Συγγραφείς! Ποιοι και ποιες είναι τελικά; Τι περνάει από το μυαλό τους και με ποιον τρόπο φτάνουν να αποτυπώσουν στο χαρτί τις ιστορίες που σκαρφίζονται;
#ExRay: η στήλη του newsletter μας για το βιβλίο, με τίτλο ένα παιχνίδι ανάμεσα στο Ex Libris και στην «ακτινογραφία» αγγλιστί (x-ray), φιλοξενεί κάθε φορά έναν/μία συγγραφέα.
Με χιουμοριστική διάθεση αλλά και αγνή, πραγματική περιέργεια, τους καλούμε να καταθέσουν ό,τι προαιρούνται από τα εσώψυχά τους και να αυτοσχεδιάσουν απαντώντας σε 10 –φαινομενικά απλές– ερωτήσεις. Καλεσμένος αυτού του μήνα είναι ο Σπύρος Γιαννακόπουλος.
Ο Σπύρος Γιαννακόπουλος γεννήθηκε το 1981 και σπούδασε στο Οικονομικό Πανεπιστημίου Αθηνών. Για αρκετά χρόνια αρθρογράφησε στην εφημερίδα «Η Καθημερινή» για θέματα που αφορούσαν τη λογοτεχνία, τα κόμικ και τη μουσική και συνεργάστηκε με το περιοδικό για κόμικ «Μπλε Κομήτης». Έχει γράψει τα παιδικά βιβλία «Ο Τρύφωνας από τη Δρακολανδία», «Πορτοκαλάδα με Ανθρακικό», «Το Κορίτσι με το Ξύλινο Σπαθί», «Νάνσι», «Ο Μασκοφόρος Εκδικητής», «Μασκοφόρος Εκδικητής εναντίον Ζοργκ», «Αλλόκοσμος Επισκέπτης», «Το Αγόρι που Πετάει», «Η Αγελάδα που Γελάει», «Ο Μονόκερος», «Στο Δάσος», «Η Περιπέτεια ενός Ιππότη», «Κοσμοναύτης», «Επιχείρηση Μακαρόν». Όλα του τα βιβλία κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Πατάκη.
Φέτος, του απονεμήθηκε το Κρατικό Βραβείο Εφηβικού-Νεανικού Λογοτεχνικού Βιβλίου για το βιβλίο του «Κοσμοναύτης».
Ποιο είναι το πρώτο βιβλίο που θυμάστε;
Θυμάμαι έντονα να διαβάζω τον «Μεγάλο Φιλικό Γίγαντα (ΜΦΓ)» του Roald Dahl (βρήκα το αντίτυπο στη βιβλιοθήκη μου: έκδοση του 1993, εκδόσεις Ψυχογιός, μτφρ. Βούλα Μάστορη, 1.600 δραχμές). Μπορώ να ανακαλέσω τη συγκίνηση που μου είχαν προκαλέσει οι ήρωες, οι ζωντανές σκηνές, η ευφάνταστη πλοκή, μα και η σπιρτόζικη εικονογράφηση του Quentin Blake. Ο Dahl είχε μιλήσει στην παιδική μου ψυχή με τρόπο άμεσο. Είχα εκπλαγεί με τη μυθοπλαστική ικανότητα του συγγραφέα και το αιχμηρό του χιούμορ. Είχα νιώσει ένα πρωτόγνωρο αίσθημα, λες και είχαν εκραγεί στο μυαλό μου πυροτεχνήματα. Ήταν ένα βιβλίο διαφορετικό από ό,τι είχα διαβάσει ως τότε. Στη συνέχεια κατανάλωσα με δίψα όλα του τα βιβλία. Γύρισα ξανά σε αυτόν ως ενήλικος και πλέον γυρίζω ξανά ως συγγραφέας.
Το αγαπημένο σας βιβλιοπωλείο; (Ναι, κάντε του διαφήμιση!)
Έχω καλούς φίλους στην Κέρκυρα, και κάθε φορά που τους επισκέπτομαι δεν παραλείπω να περάσω από το βιβλιοπωλείο Πλους, στην παλιά πόλη. Είναι κουκλίστικο, είναι σε τέλειο σημείο, πολύ προσεγμένο, πάντα ενημερωμένο. Έχει και λίγα τραπέζια για ροφήματα, κουβεντούλα και συμπάθεια, μπορώ να κάθομαι εκεί με τις ώρες. Ο ιδιοκτήτης του, Δημοσθένης Καλάκος, είναι ένα συμπαθέστατος κύριος που αγαπά αυτό που κάνει – έχει να προσφέρει και σπιτικό λικέρ.
Συγγραφέας που θα καλούσατε σε δείπνο (Ή μήπως σε δείπνο… κυανίου; Διευκρινίστε, όμως, για να μη γίνει κάποιο λάθος!)
Θα ήθελα να δειπνούσα με τον René Goscinny. Αλλά όχι κάτι φανταχτερό. Θα τον πήγαινα για σούβλες και ρετσίνα. Πιστεύω θα του άρεσε κάτι τέτοιο. Θα μπορούσε να πει και στους φίλους του, θα έλεγα κι εγώ στους δικούς μου. Κάπου έξω, θα ενώναμε τραπέζια, στο κέντρο ας έκαιγε μια μεγάλη φωτιά, πάνω μας τα αστέρια. Πιστεύω θα περνούσαμε σούπερ, δε θα έμενε άντερο από τα γέλια. Κι αν φτάναμε στο τσακίρ κέφι, θα ήθελα να αφήσουμε τον Κακοφονίξ να τραγουδήσει. Είμαι πολύ περίεργος να ακούσω το τραγούδι του. Θα ήθελα να πάρω αυτό το ρίσκο.
Βιβλίο που θα θέλατε να έχετε γράψει;
Ζηλεύω πραγματικά την «Αστερόσκονη» του Neil Gaiman. Το έχω με την εικονογράφηση του Charles Vess, εξαιρετική δουλειά κι αυτός, πολύ ταιριαστή. Ο Gaiman στην «Αστερόσκονη», αντλώντας στοιχεία από τις λαϊκές παραδόσεις, τους μεσαιωνικούς θρύλους και τις γοτθικές ιστορίες και διατηρώντας θαυμάσια ισορροπία ανάμεσα σε λυρισμό και δράση, σε μαγεία και ξίφη, σε έρωτες και κατάρες, κατάφερε να συνθέσει ένα μοναδικό σκοτεινό παραμύθι.
Στενοχωρήθηκα πάρα πολύ για τις κατηγορίες που τον βαραίνουν, αλλά δεν μπορώ χωρίς τα βιβλία του, λατρεύω το έργο του, τόσο το λογοτεχνικό όσο και τα κόμικ του.
Το βιβλίο που διαβάζετε τώρα;
Ε, λοιπόν, όταν έλαβα αυτή την ερώτηση διάβαζα το «Ο Δρόμος» του Cormac McCarthy, σε μετάφραση του Γιώργου Κυριαζή για τις εκδόσεις Gutenberg. Είναι η πρώτη μου επαφή με αυτόν τον συγγραφέα και η επιλογή του συγκεκριμένου τίτλου έγινε όταν άρχισα να ξεφυλλίζω την πρόσφατη διασκευή του σε κόμικ που έκανε ο Manu Larcenet (θα βγει σύντομα στα ελληνικά από τις εκδόσεις Anubis), τον οποίο λατρεύω από το «Ordinary Victories» (μακάρι να βγει στα ελληνικά).
Εντυπωσιάστηκα από τις εικόνες και το στήσιμο, αλλά –σαν καλό φυτουκλάκι που είμαι– είπα πρώτα θα διαβάσω το βιβλίο. Στον «Δρόμο», μπαμπάς και γιος περιπλανούνται σε έναν κατεστραμμένο κόσμο, αναζητώντας ελπίδα. Περπατούν ασταμάτητα σαν χάμστερ σε τροχό. Γύρω τους όλα νεκρά. Καταπληκτικό βιβλίο, ένας βαθύς στοχασμός για το πού μπορεί να φτάσει ο άνθρωπος όταν όλα δείχνουν να έχουν χαθεί. Θα αναζητήσω κι άλλα του McCarthy.
Τώρα που πήρα απόφαση να απαντήσω σε αυτή την ερώτηση, διαβάζω την «Υπόθεση Ν’ Γκούστρο» του Jean-Patrick Manchette, σε μετάφραση του Σταύρου Παπασταύρου για τις εκδόσεις Άγρα. Ο Manchette είναι ο αγαπημένος μου συγγραφέας αστυνομικών μυθιστορημάτων – και ακόμη και σε αυτό το βιβλίο, ένα από τα πρώτα του, που σίγουρα δεν φτάνει το στιλ των «Η Πρηνής Θέση του Σκοπευτή» και «Το Μελαγχολικό Κομμάτι της Δυτικής Ακτής», είναι σωστός δυναμίτης. Αφηγούμενος μια τρομοκρατική ενέργεια από τη σκοπιά ενός αμφιλεγόμενου χαρακτήρα, έχει πάντα μοναδικό ύφος, οι λέξεις του είναι μαχαίρι. Όχι τόσο καλά ακονισμένο όσο θα γίνει στη συνέχεια, αλλά την κάνει μια χαρά τη δουλειά του.
Στο μεσοδιάστημα, όμως, διάβασα και το «Portugal» του Cyril Pedrosa, κομίστα που αγαπώ ιδιαιτέρως, ειδικά μετά τις «Τρεις Σκιές» (εκδόσεις Ηλίβατον, μτφρ. Γεωργία Τσάκωνα). Στο «Portugal», ο ήρωας, ένας κομίστας σε δημιουργική απόγνωση, επιστρέφει στις ρίζες του αναζητώντας έμπνευση. Το σχέδιο του Pedrosa είναι μαγικό, οι εικόνες του έχουν μια ευαισθησία που με αγγίζουν, και αυτού του είδους τις (ημι)αυτοβιογραφικές ιστορίες κόμικ τις λατρεύω. Κι αυτή ήταν μία από τις καλές.
Αλήθεια, γιατί γράφετε;
Ξεκίνησε σαν παιχνίδι. Κάποιος μου είπε «τόσα έχεις διαβάσει και φαντασία έχεις, γιατί δεν γράφεις κι εσύ κάτι;». Σαν να το χρειαζόμουν αυτό το σπρώξιμο. Ήταν 2004, τα μυαλά όλων στα κάγκελα, επιτυχίες παντού, κι εγώ νέος, μόλις είχα αποφοιτήσει από την ΑΣΟΕΕ. Σε αυτό το κλίμα έγραψα το πρώτο μου διήγημα, το οποία είχα τη χαρά να το δω να δημοσιεύεται στους «Ερευνητές» της Καθημερινής. Τρομερή ενθάρρυνση για έναν νέο συγγραφέα να βλέπει το πρώτο του κείμενο τυπωμένο σε εφημερίδα μεγάλης κυκλοφορίας. Συνέχισα να γράφω. Δεν έχω σταματήσει έκτοτε. Γράφω κάθε μέρα, εκτός Σαββάτου και Κυριακής. Δεν μπορώ να μη γράφω. Απλά δεν μπορώ. Νιώθω ότι έχω μέσα μου ιστορίες που θέλω να αφηγηθώ. Συνέχεια σκέφτομαι ιστορίες.
Ποια είναι η μεγαλύτερη επιρροή σας; (Όχι απαραίτητα από τον χώρο των Γραμμάτων.)
Ο René Goscinny, για αυτό και θα ήθελα να δειπνήσουμε μαζί. Ήταν ένας αστείρευτος καλαμπουρτζής, ένας μέγιστος χωρατατζής. Ο τύπος έβγαζε γέλιο από τα πάντα, και το χιούμορ του είναι διαχρονικό. Από τον Αστερίξ μέχρι τον Μικρό Νικόλα, κι από τον Ιζνογκούντ μέχρι τον Λούκι Λουκ, το έργο του λάμπει ακόμη. Έχω γράψει μια σειρά βιβλίων με ήρωες έναν θείο κι έναν ανιψιό, η σειρά λέγεται «Άγης και Χάρης σε Εξωφρενικές Περιπέτειες». Ο θείος θα μπορούσε να είναι ένας άλλος Οβελίξ. Ο ανιψιός, ο Αστερίξ. Οι κακοί της υπόθεσης έχουν ομοιότητες με τους Ντάλτονς. Ναι, οι επιρροές μου είναι ξεκάθαρες.
Σελιδοδείκτης, τσάκισμα σελίδων ή «λίγο μπρος, λίγο πίσω δεν χάθηκε ο κόσμος»;
Μιλάτε σε έναν ψυχαναγκαστικό. Τα βιβλία μου είναι σαν καινούργια. Πάντα σελιδοδείκτης, ο οποίος θα μπορούσε να είναι ένα εισιτήριο αεροπλάνου, μια απόδειξη από καφέ, ένα καλαμάκι, κάποτε είχα μια κάλτσα, ήταν ωραία κάλτσα, ριγέ, σαν ουράνιο τόξο. Θεωρώ ότι το τσάκισμα των σελίδων θα έπρεπε να διώκεται ποινικά.
Τι εκτιμάτε σε έναν εκδοτικό οίκο;
Την άποψη.
Με τι κάνει ιδανικό ζευγάρι ένα βιβλίο;
Με τη σκιά. Την παχιά σκιά από ένα πλουμιστό αλμυρίκι σε κάποια ήσυχη παραλία ενός απόμακρου νησιού του Αιγαίου ή τη δροσερή σκιά του πλατάνου στο καφενείο του χωριού, ήχοι από τάβλι, φωνές για το ζάρι, μουσική στ’ αυτιά μου. Στο αλμυρίκι ο καφές είναι παγωμένος, πολλά παγάκια, κάτω από τον πλάτανο, ελληνικός, σκέτος, μονός, με λουκούμι.
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
10 Ερωτήσεις Αναζητούν Συγγραφέα | Ισμήνη Καρυωτάκη
