Η Najiba Hussaini ήταν τυχερή. Κατάφερε να ζήσει μέχρι τα 28 της χρόνια! Η Rahila Monji πάλι, στάθηκε λίγο πιο άτυχη. Έχασε τη ζωή της, ανήλικο κορίτσι, στα 17 της! Οι δυο τους δεν συναντήθηκαν ποτέ. Τίποτε δεν τις ένωνε. Εκτός από τον τόπο τους. Το Αφγανιστάν.
Εκεί που, στα καλά καθούμενα, η ζωή σου γίνεται σκόνη από την έκρηξη μιας βόμβας. Και μετά, εκτός απ΄τους ανθρώπους που σ΄αγάπησαν, κανείς δεν σε θυμάται.
Εκτός κι αν αυτοί οι άνθρωποι μετατρέψουν το πένθος τους σε κάτι δημιουργικό και προς όφελος της κοινωνίας.
Για να ωφεληθούν αυτοί που παραμένουν στην, καμένη έστω, γη. Και να αποκτήσουν πρόσβαση στη γνώση. Μέσα, για παράδειγμα, από Δημόσιες Βιβλιοθήκες σαν αυτές που φτιάχτηκαν στη μνήμη της Najiba και της Rahila.
Οι Απώλειες
Ο Hussain Rezai είναι ο άνθρωπος που θα αρραβωνιαζόταν με τη Najiba Hussaini, αν δεν έκοβε το νήμα της ζωής της η βόμβα που εξερράγη στην Καμπούλ, πριν από τέσσερα χρόνια και σκότωσε, εκτός από την ίδια, 23 ακόμη άτομα.
Ο Hamid Omer είναι ο αδελφός της Rahila Monji που έχασε τη ζωή της, μερικούς μήνες αργότερα, μαζί με 39 ακόμη νέους ανθρώπους, όταν φανατικός υποστηρικτής του Ισλαμικού Κράτους, ζωσμένος με εκρηκτικά, ανατινάχθηκε στην είσοδο ενός πανεπιστημίου.
Οι δυο άντρες, αν και άγνωστοι μεταξύ τους, όπως και οι γυναίκες που χάθηκαν, μετά από μακρά περίοδο απόλυτου πόνου, ανασκουμπώθηκαν. Όχι επειδή λυτρώθηκαν απ΄ την οδύνη, αλλά προκειμένου να αντιμετωπίσουν τη οδύνη.
Προς Τιμήν
Για να τιμήσουν τη μνήμη των αγαπημένων τους αποφάσισαν να κάνουν κάτι με ουσιαστική και συμβολική σημασία.
Έφτιαξαν δύο δημόσιες βιβλιοθήκες, η μία στην Καμπούλ και η άλλη στην επαρχία Νταικούντι, οι οποίες συμβολίζουν όχι μόνο τη μνήμη, αλλά και την πρόοδο που έχει σημειωθεί στο Αφγανιστάν σχετικά με την ισότητα των δύο φύλων.
Οι Γυναίκες στο Αφγανιστάν
Όσο κι αν ξενίζει τον δυτικό κόσμο η αναφορά σε δικαιώματα των γυναικών σε μια Μουσουλμανική χώρα, γεγονός είναι πως 3,5 εκατομμύρια κορίτσια είναι εγγεγραμμένα στα σχολεία του Αφγανιστάν και, από το 2018, το ένα τρίτο των δασκάλων είναι γυναίκες.
Υπό το καθεστώς Ταλιμπάν, όπως γράφει στην επίσημη ιστοσελίδα της η Διεθνής Αμνηστία, οι γυναίκες είχαν χάσει πολλά από τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα, με αυτό στην εκπαίδευση να πρωταγωνιστεί.
Παρά τη συνεχιζόμενη σύγκρουση, όμως, οι Αφγανές έγιναν δικηγόροι, γιατροί, δικαστές, δασκάλες, μηχανικοί, αθλήτριες, ακτιβίστριες, πολιτικοί, δημοσιογράφοι, επιχειρηματίες, αστυνομικοί και μέλη του στρατού.
Για να επιτευχθεί αυτή η αλλαγή χρειάστηκε πολύς αγώνας, από τη μεριά των γυναικών κυρίως. Και, φυσικά, η απομάκρυνση των Ταλιμπάν από την εξουσία.
Tο Ίδρυμα Rahila παρέχει υποτροφίες σε άπορα παιδιά και οργανώνει προγράμματα προσωπικής ανάπτυξης και κατάρτισης δεξιοτήτων.
Παρόλα αυτά, σύμφωνα με τη UNICEF, 2,2 εκατομμύρια κορίτσια ακόμα δεν πηγαίνουν στο σχολείο, ενώ η βία κατά των γυναικών είναι έντονη και η συμμετοχή τους σε όλα τα κυβερνητικά πόστα παραμένει ελάχιστη.
Παράλληλα, ο κίνδυνος ελλοχεύει. Οι Ταλιμπάν, που έχασαν την εξουσία το 2001, εξακολουθούν να εξαπολύουν καθημερινά επιθέσεις εναντίον κυβερνητικών δυνάμεων και οι συνομιλίες που άρχισαν τον Ιανουάριο, σε μια προσπάθεια τερματισμού του εμφυλίου πολέμου, αναμένεται να διαρκέσουν πολύ. Με άγνωστη έκβαση.
Η Ιστορία Πίσω από τις Δημόσιες Βιβλιοθήκες
“Δεν θα ήθελα ποτέ να ξαναδώ τους Ταλιμπάν στην εξουσία. Η πόλη στην οποία γεννήθηκα έκαψε όλα τα βιβλία στο σχολείο μας. Φοβάμαι μη ξανασυμβεί το ίδιο”, λέει ο αδελφός της 17χρονης Rahila Monji, Hamid Omer στους New York Times.
Οι Ταλιμπάν να καταστρέφουν τα σχολεία των κοριτσιών και απειλούν τις ζωές των φοιτητριών επιχειρώντας να κάψουν τα πρόσωπα τους με οξύ.
Το νεαρό κορίτσι λίγο πριν χάσει τη ζωή του διάβαζε το βιβλίο του Αφγανού συγγραφέα και πολιτικού πρόσφυγα Khaled Hossein “Και τα Βουνά Μίλησαν”. Επίσης, γέμιζε τις σελίδες του ημερολογίου της με ευχές για ένα καλύτερο μέλλον.
Το καλύτερο μέλλον για εκείνη δεν έφτασε ποτέ. Με την απόφαση της οικογένειας της, όμως, να χρηματοδοτήσει τη δημιουργία μιας δημόσιας βιβλιοθήκης στην Καμπούλ, το μέλλον έχει πιθανότητες να γίνει καλύτερο για άλλα κορίτσια.
Αρχικά το εγχείρημα, όπως εξήγησε ο αδελφός της νεαρής Rahila, στεγάστηκε σ΄ένα δωμάτιο στον επάνω όροφο ενός τζαμιού.
Μετά, με τη βοήθεια των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, συγκεντρώθηκαν μέσα από δωρεές πολλά βιβλία. Κι ύστερα ιδρύθηκε το Ίδρυμα Rahila, το οποίο παρέχει υποτροφίες σε άπορα παιδιά και οργανώνει προγράμματα προσωπικής ανάπτυξης και κατάρτισης δεξιοτήτων.
Όμως και η ιστορία της Najiba Hussaini μοιάζει ηρωική. Γεννημένη στη φτωχότερη επαρχία της χώρας, το Νταικούντι, κατάφερε στη σύντομη ζωή της να υπερβεί δυσυπέρβλητα εμπόδια.
Με την πατριαρχική κοινωνία του Αφγανιστάν στην “πλάτη” της και τους Ταλιμπάν να καταστρέφουν τα σχολεία των κοριτσιών και να απειλούν τις ζωές των φοιτητριών επιχειρώντας να κάψουν τα πρόσωπα τους με οξύ, κατάφερε να πάρει πτυχίο Πληροφορικής στην Ινδία, να ολοκληρώσει το μεταπτυχιακό της στην Ιαπωνία και να εργαστεί στο Υπουργείο Ορυχείων και Πετρελαίου της κυβέρνησης.
Όσο για τη δημόσια βιβλιοθήκη που έγινε στο Νταικούντι στη μνήμη της, αρχικά ολόκληρη η συλλογή περιλάμβανε μόνο 400 εγχειρίδια της 27χρονης γυναίκας. Τώρα, σε διάστημα περίπου ενάμιση χρόνου, έχει περισσότερα από 12.500 βιβλία, περιοδικά και ερευνητικές εκθέσεις, τα περισσότερα από δωρεές.
Κι έτσι, στη χώρα των 32 εκατομμυρίων κατοίκων και των μόλις 100, μέχρι πρότινος, δημόσιων βιβλιοθηκών, προστέθηκαν ακόμη δύο, που εκτός από τη γνώση που προσφέρουν, λειτουργούν και ως σύμβολα γυναικείας χειραφέτησης και ανθρωπιάς.
Στην αθηΝΕΑ μας αρέσει να ταξιδεύουμε σε όλες τις γωνιές αυτού του κόσμου:
Η Μεγαλύτερη Βιβλιοθήκη του Κόσμου
Ποδηλατάδες για την Κοινωνική Δικαιοσύνη στο Γιοχάνεσμπουργκ
Ένα Φωτογραφικό Project Αποκαλύπτει το Στεγαστικό Πρόβλημα του Χονγκ Κονγκ
Παγκόσμιο Κτίριο της Χρονιάς: Η Περίπτωση του LocHal στο Τίλμπουρχ
