Οι δημοπρασίες αποτελούν μια ιδιαίτερη και ενδιαφέρουσα διαδικασία. Αν και γνώριζα λίγα πράγματα για τον τρόπο διεξαγωγής τους, και επηρεασμένος από τις γνωστές εικόνες από τον κινηματογράφο -το σφυράκι, τα ποσά που ανεβαίνουν και τα όμορφα αντικείμενα που αλλάζουν χέρια- μίλησα με τον Managing Director της VERGOS Auctions Ανδρέα Βέργο, ώστε να μάθω πιο πολλά γι’ αυτόν τον υπέροχο κόσμο, αλλά και για τους συλλέκτες που τον “κατοικούν”.
Θα θέλαμε, πρώτα απ’ όλα, να μας συστηθείτε. Ο Οίκος Δημοπρασιών Βέργος έχει πλέον μια ιστορία 30 ετών. Πείτε μας δυο λόγια γι’ αυτήν την πορεία.
Ο Οίκος ιδρύθηκε από τον πατέρα μου, Πέτρο Βέργο, το 1989 και δραστηριοποιήθηκε αρχικά στον τομέα των παλαιών βιβλίων, χειρογράφων και χαρακτικών. Το 2000 πραγματοποιήθηκε ένα, καθοριστικό για την πορεία μας, άνοιγμα στο χώρο της ζωγραφικής και της γλυπτικής, με επίκεντρο τους Έλληνες δημιουργούς. Το 2009 επεκταθήκαμε στην κατηγορία των φιλελληνικών και ιστορικών αντικειμένων, η οποία αμέσως κέρδισε το ενδιαφέρον των συλλεκτών που συνεχίζεται αμείωτο μέχρι και σήμερα.
Έκτοτε η εταιρεία, ανταποκρινόμενη στις ανάγκες των πελατών της, αλλά και τις νέες τάσεις της αγοράς, βρίσκεται πάντα στο επίκεντρο της τέχνης και των εικαστικών γεγονότων, έτοιμη να ικανοποιήσει κάθε συλλεκτική ιδιαιτερότητα.
Η πραγματικότητα δεν διαφέρει από την φαντασία. Μιλώντας και από την προσωπική μου εμπειρία ως δημοπράτης, όταν έχεις αποφασίσει να “χτυπήσεις” ένα αντικείμενο σε δημοπρασία, σημαίνει ότι έχεις δεσμευτεί και χρηματικά, αλλά και συναισθηματικά να το αποκτήσεις και έχεις σκεφτεί μέχρι και σε ποιο σημείο θα τοποθετηθεί στο σπίτι σου.
Αφότου αναλάβατε το τιμόνι του Οίκου το 2014, εν μέσω οικονομικής κρίσης και τώρα εν μέσω πανδημίας, ποια ήταν τα βασικά διδάγματα; Ένας οίκος δημοπρασιών επηρεάζεται από αυτά τα γεγονότα και αν ναι μπορεί να προσαρμοστεί;
Ένας οίκος δημοπρασιών, όπως και κάθε επιχείρηση, δεν μπορεί να μείνει ανεπηρέαστος από συνθήκες που επηρεάζουν εκτεταμένα το κοινωνικό και οικονομικό περιβάλλον.
Φυσικά και επηρεαστήκαμε από την οικονομική κρίση και συνεχίζουμε να επηρεαζόμαστε πλέον από την πανδημία, μία πρόταση που δεν περίμενα ποτέ να πω. Η συνεχής προσπάθειά μας επικεντρώνεται στο να προσαρμοζόμαστε έγκαιρα και με ευελιξία στις νέες προκλήσεις, κρατώντας όμως πάντα σταθερή την υψηλή ποιότητα των υπηρεσιών μας, και αυτό αποδεικνύεται από τους συλλέκτες και τους ανθρώπους του κλάδου, που μας στηρίζουν με την εμπιστοσύνη τους και επιβεβαιώνουν τις επιλογές μας.
Το σημαντικότερο δίδαγμα που αποκόμισα από τις δυσκολίες της τελευταίας δεκαετίας είναι ότι η τέχνη και τα συλλεκτικά αντικείμενα μπορεί να μην έχουν αντικειμενικές τιμές, έχουν όμως αντικειμενικά συναισθηματική αξία.
Την εποχή της πανδημίας, οι δημοπρασίες συνεχίζονται και, όπως μαθαίνουμε, με μεγάλη συμμετοχή, ακόμα και από νεότερους. Τι οδήγησε σε αυτήν την, φαινομενικά παράδοξη, αύξηση του ενδιαφέροντος;
Τον Μάρτιο του 2020, λίγο πριν ανακοινωθεί η καραντίνα, βρεθήκαμε αντιμέτωποι με το εξής δίλημμα: κλείνουμε τα γραφεία και αναβάλουμε την ερχόμενη δημοπρασία, η οποία είχε προγραμματιστεί για 7 και 8 Απριλίου και, εάν ναι, προχωράμε σε online διεξαγωγή ή περιμένουμε να καθαρίσει το τοπίο και να ορίσουμε νέα ημερομηνία; Τελικά, ορίσαμε νέα ημερομηνία!
Η συμμετοχή και ο ενθουσιασμός του φιλότεχνου κοινού στη νέα ημερομηνία της δημοπρασίας που πραγματοποιήθηκε 24 και 25 Ιουνίου ήταν για εμάς μία ευχάριστη έκπληξη και μας δίδαξε ότι η ανθρώπινη επαφή, έστω και υπό προϋποθέσεις, είναι και θα παραμείνει σημαντική. Αξίζει πάντως να σημειώσουμε ως σημείο των καιρών, ότι η αύξηση του ενδιαφέροντος για συμμετοχή είναι μία τάση που παρατηρήθηκε και στις δημοπρασίες των μεγάλων οίκων του εξωτερικού, αποδεικνύοντας ότι σε δύσκολους καιρούς, η τέχνη μπορεί να προσφέρει διέξοδο.
Τις δημοπρασίες τις γνωρίζουμε, μάλλον, από τις ταινίες, όπου συνήθως η πλοκή σχετίζεται με το αντικείμενο προς πώληση και την αγωνία για το χτύπημα του σφυριού. Υπάρχει αυτή η αγωνία στην πραγματικότητα, καθότι διακυβεύονται αρκετά χρήματα και τα πράγματα είναι λίγο πιο σοβαρά;
Η πραγματικότητα δεν διαφέρει από την φαντασία. Μιλώντας και από την προσωπική μου εμπειρία ως δημοπράτης, όταν έχεις αποφασίσει να “χτυπήσεις” ένα αντικείμενο σε δημοπρασία, σημαίνει ότι έχεις δεσμευτεί και χρηματικά, αλλά και συναισθηματικά να το αποκτήσεις και έχεις σκεφτεί μέχρι και σε ποιο σημείο θα τοποθετηθεί στο σπίτι σου. Την ώρα της δημοπρασίας λοιπόν, όταν κάποιος άλλος επίσης “χτυπάει” το αντικείμενό “σου” διεκδικώντας την κυριότητά του, η αγωνία και το άγχος κορυφώνονται, σε αντίθεση με τη χαρά και την ανακούφιση που ακολουθεί όταν “κερδίζεις” εν τέλει αυτό που επιθυμούσες.
Ποια είναι η ανθρωπογεωγραφία, ας την πούμε, των πελατών ενός οίκου δημοπρασιών; Για παράδειγμα, επενδυτές, λάτρεις των αντικειμένων; Μπορείτε να μας την ορίσετε με μια πιο ελαφριά διάθεση;
Θα αναφερθώ ειδικότερα στο προφίλ των πελατών του Οίκου μας. Τον συλλέκτη ελληνικής τέχνης τον διακατέχει ένα ρομαντικό πάθος και αγάπη για την Ελλάδα και τον πολιτισμό της, είτε είναι Έλληνας είτε όχι. Σε αυτούς τους ανθρώπους συγκαταλέγονται όλες οι οικονομικές και κοινωνικές τάξεις. Από τον εύπορο και σταθερό συλλέκτη, έως και αυτόν που η οικονομική του κατάσταση δεν στέκεται εμπόδιο στη σταθερή ανάπτυξη της συλλογής του, έως και τον μελετητή ή φοιτητή που θα επενδύσει σε ένα σπάνιο βιβλίο ή σε έναν προσιτό πίνακα. Έντονο ενδιαφέρον βλέπουμε επίσης από Έλληνες της ομογένειας που επιθυμούν μέσω της απόκτησης ενός έργου με ελληνική υπογραφή, να κρατήσουν επαφή με τις ρίζες τους.
Προχωρήσατε σε μια αναβάθμιση της ιστοσελίδας σας. Θεωρείτε ότι πλέον περνάμε σε μια ψηφιακή εποχή στις δημοπρασίες; Το ελληνικό κοινό θα ανταποκριθεί σε αυτήν την πιθανή αλλαγή;
Στόχος μας, με την ανανέωση της ιστοσελίδας μας, www.vergosauctions.com και με την ένταξη των online δημοπρασιών στο άμεσο μέλλον, είναι να ανταποκριθούμε στις συνθήκες της νέας ψηφιακής εποχής και οι οποίες και λόγω της πανδημίας, ισχυροποιήθηκαν. Οι online δημοπρασίες δεν πρόκειται να αντικαταστήσουν τις ζωντανές δημοπρασίες, αλλά παρέχουν μία σειρά από προτερήματα που βελτιώνουν την προσβασιμότητα των συλλεκτών.
Το σημαντικότερο για εμένα είναι ο εκμηδενισμός της απόστασης και φυσικά η ευκολία. Από την άνεση του σπιτιού του, από οποιοδήποτε μέρος του κόσμου, ο ενδιαφερόμενος μπορεί να λάβει μέρος στη δημοπρασία. Επίσης, μέσω των online δημοπρασιών υπάρχει η δυνατότητα για πρόσβαση σε καλλιτέχνες ή αντικείμενα από άλλες χώρες που διαφορετικά δεν θα μπορούσε να αποκτήσει.
Το ελληνικό κοινό είναι σε μεγάλο βαθμό εξοικειωμένο με το ψηφιακό περιβάλλον, γεγονός που αποδεικνύεται και από τη συνεχή αύξηση των διαδικτυακών πωλήσεων σε πολλούς επιχειρηματικούς κλάδους. Ως εκ τούτου, θεωρώ ότι θα ανταποκριθεί θετικά και στις online δημοπρασίες.
Αναφερθήκαμε στο ελληνικό κοινό. Υπάρχει προοπτική να “εκπαιδευτεί”, να έρθει πιο κοντά ο Έλληνας στον κόσμο των δημοπρασιών;
Καταλαβαίνω πολύ καλά πως για κάποιον που δεν έχει συμμετάσχει ξανά σε δημοπρασία, η διαδικασία μπορεί να φαίνεται “απόμακρη” ή ακόμη και “ελιτίστικη”. Πιστεύω ότι το ελληνικό κοινό δεν χρειάζεται “εκπαίδευση”, αλλά κατανόηση των πλεονεκτημάτων που προσφέρει η δημοπρασία. Πρόκειται για μία εύκολη και συνοπτική διαδικασία, με απόλυτη διαφάνεια καθώς οι τιμές εκκίνησης είναι ήδη γνωστές στο κοινό πριν από τη δημοπρασία. Ο αγοραστής διασφαλίζεται, καθώς όλα τα δημοπρατούμενα είδη έχουν εξετασθεί από τους ειδικούς του Οίκου για την αυθεντικότητά τους ενώ ταυτόχρονα, έχει πρόσβαση σε σπάνια είδη που δεν διατίθενται από άλλα κανάλια πώλησης.
Εμείς από την πλευρά μας είμαστε εδώ για να παρέχουμε συμβουλές και καθοδήγηση σε όποιον τώρα ξεκινάει να ανακαλύπτει τον συναρπαστικό κόσμο της δημοπρασίας. Γι’ αυτό άλλωστε, μας γεμίζει ιδιαίτερη χαρά το γεγονός ότι σε κάθε μας δημοπρασία έχουμε καινούριους συμμετέχοντες, από όλες τις ηλικίες.
Ετοιμάζετε μία νέα δημοπρασία στον πολυχώρο της Αθηναΐδας. Ποια έργα αναμένετε να προσελκύσουν το ενδιαφέρον των αγοραστών;
Δεν μπορώ να ξεχωρίσω κάποιο συγκεκριμένο, καθώς το πρώτο μέρος της δημοπρασίας είναι πολύ δυνατό με εξαιρετικά έργα ζωγραφικής και γλυπτικής από σχεδόν όλα τα μεγάλα ονόματα της ελληνικής εικαστικής σκηνής όπως Δ. Διαμαντόπουλος, Γ. Γαΐτης, Τάκης, Παύλος (Διονυσόπουλος), Α. Ακριθάκης, Γ. Ζογγολόπουλος, Γ. Μόραλης, Μποστ, Α. Φασιανός, Κ. Βολανάκης, Κ. Μαλέας, K. Παρθένης, Σ. Παπαλουκάς, Ν. Λύτρας, Φ. Κόντογλου και πολλούς άλλους. Ενώ το δεύτερο μέρος με σημαντικά αντικείμενα φιλελληνικού ενδιαφέροντος, ενόψει των 200 χρόνων από την επανάσταση του 1821, αναμένεται να προσελκύσει επίσης δυναμικά το ενδιαφέρον των συλλεκτών.
Σε κάθε περίπτωση, θα πρότεινα στους ενδιαφερόμενους να εξετάσουν τα αντικείμενα από κοντά, με τη βοήθεια της έμπειρης ομάδας μας, στην έκθεση που διοργανώνεται πριν από κάθε δημοπρασία στον Πολυχώρο Αθηναΐς στο Βοτανικό, 21-23 Σεπτεμβρίου. Η έκθεση, όπως πάντα, είναι ανοιχτή προς το κοινό, προσφέροντας μία μοναδική ευκαιρία στους φιλότεχνους να θαυμάσουν από κοντά έργα που βρίσκονταν για χρόνια σε ιδιωτικές συλλογές.
Τα έργα που παρουσιάζονται στο άρθρο θα μπορέσετε να τα δείτε από κοντά στον Πολυχώρο Αθηναϊδα στις 21-23 Σεπτεμβρίου και οι εικόνες είναι από το αρχείο του Οίκου Δημοπρασιών Βέργου.