήθηκε αγόρι, αλλά που από πάντα ήξερε πως θέλει να είναι κορίτσι.
Η κάμερα, με απόλυτο σεβασμό και φυσικά με τη συναίνεση τόσο της μικρής Σάσα όσο και της οικογένειάς της, παρακολουθεί μια καθημερινότητα γεμάτη χαμόγελα και δάκρυα. Γιατί η μικρή από τη μία ζει στο προστατευτικό οικογενειακό της περιβάλλον που την αποδέχεται και την υποστηρίζει και από την άλλη παλεύει με τον επικριτικό της περίγυρο, με το σχολείο της πρώτα από όλα να δημιουργεί προβλήματα ακόμη και στο κινηματογραφικό συνεργείο.
«Η βία που υφίσταται η Σάσα είναι πολύ έντονη. Το σχολείο της μας δημιούργησε προβλήματα καθόλη τη διάρκεια των γυρισμάτων. Η ιδέα να κάνει κάποιος μια ταινία για τη Σάσα τους τρόμαξε. Άλλωστε, τους πήρε πολύ καιρό για να την αποδεχτούν ως κορίτσι», λέει ο σκηνοθέτης στο μηνιαίο γαλλικό περιοδικό Trois couleurs.
Η Καλή Μέρα από την Αρχή της Φαίνεται
Με μόλις δυο ταινίες, μπορεί εύλογα να αναρωτηθεί κανείς εάν στον τίτλο του φετινού KinderDocs «Τα κορίτσια αλλάζουν τον κόσμο» χρειάζεται και ένα ερωτηματικό στο τέλος. Η συγγραφέας και ψυχαναλυτική ψυχοθεραπεύτρια, η οποία θα συμμετέχει στη συζήτηση που θα ακολουθήσει της προβολής του «Raise the Bar», Μαριαλένα Σπυροπούλου, λέει:
«Δεν νομίζω ότι η αλλαγή της κοινωνίας είναι ζήτημα φύλου. Ωστόσο, τα κορίτσια σήμερα είναι δυναμικά, ενημερωμένα, δεν γνωρίζουν διακρίσεις και δεν έχουν ενοχές. Αυτά που μεγαλώνουν στον δυτικό κόσμο ζουν με μητέρες που εργάζονται σκληρά, με μονογονεϊκές οικογένειες, διαζευγμένες, πολυμελείς, διευρυμένες.
Μεγαλώνουν με πατεράδες που είναι πιο ευαισθητοποιημένοι, πιο συμμετοχικοί, πιο παρόντες. Άρα τα κορίτσια σήμερα νιώθουν ότι μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο και αυτό πρέπει να μην τους στερηθεί. Όμως τι γυναίκες θέλουμε στο μέλλον; Μόνες; Πώς θα μιλήσουμε σε αυτά τα κορίτσια για τη σχέση; Τη σύνδεση; Τα κορίτσια έχουν ανάγκη τα αγόρια, και μπορεί όχι στην ηλικία των 10 ετών, αλλά όταν μπουν στην εφηβεία έχουν ανάγκη τα αγόρια. Ο κόσμος αλλάζει μόνον όταν η σχέση των αντιθέτων βαίνει αρμονική. Αυτό πρέπει να μάθουμε στα κορίτσια μας σήμερα. Ότι μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο. Πώς; Με μπόλικη γνώση, αυτοπεποίθηση και αγάπη. Έχω μεγάλη εμπιστοσύνη στα κορίτσια του σήμερα και στις γυναίκες του αύριο.
Το χρέος τους θα είναι να βοηθήσουν να γίνει ο κόσμος πιο μαλακός, περισσότερο ενσυναισθητικός. Και είμαι σίγουρη ότι μπορούν να το καταφέρουν. Για να το καταφέρουν όμως αυτές, πρέπει να κατανοήσουμε εμείς οι μεγάλοι –ιδίως σε εποχές πολέμου όπως αυτές που ζούμε– ότι ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός. Χωρίς βία και αίμα. Είμαι αισιόδοξη».
- Μπορείτε να δείτε το πρόγραμμα του KinderDocs «Τα κορίτσια αλλάζουν τον κόσμο» εδώ.
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
