Το υγρό στοιχείο ήταν από την αρχή της ιστορίας των ανθρώπων εκείνος ο παράγοντας που καθόριζε την εγκατάστασή τους σε έναν τόπο. Αρχικά, ήταν οι όχθες των ποταμών τα πιο φιλόξενα μέρη για να δημιουργήσουν τους οικισμούς τους, να εξασφαλίσουν νερό, να ποτίσουν τη γη τους, και πολύ σύντομα, όταν μπόρεσαν να φτιάξουν πλοία ικανά να ταξιδεύουν με σχετική ασφάλεια, και τις μετακινήσεις τους.
Σύντομα άρχισαν μέσα από τους υδάτινους δρόμους να ταξιδεύουν, να εξερευνούν, να ανακαλύπτουν πρώτες ύλες, να ανταλλάσσουν ή να εμπορεύονται προϊόντα. Αλλά και να συνδέονται μεταξύ τους, να αναπτύσσουν και να μοιράζονται έναν πλούσιο εθιμικό πλούτο. Μέσω του υγρού στοιχείου οι άνθρωποι αποκτούσαν εικόνα του κόσμου τους, ιχνηλατούσαν τα σύνορά του, τα επεξέτειναν, έμαθαν να τολμούν και να αγαπούν το ταξίδι.
Τον 5ο αιώνα π.Χ., οι αρχαίοι Έλληνες, ικανοί ήδη στη ναυπηγική τέχνη και την εμπορική ναυτιλία, ιδρύοντας αποικίες και αναπτύσσοντας το εμπόριο γνώριζαν ολόκληρη τη Μεσόγειο και τη Μαύρη Θάλασσα και είχαν αρκετά σωστή αντίληψη για το μέγεθος και το σχήμα τους. Γνώριζαν πως η δυτική πύλη της Μεσογείου ήταν τα Στενά του Γιβραλτάρ και ότι πίσω τους υπήρχε ένας αχανής ωκεανός.
Η ιστορία που συνδέει τους αρχαίους Έλληνες με το σήμερα είναι στενά συνυφασμένη με τη θάλασσα, είναι γραμμένη με αλμύρα, κόπο, πόνο αλλά και μεγαλείο, ακόμα και σε ιστορικά δύσκολους καιρούς.
«Η ελληνική ναυτιλία είναι ένα ιστορικό ευτύχημα. Δεν δημιουργήθηκε επειδή κάποιος βοήθησε να αναπτυχθεί, ούτε στοχεύσαμε εκεί. Υπήρχαν οι Έλληνες οι οποίοι γνώριζαν ότι αυτή τη δουλειά ήδη από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Είχαν το εμπόριο στα χέρια τους. Αυτό γνώριζαν, αυτό έκαναν. Το έκαναν με μεράκι. Ήταν και ανάγκη. Κι έτσι αναπτύχθηκε», θα πει ο Δημήτριος Λυρίδης, Καθηγητής, Διευθυντής Εργαστηρίου Θαλάσσιων Μεταφορών του ΕΜΠ, συνδέοντας το παρελθόν με το παρόν της ναυτιλίας.
Σήμερα, η ελληνική ναυτιλία ζει μια πραγματική άνθηση στη χώρα μας. Όμως, πώς εξελίσσεται σήμερα το τοπίο της; Πώς περνάμε από τους αυτοματισμούς και τα big data στις βιώσιμες πρακτικές και τις νέες δεξιότητες που απαιτούνται; Ποιες προκλήσεις αντιμετωπίζουν οι παίκτες του κλάδου σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον;
Το νέο επεισόδιο της εκπομπής #BraveNewGreece με τίτλο #BraveNewShipping επιδιώκει να περιγράψει την πορεία προσαρμογής της ελληνικής ναυτιλίας στα δεδομένα που δημιουργούν οι νέες τεχνολογίες, η απανθρακοποίηση και οι γεωπολιτικές εξελίξεις σε συνδυασμό με τη διατήρηση του ανταγωνιστικού πλεονεκτήματός της.
Η εκπομπή εστιάζει σε success stories και επισκέπτεται ορισμένες από τις πιο ιστορικές εγκαταστάσεις ναυπηγείων της χώρας, που έχουν εγκαινιάσει ένα νέο κεφάλαιο.
Ένας Πολυδιάστατος Κλάδος
«Η ναυτιλία είναι ένας πολυδιάστατος κλάδος. Αποτελείται από την ακτοπλοΐα, η οποία μεταφέρει π.χ. επιβάτες και εμπορεύματα μεταξύ των νησιών ή σε κοντινές αποστάσεις. Αποτελείται από την κρουαζιέρα, η οποία έχει σχέση με την ψυχαγωγία και τον τουρισμό. Και αποτελείται από την ποντοπόρο ναυτιλία, η οποία έχει να κάνει με τη μεταφορά φορτίων, πρώτων υλών, αλλά και τελικών προϊόντων, από διάφορα μέρη του κόσμου. Περίπου το 90% του διεθνούς εμπορίου μεταφέρεται διά θαλάσσης. Οπότε είναι πάρα πολύ σημαντική για τη διεθνή οικονομία. Οι Έλληνες μεταφέρουν περίπου 20% του παγκόσμιου θαλάσσιου εμπορίου», εξηγεί Εμμανουήλ Καβουσανός, Καθηγητής, Διευθυντής Μεταπτυχιακών Σπουδών στη Διεθνή Ναυτιλία, Χρηματοοικονομική και Διοίκηση στο ΟΠΑ.
Η Ελληνική Ναυτιλία Ηγέτιδα Δύναμη
«Η ελληνική ναυτιλία είναι ο παγκόσμιος πρωταθλητής», θα πει ο Πάνος Ξενοκώστας, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος, Όμιλος ΟΝΕΧ Shipyards & Technologies, Πρόεδρος της Ένωσης Ελληνικών Ναυπηγείων (ΕΕΝ). «Ένας πρωταθλητής που έχει DNA ελληνικό. Το αποτύπωμα που αφήνει, είτε μέσω θέσεων εργασίας που μπορεί να δώσει σε Έλληνες είτε μέσω των επενδύσεων που προχωρούν οι Έλληνες, είναι πάρα πολύ μεγάλο».
Ο Εμμανουήλ Καβουσανός δίνει μια ποσοτική και ποιοτική εικόνα αυτής της δύναμης: «Στην Ελλάδα υπάρχουν περίπου 600 ναυτιλιακές εταιρείες, είτε μονοβάπορες, δηλαδή με ένα καράβι, είτε με 170 ή 180 καράβια. Είναι κυρίως οικογενειακές επιχειρήσεις. Όμως κάποιες από αυτές είναι εισηγμένες και σε χρηματιστήρια, όπως για παράδειγμα στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης και στο NASDAQ. Είναι περίπου 23 εταιρείες. Και είναι πολύ μεγάλες εταιρείες – φανταστείτε ότι τα χρηματιστήρια της Αμερικής είναι τα μεγαλύτερα στον κόσμο.
Η ναυτιλία δεν έχει να κάνει μόνο με τις ναυτιλιακές εταιρείες αυτές καθαυτές. Είναι πλέγμα εταιρειών. Οι ναυτιλιακές εταιρείες είναι στο κέντρο, αλλά υπάρχουν και μια σειρά από άλλες εταιρείες και κλάδοι που υπηρετούν τη ναυτιλία. […] Με βάση μελέτη του ΙΟΒΕ, από τον κλάδο της ναυτιλίας δημιουργούνται άμεσα 64.000 θέσεις εργασίας. Από αυτούς τους εργαζόμενους, 44.000 είναι κάτοικοι Ελλάδος. Αν βάλουμε και τις έμμεσες θέσεις εργασίας, με βάση τη μελέτη, είναι περίπου 84.000».
Star Bulk Carriers Corp.: Με την Ελλάδα στο Κέντρο
Η Star Bulk Carriers Corp. είναι η μεγαλύτερη ναυτιλιακή εταιρεία ξηρού φορτίου εισηγμένη στο χρηματιστήριο του NASDAQ. Με γραφεία στην Αμερική, στη Σιγκαπούρη και στην Κύπρο, η εταιρεία διατηρεί τα κεντρικά της στην Αθήνα, όπου πάνω από 400 στελέχη –εκ των 500 παγκοσμίως– εργάζονται για τη διαχείριση του στόλου της. Με την πρόσφατη συγχώνευσή της με την Eagle Bulk, η Star Bulk Carriers Corp. δείχνει τον δρόμο για τη ναυτιλία του αύριο, συνδέοντας το δικό της μέλλον ακόμη πιο στενά με το μέλλον της Ελλάδας.
«Η Star Bulk Carriers Corp., μετά την πρόσφατη συγχώνευση, είναι σήμερα η τρίτη μεγαλύτερη εταιρεία ξηρού φορτίου στον κόσμο. Ο στόλος μας αποτελείται από 170 φορτηγά πλοία μαζί με τα υπό κατασκευή πλοία. […] Η Κίνα ως αγορά αποτελεί περίπου το 40% της ζήτησης στον κλάδο μας, […] παράλληλα όμως βλέπουμε και νέες αγορές, όπως π.χ. η Ινδία. […] Βλέπουμε προοπτική και στις χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας αλλά και στις αραβικές χώρες», λέει η Χάρις Πλακαντωνάκη, Chief Strategy Officer της Star Bulk Carriers Corp., και συνεχίζει: «Οι καθοριστικοί παράγοντες που επηρεάζουν την επόμενη φάση ανάπτυξης της εταιρείας είναι οι γεωπολιτικές αλλαγές, αλλά και οι διεθνείς εμπορικές συμφωνίες».
Η Πρόκληση της Πράσινης Μετάβασης
Όμως τι γίνεται με την πράσινη μετάβαση, που σίγουρα αποτελεί πρόκληση τα επόμενα χρόνια; Θα αποτελεί και μια ευκαιρία για μια εταιρεία όπως η Star Bulk Carriers Corp.;
«Βραχυπρόθεσμα, η πράσινη μετάβαση αποτελεί ευκαιρία για τις ναυτιλιακές εταιρείες, διότι σήμερα υπάρχουν λύσεις που μπορούν να μας βοηθήσουν να μειώσουμε τις εκπομπές μας, μειώνοντας την κατανάλωση του καυσίμου. […] Στο πιο μακροπρόθεσμο μέλλον, όπου εκεί θα χρειαστούμε πράσινες τεχνολογίες και πράσινα καύσιμα για να μπορέσουμε να φτάσουμε σε ένα περιβάλλον σχεδόν μηδενικών ρύπων, οι λύσεις ακόμα δεν είναι ώριμες. Οπότε και εκεί βασιζόμαστε σε μεγάλο βαθμό στο πώς θα εξελιχθεί η τεχνολογία, αλλά και στο πώς η διεθνής νομοθεσία θα βοηθήσει να επιταχυνθούν αυτές οι εξελίξεις. […] O κλάδος μας έχει ως όραμα να φτάσει τις μηδενικές εκπομπές ή σχεδόν τις μηδενικές εκπομπές μέχρι το 2050. Αυτός είναι διεθνής στόχος και εδώ αξίζει να τονίσουμε ότι η ναυτιλία ως διεθνής κλάδος διέπεται από διεθνή νομοθεσία», θα επισημάνει η Χάρις Πλακαντωνάκη.
Μαριάννα Σκυλακάκη | Founder & CEO αθηΝΕΑ
Ναυπηγεία ΟΝΕΧ: Η Αναβίωση μιας Ιστορικής Βιομηχανίας
Ωστόσο, το να μπορούν τα πλοία μας να λειτουργούν με πιο έξυπνο και πιο περιβαλλοντικά υπεύθυνο τρόπο είναι κάτι που «αναγκαστικά περνάει μέσα από τα ναυπηγεία. Το πόσο θα εξελιχθεί η ναυπηγική βιομηχανία, το πόσο η ναυπηγική βιομηχανία θα δώσει λύσεις», αναφέρει ο Πάνος Ξενοκώστας.
Ο όμιλος ΟΝΕΧ είναι ηγέτιδα δύναμη στον χώρο της ναυπηγικής βιομηχανίας και του ευρύτερου βιομηχανικού κλάδου που την περιβάλλει. Τα Ναυπηγεία της Σύρου και της Ελευσίνας, τα μεγαλύτερα στην Ελλάδα, στοχεύουν στο να εκτοξεύσουν τη δυναμική τους στην επισκευή έως και 300 πλοίων ετησίως.
«Η ΟΝΕΧ Technologies Group έχει φέρει τη νέα εποχή στο ναυπηγικό τομέα στη χώρα και φιλοδοξεί να οδηγήσει και τις εξελίξεις στην ενεργειακή μετάβαση, προσφέροντας λύσεις για υπεράκτιες μονάδες παραγωγής ενέργειας. […] Ουσιαστικά ο κλάδος αναγεννήθηκε χάρη στην ανάμειξη της ΟΝΕΧ. Από τον Δεκέμβριο του 2019, που εξυπηρετήσαμε το πρώτο πλοίο στα ναυπηγεία της Σύρου, μέχρι σήμερα έχουν εξυπηρετηθεί, κυρίως για επισκευές, περισσότερα από 560 πλοία. Tο 90% αυτών θα αναζητούσαν εξυπηρέτηση στο εξωτερικό. Για να γίνουν αυτές οι αλλαγές έπρεπε τα ναυπηγεία να εκσυγχρονιστούν, να επαναπιστοποιηθούν οι γερανοί, τα μηχανήματα, να γίνουν επισκευές», λέει ο Δημήτρης Ντρες, Γενικός Διευθυντής, Επικεφαλής Εμπορικών Δραστηριοτήτων και Πρωτοβουλιών του Ομίλου ΟΝΕΧ Shipyards & Technologies.
Τα ελληνικά ναυπηγεία, αναφέρει ο Πάνος Ξενοκώστας, έχουν αποδείξει ότι μπορούν να είναι ανταγωνιστικά. «Τα ανατολίτικα ναυπηγεία, που είναι τα πλέον ανταγωνιστικά, επικεντρώθηκαν και διακρίθηκαν λόγω του πολύ χαμηλού εργατικού κόστους. […] Εμείς επικεντρωθήκαμε στο πώς θα βελτιώσουμε διαδικασίες, πώς θα γίνουμε πιο αποτελεσματικοί σε αυτά που κάνουμε, πιο γρήγοροι, πώς θα κάνουμε πράγματα μαζί ταυτόχρονα και εν τοις πράγμασι να κερδίσουμε το στοίχημα του κόστους μέσα από την ταχύτητα».
Η λειτουργία των ναυπηγείων έχει, βέβαια, άμεσο αντίκτυπο και συνολικά στην ελληνική οικονομία:
«Ο όμιλος ONEX σε λιγότερα από πέντε χρόνια, με την ενοποίηση των δύο ναυπηγείων, της Σύρου και της Ελευσίνας, ξύπνησε τη ναυπηγοεπισκευαστική δραστηριότητα που είχε πεθάνει εδώ και κάμποσα χρόνια στην Ελλάδα. Αυτό, με την επαναδραστηριοποίηση και του οικοσυστήματος που συνεργάζεται με το ναυπηγείο, έχει συμβάλει σε σημαντικό βαθμό στην αύξηση του ΑΕΠ, καθώς και στον ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας», αναφέρει ο Γιάννης Σταματόπουλος, Αντιπρόεδρος και Επικεφαλής Οικονομικών Υπηρεσιών του Ομίλου ΟΝΕΧ Shipyards & Technologies.
«Προσδοκούμε ότι στο μέλλον θα μπορούμε όχι μόνο να επισκευάζουμε και να μετασκευάζουμε πλοία μας σε ναυπηγεία στην Ελλάδα, αλλά και να χτίζουμε νέα πλοία», συμπληρώνει η Χάρις Πλακαντωνάκη.
Η Ελλάδα Διεθνής Κόμβος της Ναυτιλίας
Το πολλά υποσχόμενο μέλλον της ελληνικής ναυτιλίας και της ναυπηγικής βιομηχανίας εξαρτάται και από την προσαρμογή στις νέες τεχνολογίες, την περιβαλλοντική νομοθεσία, τις οικονομικές συνθήκες και την εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού.
«Έχουμε δημιουργήσει σχολές εδώ, στην Ελευσίνα, και δημιουργούμε σχολές και στη Σύρο για να μπορέσουμε να εκπαιδεύσουμε, να προσελκύσουμε, να κάνουμε καταρχήν γνωστό στις οικογένειες και στα παιδιά ότι είναι μια καλά αμειβόμενη εργασία», λέει ο Πάνος Ξενοκώστας, ενώ έχουν εγκριθεί και μια σειρά από μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών, μεταξύ αυτών και του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών.
«Η πρόοδος για την παγκόσμια ναυτιλία είναι μονόδρομος», τονίζει ο Πάνος Ξενοκώστας. «Δεν είναι μόνο η κάλυψη του διεθνούς εμπορίου. Είναι και ότι όλα –τουλάχιστον όπως το βλέπω εγώ– πάνε προς τη θάλασσα. Τη στεριά την έχουμε κατακτήσει, την έχουμε εξαντλήσει. Πηγαίνουμε προς τη θάλασσα. Και θα έλεγα ότι σε σχέση με το διάστημα έχουμε ξοδέψει πολύ λιγότερα χρήματα για να δούμε τις λύσεις που ψάχνουμε στο διάστημα στη γη, που στη γη υπάρχει μέσα στις θάλασσές μας».
#BraveNewGreece: Μια Εκπομπή για το Μέλλον… Σήμερα!
Το #BraveNewGreece είναι μια τηλεοπτική σειρά για την Ελλάδα που έρχεται. Ένα docuseries για ένα μέλλον όπου άνθρωπος, περιβάλλον και τεχνολογία συνυπάρχουν αρμονικά. Για άλλη μια σεζόν στη συχνότητα του ΑΝΤ1 και με ξεναγό τη Μαριάννα Σκυλακάκη, τολμάμε ένα φουτουριστικό και αισιόδοξο ταξίδι στο μέλλον της χώρας μας σε 12 θεματικούς άξονες.
Τα 25λεπτα explainers του #BraveNewGreece αποτελούν μια βιβλιοθήκη γνώσης για να καταλάβουμε καλύτερα τους στόχους, τις καινοτομίες και τις προκλήσεις του αύριο. Κάθε επεισόδιο είναι ένα πλούσιο, γρήγορο, καλειδοσκοπικό explainer. Δίνει βήμα σε επιστήμονες, thought-leaders και innovators, οι οποίοι μιλούν για τις νέες τάσεις που θα διαμορφώσουν τομείς όπως η γεωργία, ο τουρισμός, οι επιχειρήσεις, η ναυτιλία κ.ά.
Γιατί το μέλλον δεν είναι εκεί μόνο για να μας προβληματίζει. Είναι εκεί για να μας προκαλεί ενθουσιασμό. Να μας κάνει να ονειρευόμαστε νέα όρια για το τι είναι εφικτό. Για το πώς θα κάνουμε καλύτερη τη ζωή μας. Αρκεί να το καταλάβουμε καλύτερα. Αρκεί να δούμε πώς θα προκύψει μέσα από τις αντιθέσεις και τις αντιφάσεις της Ελλάδας του σήμερα.
Με την ευγενική υποστήριξη τoυ Ομίλου ΟΝΕΧ Shipyards &Technologies και της Star Bulk Carriers Corp.
Ο Όμιλος ΟΝΕΧ Shipyards & Technologies είναι ένας σύγχρονος και δυναμικός οργανισμός, του οποίου πρωταρχικός στόχος είναι να ανταποκρίνεται αποτελεσματικά και έγκαιρα στις συνεχείς αλλαγές των συνθηκών της αγοράς.
Η Onex Syros Shipyards, θυγατρική της Onex Shipyards, το 2018 θα αποκτήσει το Neorion – Syros Shipyards, το τρίτο μεγαλύτερο ναυπηγείο στην Ελλάδα. Το 2019 θα ολοκληρωθεί το σχέδιο αποκατάστασης των Ναυπηγείων Νεωρίου από τα ναυπηγεία Onex και η πρώτη φάση επένδυσης 20 εκατομμυρίων δολαρίων – θα δημιουργηθούν 600 εκατοντάδες θέσεις εργασίας, ενώ θα υπάρξει ιστορικό ρεκόρ απόδοσης για τα ελληνικά ναυπηγεία (πάνω από 150 πλοία από την ανάκαμψη του ναυπηγείου). Το 2020, τα ναυπηγεία Onex Elefsis, θυγατρική της Onex Shipyards, εξαγοράζει τα ναυπηγεία Ελευσίνας, μέσω ενός σχεδίου αποκατάστασης σύμφωνα με το επιτυχημένο μοντέλο των ναυπηγείων Onex Neorion.
Η Star Bulk Carriers Corp. είναι μια παγκόσμια ναυτιλιακή εταιρεία που παρέχει υψηλής ποιότητας υπηρεσίες μεταφοράς. Iδρύθηκε στις Νήσους Μάρσαλ το 2006 και διατηρεί εκτελεστικά γραφεία σε Αθήνα, Λεμεσό, Κοπεγχάγη, Στάνφορντ και Σιγκαπούρη.
Ο στόλος της αποτελείται από 161 σύγχρονα πλοία, κατασκευασμένα σε ναυπηγεία παγκόσμιας κλάσης και με μέση ηλικία ~11,2 έτη. Τα πλοία της Star Bulk Carriers Corp. κάθε χρόνο μεταφέρουν περισσότερους από 70 εκατομμύρια μετρικούς τόνους φορτίου, που περιλαμβάνουν σιδηρομετάλλευμα, ορυκτά και σιτηρά, καθώς και μικρότερα φορτία, όπως βωξίτη, λιπάσματα και προϊόντα χάλυβα. Είναι μία από τις ναυτιλιακές εταιρείες με τις καλύτερες επιδόσεις στην αξιολόγηση κινδύνου Rightship σε παγκόσμιο επίπεδο.
- Το επεισόδιο #BraveNewShipping τoυ δεύτερου κύκλου της τηλεοπτικής εκπομπής #BraveNewGreece μεταδίδεται σε πρώτη προβολή το Σάββατο 3 Αυγούστου στις 8:30 το πρωί, στον ΑΝΤ1.
- Ο δεύτερος κύκλος της τηλεοπτικής εκπομπής #BraveNewGreece μεταδίδεται σε πρώτη προβολή κάθε Σάββατο και Κυριακή στις 8:30 στην πρωινή ζώνη του ΑΝΤ1.
- Όλα τα τελευταία νέα για τη σειρά της αθηΝΕΑς και του ελc productions #BraveNewGreece εδώ και όλα τα προηγούμενα επεισόδια εδώ.
- Βρείτε τα αφιερώματα για όλα τα προηγούμενα επεισόδια της πρώτης σεζόν #BraveNewGreece εδώ.
#BraveNewAgriculture: Άλμα στον Αειφορικό Αγροτικό Κόσμο του Μέλλοντος
#BraveNewForests: Τα Δασικά Οικοσυστήματα στην Κλιματική Κρίση
#BraveNewHealth: Η Επένδυση στην Υγεία Είναι Επένδυση στον Άνθρωπο
#BraveNewParks: Εξερευνώντας τα Πάρκα του Μέλλοντος και την Πόλη των 15 Λεπτών
