Η φαρέτρα της οικονομολόγου Claudia Goldin, που κέρδισε το Νόμπελ Οικονομίας 2023, διαθέτει πολλά βέλη κατά της ανισότητας των φύλων και επομένως υπέρ της δικαιοσύνης.
Είναι η τρίτη (μόλις) γυναίκα που κερδίζει το βραβείο της Βασιλικής Σουηδικής Ακαδημίας Επιστημών από το 1969, όταν θεσμοθετήθηκε για πρώτη φορά η διάκριση στη συγκεκριμένη κατηγορία. Είναι η πρώτη γυναίκα επικεφαλής του Τμήματος Οικονομίας του Χάρβαρντ και η πρώτη που κατάφερε να κάνει μια τόσο ενδελεχή μελέτη για τη μισθολογική ανισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών.
Από το Ημίφως στο Φως
Φωτίζοντας μια ιστορία αιώνων που έμενε μέχρι πρόσφατα στο ημίφως, η Αμερικανίδα επιστήμονας σε αυτοβιογραφικό της δοκίμιο, που δημοσιεύτηκε το 1998, γράφει:
«Πάντα ήθελα να γίνω ντετέκτιβ και τελικά τα κατάφερα. Αυτή η εργασία [για την οικογενειακή οικονομία] με απασχόλησε αρκετό καιρό, αλλά περί το 1980 αντιλήφθηκα ότι κάτι έλειπε. Παρέβλεπα το μέλος της οικογένειας που υφίστατο μακροπρόθεσμα τη βαθύτερη αλλαγή – τη γυναίκα και τη μητέρα. Την παρέβλεπα διότι την παρέβλεπαν οι πηγές».
Ενδελεχής Έρευνα για τη Μισθολογική Ανισότητα
Η Claudia Goldin, που βραβεύτηκε για τη διεξοδική της έρευνα για τη γυναικεία απασχόληση μέσω της οποίας αναδείχθηκαν οι πηγές των μισθολογικών ανισοτήτων, έχει χαρτογραφήσει την επαγγελματική ζωή και τα εισοδήματα των γυναικών για να τεκμηριώσει ότι η Βιομηχανική Επανάσταση προκάλεσε τεράστια μείωση στις αποδοχές τους σε σύγκριση με αυτήν των ανδρών και ότι η επικρατούσα άποψη ότι η αύξηση του ποσοστού των γυναικών στην εργασία κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα ως αντανάκλαση της οικονομικής ανάπτυξης είναι μια απλοϊκή ερμηνεία. Για να το καταδείξει αυτό, μάλιστα, συγκέντρωσε δεδομένα 200 ετών.
Η οικονομολόγος, με πλήθος βιβλίων και ερευνών στο ενεργητικό της, επισημαίνει πως το μισθολογικό χάσμα ήταν μικρότερο κατά τη διάρκεια της βιομηχανικής επανάστασης του 1820-1850, επειδή η ζήτηση για υπηρεσίες γραφείου αυξήθηκε, αλλά άλλαξε ελάχιστα μεταξύ 1930-1980, όταν η προοπτική σταδιοδρομίας χωρίς διακοπές τοκετού ή φροντίδας της οικογένειας επιβραβεύονταν, προωθώντας de facto τις μισθολογικές διακρίσεις.
Οι Κοινωνικές Παράμετροι
Αναλύοντας τον αντίκτυπο των κοινωνικών παραμέτρων στην αγορά εργασίας, επισημαίνει ότι οι γυναίκες, επηρεασμένες από αυτό που έβλεπαν από τους γονείς τους, έτειναν να κάνουν επιλογές κατά την εκπαίδευσή τους που δεν αντανακλούσαν προοπτικές σταδιοδρομίας, ενώ από τη δεκαετία του 1960 (όταν κυκλοφόρησε το αντισυλληπτικό χάπι) και τη δεκαετία του 1970, ακριβώς επειδή μπορούσαν να προγραμματίσουν καλύτερα το μέλλον τους, ανέβαλαν τον γάμο τους επενδύοντας στην καριέρα τους.
Το Αβέβαιο Μέλλον και το Εξοργιστικό Παρόν
Στο τελευταίο της βιβλίο «Career and Family: Women’s Century-Long Journey Towards Equity», που κυκλοφόρησε το 2021 στις ΗΠΑ, η Goldin εξηγεί ότι ένας από τους λόγους της μισθολογικής ανισότητας είναι και η διαθεσιμότητα των εργαζομένων (κυρίως των ανδρών) να δουλεύουν χωρίς ωράριο, ακόμη και τα Σαββατοκύριακα.
«Η Goldin επισημαίνει εδώ και πολλά χρόνια ότι ο τρόπος με τον οποίο οργανώνεται η εργασία σε πολλά επαγγέλματα είναι ιδιαίτερα εχθρικός προς τις γυναίκες», λέει η Barbara Petrongolo, οικονομολόγος στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, εκτιμώντας ότι οι εταιρείες αρχίζουν τώρα να αλλάζουν τις πρακτικές τους με την εισαγωγή ευέλικτων, φιλικών προς την οικογένεια εργασιακών ρυθμίσεων και τη δημιουργία βρεφονηπιακών σταθμών κοντά στον τόπο εργασίας.
Ό,τι κι αν αλλάζει πάντως, το μισθολογικό χάσμα (γύρω στο 13% στη χώρα μας) παραμένει και αυτό είναι εξοργιστικό.
Διαβάστε επίσης στην αθηΝΕΑ και στο μηνιαίο newsletter No Man’s Land – στο οποίο μπορείτε να κάνετε την εγγραφή σας εδώ.
Υπόθεση DATAWO: Προστασία Δικαιωμάτων Γυναικών και Θηλυκοτήτων στο Διαδίκτυο
Τότε που οι Υπηρέτριες Λέγονταν και Ψυχοκόρες
Δανάη Δεληγεώργη: «Δεν είναι Χαρισματικοί Όλοι οι Έξυπνοι Άνθρωποι»
