Δεν ξέρω αν είναι προβοκατόρικη η σκέψη που ακολουθεί, αλλά, επιστρέφοντας από τη Βαρκελώνη, την οποία επισκέφθηκα για 48 ώρες, θα ήθελα να μαζέψω σε ένα αεροπλάνο τους δημάρχους των μεγαλύτερων ελληνικών πόλεων και να πάμε παρέα στην πρωτεύουσα της Καταλωνίας.
Θα ήθελα να δω τι παρατηρούν, τι διαφορές διαπιστώνουν, τι τους αρέσει αισθητικά, πώς κινούνται στους δρόμους της. Θα ήθελα να ξέρω αν συνειδητοποιούν πως δεν υπάρχει ηχορύπανση και πως οι άνθρωποι σε αναπηρικά αμαξίδια είναι ορατοί.
Στην αθηΝΕΑ, στο εγγύς μέλλον, θα μιλήσουμε για τις πόλεις του αύριο. Η Βαρκελώνη ναι μεν είναι μια πόλη του χθες, με ιστορία που χάνεται στους αιώνες, αλλά είναι ξεκάθαρο ότι προετοιμάζει το «αύριο» και προωθεί τη μικροκινητικότητα, την ανακύκλωση, τον εξηλεκτρισμό της μετακίνησης. Είναι ήδη μια πόλη ανοιχτή στις διαφορετικότητες, με σεβασμό στον πολίτη και τον συμπολίτη να είναι μάλλον ο κανόνας παρά η εξαίρεση.
Μια Σταλιά Ιστορίας
Πηγαίνοντας πολύ πίσω, μια μικρή περίκλειστη, δαιδαλώδης συνοικία ενώθηκε μέσα στα χρόνια με τα γύρω μικρά χωριά και με τον καιρό έγιναν η πυκνοκατοικημένη πόλη που άλλαξε πρόσωπο, αρχικά στα τέλη του 19ου αιωνα και ξανά χάρη στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1992.
Σίγουρα θα έχετε πολλές ενστάσεις για την οποιαδήποτε σύγκριση με την Αθήνα, ας πούμε, ή τη Θεσσαλονίκη ή την Πάτρα. Η Βαρκελώνη δεν ισοπεδώθηκε στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο αλλά βίωσε… στο πετσί της τον Ισπανικό Εμφύλιο. Αποτέλεσε μέρος μιας αυτοκρατορίας, το λιμάνι της υποδέχτηκε πλούτο και τον κράτησε. Αφομοίωσε πληθυσμούς και τους ενέταξε. Παρ’ όλα αυτά διατήρησε την καταλανική ταυτότητά της, κάτι που τη διαφοροποιεί από την υπόλοιπη Ισπανία. Και αυτό στα υπέρ της πρέπει να το μετρήσουμε.
Με το Πόδι Καλύτερα!
Η πόλη, σε αυτή τη σύντομη τουριστική επίσκεψη, με «προσκάλεσε» να την περπατήσω, κάνοντας περίπου 55.000 βήματα σε 48 ώρες. Παράλληλα χρησιμοποίησα με χαρακτηριστική άνεση τόσο τα λεωφορεία της όσο και το εκτεταμένο δίκτυο του μετρό. Δεν μου γύρισε το πόδι σε καμία λακκούβα και κανένα αυτοκίνητο ή μηχανάκι δεν μου έκοψε τον δρόμο. Παιδικά καροτσάκια και αναπηρικά αμαξίδια περνούσαν δίπλα μου με φυσική άνεση χωρίς να αγκομαχούν, ηλικιωμένοι άνθρωποι περπατούσαν χωρίς να κινδυνεύουν στα φαρδιά και φιλόξενα πεζοδρόμια του κέντρου.
Η ρυμοτομία της Βαρκελώνης είναι υποδειγματική, αν τη δει κανείς από ψηλά μοιάζει με γραφιστικό grid, αλφαδιασμένο και χαραγμένο με απίστευτη γεωμετρία. Και ανάμεσα στα ψηλά μεγάλα κτίρια ξαφνικά βλέπεις μια σουρεάλ πινελιά, κτίσματα βγαλμένα από παραμύθι, όπως η Casa Milà και η Casa Batlló ή ακόμη και o εντυπωσιακός ναός της Sagrada Familia, χαρακτηριστικά δείγματα της μοντερνιστικής αρχιτεκτονικής του Καταλανού σπουδαίου αρχιτέκτονα Gaudi.
Ζήτημα Αισθητικής
Κοιτώντας ψηλά, κάτι μου «έλειπε» ευχάριστα: δεν είδα καλώδια, καθώς όλα είναι «υπογειοποιημένα». Κοιτώντας χαμηλά, περπατούσα πάνω σε έξυπνα αντιολισθητικά πλακίδια με όμορφα μοτίβα, ένα εκ των οποίων είναι το τετράφυλλο «Λουλούδι της Βαρκελώνης». Είναι ζήτημα αισθητικής τελικά.
Δεν σας κρύβω ότι ο υπερτουρισμός αποτελεί πρόβλημα, καθώς τα πλήθη κυκλοφορούν συντεταγμένα σε συγκεκριμένα σημεία, όπως στη Las Ramblas. Αυτό είναι στο χέρι του, ή μάλλον στο πόδι του καθενός και της καθεμιάς να αποφασίσει αν θα ευχαριστηθεί την πόλη έξω από τα γνωστά μονοπάτια και αξιοθέατα.
Η Βαρκελώνη σε οδηγεί προς στη θάλασσα χωρίς δυσκολία. Σε κατευθύνει σε μεγάλες πλατείες, χωρίς γερμένα δέντρα, κολονάκια, κιτς ταμπέλες καταστημάτων. Σε προκαλεί να την τρέξεις (έχουμε και αυτό το «βίτσιο» με το τρέξιμο), σε προκαλεί να τη ζήσεις, να εργαστείς και να απολαύσεις το ότι είσαι μέρος μιας πόλης που γεννάει ιδέες, παράγει πλούτο, υιοθετεί καινοτομίες.
Προφανώς σε 48 ώρες δεν καταλαβαίνεις μια πόλη. Μου είπαν άλλωστε ότι για ένα πολύ μικρό διαμέρισμα σε κεντρικές συνοικίες το ενοίκιο φτάνει και τα 700 ευρώ. Δεν αμφιβάλλω ότι έχει και άλλα «στραβά», όπως μια έντονη μυρωδιά σε κάποια σημεία.
Επιμένω όμως. Όπως είπα, είναι τελικά ζήτημα αισθητικής, πώς θέλουμε να είναι οι πόλεις που ζούμε. Αφόρητες, θορυβώδεις και αβίωτες; Αισθάνθηκα πως το μυστικό για βιώσιμες πόλεις είναι απλό: αρκεί στα διλήμματα που παρουσιάζονται η επιλογή να απαντά θετικά στην ερώτηση «κάνει τη ζωή των πολιτών καλύτερη;»
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ:
