Την περασμένη Δευτέρα, μια 28χρονη γυναίκα κατέφυγε στο Αστυνομικό Τμήμα Αγίων Αναργύρων για να ζητήσει βοήθεια επειδή ο πρώην φίλος της την παρακολουθούσε κι εκείνη φοβόταν για τη ζωή της. Παρά το γεγονός ότι υπήρχε διαθέσιμο περιπολικό που θα μπορούσε να την οδηγήσει με ασφάλεια στο σπίτι της, η γυναίκα αναγκάστηκε να βγει από το τμήμα για να καλέσει το 100.
Η απάντηση που πήρε ήταν «το περιπολικό δεν είναι ταξί». Η 28χρονη γυναίκα μαχαιρώθηκε μέχρι θανάτου από τον 39χρονο πρώην φίλο της μπροστά στο τμήμα. Τα πρώτα στοιχεία που είδαν το φως της δημοσιότητας, μάλιστα, ανέφεραν πως η γυναίκα είχε καταθέσει μήνυση εναντίον του συντρόφου της για βιαιοπραγία και βιασμό, ενώ είχε ζητήσει και ασφαλιστικά μέτρα. Η 28χρονη ήταν το 5ο θύμα γυναικοκτονίας το 2024. Μετά τα γεγονότα και τον σάλο που προκλήθηκε, απομακρύνθηκαν έξι αστυνομικοί, οι οποίοι είχαν εμπλοκή στο γεγονός.
Στις 5 Δεκεμβρίου 2023, μια 43χρονη γυναίκα δολοφονήθηκε από τον 70χρονο σύντροφό της στη Σαλαμίνα. Τρεις ημέρες πριν από τη δολοφονία της, η γυναίκα είχε παρουσιαστεί στο Αστυνομικό Τμήμα Σαλαμίνας και είχε υποβάλει έγκληση εις βάρος του 70χρονου για ενδοοικογενειακή βία, εξύβριση και υπεξαίρεση. Μετά την καταγγελία, οι αστυνομικοί της πρότειναν να εγκαταστήσει την εφαρμογή Panic Button στο κινητό της και να την ενεργοποιήσει σε περίπτωση που βρεθεί ξανά σε κίνδυνο. Εκείνη έκανε ό,τι της υπέδειξαν. Δεν κατάφερε να σωθεί.
Τον Ιούλιο του 2021, ένας 40χρονος δολοφόνησε την 31χρονη σύζυγό του στο διαμέρισμα της οδού Λάμπρου Κατσώνη στη Δάφνη. Ένοικος της πολυκατοικίας είχε κάνει πριν από το τραγικό γεγονός καταγγελία στην ΕΛΑΣ για ενδοοικογενειακή βία σε διαμέρισμα όπου ζει και ανήλικο παιδί. Το περιπολικό της αστυνομίας έφτασε στο σημείο, οι αστυνομικοί άνοιξαν απλώς τα παράθυρα του οχήματός τους και έφυγαν χωρίς να κάνουν τον κόπο να μπουν στο κτίριο. Τέθηκαν σε διαθεσιμότητα.
Εγκλωβισμός
Μετά τη γυναικοκτονία της περασμένης Δευτέρας, ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη είπε, μεταξύ άλλων, πως «προέχει να διερευνήσουμε πώς έγινε το περιστατικό», ότι «υπάρχουν πολύ συγκεκριμένα πρωτόκολλα τα οποία ακολουθεί ένας αστυνομικός» και ότι «έχουμε πάνω από 17.000 αστυνομικούς που εκπαιδεύτηκαν σε αυτό (σ.σ. στην ενδοοικογενειακή βια)».
Ουδείς αμφισβητεί ότι στις προαναφερθείσες γυναικοκτονίες ο ρόλος της αστυνομίας ήταν αδιανόητος. Όμως, ας φανταστούμε για μια στιγμή πώς μπορεί να ένιωσε 28χρονη γυναίκα από τους Αγίους Αναργύρους, η 43χρονη από τη Σαλαμίνα, η 31χρονη από τη Δάφνη… Φρίκη! Να μην έχεις να απευθυνθείς πουθενά, να μην μπορείς να νιώσεις ασφαλής πουθενά… Ας φανταστούμε και όλες εκείνες τις γυναίκες που ζουν τη βία μέσα στους τέσσερις τοίχους του σπιτιού τους και δεν τις παίρνει χαμπάρι κανείς. Κι ακόμη, εκείνες που ζουν μια κόλαση και το αντιλαμβανόμαστε ως γείτονες, φίλοι, συγγενείς, αλλά κανείς δεν κάνει ή δεν καταφέρνει να κάνει τίποτα.
Τα Στοιχεία
Το πρόβλημα είναι τεράστιο, πολυεπίπεδο, πολυπαραγοντικό και μέχρι στιγμής εκκωφαντικά άλυτο. Τα στοιχεία επισημαίνουν ότι 1 στις 3 γυναίκες στην ΕΕ έχει υποστεί σωματική βία από την ηλικία των 15 ετών, 1 στις 2 γυναίκες έχει βιώσει ψυχολογική βία από τον σύντροφό της, 1 στις 8 γυναίκες έχει υποστεί οικονομική βία από τον σύντροφό της, 1 στις 20 γυναίκες έχει πέσει θύμα βιασμού.
Πρόσφατα δημοσιεύτηκε έρευνα του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών (EKKE), με τίτλο «Έμφυλη Βία κατά των Γυναικών και Άλλες Μορφές Διαπροσωπικής Βίας στην Ελλάδα», σύμφωνα με την οποία το 90,1% δήλωσε πως πιστεύει ότι η άσκηση οποιασδήποτε μορφής βίας κατά των γυναικών από κάποιον άνδρα στη χώρα μας σήμερα είναι αρκετά ή πολύ συχνή. Το 42% είπε πως έχει βιώσει τουλάχιστον ένα περιστατικό βίας από νυν ή τέως στενό σύντροφο.
Ελλιπή Μέτρα, Ανεπαρκή Στοιχεία
Τα όπλα που έχουμε για την αντιμετώπιση αυτού του φαινομένου είναι οι τηλεφωνικές γραμμές SOS, τα συμβουλευτικά κέντρα της Γενικής Γραμματείας Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων, οι ξενώνες φιλοξενίας, το Panic Button και οι καταγγελίες, μηνύσεις, ασφαλιστικά μέτρα. Εργαλεία χρήσιμα, αλλά εκ του αποτελέσματος ανεπαρκή. Εάν σε αυτό προσθέσουμε και τις αστοχίες, παραβάσεις καθήκοντος, λανθασμένες εκτιμήσεις περιστατικών, η αποτελεσματική αντιμετώπιση των γυναικοκτονιών είναι ένα τεράστιο πρόβλημα του οποίου η λύση δεν έχει φανεί στον ορίζοντα.
Άλλωστε, όπως έχει διαπιστώσει το δίκτυο της EURACTIV, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις –με εξαίρεση ίσως την Ισπανία– αδυνατούν να συλλέξουν αξιόπιστα και συγκρίσιμα στοιχεία για την ενδοοικογενειακή βία, τον βιασμό και τις γυναικοκτονίες, με αποκλίσεις στους νομικούς ορισμούς και στην ποινικοποίηση των μορφών έμφυλης βίας. Και αυτό από μόνο του είναι εξαιρετικά προβληματικό.
Για το μεγαλύτερο όπλο που θα ήταν η εξαφάνιση της πατριαρχικής νοοτροπίας -η οποία βρίσκεται στη βάση μιας πυραμίδας που στην κορυφή της έχει τη βία κατά των γυναικών και τις γυναικοκτονίες- λόγος πολύς γίνεται, αλλά το αποτέλεσμα μετράει, και στην προκειμένη περίπτωση το αποτέλεσμα είναι ολέθριο.
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ και στο μηνιαίο newsletter No Man’s Land – στο οποίο μπορείτε να κάνετε την εγγραφή σας εδώ.
Οι Αμαζόνες Ίσως και να Υπήρξαν
